ในฐานะแฟนหนังสือที่ชอบตามหาแหล่งอ่านฟรีอย่างถูกกฎหมาย, ฉันรวบรวมแหล่งที่เคยใช้จริงและเชื่อถือได้มาเล่าให้ฟังเพื่อช่วยให้คนที่อยากอ่านนิยายจนจบโดยไม่ละเมิดลิขสิทธิ์เลือกได้ง่ายขึ้น ย้ำว่ามีหลายแบบตั้งแต่ผลงานสาธารณสมบัติที่โหลดได้ครบเล่ม ไปจนถึงหนังสือสมัยใหม่ที่ผู้แต่งหรือสำนักพิมพ์แจกให้ฟรีเป็นโปรโมชั่นหรือของขวัญแก่ผู้อ่าน
แบ่งประเภทง่ายๆ ก่อนจะลงชื่อเว็บ: กลุ่มแรกคือคลังผลงานสาธารณสมบัติที่ถูกปล่อยสู่สาธารณะแล้วโดยผู้ถือลิขสิทธิ์หมดอายุ อย่าง 'Project Gutenberg' และ 'Standard Ebooks' ซึ่งมีนิยายคลาสสิกให้ดาวน์โหลดแบบครบเล่มและถูกกฎหมาย กลุ่มที่สองคือห้องสมุดดิจิทัลที่ยืมอีบุ๊กได้ฟรีเมื่อมีบัตรห้องสมุด เช่น 'OverDrive/Libby' และ 'Hoopla' ซึ่งเป็นทางเลือกดีมากเพราะให้ยืมหนังสือฉบับเต็มโดยไม่ต้องซื้อ กลุ่มที่สามคือแพลตฟอร์มผู้แต่งอิสระและร้านหนังสือออนไลน์ที่ผู้เขียนหรือสำนักพิมพ์ตั้งราคาเป็นฟรีหรือจัดโปรโมชั่น เช่น 'Smashwords' และบางช่วงใน 'Amazon Kindle Store' ที่มีนิยายอิสระแจกครบเล่มโดยนักเขียนเป็นผู้ให้สิทธิ์เอง
แหล่งเฉพาะทางที่น่าสนใจยังมี 'Baen Free Library' สำหรับแฟนไซไฟและแฟนตาซีที่อยากได้เล่มเต็มจากสังกัดบาเอนโดยตรง ส่วนเว็ปสาธารณสมบัติอื่นๆ เช่น 'Internet Archive' กับ 'Open Library' ก็มีระบบยืมที่ถูกต้องตามกฎหมายให้ใช้ เมื่อมองมาที่ตลาดไทย ร้านหนังสือดิจิทัลอย่าง 'Meb' และ 'Ookbee' มักมีคอลเล็กชันหนังสือแจกฟรีหรือโปรโมชันที่มีทั้งเล่มจบและตอนจบเป็นชุดให้ดาวน์โหลดได้อย่างถูกต้อง ขณะเดียวกันแพลตฟอร์มนิยายออนไลน์อย่าง 'Dek-D' และ 'ธัญวลัย' ก็เป็นที่ที่นักเขียนไทยโพสต์ผลงานของตัวเองและอนุญาตให้ผู้อ่านอ่านได้ตามเงื่อนไขของแพลตฟอร์ม ซึ่งถือเป็นการเผยแพร่ที่ถูกลิขสิทธิ์ภายใต้ข้อตกลง
เทคนิคเล็กๆ ที่ฉันมักใช้เมื่อตามหาเล่มจบฟรีคือกดดูแท็กหรือคำบอกสถานะเช่น 'Public Domain' หรือคำว่า 'Free' ที่มาจากบัญชีผู้แต่ง/สำนักพิมพ์โดยตรง, สมัครรับอีเมลโปรโมชั่นจากร้านหนังสือ, และใช้อัปเดตแจ้งเตือนจากบริการอย่าง 'BookBub' เพื่อไม่พลาดดีลแจกฟรี อีกข้อต้องระวังคือแหล่งแจกไฟล์ที่ไม่ชัดเจนอาจเป็นของละเมิดลิขสิทธิ์ ดังนั้นควรตรวจสอบว่าที่มามาจากห้องสมุดดิจิทัลหรือร้านค้าที่มีชื่อเสียงหรือไม่ การอ่านจากที่มาที่ชัดเจนไม่เพียงแต่ทำให้安心เท่านั้น ยังเป็นการสนับสนุนผู้แต่งและสำนักพิมพ์ในระยะยาวด้วย
สุดท้ายนี้ความสนุกของการตามอ่าน
นิยายฟรีจนจบนั้นไม่ได้มีเพียงการประหยัดเงิน แต่เป็นความภูมิใจที่รู้ว่าเรื่องที่อ่านมาจนถึงหน้า
อวสานเป็นสิ่งที่ผู้สร้างงานยอมให้เผยแพร่ ฉันยินดีทุกครั้งเมื่อเจอเล่มจบที่ถูกต้องตามกฎหมายเพราะมันทำให้ความผูกพันกับเรื่องราวเพิ่มขึ้นอีกระดับ