รีวิวพรหมลิขิต Ep 4 น่าดูไหม มี Spoil ไหม

การดัดแปลงของ 'ทิศ4ทิศ' ในฉบับมังงะชัดเจนว่ามาจากโครงเรื่องหลักของนิยายต้นฉบับ—เฉพาะส่วนที่เล่าเรื่องความขัดแย้งระหว่างกลุ่มหลักและการเปิดเผยโลกเบื้องหลังมากกว่าฉากย่อยหรือบทขยายความคิดตัวละคร เนื้อหาในมังงะมักย่อและจัดลำดับใหม่เพื่อให้ภาพและจังหวะอ่านไหลลื่นขึ้น ทำให้ฉากแนะนำโลกกับเหตุการณ์สำคัญถูกดึงมาจัดวางไว้ชัดเจนตั้งแต่บทแรก ในขณะที่บทสนทนาที่ยาว ๆ ในนิยายถูกย่อเหลือประโยคสั้น ๆ ที่พยุงภาพนิ่งหรือพาให้ต่อสู้กันเร็วขึ้น ผลลัพธ์คือผมรู้สึกว่ามังงะเลือกหยิบอาร์คหลักของต้นฉบับมาเป็นแกนกลาง แล้วละทิ้งรายละเอียดรองบางส่วนเพื่อแลกกับความกระชับและภาพที่เด่น อีกจุดที่เห็นได้ชัดคือบางตัวละครที่มีมิติลึกในนิยายถูกลดบทบาทลง หรือบางซีนในนิยายที่เป็นโมโนล็อกภายในใจถูกเปลี่ยนเป็นภาพแฟลชแบ็กหรือคำพูดสั้น ๆ เพื่อให้คนอ่านมังงะเข้าใจได้ทันที วิธีนี้ทำให้ผู้ที่ไม่เคยอ่านนิยายต้นฉบับก็ยังตามเรื่องได้ ส่วนคนที่อ่านแล้วจะสังเกตเห็นการตัดต่อและการย่อรายละเอียดเหมือนที่เคยเห็นในการดัดแปลงบางเรื่องอย่าง 'Vinland Saga' แต่ยังคงแก่นเรื่องเดิมเอาไว้

เสียงดนตรีในตอนแรกของ 'คู่แค้นแสนรัก' ฉุดให้ความรู้สึกของฉันดิ่งลงไปกับฉากเปิดได้อย่างน่าประทับใจ ฉันจำได้ว่าทำนองเริ่มจากเปียโนเรียบง่ายที่มีเสียงสะท้อนเบา ๆ คล้ายกับความทรงจำที่ยังไม่ชัดเจน มันสร้างความรู้สึกเหงาแต่มีความอบอุ่นซ่อนอยู่ ทำให้ฉากแรกที่ตัวละครสองคนสบตากันมีความหมายมากขึ้นกว่าคำพูดที่พูดออกมา เสียงไวโอลินสอดแทรกเข้ามาช่วยเพิ่มความตึงเครียดเมื่อความสัมพันธ์เริ่มสั่นคลอน ในแง่การเล่าเรื่อง ดนตรีใช้จังหวะและโทนสีเพื่อบอกนัยยะของอารมณ์แทนการขยายความด้วยบทพูด ฉันรู้สึกเหมือนว่าเพลงเป็นตัวเล่าเรื่องอีกเสียงหนึ่งที่กระซิบสิ่งที่ตัวละครยังไม่กล้าพูด ผลคือฉากเปิดได้ตั้งคำถามกับผู้ชมและทำให้ฉันอยากรู้ว่าความสัมพันธ์นี้จะพัฒนาไปทางไหนต่อไป

