“Hahanapin na namin siya agad, sir.” Sabi ni Ivan habang abalang paghahanda sa pagalis. “Hintayin niyo ako. Sasama ako,” madiing sabi ni Mateo. “Sigurado ka?” Tanong ni Leo sa kaibigan. “Mukha ba akong nagbibiro?” “Paunahin mo na sila. Tapusin mo muna ang IV drip mo. Wala ring patutunguhan ang paghahanap kung pati ikaw ay hindi maganda ang lagay, Mateo.” Pangungumbinsi pa ni Leo. Pumayag rin si Mateo sa bandang huli dahil may punto nga naman ang kaibigan. Mahigit isang oras ang inabot ng paghahanap nina Ivan, ngunit wala pa rin silang balita. Naiinis na si Mateo, kaya’t nagpasya siyang siya mismo ang kikilos. Matapos tapusin ang IV drip, nagpalit siya ng damit at nagtungo sa likurang bahagi ng unibersidad kasama si Tomas. Habang naglalakad, tinawagan ni Tomas si Ivan upang alamin kung aling mga inn ang nasuri na upang maiwasan ang pag-uulit. “Naiintindihan ko,” sagot ni Tomas bago ibinaba ang tawag. “Sir, tanong ko lang—” Naputol ang sinasabi niya ng mapansin niyang hindi
Masikip ang dormitoryong iyon, may mga kama na nakahanay sa pader at isang maliit na mesa sa gitna, halos wala ng natitirang espasyo para tumanggap ng bisita sa silid na iyon. Nakakapaso rin init ang roon, walang air conditioning na pwedeng magpalamig sa loob. Isang lumang ceiling fan lang ang umiikot ng mabagal, na parang may kasabay pang pag-iyak sa bawat pag-ikot, ngunit halos walang nabawas sa init ng hangin. Pinagpapawisan na siya kahit ilang saglit pa lang siya doon. Sa ibabaw ng mesa, may nakapatong na takure at ilang baso. Kumuha si Mateo ng tubig at tumingin sa paligid para maghanap ng honey ngunit wala siyang makita. Tumalikod siya at tinanong, “Nat, nasaan ang honey?” Nang marinig ang boses niya, naestatwa si Natalie, nakahiga siya ng patagilid at paharap sa dingding ngunit hindi siya pwedeng magkamali. Hindi makapaniwala ang kanyang ekspresyon ng dahan-dahan siyang bumaling paharap sa pinanggalingan ng pamilyar na tinig na iyon. Siya nga. Naroon nga siya. Nagtagpo a
“Ha?” Halatang na gulat si Marie. Agad niyang ikinaway ang kanyang mga kamay bilang pagtanggi. “Hindi na kailangan talaga. Bukod sa kaklase ko siya, kaibigan ko si Nat. Responsibilidad ko na alagaan siya—” “Tama na,” malamig na putol ni Mateo, halatang nawawalan na ng pasensya. “Kung hindi mo ibibigay ang detalye mo, hahanapin ko na lang mismo. Huwag mong sayangin ang oras ko. Ikaw ang nag-aalaga sa kanya at ayaw kong magkaroon kami ng utang na loob sayo. Tama lang ito.” “Ah… s-sige po,” pag-ayon ni Marie na halatang nag-aalangan. “Ibibigay ko na lang po. Salamat, Mr. Garcia.” “Mag-ingat ka,” maikling sagot ni Mateo bago ito lumabas. Sa labas ng dormitoryo, sandaling tumigil siya at tumingin pabalik sa lumang gusali. Malalim siyang nag-isip bago lumingon kay Ivan. “May ipapagawa ako sayo. Gawin mo kaagad.” “Naiintindihan ko, sir.” Mabilis na sagot ni Ivan. ** Sa dormitoryo. Makalipas ang ilang oras, abala si Marie sa pag-akyat-baba sa hagdan, habol ang hininga dahil sa
