ผลงานล่าสุดของ มณี รัตนา วางขายที่ร้านหนังสือไหน?

เพลง 'รัตนาวดี' ถูกขับร้องโดย ปาน ธนพร และนั่นเป็นสิ่งที่ยังสะกดใจฉันเสมอ ในมุมของคนที่โตมากับวิทยุคลาสสิก ฉันมักจะนึกถึงเสียงทุ้มๆ ที่มีเอกลักษณ์ของเธอ เหมือนกับเวลาที่ได้ยินเพลงประกอบจากหนังไทยยุคก่อนๆ อย่าง 'พี่มาก..พระโขนง' ที่มีวรรคท่อนบางท่อนคอยกระชากอารมณ์ผู้ชม เพลงนี้ก็ทำงานแบบนั้นเหมือนกัน — ไม่เพียงแค่เป็นเพลงประกอบ แต่ยังเป็นเครื่องบันทึกบรรยากาศของฉาก ทำให้ฉากดูหนักแน่นและมีมิติ การฟังซ้ำครั้งแล้วครั้งเล่า ฉันชอบวิธีที่เสียงร้องของ ปาน ธนพร จับคู่กับเมโลดี้ โทนเสียงที่ไม่หวือหวาแต่ซึ้งกินใจ ทำให้ฉากที่มีเพลงนี้อยู่มีความโดดเด่นขึ้นมาอย่างชัดเจน นี่แหละคือเหตุผลที่ฉันยังคงเปิดฟังมันเวลาต้องการความคิดถึงแบบเก่าๆ

บรรดาสินค้าที่ระลึกของ 'รัตนาวดี' มีความหลากหลายมากจนคนรักเรื่องนี้สามารถเลือกได้ตามชอบ ไม่ว่าจะเป็นของใช้พื้นฐานอย่างเสื้อยืด ลายพิมพ์ตัวละครหรือโลโก้ที่ใส่ได้จริงในชีวิตประจำวัน ไปจนถึงของสะสมแบบพรีเมียมอย่างฟิกเกอร์และสแตนด์อะคริลิคที่เหมาะกับการตั้งโชว์บนชั้น ฉันมักจะหยุดดูแผงสินค้าที่มีโปสเตอร์และพิมพ์ภาพอาร์ตเวิร์กเพราะมันให้มู้ดของเรื่องได้ชัดเจน และอาร์ตบุ๊คที่รวมภาพประกอบฉากและโน้ตการออกแบบตัวละครก็เป็นไอเท็มที่ทำให้รู้สึกใกล้ชิดกับโลกของเรื่องมากขึ้น พูดถึงของสะสมชิ้นเล็ก ๆ แล้ว จะมีพวงกุญแจ สติกเกอร์ แม่เหล็ก ตลับแป้งหรือปกสมุดลายพิเศษ ซึ่งเป็นสิ่งที่ฉันชอบเก็บเพราะพกพาได้ง่ายและราคาเข้าถึงได้ เข็มกลัดหรือพินเคลือบแบบเอเนมอลเป็นสิ่งที่สะสมกันเยอะในกลุ่มแฟน ๆ เพราะสวมใส่บนแจ็กเก็ตหรือกระเป๋าแล้วรู้สึกเป็นหนึ่งเดียวกับชุมชน บรรดาแก้วน้ำ แก้วมัค หรือกระบอกน้ำลาย 'รัตนาวดี' ก็ถือเป็นของที่ใช้งานได้จริงและมักออกแบบมาให้ดูดีในชีวิตประจำวัน สำหรับคนที่ชอบเสียงดนตรีประกอบ งานเพลงหรือซาวด์แทร็กเป็นสิ่งที่ให้ความทรงจำของเนื้อเรื่องกลับมาได้ทุกครั้งที่ฟัง เรื่องของรุ่นลิมิเต็ดกับบ็อกซ์เซ็ตก็ไม่ควรมองข้าม เพราะถ้าออกจำกัดมักจะมีไอเท็มพิเศษเพิ่ม เช่น โปสการ์ดเซ็นชื่อ แผ่นลิโทกราฟ หรือการ์ดอาร์ตที่ทำเป็นชุดลีมิต ฉันมักจะพยายามจดวันพรีออเดอร์หรือไปงานแฟนมีตเพื่อจะได้ไม่พลาด ของอย่างรีพลิก้า (ของจำลองที่เลียนแบบอุปกรณ์หรือเครื่องแต่งกายในเรื่อง) ก็เป็นทางเลือกที่สนุกสำหรับคนอยากแต่งคอสเพลย์หรือเป็นเจ้าของของที่ดูจริง ส่วนตุ๊กตาหรือพลัชี่ถ้าทำออกมานุ่มนิ่มมักจะขายดีเพราะน่ากอดและเข้ากับการแต่งห้อง เรื่องการหาซื้อ ฉันมักจะเช็คร้านค้าทางการ อีเวนต์ที่เกี่ยวข้อง และช็อปป็อปอัพที่จัดตามเทศกาลต่าง ๆ เพราะสินค้าหลายชิ้นจะเปิดจำหน่ายเฉพาะช่วง พวกช็อปออนไลน์ที่ได้รับอนุญาตก็สะดวกสำหรับคนที่ไม่สะดวกไปงานจริง แต่อย่างไรก็ดีควรระวังของปลอมและดูรายละเอียดสินค้าก่อนสั่งซื้อ เพราะคุณภาพและราคาค่อนข้างต่างกันมาก สำหรับฉันแล้วการมีของสะสมสักชิ้นที่ชอบคือความสุขเล็ก ๆ ที่ทำให้ทุกครั้งที่มองเห็นรอยยิ้มจากตัวละครหรือท่อนเพลงในเรื่องกลับมาได้เสมอ

