Delulu คือพฤติกรรมแบบไหนในวงการเคป๊อป

ย้อนไปช่วงที่ทวิตเตอร์กับทัมเบลอร์ยังเป็นเวทีใหญ่สำหรับการคุยเรื่องไอดอลและซีรีส์ต่างๆ ฉันจำได้ชัดว่าคำว่า 'delulu' เริ่มโผล่บ่อยขึ้นในความเห็นของแฟนคลับฝั่งตะวันตกก่อนจะทะลักเข้ามาในชุมชนไทยผ่านมุกและมีม คำว่า 'delulu' เป็นการย่อและเล่นเสียงจากคำว่า 'delusional' เพื่อเรียกคนที่ยึดความเชื่อหรือความคาดหวังที่ไม่สอดคล้องกับความจริงในเชิงแฟนคลับ เช่น เชื่อว่าศิลปินกำลังจีบแฟนคลับหรือว่าพล็อตเรื่องจะเปลี่ยนทิศทางอย่างมหัศจรรย์ ตอนแรกมันถูกใช้ล้อเลียนแบบขำ ๆ แต่ก็ดันกลายเป็นคำที่แฟนๆ ใช้บอกตัวเองเวลาคิดไปไกล เช่น กับการเดาโปรเจกต์ลับของวง หรือคาดหวังซีนโรแมนติกที่ไม่มีทางเกิดขึ้น ฉันชอบความที่มันสั้น กระชับ และมีโทนกวน ๆ ทำให้คนในชุมชนรู้กันว่าเป็นการหยันแบบเป็นมิตร แต่ก็ต้องระวังเพราะถ้ามองจริงจังเกินไปมันสามารถกลายเป็นการดูถูกหรือบูลลี่คนที่จริงใจต่อความชอบของตัวเองได้ ในภาพรวม 'delulu' มาจากวัฒนธรรมออนไลน์ของแฟนคลับฝั่งตะวันตก แต่เติบโตและปรับตัวในแต่ละชุมชนจนกลายเป็นคำสแลงสากลที่เราใช้กันทุกวันนี้

เวลาพูดกันในวงแฟนๆ คำว่า 'delulu' มักจะโผล่มาเป็นคำหยอกกันเมื่อใครสักคนกำลังตีตั๋วไปอยู่ในโลกจินตนาการของตัวเองแบบสุดโต่งและมีความตระหนักในเชิงตลก เราเห็นภาพคนที่เชียร์คู่จิ้นจนตาเป็นประกาย บอกว่าคนดังจะต้องคู่กันแน่ๆ ทั้งที่ไม่มีหลักฐานชัดเจน นั่นแหละคือ 'delulu' — ภาวะล้อเล่นของความเพ้อฝันที่แฟนคลับมักใช้บอกตัวเองว่า “รู้ว่าอาจไม่จริง แต่ก็อยากให้เป็น” ความต่างสำคัญคือมันมีโทนเป็นมิตร ขำขัน และมักจะไม่มีเจตนาให้เกิดอันตรายหรือผลกระทบร้ายแรง เมื่อเทียบกับคำว่า 'delusional' ที่เป็นคำทางภาษาอังกฤษมาตรฐาน คำนี้มักจะมีน้ำเสียงวิพากษ์หรือทางการมากกว่า บ่งบอกถึงความเชื่อที่หลุดจากความจริงอย่างจริงจัง บางครั้งใช้ในเชิงการแพทย์หรือจิตวิทยาเพื่ออธิบายความเชื่อที่ยืนยงแม้มีหลักฐานขัดแย้ง ซึ่งต่างจาก 'delulu' ตรงที่ 'delulu' เป็นการยอมรับความเพ้ออย่างมีสติและส่วนใหญ่ยังคงตระหนักว่ามันคือจินตนาการ สรุปคือ 'delulu' สนุกและปลอดภัยถ้าอยู่ในกรอบเล็ก ๆ ส่วน 'delusional' สะท้อนปัญหาเชิงความคิดที่อาจต้องใส่ใจมากขึ้น