Naunang natapos ang pag-install ng air conditioner sa Room 502, at unti-unting lumipat ang ingay ng mga manggagawa sa mga katabing silid habang ipinagpapatuloy nila ang trabaho. Pagkatapos palayasin ang mga usisero, isinara ni Marie ang pinto at binuksan ang kurtina ng kama ni Natalie. Nakangiting masigla, tinanong niya ang kaibigan. “Gusto mo ng honey water? Nagpadala si Mr. Garcia ng imported, additive-free honey. Gagawa ako ng isa para sa’yo.” “Sige, salamat,” mahina ngunit maayos na sagot ni Natalie. Inihanda na ni Marie ang honey water at iniabot ito kay Natalie. Habang iniinom ito, napabuntong-hininga si Marie at napatingin sa kwarto at medyo nanginig pa ito. “Ang lamig na rito ngayon. Ang sarap!” Walang sinabi si Natalie at nanatiling nakatuon sa kanyang iniinom. “Nat,” simula ulit ni Marie, ang tono nito ay naging seryoso. “Talagang mabait si Mr. Garcia sayo. Ang swerte mo. Tingnan mo na lang lahat ng ginawa niya.” Matapos ang sandaling pag-aalinlangan nagpasya na s
“S-sir Ivan? Ano kasi…” nanginginig ang boses ni Marie habang nagsasalita. “Pakisabi kay Mr. Garcia na sobrang sama ng pakiramdam ni Natalie. Kailangan siyang dalhin sa ospital, pero hindi ko siya kayang buhatin!” [Papunta na kami,] agad na sagot ni Ivan, halatang nag-aalala din ito. [Salamat sa pag-abiso.] “Pakibilisan po!” Pagkatapos ibaba ang tawag, nagbukas si Marie ng isang kendi at maingat na nilagay ito sa bibig ni Natalie. “Heto, lagay mo lang ito sa bibig mo. Makakatulong ‘yan kahit papaano. Darating agad sina Mr. Garcia, Nat!” Hindi makakilos si Natalie, kaya tumango lang siya ng mahina. Nanatili si Marie sa tabi niya, habang pinupunasan ang pawis sa kanyang noo gamit ang isang tuwalya, bakas ang matinding pag-aalala sa mukha nito. ** Samantala… Kaagad na iniulat ni Ivan ang tawag kay Mateo na kasalukuyang tumatanggap ulit ng IV dahil sa naantalang gamutan bunsod ng kanyang punong iskedyul. Nasa ospital sila ulit. “Sir,” maingat na simula ni Ivan “ako na ang p
Dahil sa takot na baka umalis muli si Natalie, dinala siya ni Mateo sa sariling hospital suite at tinawagan ang doktor ng internal medicine upang doon na ito suriin. “Wala namang seryosong problema,” sabi ng doktor matapos ang pagsusuri, habang sinusulat ang reseta para sa intravenous fluids. “Ang episode na ito ay dulot ng naputol na gamutan niya. Ilang araw na tuloy-tuloy na IV fluid intake ang kailangan niya para maging okay ang pakiramdam niya.” Bahagyang yumuko si Mateo na tila nag-iisip, bago muling nagtanong, “Kailangan ba niyang sumailalim sa regular na gamutan sa hinaharap? May posibilidad bang lumala ito?” “Sa ngayon, mahirap sabihin,” matapat na sagot ng doktor. “Pero kung maingat na babantayan at aalagaan si Natalie, hindi naman dapat magkaroon ng malaking komplikasyon sa kalusugan niya at ng sanggol.” “Salamat,” malamig na tugon ni Mateo at nagpapahiwatig na tapos na ang usapan. Pagkaalis ng doktor, naupo siya sa tabi ng kama ni Natalie. Tahimik niyang pinagmamas
“Nat, gusto kong humingi ng tawad.” Ang mga salitang iyon ay payak at alam ni Mateo na kailan man ay hindi iyon sasapat para sa lahat ng nagawa niya. Gayunpaman, hindi niya maaring hayaan na hindi iyon masabi. Napatingin lang si Natalie sa kanya. Nakaawang ang bibig ngunit walang boses na lumalabas. Marahil ay nagulat sa biglaang sinseridad ni Mateo. Hindi sigurado si Natalie kung ang hinihingi ng tawad nito ay tungkol sa huling insidente nila. Hindi niya masabing ayos lang siya dahil hindi. Ang alaala ng ginawa ni Mateo sa kanya ay nananatili pa rin at nagdudulot ng galit kahit ngayon. Nakasimangot siya, ang boses ay puno ng hinanakit at sakit. Kailangan din ni Natalie na magtanong. “Bakit mo ako kailangang tratuhin ng ganoon?” Isa itong tanong at reklamo na may halong pagkadismaya. “Dahil isa akong masamang tao,” amin ni Mateo, ang mga mata ay malalim na nakatingin sa kausap, habang ang dibdib niya ay tila pinipiga sa sakit. Walang nakakaalam kung gaano kahirap para sa ka