ในมุมมองของคนดูที่โตมากับหนังไทยหลากแนว ผมมองว่า 'รัตนาวดี' เหมาะสำหรับผู้ชมที่พร้อมรับประสบการณ์ทางอารมณ์และธีมผู้ใหญ่ มากกว่าจะเป็นงานสำหรับครอบครัวหรือเด็กๆ เรื่องนี้มีชั้นของความหมายที่ต้องใช้เวลาทำความเข้าใจ ทั้งความสัมพันธ์ระหว่างตัวละคร การสะท้อนสังคม และองค์ประกอบที่อาจชวนขนลุกหรือกระทบจิตใจได้ง่าย ทำให้ผมคิดว่าผู้ชมวัยรุ่นตอนปลายขึ้นไป (ประมาณ 16-18+) จะได้รับความเข้าใจและบริบทมากกว่าวัยที่ต่ำกว่า โดยเฉพาะถ้าคนดูคุ้นเคยกับหนังช้าๆ ที่ใช้ภาพและเสียงสื่ออารมณ์แทนบทพูดเยอะๆ เมื่อมองในเชิงเปรียบเทียบ ผมมักนึกถึงงานที่มีการผสมผสานระหว่างความงามทางสายตากับความมืดในเนื้อหา เช่นเดียวกับบางฉากใน 'Spirited Away' ที่แม้จะเป็นงานสำหรับครอบครัว แต่ก็มีมิติที่ชวนขบคิด หรือถ้าจะยกตัวอย่างผลงานผู้ใหญ่ขึ้นมาอีกสักชิ้น 'The Handmaiden' ก็เป็นตัวอย่างของหนังที่ต้องการความพร้อมทางอารมณ์และความเข้าใจทางเพศวิถีและอำนาจ อีกประเด็นคือโทนของ 'รัตนาวดี' อาจมีความรุนแรงด้านอารมณ์และภาพที่ไม่เหมาะกับคนที่ไวต่อฉากเลวร้ายหรือประเด็นทางเพศ การเตือนล่วงหน้าและการให้ผู้ชมรู้ถึงขอบเขตเนื้อหาจะช่วยให้เลือกชมได้ตรงกับความพร้อมของแต่ละคน สุดท้ายแล้ว ผมคิดว่าคะแนนสำคัญไม่ใช่อายุอย่างเดียวแต่เป็นความพร้อมในการรับเรื่องราวเชิงสัญลักษณ์และการยอมรับความไม่สบายใจบางอย่าง ถ้าคุณชอบหนังที่ท้าทายความคิด ชอบวิเคราะห์สัญลักษณ์ และไม่กลัวฉากที่หนักหน่วง 'รัตนาวดี' จะให้ประสบการณ์เข้มข้นและคุ้มค่า แต่ถ้าต้องการความบันเทิงแบบผ่อนคลายหรือมีเด็กเล็กในบ้าน แนะนำให้รอดูแบบมีข้อมูลเรื่องคอนเทนต์ครบก่อนจะพาไปดู จะดีกว่า เพราะภาพและธีมของเรื่องอาจทำให้คืนดูหนังกลายเป็นคืนที่ชวนตั้งคำถามและคุยกันยาวๆ มากกว่าการยิ้มแล้วกลับบ้านแบบสบายๆ

เรื่องราวของพระอภัยมณีในรูปแบบอนิเมะนั้นน่าสนใจมาก เพราะมีการดัดแปลงหลายเวอร์ชันจากหลายสตูดิโอ เวอร์ชันที่โด่งดังที่สุดคือซีรีส์ที่ออกอากาศในปี 2018 โดยมีทั้งหมด 26 ตอนจบ แต่ละตอนยาวประมาณ 24 นาที สิ่งที่ทำให้อนิเมะเวอร์ชันนี้เด่นคือการนำเสนอภาพสไตล์ดิจิตอลที่ทันสมัย แต่ยังคงรักษาจิตวิญญาณของวรรณกรรมคลาสสิกไทยไว้ได้อย่างครบถ้วน ทีมงานใส่ใจในรายละเอียดตั้งแต่เครื่องแต่งกายจนถึงฉากหลัง ทำให้ผู้ชมรู้สึกเหมือนได้เดินทางไปในโลกของพระอภัยมณีจริงๆ

