Hindi ko namalayan na nakarating na kami ng mansyon dahil sa napasarap ang aming usapan at tawanan. Hindi naman pala mahirap hanapin ang mansyon hindi tulad ng inaakala ko. Hinatid ako ni Lita hanggang sa makarating kami sa sala at doon ko nakita ang isang lalaki na nasa middle age, I think? Nakaupo at nagbabasa ng isang letter.
“Siya na ba si Don Raul?” tanong ko sa aking sarili.
“Don Raul, narito na po si Binibining Helena,” nakayukong sabi ni Lita.
Inalis nito ang kan’yang tingin sa binabasa at itinuon ang atensyon sa akin.
“Makakaalis ka na Lita,” saad ni Don Raul. Tahimik na umalis si Lita at iniwan ako kasama ng aking ama.
Shit! Anong klaseng ama ba si Don Raul? Anong gagawin ko? Lita! Bakit mo ko iniwan dito mag-isa? Mukhang masungit pa ata ‘to kung tignan naman ako nito para ‘yong mga superiors ko sa ospital na halos mangangain na ng buhay kapag nagkamali lang ako ng kilos o ng sasabihin. Hindi lang naman sa akin sila gano’n, halos sa lahat na mas mababa sa kanila ginagawan nila ng gano’n . Speaking of discrimination, again.
“Helena,” tawag sa akin ni Don Raul dahilan para magsitayuan ang balahibo ko at matauhan.
“Bakit, ama?” mahina kong tanong. Shit! ‘yong boses niya napakamatipuno pero nakakatakot. Bakas sa tono ng kan’yang pananalita ang awtoridad na once na magsalita siya talagang papakinggan at susundin mo. Helena, ba’t ganito ang dad mo? Nakaka-scary!
“Maupo ka,” ani Amang Don Raul. Sumunod ako sa takot na baka magalit ito sa akin. Alam niyo ‘yong mukha noong panahon ng Español kung saan ‘yong mga mukha nila ang tatapang tignan tapos kahit ngumiti ang tipid-tipid, tipong hindi mo mabibili ng piso? Gano’n sila kaseryoso! Swear daig pa nila ang mangangain na aso sa tigas ng ekspresyon nila pero isa lang masasabi ko, ang g’wapo nila kahit na nasa middle age o may katandaan na ang mga ito. Siguro sa tagal na rin ng mga Español dito sa Pilipinas ay marami na rin silang nalahiang mga Pinay. Mas naging dominant ang genes nila kaya ang lakas ng dating nitong mga mixed raise na mga mestizo at mestiza.
Sa totoo lang, g’wapo si Amang Don Raul kung ito ay nasa panahon ko malamang bentang-benta si ama sa mga tita’s na single. Pero dahil nandito ako at hindi ko alam kung paano at sa kung anong rason kung bakit ako napadpad dito ay kailangan kong magpanggap na ako ang kilala nilang si Helena kung ayaw kong ipabaril sa Bagumbayan tulad ni Rizal o kaya igarote tulad ng tatlong martyr na GomBurZa. Napabuntong-hininga ako sa katotohanang hindi ko alam kung paano ako makakaalis sa panahong ito.
“Anak, may bumabagabag ba sa iyong isipan?” nag-aalalang tanong ni Amang Don Raul.
“Wala po ito, ama. Paumanhin po sa aking inasal,” paghingi ko ng dispensa kahit nilalamon na ako ng kaba ay pinatili ko ang ngiti sa aking labi para makumbinsi si Amang Don Raul.
“Sigurado ka ba, anak? Wala ka bang dinaramdam?” naninigurong tanong niya.
Amang Don Raul, magiging okay pakiramdam ko kung hindi mo ako bibigyan ng gan’yang awra at malalim na tagalog. Pakiramdam ko mauubusan na ako ng dugo kakaisip ng isasagot sa kan’ya sa pinakamaayos at pinakalumang paraan ng pagsagot.
“Opo, ama.” Sagot ko na pilit ginagawang maayos ang sarili sa harap ni Amang Don Raul.
“Kung gayon, pag-usapan natin ang tungkol sa nalalapit mong kaarawan,” wika ni ama.
“Kaarawan?”