Nanatiling matigas si Natalie sa yakap ni Mateo, ang kanyang mga kamay nakalaylay lamang sa kanyang tagiliran. Hindi niya tinutugunan ang yakap, ngunit mahina siyang tumawa. Mahinahon niyang sinabi na, “sige. Tinatanggap ko na ang paghingi mo ng tawad.” Kahit labag sa kanyang kalooban, pinilit ni Mateo na bitawan siya. Iyon na ang huling yakap nila. Pagkatapos ay hindi na muling mangyayari iyon. “Nat,” muling simula niya, ang boses niya ay kalmado ngunit ang kanyang puso’y hindi mapakali. “Tungkol sa alimony… Ang bahay sa Antipolo ay ililipat sa pangalan mo. May kasamang pera at iba pang mga ari-arian—” “Haha!” Natawa ulit si Natalie. Si Mateo naman ngayon ang nagtaka. “Ano’ng nakakatawa?” “Pasensya na,” sabi niya. Pinipigilan nitong huwag tumawa. “Hindi ko lang inaasahan na magkakaroon ng alimony. Hindi mo kailangan ibigay sa akin ang kahit ano. Tutal, tayo…” Bigla siyang tumigil, balak sanang sabihin na ang kasal nila ay hindi kailanman nag-ugat sa pagmamahal, kundi sa
“Lolo, huwag po kayong magsalita ng ganyan…pakiusap po.” Nanginginig ang boses ni Natalie. Mahigpit niyang hinawakan ang payat na kamay ng matanda. Naiiyak siya dahil hindi niya mapigilan ang damdamin.Muling nagbalik sa kanyang isipan ang medical records ng matanda---ang prognosis, ang mga plano sa paggamot at ang katotohanang hindi niya matanggap.“Lolo, mabubuhay ka pa ng matagal,” sabi ni Natalie. Pilit niyang pinapanatali ang katatagan sa kanyang tinig. “Kailangan mong mabuhay. Kailangan mong makita akong maging isa sa pinakamagaling na surgeon sa bansa. Kailangan mong makita si Justin na makapagtapos sa Wells. Nangako ka, lolo!”Natawa si Antonio at hinaplos ang ulo ni Natalie. “Tsk, tsk. Napakabait mong bata. Hindi ka pwedeng umiyak. Alam mong ayaw kong umiiyak ka.”Mariing kinagat ni Natalie ang labi niya at mabilis na pinahid ang luha sa kanyang pisngi. “Sino po ang umiiyak? Hindi naman po ako umiiyak, eh.”“Mm, tama.” Tumango ang matanda at kunwaring naniniwala. “Ganyan ka r
“Ate!” Sigaw ni Justin ng pumasok ito sa kwarto niya. May ningning agad sa mga mata nito at puno ng pananabik. Ang mga kamay ay yumakap kaagad sa leeg ni Natalie.Ngumiti si Natalie. “May ibibigay ako sayo, Justin.”Inabot niya ang isang brochure mula sa Wells Institute. Maingat naman itong tinanggap ng bata at hinaplos ang cover nito. Hindi man niya lubos na nauunawaan ang kahulugan ng pagpasok niya sa Wells, isang bagay lang ang malinaw kay sa bata niyang isipan---masaya ang ate niya.At kung masaya ang ate niya, ibig sabihin, tama ang ginagawa niya.“Ang galing-galing talaga ng kapatid ko!” Inabutan niya ng nabalatang orange ang bata. “Gantimpala mo ‘yan. Pero sa susunod, ikaw na ang magbabalat, ha?” Masiglang tumango si Justin, halatang proud sa sarili. “Mm! Marunong na kaya ako, ate!”“Talaga? Mabuti naman,” marahang tinapik ni Natalie ang ulo nito. “Sige, kainin mo na.”Habang pinapanood niya ang kapatid, isang kakaibang init ang lumaganap sa kanyang dibdib. Lumalaki na si Just
