Hindi makakain nang maayos si Minggay. Bukod kasi sa nakatitig sa kanya si Father na para siyang organismong ino-obserbahan sa ilalim ng microscope, nasisilaw din siya sa kuwintas nito na may hugis susi na pendant. Bumabanda kasi ang liwanag ng araw dito papunta sa kanyang mata.
"Ay, sorry," nahihiyang sabi ng pari nang mapansin niyang panay ang kurap ni Minggay at saka niya ipinasok ang kuwintas sa loob ng kuwelyo.Father Antonio Komendador ang pakilala ng pari kay Minggay, pero Father Tonyo na lang daw ang itawag sa kanya. Siya ay isang 30 year old chinito na apat na taon ng naninilbihan sa simbahan at mahilig mag-jogging tuwing umaga o hapon. Maayos at pantay ang pagkaka-gel ng buhok ni Father Tonyo at ang mga ngipin nito, mukhang ikinula sa sobrang puti. Maraming babae ang nagkakagusto rito, pero nasa paglilingkod daw kay Hesus ang totoong misyon niya sa buhay."Ikaw, may pamilya ka pa ba? Saan ka nakatira? Teka, ilang taon ka na nga ulit?" Sunod-sunod ang tanong ni Father Tonyo habang iniinom ni Minggay ang mainit na tsokolate sa tasa.Huminga nang malalim si Minggay at saka yumuko. Hindi niya matingnan ang nakangiting mukha ng pari. Hindi niya puwedeng sabihin ang anumang impormasyon tungkol sa pamilya niya at baka sila madamay kung sakaling magsumbong bigla sa pulis itong kausap niya. Sa halip, sinabi na lang ni Minggay na isa na siyang ulila.Lumungkot ang mukha ni Father Tonyo at gumuhit ang habag sa kanyang mga labi. "Ah, gano'n ba. Huwag kang mag-alala. Bukas itong tahanan ng Diyos para sa mga katulad mo. Iniibig ng Diyos ang mga ulila at nag-iisa. Hayaan mo't pagkatapos mo riyan, ipapakilala kita sa mga kasama ko na makakasama mo na rin dito sa bahay."+-+-+-+-+-+-+-+-+-+-Matapos hugasan ang pinagkainan, inilibot ng pari si Minggay sa buong Casa de los Benditos o ang Tahanan ng Pinagpala. Itinuro ng pari kung nasaan ang sala, kasilyas, labahan, sampayan at prayer room.Ipinakilala rin ni Father Tonyo si Minggay kina Nana Conrada na kanilang kasambahay na may sariling tulugan malapit sa labahan at kay Manong Jerry na hardinero at paminsan-minsan karpintero rin ng simbahan. Si Manong Jerry na rin kasi ang naging taga-kumpuni ng mga butas nilang bubong o tumatagas na lababo. Pero hindi tulad ni Nana Conrada, may sariling bahay na inuuwian si Manong Jerry at dumadalaw lang ito sa Casa dalawang beses sa isang linggo.Nang magawi na sila sa sleeping quarters, kinatok ni Father Tonyo ang magkatabing pinto roon. Lumabas ang dalawang batang babae na pupungas-pungas na parang bagong gising lang. Ang isa ay naka-ponytail at may bangs na halos tumakip na sa mga mata. Mas matangkad din ito nang kaunti kay Minggay. Ang pangalan niya ay Mary Beth samantalang ang katabi naman niya na may halos gupit pang-lalaki na buhok ay si Lila. Tantya ni Minggay mas bata ito sa kanila ni Mary Beth."Mary Beth, Lila, siya nga pala si Minggay. Minggay, ito si Mary Beth at ito naman si Lila. Katulad mo, kinupkop din sila ng simbahan dahil wala na silang ibang lugar na mapuntahan."Tumango lang sa kanila si Minggay."Sige na at maghilamos na kayo. Nagluto ng almusal si Nana Conrada sa kusina," utos ni Father Tonyo sa dalawa at bumalik na sila sa kani-kanilang silid.Nagpatuloy sila sa paglilibot papuntang ikalawang palapag. Sa may hagdanan, nadatnan nilang naka-abang si Nana Conrada at sinamahan sila nito sa taas."Bago ang lahat gusto ko lang sabihin na hindi puwedeng umakyat ang kahit na sino dito puwera na lang kung talagang kailangan o may emergency. Importante sa aming mga pari ang katahimikan at privacy," paliwanag bigla ni Father Tonyo kay Minggay nang marating na nila ang tuktok ng hagdan. "Dito ang mga kuwarto namin ng kasama kong pari na si Father Eman. Nakikita mo ba 'yung dulong kuwarto sa kaliwa? 