มีแฟนคลับบางคนที่เอาจริงจนเสมือนโลกแฟนคลับคือโลกทั้งใบของเขา — พฤติกรรมแบบนี้มักเห็นกับศิลปินไอดอลอย่าง 'BTS' ที่แฟนบางรายพัฒนาจินตนาการไปไกลกว่าเรื่องจริงจนไม่แยกแยะ แต่ละคนมีวิธีแสดงออกต่างกัน เช่น การแต่งนิยายแฟนอาร์ตที่ยืนยันว่าศิลปินเป็นของตัวเอง การสร้างบัญชีปลอมเพื่อคุยกับคนในวง และการเชื่อมโยงเหตุการณ์สุ่มในชีวิตศิลปินกับความหมายที่ตั้งใจตีความ ฉันเองเคยทะเลาะกับคอมเมนต์ที่พยายามปกป้องภาพลักษณ์ศิลปินแบบสุดโต่ง จนบทสนทนาหยุดอยู่ที่การปักใจเชื่อแทนข้อเท็จจริง พฤติกรรมอีกแบบคือการเสพข้อมูลแบบเฟรมเดียว แล้วคัดกรองข่าวที่ไม่เข้าพวก เช่น แอบอ้างว่าข่าวลบเป็นข่าวปลอมที่คู่แข่งปล่อยเพื่อทำลายล้าง ซึ่งมักเห็นในกลุ่มชิปคู่ที่ร้อนแรงมาก บางคนถึงขั้นตามส่องชีวิตส่วนตัวของศิลปินหรือคนใกล้ชิดเพื่อเก็บช็อตมาเป็นหลักฐานยืนยันทฤษฎีของตัวเอง การพูดคุยกับแฟนกลุ่มที่เจอแบบนี้ทำให้ฉันตระหนักว่าเส้นแบ่งระหว่างแฟนและผู้ติดตามที่เป็นอันตรายบางครั้งบางทีก็บางลงจนเกินไป แล้วก็เป็นบทเรียนน่าคิดว่าความรักในผลงานควรมีขอบเขตและความเคารพต่อความเป็นมนุษย์ของคนที่เราชื่นชอบ

คำว่า 'delulu' ทำให้ฉันนึกถึงช่วงเวลาที่แฟนๆ ลงทุนจินตนาการอย่างสุดขีดแล้วมันกลายเป็นเรื่องสนุกมากกว่าจะเป็นเรื่องจริง หากมองจากมุมที่ชอบวิเคราะห์พล็อต ผมชอบคิดว่าใช้คำนี้เมื่อเราอยากแยกแยะระหว่าง 'ความหวังสนุกๆ' กับ 'การยืนยันความจริง' ได้อย่างชัดเจน ในอีกด้านหนึ่ง ฉันมักเตือนตัวเองเวลาเจอคนที่เชื่อมั่นในทฤษฎีคอนสปิเรซี่เกี่ยวกับการตีความตัวละครจาก 'Neon Genesis Evangelion' ว่าอย่าไปดูถูกหรือเหยียดความเชื่อของเขา การใช้ 'delulu' แบบเบาๆ บนพื้นที่เพื่อนสนิทที่รู้กันว่าเป็นมุกตลกจะได้ผลกว่าเอาไปปาใส่คนแปลกหน้าในคอมเมนต์ เพราะความตั้งใจและน้ำเสียงคือสิ่งที่กำหนดว่าคำนี้จะเป็นมิตรหรือเป็นประตูสู่การเถียงยืดยาว สรุปคือใช้เมื่อบรรยากาศผ่อนคลายและควรยอมรับผลของคำพูดด้วยตัวเองว่าอาจทำให้คนที่จริงจังรู้สึกเสียหน้าได้

เวลาฉันอยู่ในกลุ่มแฟนคลับแล้วได้ยินคำว่า 'delulu' มักจะรู้สึกว่ามันคือสัญลักษณ์ของความขำขันและการปลดปล่อยตัวเองจากความจริง คำว่า 'delulu' มาจากคำว่า 'delusional' แต่แฟนๆ เอามาใช้แบบกึ่งล้อเล่นกึ่งจริงจัง เวลาใครบอกว่าแฟนคนนั้น 'delulu' เขาหมายถึงคนนั้นกำลังมีจินตนาการสุดโต่ง เช่น เชื่อว่าตัวละครจะกลับชาติมาเกิด หรือว่าคู่ชิปจะได้คบกันจริงๆ ทั้งๆ ที่ไม่มีสัญญาณในเนื้อเรื่อง ตัวอย่างง่ายๆ ที่ฉันเคยเจอคือแฟนของ 'Kaguya-sama: Love is War' บางคนชวนกันคิดว่าตัวละครจะมีอนาคตที่หวังไว้แม้ตอนจบจะยังไม่ชัด ในมุมของฉัน คำนี้มีทั้งด้านสนุกและเตือนใจ สนุกตรงที่มันเป็นการปล่อยให้จินตนาการโลดแล่น ส่วนเตือนใจเพราะถ้าเอาไปใช้โทษคนอื่นหรือปฏิเสธความจริงรอบตัว ก็อาจทำให้การสื่อสารในชุมชนตึงเครียดได้ ฉันเลยมองว่าใช้แบบขำๆ แบ่งปันแฟนฟิคหรือทฤษฎีไปก็ดี แต่ถ้าจะชวนคนอื่นให้เชื่อเรื่องที่อาจทำร้ายความเป็นจริง ก็ควรหยุดคิดอีกที