จำได้ว่าครั้งแรกที่อ่านนิยายต้นฉบับฉันติดอยู่กับความคิดของตัวละครมากกว่าภาพรวมของเหตุการณ์ ฉันรู้สึกว่าสิ่งที่แตกต่างชัดที่สุดคือมุมมองภายในในนิยาย ตรงนั้นให้เวลาอ่านอยู่กับความคิด ความทรงจำ และความขัดแย้งภายในของตัวเอกหลายหน้า แต่พอมาเป็น 'คู่แค้นแสนรัก' ep 1 ผู้สร้างเลือกใช้ภาพและการแสดงเพื่อส่งความหมายแทนคำบรรยายยาว ๆ ซึ่งทำให้ความละเอียดของความคิดบางส่วนหายไปและต้องตีความจากสีหน้า แววตา และการตัดต่อแทน นอกจากนี้จังหวะเรื่องในนิยายค่อยๆ บ่มความรู้สึกกับรายละเอียดปลีกย่อยของครอบครัวและประวัติศาสตร์ตัวละคร แต่ฉากเปิดของละครกลับถูกย่นเวลาเพื่อให้เข้ากับการเล่าเรื่องแบบทีวี เช่น ตัดบทอธิบายยาว ๆ ทิ้งไป เพิ่มมุกหรือฉากเรียกร้องความสนใจอย่างชัดเจน ฉากพบกันครั้งแรกหรือบทสนทนาบางส่วนถูกย้ายตำแหน่งหรือปรับบทให้ได้อารมณ์ทันที ฉันชอบทั้งสองแบบด้วยเหตุผลต่างกัน ถ้าอยากดื่มด่ำกับความรู้สึกภายในก็ยังแนะนำกลับไปอ่านนิยาย แต่ถาต้องการความรวดเร็วของภาพและเคมีระหว่างนักแสดง ep 1 ก็ทำหน้าที่นั้นได้ดีและจับอารมณ์ให้เราติดตามต่อ

ภาพจำแรกเกิดขึ้นตอนเห็นแผนผังโลกของ 'ทิศ4 ทิศ' — แบ่งเป็นสี่เขตที่มีลักษณะเฉพาะตัวและตัวละครหลักหนึ่งคนต่อทิศ เรื่องเล่าเดินไปรอบ ๆ การปะทะระหว่างโลกเก่าและการเปลี่ยนแปลงใหม่ โดยมีวัตถุเดียวที่เรียกว่า 'เข็มทิศสี่หน้า' เป็นแกนกลางที่ทุกฝ่ายแย่งชิง เส้นเรื่องหลักพูดถึงการเดินทางที่ตัดกันของตัวละครทั้งสี่: คนเหนือเป็นผู้รักษาประเพณีที่ยึดมั่นกับอดีต, คนใต้ช่างพูดที่พยายามรวมคน, คนตะวันออกเป็นนักวิทย์ผู้แสวงหาความจริง และคนตะวันตกที่หลงใหลเสรีภาพ การพบกันกลางเมืองหลวงนำไปสู่การหักหลังของผู้ใกล้ชิดหนึ่งคน เผยเบื้องหลังว่าระบบการแบ่งทิศถูกสร้างจากความกลัวและการบิดเบือนข้อมูล สุดท้ายการแก้ปัญหาไม่ได้อยู่ที่การทำลายหรือชนะฝ่ายตรงข้าม แต่เป็นการยอมแลกบางอย่างเพื่อสร้างความสมดุล งานจบแบบขมหวาน: เมืองได้รับสันติภาพ แต่ราคาที่จ่ายทำให้หลายคนต้องเปลี่ยนไปอย่างถาวร เห็นความคล้ายกับการต่อสู้ของอุดมการณ์ใน 'The Legend of Korra' ที่เน้นการเปลี่ยนผ่านของสังคมและผลกระทบต่อคนธรรมดา