Birthday? Wow! Magkakaroon ng party! Na-miss ko ang um-attend ng party! Simula naging doktor ako nakalimutan ko na ang magsaya, mas na-focus ang atensyon ko sa ospital at trabaho ko. Going back in the past is not just as bad as I thought, mukhang dito pa ako makakapag-unwind after 8 years of exhausting years sa loob ng ospital.
“Nakalimutan mo na naman ba, anak? Sa ika-walo ng susunod na buwan ay ang iyong kaarawan,” paliwanag ni ama.
“Paumanhin, ama nawala sa aking isipan,” pagdadahilan ko.
Napakunot-noo ito nang ilang sandali matapos ay nagpakawala ng isang buntong-hininga. “Sa ‘yong kaarawan, anak, ano ang gusto mong gawin?” tanong ni ama na may maliit na ngiti sa kan’yang labi.
“Dad, can I have party? I really miss having party having a life at the hospital is like hell! I want party where I can enjoy and go wild! Can you do that for me, dad?” I said with the excitement runs to my body and my imagination keeps on growing wild on how my birthday party would be like. I immediately snapped out of how I act a while ago.
Crap!
Napatakip ako ng aking bibig at napatingin kay Don Raul na bakas ang pagkalito.
“A-ama…” mahina at nauutal kong sabi.
Hindi umimik si Don Raul dahilan para kainin ng kaba ang aking buong katawan. Pinagmasdan niya pa ako nang ilang segundo bago kumawala ang isang malakas na halakhak dahilan para ako naman ang maguluhan sa kan’ya.
“Raul, ano ang inyong pinag-uusapan ni Helena at tila labis ang iyong kasiyahan?” tanong ng babaeng nasa middle age na pababa ng hagdan. I was amazed by her beauty. She might not be that young but she really can show her ass off.
“Hahaha! Natatawa lang ako sa ating anak, mahal kong asawa. Siya’y labis na kamangha-mangha! Walang duda na nagmana siya sa akin,” tuwang saad ni ama.
Mahal kong asawa? Damn! That beautiful lady is my mother? It’s hard to believe that she really is---pero tinawag siyang mahal kong asawa ni ama? So, it means she’s really is my mother! I’m still in the middle of astonishment when my mother sit beside me.
“Anong ginawa mo, Helena para matuwa ang iyong ama ng ganito?” mabining tanong ni ina na may matamis na ngiti sa kan’yang labi.
Hindi ko alam ang idadahilan ko kay ina at umiling na lang ako to play safe. Kasi kung magsasalita pa ako baka tuluyan na akong ipahamak ng bibig kong ito. Shit! Neurosurgeon ka Helen at naging psychiatrist tapos hindi mo nagawang mag-isip ng dapat mong sabihin? Masyado kang nagpapadala sa dopamine at serotonin mo! Nakakahiya ka!
“Celestina, hindi mo nakita kung gaano kasabik ang anak natin bagamat hindi ko maintindihan ang kan’yang sinasabi ngunit alam kong tungkol iyon sa kan’yang kaarawan,” wika ni ama na labis ang tuwa at patuloy pa rin sa paghalakhak.
“Talaga ba, anak?” tanong ni Doña Celestina na labis ang tuwa sa kan’yang mukha.
Teka, gano’n ba ka-big deal sa kanila ‘yong reaksyon ko? Ba’t ang saya nila ‘e kung tutuusin napaka-engot lang ng ginawa ko. Bahala na nga, kesa maging tuluyang engot ako ay sasakyan ko na lang ang trip nila.
Tumawa na lang din ako para kunwari okay lang ang lahat kahit na nahihirapan ako.
