KABANATA 3 

Ang ginawa ng babaeng iyon ay nagulat sa lahat ng mga tao roon! Agad na pinigilan ni Remulos ang kanyang ina. "Mama, huwag ganyan, kawawa rin naman ang asawa ko!" sabi niya.

"Kawawa? Ang babaeng ito’y walang silbi. Isa siyang probinsiyana na walang pinag-aralan. Sinabi ko na sa iyo na huwag mo siyang pipiliin, ngunit pinatuloy mo pa rin. Tingnan mo, kahit nag-iisang anak ay hindi niya maalagaan ng maayos. Tingnan mo ang aking apo, namatay dahil sa kapabayaan ng babaeng ito," umiiyak si Carmina habang hinihila nang malakas ang buhok ni Reinella.

Ngunit si Reinella ay parang isang bato na walang imik. Ang kanyang mga mata ay nakatingin lang sa maliit na katawan ng kanyang anak.

"Dapat si Elaine na lang ang naging manugang ko. Si Elaine ay isang magaling, matalino, edukadong babae, at may magandang trabaho, hindi tulad mo na parang peste. Kahit mag-alaga ng anak ay hindi mo magawa," patuloy na nagagalit si habang hinihila nang malakas ang buhok ni Reinella.

Muli, hindi pa rin sumagot si Reinella. Kahit na gustuhin ni Carminana patayin siya ngayon din, ay ayaw niyang dungisan ang kamay niya para lang sa isang babaeng walang kwenta.

"Carmina, pakiusap, magpakita ka naman ng konting awa. Hindi ka ba naaawa kay Reinella? Nawalan siya ng anak," sabi ng isang kapitbahay ni Reinella na sumubok na mamagitan.

Ngunit lalo lang nagalit si Carmina. "Kawawa? Nakita mo ba ang aking apo na namatay dahil sa kanya? Iireport ko ang pagkamatay ng aking apo sa pulis. Sisiguraduhin kong makukulong ka!" banta niya.

Ang banta ni Carmina ay nagpaatras sa kapitbahay ni Reinella. "Tita, kailangan mong kumalma," sabi ni Elaine, na nilapitan at pinatahanan si Carmina.

Samantala, ang kapatid at bayaw ni Remulos ay nanahimik lang, pinapanood ang pagtrato ni Carmina kay Reinella

Hindi nagtagal, muling nanlamig si Reinella—nagulat ang lahat. Biglang nawalan ng malay si Reinella.

Matagal siyang nakatulog. Nagising lang siya nang marinig ang maingay na usapan mula sa sala. Mabilis na tumayo si Reinella at tumakbo palabas ng kanyang kwarto.

"Huwag mong hawakan ang anak ko!" agad na kinuha ni Reinella ang sanggol na karga na ni Remulos

"Gusto ko lang siyang paliguan, mahal," sagot ni Remulos na may luha sa mga mata.

"Ako na ang bahala sa pagpapaligo sa kanya," mahigpit na niyakap ni Reinella ang kanyang anak.

Nanahimik lang si Remulos, puno ng paghihinagpis at pagsisisi. Kung hindi lang sana niya binale-wala ang tawag ng asawa ay baka sana… buhay pa ang anak nilang si Miggy.

Galit na galit si Carmina. "Hoy, probinsiyana! Wala kang karapatang pigilan ang ama niya na paliguan ang anak niya!" hinila ni Carmina ang sanggol na karga ni Reinella.

Mahigpit na niyakap ni Reinella ang anak at tinulak si Carmina. Napaurong si Carmina ng ilang hakbang. Mabilis na sinalo ni Remulos ang kanyang ina.

*Plak!* Tatlong malakas na sampal ang tumama sa maputing pisngi ni Reinella. Malakas na sinampal siya ni Carmina, ngunit hindi pa rin siya umimik, kahit na nagdugo ang kanyang labi.

"Walang modo ka! Ang lakas ng loob mong lumaban sa akin? Dapat alam mo, hindi kita tinanggap bilang manugang. Hindi ka karapat-dapat sa aming pamilya!" pagsigaw ni Carmina.

"Ito ang anak ko, ako ang nanganak sa kanya. Ako ang laging kasama niya, mula umaga hanggang mag-umaga ulit," titig ni Reinella kay Carmina na namumula ang mga mata.

"Ikaw ang nanganak sa kanya? Nakalimutan mo ba kung kaninong pera ang nagbayad sa ospital?" lalo lang sumiklab ang galit ni Carmina. "Si Remulos ay bente mil lang ang perang maibabayad sa hospital, ang natitirang 90,000 ay ako ang nagbayad. Hanggang ngayon ay may utang pa si Remulos.”

Saan na ba ang puso at awa ni Carmina? May puso ba talaga siya?

Nanahimik lang si Remulos, "Mahal, magpakalakas ka. Huwag kang malungkot, kailangan mong maging matatag.”

Biglang  hinawakan ni Elaine ang kamay ni Remulos, para bang si Remulos pa ang biktima.

Nagulat ang mga kapitbahay sa ginawa ni Carmina. Isa sa kanila ay hinila si Carmina nang subukan nitong saktan ulit si Reinella.

"Hindi ka ba naaawa kay Reinella? Kahit sa harap ng bangkay ng sanggol, kayang-kaya mong saktan ang ina niya?" sabi ng isang kapitbahay na galit na galit. “Wala ka bang puso, Carmina?”

"Ang babaeng iyon ay dapat saktan. Wala namang silbi ang isang babaeng walang alam tulad niya. Hindi niya maalagaan ang anak niya, kaya namatay ito," sabi ng kapatid ni Rmulos.