Hindi kailanman inakala ni Rigor na magiging ganito kawalang-puso ang sarili niyang anak. Naging tahimik ang buong silid at isang nakakapanindig-balahibong katahimikan ang bumalot sa kanila. Ang malamig at matalim niyang tingin ay nakatuon kay Irene.“Ulitin mo,” mariin ang bawat bigkas ni Rigor. “Gusto kong ulitin mo ang lahat ng sinabi mo kay Natalie---bawat salita---dito mo sabihin sa harapan ko.”Nanginig ang labi ni Irene, ibinuka niya ang bibig ngunit walang tunog na lumabas. Paano nga naman niya uulitin ang mga sinabi niya sa harapan mismo ng ama?Sinabi lang naman niya ang mga iyon para makumbinsi si Natalie na lumayo kay Mateo. Hindi niya iyon seseryosohin.“Dad…” mahina at basag ang tinig ni Irene pero hindi niya mahanap ang tamang sagot.“Hmph.” Malamig na tumawa si Rigor at umiling. “Hindi mo kailangang ulitin dahil narinig ko naman ang lahat ng malinaw.”Naghahabol ng hininga si Irene, pakiramdam niya ay nauubusan siya ng hangin.Ngunit hindi pa tapos si Rigor. “Sinabi mo
Kumuha si Natalie ng isang orange mula sa fruit basket at naupo muli, ang kanyang mga daliri ay maingat na nagsimulang magtanggal ng manipis na balat nito. Kumalat sa hangin ang samyo ng prutas habang patuloy siya sa ginagawa---payapa at hindi nagmamadali.Sa harap niya, nakaupo si Irene ng tuwid at mahigpit ang pagkakahawak sa kanyang designer handbag, halos mamuti na ang mga kasukasuan sa sobrang diin ng pagkapit.“Magsalita ka na, Irene,” udyok ni Natalie ng hindi man lang tinatapunan ng tingin ang kausap. Patuloy lang ito sa pagbabalat ng prutas. “Ano ba talaga ang gusto mong pag-usapan natin?”Huminga ng malalim si Irene, para bang nag-iipon ng lakas ng loob. “Narito ako para makipag-usap tungkol kay Mateo.”Tumango si Natalie, walang emosyon sa boses. “Oo, ilang beses mo ng nasabi ‘yan. Ngayon, ano mismo ang gusto mong pag-usapan natin?”Nagdalawang-isip si Irene, kuyom ang kanyang mga kamay sa malambot na balat ng bag bago muling nagsalita para sabihin ang tunay na pakay.“Gust
Mula pagkabata nila, hanggang ngayon ay hindi pa niya narinig na magpakumbaba sa kanya si Irene. Halos nagmamakaawa na ito na kitain niya.Nakakatawa iyon para kay Natalie.Talagang mahal na mahal ni Irene si Mateo.May bahagyang kislap ng panunukso sa mga mat ani Natalie. Kasabay ng pasilay ng labi para sa isang maliit na ngiti. Ibinaba niya ang bag sa sofa at naupo, ang tono ng pananalita niya ay sinadya niyang gawing kaswal.“Sorry, pero dadalawin ko si Justin. Hindi ako pwede.”At pagkatapos---ibinaba na niya ang tawag.Kung talagang gusto siyang makita ni Irene, nararapat lang na ito ang kusang lumapit sa kanya at hindi kabaligtaran. Naningkit ang mga mata ni Natalie, kahit paano ay alam na niya kung ano ang aasahan sa susunod na mangyayari.**Sumakay ng bus si Natalie. Hindi siya nagsisinungaling kanina nang sabihin niyang pupuntahan niya si Justin.Tahimik ang naging biyahe niya, maliban sa mahinang ugong ng makina ng bus, at nag-uusap na mga pasahero. Gustuhin man niyang matu
Mailap ang tulog kay Irene nang gabing iyon. Ilang beses siyang nagpapalit-palit ng posisyon sa kama, ngunit wala kahit isang saglit ma katahimikan ang dumaan sa kanyang isipan.Isang tanong lang ang laman ng isipan niya: “Bakit biglang nakialam ang lolo ni Mateo? At hindi lang pangingialam ang ginawa nito—naging malupit din ito.”Sa umpisa pa lang, alam naman niya na hindi siya gusto ng matanda---iyon ay matagal ng malinaw. Ngunit kahit na dismayado ito sa relasyon nila, hindi ito hayagang nakialam noon.Ngunit ngayon, sa isang iglap lang, sinira na ng matanda ang lahat ng pinaghirapan nila ng nanay niya.“Pero bakit ngayon? Ano ang nagbago?” Paulit-ulit na binalikan ni Irene ang mga pangyayari.Hanggang sa biglang kumabog ang dibdib niya.Ang pagkakasakit ng tatay niya---doon nagsimula ang lahat.Simula ng pilitin nila si Natalie na magdonate ng kanyang atay. Nanlamig ang katawan ni Irene. Hindi pa niya sigurado pero hindi niya pwedeng alisin ang posibilidad. Isang malamig na kilabo