ตั้งใจจะเล่าให้ฟังแบบแฟนพันธุ์แท้เลยนะ — 'ทิศ4ทิศ' เปิดตัวสู่สายตาคนดูเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2019 และช่องที่รับหน้าที่ออกอากาศคือ 'GMM25' โดยช่วงที่ฉายแรก ๆ ก็มีการปล่อยให้ชมทางออนไลน์ควบคู่ไปด้วย ทำให้คนรุ่นใหม่เข้าถึงได้ง่ายขึ้น ความรู้สึกตอนดูตอนโปรโมทคือเหมือนเจอโปรเจกต์ที่กล้าทดลอง เพราะภาพลักษณ์ของงานกับสกิลการนำเสนอมีจังหวะที่ไม่ธรรมดา ฉันชอบการวางคิวฉากเปิดและการใช้เพลงประกอบซึ่งช่วยสร้างบรรยากาศได้ชัดเจน แถมการที่ฉายทั้งทางทีวีและออนไลน์ทำให้เกิดการพูดคุยบนโซเชียลอย่างรวดเร็ว คนดูที่ไม่สะดวกเปิดทีวีก็ยังตามได้ ทำให้ช่วงแรกมีความคึกคักของแฟนคลับ มุมมองแฟนคลับแบบฉันมองว่า การเริ่มออกอากาศบน 'GMM25' มีผลต่อรูปแบบการโปรโมทและกลุ่มเป้าหมายอย่างชัดเจน — เด็กวัยรุ่นกับคนทำงานรุ่นใหม่กลายเป็นฐานคนดูหลัก ซึ่งก็ทำให้กระแสของซีรีส์แรงและต่อยอดเรื่องราวในสื่อออนไลน์ได้ดี

พออ่าน 'ทิศ 4 ทิศ' จบแล้ว ฉากที่พี่เลี้ยงของตัวเอกพูดกับเขากลายเป็นจุดเปลี่ยนที่ฉันยังคุยกับเพื่อนๆ อยู่บ่อยครั้ง บทบาทของพี่เลี้ยงในเรื่องไม่ได้เป็นแค่คนให้คำสอนทั่วไป แต่มันเป็นแหล่งที่มาของบาดแผลและความหวังพร้อมกัน — ฉันรู้สึกว่าความขัดแย้งระหว่างค่านิยมเก่าและความจริงใหม่ถูกสะท้อนผ่านคำแนะนำที่ขัดแย้งกับการกระทำของพี่เลี้ยงเอง จุดนี้ทำให้พล็อตหลักต้องคิดใหม่ว่าจะเดินไปทางไหนเมื่อความเชื่อเก่าหลอมละลาย การมีตัวละครรองที่เป็นที่ปรึกษาแบบนี้ยังช่วยเปิดเผยอดีตของโลกในแบบที่ตัวเอกไม่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง ฉากสนทนาสั้นๆ ที่เห็นพี่เลี้ยงกำลังเผชิญหน้ากับอดีตทำให้ผมเข้าใจว่าทุกการตัดสินใจของตัวเอกมีเงื่อนไขมากกว่าที่เห็นบนหน้าเรื่อง รู้สึกได้ว่าพล็อตไม่ได้ถอยหลังเพื่อเล่าอดีต แต่มันผลักดันอดีตมาเป็นตัวขับเคลื่อนเหตุการณ์ในปัจจุบัน ซึ่งทำให้เรื่องมีมิติขึ้นและฉันเองก็ยังหวังว่าตัวละครรองจะได้รับบทบาทที่สมเหตุสมผลต่อไป

ลองเริ่มจากฝั่งญี่ปุ่นก่อนแล้วกัน — ที่นั่นมักเป็นแหล่งของฟิกเกอร์คุณภาพ ซีดีเพลง และออริจินัลบูธตัวละครที่แฟนไทยมักตามหา ฉันชอบส่องร้านเช่น AmiAmi หรือ CDJapan เวลาต้องการสินค้ามาใหม่ๆ เพราะระบบสต็อกค่อนข้างชัดเจนและมีรีวิวจากผู้ซื้อให้ดู ในเชิงสะดวกสบาย Mandarake กับ Suruga-ya เหมาะมากสำหรับของมือสองหายากหรือดิจินที่เลิกผลิตแล้ว พร้อมทั้ง Yahoo! Auctions ผ่านเอเย่นต์อย่าง Buyee หรือ FromJapan ก็ช่วยให้ตามประมูลจากญี่ปุ่นได้โดยไม่ต้องบินไปเอง ฉันมักใช้วิธีสลับกันระหว่างร้านเหล่านี้: ซื้อของออกใหม่จาก AmiAmi แต่ถ้าตามหาไอเท็มเก่าหรือโดจินแผ่นลิมิเต็ดก็ไป Mandarake แล้วใช้เอเย่นต์ประมูลให้ส่งมาที่ไทย ความรู้สึกเวลาแกะกล่องของญี่ปุ่นยังได้ความพิเศษที่หาไม่ได้จากที่อื่นแน่นอน