Nanahimik lang si Reinella at nagtungo sa banyo habang karga ang anak niya. Kahit na masakit at nahihilo ang kanyang ulo, hindi niya ito pinansin. Ito na ang huling pagkakataon niyang paliguan ang anak.

Dahan-dahan niyang hinawakan ang bawat parte ng katawan ng kanyang anak. Itatago niya sa kanyang alaala ang mukha ng kanyang anak.

Pagkatapos paliguan, maraming beses niyang hinalikan ang kanyang anak. "Salamat sa pagdating mo sa buhay ko, anak ko. Patawarin mo si Mama, anak. Hindi na kita muling mayayakap nang ganto. Pakiusap, anak, dalhin mo na ako. Isama mo na lang si Mama anak. Ano pa ang silbe ng buhay ko kung wala ka,” hinang-hinang usal ni Reinella.

Masakit at mabigat ang kanyang dibdib habang nakatingin sa walang buhay na katawan ng kanyang anak. Gusto niyang sabihin na panaginip lang ito, ngunit ito ay totoo. Hindi niya pinansin ang sakit nang hilahin ni Carmina ang kanyang buhok. Hindi niya pinansin ang sakit nang sampalin siya ni Carmina. Ngunit nararamdaman pa rin niya ang sakit, na nangangahulugang ito ay totoo. Mas matimbang lang ang sakit na nararamdaman ng ouso niya. Na kahit  ilang malakas na sampal o paghila ng buhok niya ang papantay sa pagkawala ng anak niya.

Pagkatapos paliguan ay pinunasan ni Reinella ang katawan ng anak gamit ang tuwalya na lagi nitong ginagamit. Siya rin mismo ang nagbihis sa katawan ng anak niya.

Tumulo ulit ang kanyang gatas. Kinuha ni Reinella ang breast pump at piniga ang kanyang gatas. Pagkatapos, inilagay niya ito sa isang bag at inilagay sa ref.

"Anak, maasyadong marami ang gatas ni Mama. Idodonate ko ito sa ospital. Para maraming bata rin ang mabusog," iyak ni Reinella habang nakatingin sa mga bag ng gatas na inilagay niya sa ref.

Nakakalungkot ang pagkawala ng anak ni Reinella… At nakakalungkot rin ang dinaranas niya sa kamay ng dapat pamilya. Hindi niya maintindihan kung bakit kailangan bawiin ng may kapal ang sanngol. Ngunit ang lahat ng ginagawa ng may kapal ay may kadahilanan at may mas magandang bagay pa ang nakalaan.

****

Sa ospital, isang gwapong lalaki ang nakatayo at nakatingin sa kanyang anak na nasa loob ng incubator. Ang sanggol ay ipinanganak ng dalawang buwan nang mas maaga at may timbang na 1.1 kilo lamang.

"Reed, kamusta ka?" bati ni Dr. Malvar ang pediatrician na nag-aalaga sa anak ni Reed.

Tumango lang si Reed, isang itong matagumpay na negosyante. Nakatingin lang siya sa anak, mas malaki pa ang tumbler ng tubig kaysa rito.

"Kailangan ng anak mo ng gatas ng isang ina, Reed, para tumaas ang kanyang timbang. Sinubukan na namin ang iba't ibang formula, ngunit pareho lang ang resulta. Allergic ang bata sa gatas ng baka. Kapag uminom siya ng formula, nasusuka siya at namumula ang labi. Ang soy milk naman ay hindi inirerekomenda para sa premature na sanggol. "

"Dahil ang premature na sanggol ay hindi pa ganap ang digestive system, kaya kailangan nila ng tamang nutrisyon para lumaki nang maayos. Kaya hinihiling ko na maghanap ka ng donor ng gatas ng ina para sa bata," sabi ni Dr. Malvar.

Narinig ni  Reed ang sinabi ng kaibigang doktor. Kailangan na ba talaga niyang maghanap ng mga inang nagpapasuso at hilingin sa kanila na pasusuhin ang kanyang anak?

"Kailangan mong maghanap ng donor ng gatas ng isang ina," pag-uulit ni Dr. Malvar.

"Saan ako hahanap?" naguguluhan si Reed sa sinabi ng doktor.

Para sa kanyang anak, gagawin ni Reed ang lahat. Hindi siya mag-aatubiling magbayad ng malaking halaga. Ngunit saan siya hahanap ng babaeng nagpapasuso at handang magbigay ng gatas para sa kanyang anak?

"Baka may kapitbahay o kakilala kang pwedeng maging donor ng gatas na mula sa ina. Para sa donor, dapat ay malusog ang babae at walang nakakahawang sakit. Dapat ay marami rin ang kanyang gatas. Kung kaunti lang ang gatas, hindi siya pwedeng maging donor dahil kailangan niya pang  pasusuhin ang anak sariling. Kumusta naman ang ina ng bata? May gatas na ba siya?" tanong ni Dr. Malvar kay Reed.

Mula nang maipanganak ang bata, hindi pa dumadalaw ang ina nito. Bagama't maayos ang kalagayan ng ina at normal ang panganganak.

Natahimik si Reed sa tanong ng kaibigan. "Wala pa," sagot niya.

"Sige, kung may mga tanong ka, puntahan mo na lang ako sa clinic. Aalis na muna ako," paalam ni Dr. Malvar.

Nanatiling nakatayo si Reed, nakatingin sa kanyang anak na napakaliit at may kulubot na balat. Parang dinudurog ang puso niya na makita ang anak na nasa ganoong kalagayan. Gagawin niya ang lahat para sa anak.

Paano niya mahahanap ang donor ng gatas ng isang ina na may mga katangiang sinabi ng doktor?