Nasa k’warto na ako, matapos namin kumain ng hapunan ay nagpaalam ako kay Amang Don Raul at Inang Doña Celestina na magpapahinga na ako dahil inaantok na ako pero ang totoo I just want to avoid their questions. Sumasakit ang ulo ko sa mga tinatanong nila. It’s hard to make alibis when in the first place I don’t know who their daughter is. Talking to them really drained me out. I feel like I had three surgeries in line without even taking a break. I feel like shit of how am I supposed to speak in very decent, nice and lovely with them in formal Tagalog! It’s just so great that even Lola Linda had dementia, she keeps on writing historical fiction novels and send them to me once she’s on her right state of mind. I really love her works. I know it’s quite out style but her novels are really good. If I weren’t a doctor by this days, I want to follow Lola Linda’s footstep. However, it so happened that I choose to be a doctor, a neurosurgeon because of her. She had her early symptoms of de
Sunod-sunod na pagtilaok ng manok ang aking narinig kasabay ng katok sa pinto ng aking k’warto. Kahit antok pa ay bumangon ako sa aking pagkakahiga at pikit-matang dinampot ang puting tela at sinuot iyon sa aking katawan at mabilis na naglakad patungo sa pinto.“What happened? Is there something happened to the patient?” Sunod-sunod kong tanong na nanatiling nakapikit ang aking mga mata. Naglakad akong palabas ngunit bigla akong napatigil at napamulat ng aking mga mata nang wala akong naririnig na sumasagot sa aking mga tanong.“Intern! Why you are not---Napatigil ako sa aking sasabihin nang makita ko ang mga titig ni Lita na naguguluhan sa aking ikinikilos dahilan para mabilis akong napasapo sa aking noo ng mag-sink na ang lahat na ginawa ko. Shit! Ano na namang kapalpakan ang ginawa mo Helen? Dammit! Sa tagal ko ng nagtatrabaho sa ospital halos ultimong paghinga ko alam na kung ano ang gagawin ko sa araw-araw. Mabilis akong hinila ni Lita sa aking k’warto
Natigalgal ako sa lahat ng sinabi ni Lita. Nawawala ang mga alaala? Kaya ba hindi siya nabigla nang magtanong ako ng mga bagay na hindi ko alam kasi alam niyang nawawala na naman ang aking alaala? Kaya ba hindi niya ako pinagduduhan na hindi ako ang Helena na kilala niya?“Lita, may nalalaman ka pa ba na hindi mo pa nasasabi?”“Wala na po akong nalalaman, binibini. Lahat ng aking nasabi ay iyon lamang po ang tangi kong nalalaman at kung may nais ka pa po na malaman ang lahat ng sagot ay nasa inyong silid at nasa inyong sarili lamang.” Aniya.What is this? What did Helena do to lose her memories? Her memory is slowly deteriorating… does it mean she suffer from Alzheimer? But, she’s too young.“Lita, maliban sa unti-unting pagkawala ng aking alaala ano pa ang iyong napansin?’ seryosong tanong ko.Binitawan ni Lita ang aking mga kamay at bahagyang napaisip. “Iyon lamang, binibini.”“Kailan mo napansin na nagsimula naging makalilimutin ako? Gaano na k
Gaya ng sinabi ni Lita ay ngayon ang araw kung kailan ko kukunin ang k’wadernong ipinasadya ko kay Ginoong Huseng kaya nagpaalam ako kina Amang Don Raul at Inang Doña Celestina para pumunta ng bayan. Madali naman nila akong pinayagan ‘pagkat alam na nila na iyon din ang araw na pinag-usapan namin ng ginoo. Habang sakay ng kalesa ay pinagmasdan ko ang luntiang kapaligaran kung saan ang mga malalaking puno ang naroon at malawak na palayan na malayong-malayo sa nakasanayan kong lasangang puno ng mga gusali at sementadong bahay. Nakaka-refresh ng pakiramdam ang ganitong tanawin.Muli kong nilanghap ang sariwang hangin at napangiti. “Ang sarap naman manirahan dito. Lahat ng malalanghap at makakain ay sariwa.”“Binibini talaga, parang hindi ka na nasanay,” nakangiting sambit ni Lita.If you only knew, Lita. Ito ang unang beses na makakalahanghap ako ng sariwang hangin sa tanang buhay ko. Hindi na lamang ako umimik at pinagpatuloy ako pagmamasid sa aming dinaraanan.