พระอภัยมณีในรูปแบบอนิเมะยังไม่มีอยู่จริงในปัจจุบัน แต่ถ้าจะจินตนาการกันเล่นๆ ว่าถ้ามีอนิเมะเรื่องนี้ คงจะมีเพลงประกอบที่ไพเราะไม่แพ้องค์ประกอบอื่นๆ เลย เพราะวรรณกรรมไทยโบราณอย่าง 'พระอภัยมณี' เต็มไปด้วยบทพรรณนาที่คล้องจองเป็นทำนองเสนาะอยู่แล้ว ลองนึกภาพตอนพระอภัยมณีเป่าปี่ล่องเรือผ่านเกาะแก่งต่างๆ ถ้ามีเพลงบรรเลงประกอบด้วยทำนองไทยประยุกต์ที่ผสมเครื่องดนตรีสมัยใหม่เข้าไปด้วย คงสร้างอารมณ์โรแมนติกและลึกลับได้ดีไม่น้อย หรือฉากต่อสู้กับยักษ์กากี หากมีเพลงแรปผสมดนตรีไทยแบบใน 'The Siam Renaissance' ของวงร็อคก็คงเข้ากันได้อย่างเหลือเชื่อ ส่วนเพลงเปิดอนิเมะนั้น น่าจะเป็นเพลงที่มีทั้งความฮาและความดราม่าแบบ 'สุริโยไท' ผสมกับความโมเดิร์นของ 'The Legend of Zelda' เพราะเนื้อเรื่องมีทั้งความสนุกและความลึกซึ้งทางปรัชญา การเลือกนักร้องก็อาจจะได้ศิลปินไทยที่มีเสียงทรงพลังมาเติมชีวิตให้ตัวละคร เช่น เสียงของ Palmy ที่เคยร้องเพลงประกอบ 'Yamada: The Samurai of Ayothaya'

ถ้าพูดถึง 'มณีเมขลา' หลายคนอาจสงสัยว่ามันเป็นอนิเมะที่ดัดแปลงมาจากมังงะหรือเปล่า ความจริงแล้วเรื่องนี้มีต้นกำเนิดจากละครโทรทัศน์ไทยก่อน โดยสร้างจากตำนานพื้นบ้านเรื่องพระสุธน-มโนราห์ จุดเด่นของอนิเมะเวอร์ชันนี้คือการนำเสนอภาพสไตล์ไทยผสมญี่ปุ่นได้น่าสนใจ แม้จะไม่ได้อิงจากมังงะแต่ก็มีเอกลักษณ์ในด้านการเล่าเรื่องที่ต่างจากอนิเมะทั่วไป ลองดูแล้วจะพบว่ามีรายละเอียดทางวัฒนธรรมไทยแทรกอยู่เต็มไปหมด

การค้นหาเพลงประกอบอนิเมะ 'มณีเมขลา' ทำให้ได้เจอเพลงที่ทรงพลังอย่าง 'ดั่งแสงส่องทาง' ซึ่งเป็นเพลงเปิดแรกที่ติดหูผู้ชมหลายคนด้วยทำนองที่ผสมผสานระหว่างเครื่องสายญี่ปุ่นกับจังหวะสมัยใหม่ ส่วนเพลงปิดอย่าง 'รอยยิ้มในสายลม' ก็ให้ความรู้สึกแตกต่างไปด้วยท่วงทำนองช้าๆ ที่เหมาะกับการจบตอน โดยเฉพาะเนื้อเพลงที่พูดถึงความหวังและการก้าวไปข้างหน้า มันเหมือนเป็นสัญลักษณ์ของตัวละครหลักที่ต้องผ่านอุปสรรคมากมาย

ความทรงจำแรกที่ฉันมีเกี่ยวกับ 'มณีเมขลา' คือนั่งรอหน้าจอทีวีตอนเด็กๆ ตอนนั้นเพิ่งเริ่มติดอนิเมะแนวแฟนตาซี จำได้ว่าแอบดูตอนดึกๆ เพราะผู้ใหญ่บ้านไม่ค่อยให้ดูการ์ตูน แต่ 'มณีเมขลา' ดึงดูดฉันด้วยโลกสมมติที่สวยงามและตัวละครที่ลึกซึ้ง พอมาค้นหาปีที่ออกอากาศจริงๆ ปรากฏว่าอนิเมะเรื่องนี้ออกอากาศครั้งแรกช่วงปี 2007 ทางช่อง NHK ถือเป็นผลงานที่สร้างชื่อให้สตูดิโอ Production I.G เลยทีเดียว สไตล์การเล่าเรื่องที่ผสมผสานตำนานเอเชียเข้ากับแฟนตาซีสมัยใหม่ทำให้น่าติดตามมาก น่าเสียดายที่ตอนนี้หาดูยากหน่อยเพราะไม่ได้มีสตรีมมิ่งอย่างเป็นทางการในไทย