การประเมินมูลค่าหนังสือชุดสะสมเสมือนเป็นการอ่านลายเซ็นของตลาด—มันขึ้นกับรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่คนทั่วไปมักมองข้าม เราเป็นคนที่ชอบสะสมหนังสือเก่า เลยเห็นราคาหนังสือ 'แฮร์รี่ พอตเตอร์กับถ้วยอัคนี' เล่มสี่ในตลาดไทยมาตั้งแต่สภาพธรรมดาจนถึงหายากสุด ๆ สิ่งที่ทำให้ราคาต่างกันมากที่สุดคือ 1) ฉบับพิมพ์ครั้งแรกหรือไม่ 2) ภาษาที่พิมพ์ (ฉบับแปลไทย หรือฉบับภาษาอังกฤษจากสำนักพิมพ์ต้นฉบับ) 3) สภาพปกและหน้ากระดาษ (มีรอยขีดเขียน ดาเมจ หรือมีปกกันฝุ่นครบไหม) และ 4) มีลายเซ็นหรือเลขพิมพ์จำกัดหรือไม่ ถ้าพูดเป็นช่วงราคาแบบกว้าง ๆ สำหรับตลาดไทย: ฉบับแปลไทยมือสองสภาพดีที่เป็นปกอ่อน มักอยู่ราว ๆ 200–800 บาท ขึ้นกับความครบสมบูรณ์ของเล่มและความหายากของปั๊มพิมพ์ ถ้าเป็นฉบับปกแข็งฉบับพิเศษที่ออกโดยสำนักพิมพ์ไทยหรือมีปกกันฝุ่น ภาพประกอบพิเศษ ราคาจะขยับไปเป็น 1,000–5,000 บาทได้สบาย ๆ ฉบับภาพประกอบหรือฉบับ Deluxe ที่นำเข้าจากต่างประเทศอาจตกอยู่ในช่วง 3,000–20,000 บาทในตลาดมือสอง ส่วนฉบับพิมพ์ครั้งแรกจากสำนักพิมพ์ต้นฉบับที่ยังอยู่ในสภาพดีหรือมีปกครบ—โดยเฉพาะถ้าเป็นฉบับบลูมส์บรี (ฉบับอังกฤษ) และมีสัญลักษณ์พิมพ์ครั้งแรก—มูลค่าจะพุ่งขึ้นเป็นหลักหมื่นถึงหลักแสนบาทหรือมากกว่านั้นได้ ขึ้นกับความหายากและความสมบูรณ์ของเล่ม เมื่อจะซื้อหรือขาย เรามักให้ความสำคัญกับหลักฐานเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่นเลข ISBN/รหัสพิมพ์ การมีปกกันฝุ่นหรือซองกล่อง การระบุว่าสมุดปกเป็นแบบพิมพ์ครั้งแรก รวมถึงสภาพกระดาษและกลิ่นของเล่ม (กลิ่นเก่า ๆ บอกสภาพการเก็บรักษา) ช่องทางที่มักเห็นการตั้งราคาสูงคือร้านหนังสือเก่าเชิงสะสม บ้านประมูล หรือกลุ่มนักสะสมที่ยินดีจ่ายเพิ่มเพื่อได้เล่มสภาพดี ๆ สุดท้ายนี้ มันเป็นเรื่องของการประเมินและความชอบส่วนตัว—บางเล่มสำหรับเรามีคุณค่าทางอารมณ์ที่ทำให้ยอมจ่ายมากกว่าราคาตลาดทั่วไป และนั่นแหละคือเสน่ห์ของการสะสมหนังสือ