'Yan ang kay Father Eman. Nagpapahinga pa yata siya ngayon. Ang akin naman yung nasa dulong kanan."Tumango-tango lang si Minggay. Napaka-engrande ng ikalawang palapag. Parang palasyo. Sa isip ni Minggay, madalas siguro bunutin at pahiran ng floor wax ang sahig dito dahil sa kintab nito. Mula sa kinatatayuan, kita niya rin nang mas malapitan ang mga iginuhit na larawan ng mga kerubin, mga usa, tupa, mga batang nagtatampisaw, mga babaeng masayang nagsasalok ng tubig sa kisame sa ng bahay. At ang chandelier na nakasabit sa pinakasentro nito, nakakalula at nakakabilib sa taglay nitong kislap at liwanag."Maiwan ko na muna kayo ni Nana Conrada dito. Siya na ang mag-a-assign sa'yo ng mga gagawin mo sa araw-araw. Maghahanda lang ako para sa misa. Okay?" At pumanaog na muli ng hagdan ang pari.Pagkaalis ni Father Tonyo, ipinakita ni Nana Conrada ang mga naka-toka sa kanyang gawain. "Ako ang talagang naglilinis dito sa second floor kaya ako lang talaga ang puwedeng umakyat dito. Pero ikaw, sa'yo ko na itotoka 'yang hagdan at ang railings. Hindi na kasi kinakaya ng likod ko ang akyat-baba d'yan. Papahiran mo 'yan ng floor wax araw-araw at bubunutin 'yang hagdan. Wawalisin mo rin nang maigi 'yung mga alikabok. Ayaw na ayaw pa naman ni Father Eman ang may nakikitang dumi. Tapos itong hawakan sa gilid, pupunasan mong maigi. Nasa kabinet sa labas ang lagayan ng mga basahan. Ituturo ko sa'yo mamaya."Hindi umiimik si Minggay dahil tinanatandaan niya ang bawat tagubilin ng kasambahay.Nang matapos, nag-aya na rin si Nana Conrada na bumalik sa kusina. Magluluto pa raw kasi siya ng pananghalian. Pero bago iyon, may napansin si Minggay na kanina pa niya sana gustong itanong kay Father Tonyo."Nana, kaninong kuwarto 'yung nasa dulo ng pasilyo? 'Yung nasa gitna ng kuwarto ni Father Tonyo at Father Eman?"Natigilan si Nana Conrada. Dahan-dahan itong lumingon sa kanya. "Huwag na huwag kang lalapit doon. Ang mga pari lang ang puwedeng pumasok doon. Naintindihan mo ba?""Bakit? Anong pong meron du'n?" Na-intriga si Minggay."Basta sundin mo 'yung sinabi ko at wala tayong magiging problema. Tara na't ipapakita ko pa sa'yo ang mga ekstrang damit d'yan sa bodega na galing sa mga donasyon ng mga parokyano dito. Sabi ni Father Tonyo wala ka raw pala dalang damit. Sukatin mo at kung ano ang kasya, sa'yo na."At sabay silang bumaba ni Nana Conrada sa hagdan, pero hindi maalis ni Minggay ang mga mata niya sa kuwarto sa gitna.Amoy baul ang mga damit na ibinigay kay Minggay. Hindi rin maiwasan dahil matagal nang nakatambak ang mga iyon sa bodega. Mga donasyon ng kung sino-sino para sa mga nasalanta ng bagyo at nasunugan na hindi na naipamahagi ng simbahan dahil kulang sila sa tao. Pero ayos pa rin ito sa kanya dahil siguradong mawawala din ang amoy ng mga ito kapag nalabhan na.Hanggang ngayon hindi pa rin makapagdesisyon si Minggay kung tama ba na manatili pa siya sa simbahan. May pamilya siya sa labas na malamang hinahanap na siya. Ang usapan nila ni Mama Linda, kukunin lang niya ang korona at pagkatapos sisibat na siya. Pero halos makalimutan niya ang buhay niya sa labas ng simbahan nang mabusog siya sa sobrang sarap ng tanghalian nila kanina. Lechong kawali na may dalawang sawsawan: gravy at toyomansi. Tapos sinigang na baboy ang sabaw niya na may panghimagas pang leche flan at puto. Siguro iyon ang unang beses na nabusog nang ganoon si Minggay sa tanang buhay niya.Ang higaan niya ngayon ay isang malam