Gustuhin man ni Mateo na maging kalmado, huli na. Kilalang-kilala niya ang lolo niya. Hindi ito nagbibiro. Nanigas ang buo niyang katawan at tumibok sa sakit ang kanyang sentido. Unti-unting namayani ang inis sa kanyang sistema at hindi na niya napigilan ang bibig.“Lo, anong ginawa mo kay Irene?”May bahid ng galit at pagkabalisa sa kanyang tinig---isang bagay na bihira niyang gawin sa harapan ng lolo niya.“Hmph.” Imbes na masindak, humagikgik pa ito. Mapanuya at halong lantad na pagkadismaya. “Mateo…pansin ko lang, lumalakas yata ang loob mo. Mula ng samahan mo ang babaeng iyon, wala ka ng ibang ginawa kundi ang bigyan ako ng sakit ng ulo. Ipapaalala ko lang sayo kung ilang beses mo na sana akong muntik ilibing ng buhay dahil sa kakadikit mo doon!”Hindi pa tapos si Antonio, nais nitong iparating ang punto niya ng malinaw. “Ganito mo ba pasasalamatan ang taong nagpalaki sayo? Sa pamamagitan ng pagsuway sa akin sa bawat pagkakataon?”Napayuko si Mateo at nakakuyom ang mga kamao niya
Halos hindi makatulog si Natalie buong gabi. Kahit na ramdam ng katawan niya ang matinding pagod, hindi naman nakikisama ang kanyang isipan at mas gusto nitong manatiling gising.Kinabukasan, kahit kulang sa tulog, wala siyang nagawa kundi pilitin ang sarili na pumasok sa trabaho, ngunit wala siyang maayos na konsentrasyon sa ginagawa. Kahit anong pilit niyang ituon ang isip sa trabaho, patuloy siyang bumabalik sa usapan nil ani Antonio kagabi.Ayon sa matanda, may dalawang araw siya para magpasya.Ang dalawang araw na iyon ay para pag-isipan kung tuluyan na siyang lalayo o babalik sa magulo niyang nakaraan kasama si Mateo.Pagsapit ng tanghali, sa halip na magpahinga, mas pinili niyang dalawin ang kapatid sa rehabilitation center. Noong nasa Canada siya, may mga binili siyang regalo para kay Justin at gusto niyang personal na ibigay ito.Pero higit pa roon---kailangan niyang sabihin kay Justin ang mga nalaman niya tungkol sa Wells Institute.Kung tatanggapin man niya ang tulong na in
“Ben.”“Yes, sir.”Hindi na kailangang ipaliwanag pa ni Antonio kay Ben ang gusto niyang mangyari. Sa isang kumpas lang ng kamay ni Ben, isa sa mga lalaking naka-itim ang lumapit at bago pa man makaiwas si Janet---Pak!Isang malakas at walang awang sampal ang dumapo sa kanyang pisngi. Malutong at malakas at umalingawngaw sa tahimik na hardin.“Mmph---!” Napapatras sa lakas ng pwersa si Janet. Kung hindi siya maingat ay baka natumba na siya dahil sa isang sampal. Nalasahan niya ang dugo sa bibig at nanginig ang kanyang labi sa sakit at pagkabigla.Ngunit hindi siya naglakas-loob na gumanti.Nagbuga ng hangin si Antonio, dinampot ang isang puting panyo at pindampi iyon sa gilid ng bibig. Pagkatapos ay itinapon iyon na para bang isa itong nakakadiring bagay. “Tingnan mo nga ang sarili mo, Janet. Saan ba ako magsisimula…ah…isa kang matandang babaeng walang modo. Kahit anong alahas ang ipalamuti mo sa katawan mo, wala ka pa ring class. Hindi na ako magtataka kung bakit ganyan ang buhay mo