Chapter 145“Hmmm, why not, Mommy,” sabi ni Julie habang nakangiti. “Kung mag-video call po tayo sa kanya? Para po magkita sila ni Tita Khanna?”Napatingin ako sa anak kong si Julie. Inosente ang ngiti niya, puno ng pag-asa.Si Gabriel naman ay agad napatingin sa akin, kumislap ang mga mata. “Totoo po, Mommy Sol? Pwede po ba?”Napalunok ako at bahagyang napayuko. Hindi ko alam kung paano ko sasagutin ang tanong na iyon. Matagal nang walang balita si Khanna — walang tawag, walang sulat, walang paramdam. At sa bawat araw na lumilipas, mas lalong bumibigat ang tanong kung babalik pa nga ba ito.“Ahm…” mahina kong sabi, pinilit kong ngumiti. “Hindi natin siya matawagan ngayon, anak. Baka busy pa si Tita Khanna sa ospital o baka nasa biyahe pa.”Bumagsak ang balikat ni Gabriel. “Gusto ko lang po sanang sabihin sa kanya na marunong na akong maglakad mag-isa…” bulong niya habang pinaglalaruan ang daliri niya.Napaluha ako sa sinabi niya. Agad ko siyang niyakap nang mahigpit.“Makikita ka rin
Chapter 144“Ahm… mawalang galang lang po, Doña Felicidad,” mahinahon kong sabi habang tinutulungan si Julie at Gabriel na tumayo mula sa paglalaro nila sa sahig. “Mukhang pagabi na po kaya uuwi na kami ng mga bata. Hayaan n’yo po, puwede kayong makadalaw kay Gabriel. At sasabihin ko rin sa kanyang ina na si Khanna,” dagdag ko, maingat ang tono ko.Tinitigan ako ni Doña Felicidad—hindi galit, kundi puno ng pag-aalala at bigat. Para bang iniisip niya kung ligtas pa ba kaming umuwi.“Kung gano’n…” aniya sa mababang tinig, “mag-ingat kayo sa pag-uwi. Maraming mata ang nagmamasid. Kahit hindi ko pa sinasabi sa Villaceran Clan, may mga taong nakakaamoy ng lihim.”Tumayo siya at marahang hinaplos ang ulo ni Gabriel.“Apo ko… kapag dumating ang araw, sana maunawaan mo kung bakit ko ito ginagawa.”Humarap siya muli sa akin, mas matatag na ang boses.“Solidad, kung sakaling may mangyari, tawagan mo ako agad. Huwag kang matatakot dito sa hacienda. Dito kayo ligtas.”Tumango ako at marahang ngum
Chapter 143Tahimik kong pinagmamasdan si Doña Felicidad habang unti-unti niyang isinasalaysay ang kasaysayan ng dalawang angkan. Ang kanyang mga mata ay tila ba nakatingin sa malayo, sa mga panahong punô ng pag-ibig, pagkakanulo, at mga desisyong nagbago ng kapalaran ng dalawang pamilya.“Ang totoo, Solidad,” panimula niya, “hindi anak sa labas si Brandon. Siya ay anak ko… anak namin ni Don Ernesto Villaceran.”Napatigil ako, halos hindi makapaniwala sa narinig ko.“P-po? Ibig sabihin—”Tumango siya, mabagal, mabigat.“Oo. Si Don Ernesto ay asawa ko noon. Sa pagsasanib ng aming mga pangalan, akala ng lahat ay magkakaroon ng kapayapaan ang Pattern at Villaceran. Ngunit hindi iyon nangyari. Ang kasal naming iyon… ay naging simula ng digmaan.”Lumapit siya sa bintana, at sa tinig niyang puno ng pighati, ipinagpatuloy niya ang kuwento.“Ang mga Villaceran ay hindi kailanman tumanggap sa akin bilang asawa ni Ernesto. Sa kanila, isa akong babae mula sa angkang minsang tinuring nilang karib