Ito ang unang gabi ni Minggay sa Casa Del Los Benditos at unang beses niyang matutulog sa isang napakalambot na kama na may malambot at mabango ring mga unan. Dito hindi na rin niya kailangan mag-electric fan. Bubuksan lang niya ang mga bintana at siguradong dadaloy ang sariwang hangin galing sa hardin ng simbahan.Pagkaligo, isinuot ni Minggay ang isang pinaglumaang pajama na may disenyo ng mga oso at sorbetes. Medyo masikip ang pajama pero masaya si Minggay dahil para siyang bumalik sa pagkabata. Dati, kung anong suot niya sa buong araw, iyon na rin ang suot niya sa pagtulog. Wala kasi siya masyadong damit. Isa pa, mabuti na rin daw iyon para makakatipid sila ng tubig sa paglalaba sabi sa kanya ni Mama Linda."Hay, sana nandito kayo," sambit ni Minggay sa sarili. Nakatingin siya sa kisame at nakikita ang mukha ng mga kapatid niyang gutom na gutom. Dasal niya na sana huwag silang pabayaan ng nanay nila.Unti-unti, bumibigat na ang kanyang mga mata. Maya-maya pa, humikab siya at tuluy
Napahawak si Minggay sa pader paglabas niya ng bahay. Nagulat siya sa inasal ng pari. Nanginginig ang laman niya sa hiya at galit. Bakit ganoon na lang ang naging reaksyon sa kanya ni Father Eman? Hindi naman niya sinasadya na mabunggo ito. Para kasi kay Minggay, ang mga pari ang dapat na maging ehemplo ng kahinahunan at kabutihang asal. Malayong-malayo si Father Eman kay Father Tonyo na siyang kabaliktaran nito. Napabuntong-hininga na lang tuloy si Minggay at tinungo si Mary Beth at Lila sa simbahan gaya ng iniutos sa kanya."Oh, bakit ka nandito?" Tanong sa kanya ni Mary Beth na abalang nagtitistis sa mga tunaw na kandila sa altar."Eh, si Father Eman kasi. Nagalit sa akin," nahihiyang sagot ni Minggay. Kinuha niya ang isang basahan na nakalagay sa balde at nagsimulang punasan isa-isa ang mga santo."Bakit naman? Nagkita na pala kayo?" "Oo, nakilala ko na rin siya. Hindi kaagad maganda una naming pagkikita. Nabunggo ko kasi siya pero 'di ko naman sadya 'yun. Ilang beses na nga ako
Nakaupo sa magkabilang dulo ng lamesa sina Father Eman at Father Tonyo. Alas tres na ng madaling araw at nasa loob sila ng meeting room sa unang palapag. "Itigil mo na ang kahibangang ito, Father Tonyo. Sa malao't madali may makakadiskubre sa mga ginagawa natin at kapag nangyari 'yun katapusan na na nating lahat," mahinahon ang boses ni Father Eman. Sa harapan niya ang isang bote ng red wine na nangangalahati na ang laman. Nitong mga nagdaang mga buwan napapadalas ang kanyang pag-inom."Itigil ang alin, Father Eman? Ginagawa ko lang naman ang huling habilin sa atin ni Father Greg. Sa akin niya ipinagkatiwala ang misyon. Alam mo naman siguro ang mangyayari kung hindi ko pinagpatuloy ang sinabi niya. Matinding trahedya ang dadanasin ng mundo kung hindi natin susundin ang mga sinabi niya. Alam kong alam mo 'yan dahil kinausap ka rin niya bago siya mamatay." Hindi direktang nakatingin si Father Tonyo kay Father Eman habang nagsasalita. Abala kasi ito sa pagpirma ng mga liham na ipapadala