Bigla akong nanlumo sa inasal ni Lita. Hahayaan niya lang talagang saktan ng mga taong iyan ang isang taong wala naman ginagawa sa kanilang masama? Anong mali ang nagawa niya? Wala naman, ‘di ba? Bakit siya pinaparusahan ng gan’yan? Naramdaman ko ang paghigpit ng pagkakahawak ni Lita sa aking kamay. Ibinalik ko ang aking mga tingin sa binatang patuloy pa rin na binubugbog ng mga guwardiya sibil hanggang sa dumugo ang pisngi nito maging ang mga labi nito. Hindi ko maatim ang kanilang ginagawa rito. Bakit hindi siya lumaban? Bakit hinahayaan niya lang na saktan siya ng mga baliw na guwardiya sibil?“Ayusin mo ang trabaho mo, Señorito Joaquin!” sabay ngisi nito ng nakaiinsulto.Señorito? Anong ginagawa ng isang anak ng may kapangyarihan para gawin ang mabigat na gawain na ginagawa niya at pagmalabisan ng mga guwardiya sibil na walang ginagawa kun’di ang yurakan ang kan’yang pagkatao? Napakunot-noo ako sa aking narinig. Pinagmasdan ko ang kawawang binata na tinawag nil
Huminga nang malalim si Ginoong Huseng bago nagsalita. “Napakabait ng mga Perez, halos lahat ng tao rito sa bayan ay mahal na mahal sila. Lahat ng mga nangangailangan ay kanilang tinutulungan. Maging si Señorito Joaquin ay labis na napakabukal ang puso tulad ng kan’yang ama na si Don Arturo. Sa kabila ng kanilang pagiging makapangyarihan at salaping meron sila ay nakikisalamuha sa mga mahihirap na tulad namin si Señorito Joaquin. Itinuturing nila kami na pareho ang aming antas sa lipunan sa kanila,” nakangiting saad ni Ginoong Huseng.“Kung gano’n ang pamilya niya at maging si Señorito Joaquin, bakit siya inaalipin? Bakit ganoon na lamang siya insultuhin ng mga guwardiya sibil?” Sunod-sunod kong tanong.Gumuhit ang mga lungkot sa mga mukha ni Lita at Ginoong Huseng. Ilang segundo rin silang nanahimik ngunit si Lita ang bumasag noon.“Wala silang ibang ginawa kun’di tumulong sa mga kapos-palad na tulad namin ngunit hindi namin alam ang buong dahilan kung bakit sila
Napapalatak ako sa labis na inis at pagkadismaya. “They are really disgusting! Paano nila nagagawa ang ganoon? Napakahalang ng mga kaluluwa ng mga hayop!” Mura kong paghihimutok.Ngunit natauhan ako nang hindi ko namalayan na nakarating ako sa likod ng simbahan sa labis na lalim ng aking iniisip. Napalingon ako sa aking paligid at walang tao roon kung kaya doon na ako nagbuhos ng sama ng loob.“Bullshit! Hypocrite! Mga bahagi kayo ng kasaysayan pero ano ang ginagawa niyo? Akala ko may basura pa sa kasalukuyang pamahalaan ngunit mas bulok at makasarili ang mga namamahala rito!” gigil kong paghihimutok sabay palatak at namaywangan. “Kaya hindi na rin ako magtataka kung bakit basura ang namanang paraan sa pamahalaan sa nagdaang henerasyon, bulok din pala ang pinagsimulan!” sarkastiko kong saad sa hangin.Napahalukipkip ako bigla ng sumagi sa aking isipan ang mga napag-aralan ko noong elementary at high school ako at napabunga ng may pagkasiphayo. “Ang galing! Ha-ha-ha
Humugot ako nang malalim na paghinga bago siya hinarap. “Maupo ka lang d’yan at babalik ako. Huwag na huwag kang aalis hangga’t hindi pa ako nakababalik.” Ani ko.“Hindi ka pa rin talaga nagbabago, tulad ka pa rin ng dati.” Aniya ngunit hindi ko na pinansin ang kan’yang sinabi at mabilis na naglakad papaalis sa kan’ya.Mabilis akong naghanap ng pharmacy ngunit hindi ko alam kung ano ang itsura ng pharmacy sa panahong ito.“Where the hell I find pharmacy here?” I cursed under my breath.Iginala ko ang aking mga mata ngunit wala akong makita.“Hinahanap mo ba ang dispensaryo, binibini?”Napakunot-noo akong napalingon sa aking likuran nang marinig ko ang boses ng isang matandang babae ngunit natigalgal ako nang makita ko ang mukha nito.“Lola Linda…” mahina kong usal.“Naroon ang bilihan ng gamot, binibini,” wika nito sabay turo sa gawing kanan. “Doon mo mabibili ang kailangan mo.” Dagdag niya pa at nagsimulang maglakad papalayo.