Chapter 142Hindi na ako mapalagay mula nang magpakilala ang matandang babae. Hindi lang pala siya basta debotong matanda—siya pala ay si Doña Felicidad Pattern, ina ni Brandon.Muling bumalik sa isip ko ang mga sinabi niya…“Ang batang ’yan… siya ang apo ko.”Habang nakatingin ako kay Gabriel na mahimbing na natutulog sa higaan, ramdam ko ang bigat ng desisyon. Sa simpleng buhay na pinili ko kasama ni Julie, heto’t muli na namang hinahabol kami ng anino ng nakaraan.Ilang araw ang lumipas, muling nagkaharap kami ni Doña Felicidad. Sa pagkakataong ito, hindi na siya paligoy-ligoy.“Iha,” seryoso niyang sabi, “hindi mo na kailangang itago sa akin. Kilala ko ang apo ko. Si Brandon… alam kong anak niya ang batang iyan.”Napayuko ako. Hindi ko na alam kung paano tatakasan ang katotohanan.“Kung ganoon po, Lola… ano ang balak n’yo?” tanong ko, halos nanginginig ang boses.Huminga nang malalim si Doña Felicidad bago sumagot.“Hindi ko hangad na agawin siya sa iyo. Pero gusto kong makilala a
Chapter 141 Lumipas ang mga araw, nanatiling payapa ang aming pamumuhay. Tuwing Linggo, hindi nawawala sa routine namin ang pagpunta sa simbahan. Magkahawak-kamay sina Julie at Gabriel habang naglalakad kami papasok, at palaging may ngiti sa kanilang mga labi. Ngunit nang araw na iyon, may napansin akong kakaiba. Habang nakaupo kami sa likuran ng simbahan, napansin ko ang isang matandang babae. Tahimik itong nakaupo sa unahan, ngunit paminsan-minsan ay lumilingon—at bawat paglingon, titig na titig siya sa mga bata. Lalo na kay Gabriel. Napakunot ang noo ko. Hindi basta titig ang nakita ko, kundi parang may halong pagkilala at pagtataka sa kanyang mga mata. “Mom…” bulong ni Julie, bahagyang hinila ang kamay ko. “Bakit po kanina pa nakatingin si Lola sa atin?” Hindi ako agad sumagot. Pinagmamasdan ko ang matanda—kulubot ang mukha, may hawak na rosaryo, ngunit hindi nawawala ang titig niya kay Gabriel na noo’y abala sa paglalaro ng maliit na laruan sa loob ng bulsa niya. Pagkatapo
Chapter 140Tahimik ako habang nakatingin kay Gabriel na mahimbing na natutulog sa kandungan ng ina niya. Ang inosente niyang mukha ay para bang walang bahid ng bigat ng mundo. Lalong kumirot ang dibdib ko.“Sol…” bulong ni Khanna, halos nanginginig ang kamay na humahawak pa rin sa akin. “Ikaw lang ang meron ako. Kung may mangyari man sa akin, alam kong hindi mo siya pababayaan. Please…”Mariin kong pumikit, pinigilan ang pagpatak ng luha. Sa dami ng sugat na iniwan niya sa akin, bakit ba’t ako pa rin ang pinili niyang pagkatiwalaan? Pero bilang ina… alam kong hindi ko kayang talikuran ang isang batang walang kasalanan.“Reinn—Khanna…” dahan-dahan kong sambit. “Mabigat ang hinihiling mo, pero… tatanggapin ko si Gabriel. Huwag mong isipin na para sa’yo ito. Para sa bata. Para sa kanya.”Parang gumuho ang bigat sa balikat niya. Napaiyak siya, humahagulhol sa harap ko. “Salamat, Sol… salamat talaga…”Hinaplos ko ang ulo ni Gabriel, saka ko siya tiningnan nang diretso. “Pero tandaan mo, K