Apat na araw na ang lumipas at hindi pa rin nagpapakita sa kanila si Mr. Aragon, ang tutor nila Mary Beth, Lila at magiging tutor na rin ni Minggay. Pero tumawag ito kay Father Tonyo at sinabing hindi muna siya makakabiyahe dahil tinamaan siya ng trangkaso. Kaya naman naisipan na lang ng pari na isama si Lila at Minggay sa Sanctuary Of The Abandoned Elders para magpamahagi ng mga donasyon mula sa mga parokyano at maninimba. Si Mary Beth naman ay naiwan para maglinis ng mga altar sa simbahan.Umarkila sila Father Tonyo ng jeep. Medyo dagsa rin kasi ang mga donasyon nitong nakaraang tatlong buwan at hindi nila ito napamahagi noon dahil nga kapos sila sa tao. Lima sila sa loob ng jeep. Sa unahan, nakaupo sina Father Tonyo katabi si Manong Jerry na hardinero at ang driver. Sa likod naman, nakasiksik sina Minggay at Lila kasama ang mga sako-sakong lumang damit, unan, kumot at adult diapers. Papunta sila sa Isabela kung saan nakatayo ang sanktwaryo.Tatlong oras din ang iginugol nila sa biy
Maigi na lang at hindi nag black out sa buong sanctuary. Sumabog lang ang mga fluorescent lamps sa ceremony hall pero hindi nito naapektuhan ang daloy ng elektrisidad sa buong pasilidad. Lumipat sila sa isa pang bulwagan, pero mas maliit ito doon sa mas naunang pinagdausan nila ng programa."I'm so sorry. That will be the end of our presentation and program today," paliwanang ni Ate Mira sa mga matatanda at staff na mukhang nahimasmasan na. Ang grupo naman ni Father Tonyo, nasa isang sulok, nalilito pa rin sa kung ano ba talaga ang nangyari."I think, kailangan na natin magpaalam sa kanila." Kalmado si Father Tonyo sa kabila ng napunit na manggas nito dahil sa pagpupumiglas ng lolo na binuhat niya kanina.Kinausap ni Father Tonyo si Ate Mira at sila ay nagkamayan. Pinagmamasdan ni Minggay ang nagwalang lolo at nakita niya itong mistulang bata na nakatalungko sa ilalim ng lamesa. Wala itong bukambibig kundi, "Kinuha nila si Binoy. Kinuha nila si Binoy. Kinuha nila si Binoy." Pagsakay
Imbes na uminom ng malamig na tubig, dumiretso agad si Minggay sa kuwarto niya at doon humagulgol. Siya na yata ang pinakamasamang tao sa mundo. Itinatwa niya ang itinuturing niyang pamilya na kasa-kasama na niya sa simula pa lang. Hindi niya makakalimutan ang kawawang mukha ni Caloy habang naglalakad ito papalayo sa grupo nila. Bigla niyang naisip na ano kaya kung magtapat na lang siya kay Father Tonyo at sabihin na lang niya ang lahat sa kanya? Na mayroon siyang maliliit na mga kapatid na nanlilimos araw-araw sa plaza. Na inutusan lang siya ng Mama Linda nila para magnakaw at may ipang-buhay sa kanila. Hindi puwede. Paano kung ipakulong si Mama Linda, magkakawatak-watak silang magkakapatid. Siguradong ikakalat sila sa kung saan-saan. Kinatok siya ni Nana Conrada at tinanong kung gusto pa raw ba niyang kumain dahil may niluto siyang mechado at maruya. Pinagbuksan naman siya ni Minggay at sinabing hindi na siya magha-hapunan dahil busog na siya sa kinain niyang mga fast food sa Sanc
Dahil nga hindi basta-basta puwedeng umakyat sa second floor, mas pinili na lang puntahan nila Minggay at Lila si Nana Conrada sa kanyang tulugan sa likod-bahay. Ikinuwento nila sa matanda ang tungkol sa pagkawala ni Mary Beth. Tuluyan na nilang nakalimutan ang tungkol sa taong naka-suot ng pang-pari na pumapasok sa kanilang kuwarto."Hinanap niyo na ba sa paligid? Baka nariyan lang 'yun. Sa kasilyas sinilip niyo na ba?" Tanong ng pupungas-pungas pang kasambahay."Opo, Nana. Nilibot na namin kuwarto niya pati buong bahay puwera na lang second floor kasi nga bawal kami umakyat doon. Pero Nana, hinanap na namin siya sa buong bahay saka sa paligid sa labas, pero wala pa rin siya," alalang sabi ni Lila na may hawak-hawak pang flashlight."Sige na't aakyatin ko sa taas sina Father Tonyo. Kami na mag-uusap. Pumasok na kayo sa mga kuwarto niyo." Kinuha sandali ng matanda ang balabal at pumasok ito sa loob ng Casa Del Los Benditos.Inihatid pa siya ng dalawa sa may hagdan. "Balitaan mo kami,