Sybil Park
“Ina, sigurado ka bang pupunta tayo sa mga mananahi?” Hinawakan niya ang aking suot-suot na damit habang nakatingin sa akin.
“Oo, Maze. Nang sa gayon ay malaman mo ang mga dapat gawin sa pagbuburda kahit sa simpleng paraan lamang.” Aking inilapag ang mangkok sa aming harapan upang magsimula nang kumain. Hihintayin na lamang namin ang mga tagapaglingkod para sa pagkain.
Nilagyan na ng mga tagapaglingkod ang aming mga mangkok. Inihanda na rin nila ang aming mga baso at nilagyan ng katas ng dalandan. Isang masarap na ramen ang aking nalalasap. Sabik na sabik na kumain ngunit parang mas sabik ang dalawa ko pang mga kasama. Mga matatakaw.
Sumubo agad ng isang sipit ng intsik ng ramen ang heneral. Kung kumain ito, para bang hindi siya nakakain ng ilang taon. Tuloy tuloy ang kaniyang pagsubo at paghigop hanggang sa kumuha siya ng panibagong ramen na kakainin.
Sumulyap ako sa aking anak. Simple lamang kumain pero puno ang kaniyang bibig ng ramen. Nilunok niya ito at uminom ng tubig.
“Ah! Tubig! Tubig! Tubig!” umalingawngaw ang isang maingay na boses ng heneral. Agad akong lumingon at nakitang nag-iinit ang kaniyang mukha, namumula ang kaniyang pisngi, at nagmamakaawa para sa tubig.
Dumating ang isang pangkat ng mga tagapaglingkod na may dala-dalang baso ng tubig at ibinigay sa heneral. Sunod-sunod ang pag-inom ng heneral sa tubig hanggang sa makuntento siya.
“Sino ba ang naghanda sa ramen na ito?!” Pinaypayan ng heneral ang sarili gamit ang sariling kamay. Tinuro ng mga tagapaglingkod ang aking anak.
“Maze?” Tumingin ang heneral kay Maximaze. Bakas ang pagkadismaya sa boses nito. Hindi ko alam na ganito ang mangyayari. Sana pala binantayan ko ng maigi ang aking anak.
“Isa po iyang pasasalamat heneral. Ang mga heneral po `di ba ay matatapang? Kaya po kita binigyan ng matapang na pagkain.” Humigop siya sa mangkok na ang laman ay ang kaparehong ramen na hinigop ng heneral. Mahina kong sinundot ang aking anak.
“T-t-tama ka. Matatapang nga ang mga heneral. M-masarap siya. H-hindi siya maanghang. Hindi siya maanghang.” Ako ay napatawa nang marahan sa inasta ng heneral. Ito ay uutal-utal at mapula ang mukha.
“Ah, kaya po pala uminom ng isang katerbang tubig para lamang mapawi ang anghang.” Nanlaki ang aking mga mata. Ako ay nagpipigil ng tawa gayundin na ang mga tagapaglingkod. Si Heneral naman ay nagbaba ng tingin at umaaktong napapahiya.
“Hindi na ako magtataka kung bakit maanghang ang ramen,” paanas ng heneral ngunit narinig pa rin naming lahat. Napuno ng tawanan ang hapag-kainan nang hindi namamalayan ng heneral kaya nakitawa na lang ito ngunit ito ay peke.
Sumulyap ako sa aking anak at tuloy pa rin sa pagkain. Hindi ito naaanghangan. Kain lang siya nang kain hanggang sa mapuno ang kaniyang bibig. Wala siyang pinapalampas.
“Henral, ako'y nagpapasalamat na binigyan n`yo ako ng pagkakataong mag-aral. Hindi ko alam ang kahalagahan ng pag-aaral noong sarado pa ang aking mga mata. Kaya sapat lamang sa akin na mayroon kaming tahanan, maayos na pananamit, at maihahandang pagkain sa aming hapag-kainan, ngunit nang ako'y tinuruan n`yo, Heneral. Parang nais ko oras-oras n`yo na ako turuan. Mahirap ngunit nakakalibang. Marami akong natutunan. Ako'y nagpasalamat ng lubos sa inyo, Heneral.” Ngumiti lamang ang heneral sabay inom ng tubig. Hindi na ulit nagsalita. Dala siguro ng anghang o ʼdi kaya pagkahiya.
Lumipas ang oras at natapos kami sa pagkain at nakarating na ng Twaechon. Ang Twaechon ay ang lugar ng mga nagbuburda dito sa Normous. Ito ang pinakaopisyal na gusali ng mga mananahi. Dito tinuturuan ang mga kabataan na magburda at kapag natuto sila ay maaari silang pumili ng kanilang landas. Kung magiging tagaburda ba ng dynastiya o kayaʼy maglingkod sa mga opisyal at mga kasapi sa Imperial Harem.
“M-maligayang pagdating, H-heneral,” uutal-utal na wika ng isang Imperial Guard. Nanginginig ito at hindi makatingin sa amin. Naaamoy kong mayroong problema rito.
“Maraming salamat, Imperial Guard,” anang heneral. Hahakbang na sana kami ngunit hinarangan kami nito.
“Mayroon bang problema, Imperial Guard?” Sinusuri ng heneral ang buong paligid na para bang naghahanap ng kung ano.
“P-paki-usap, Heneral. H-huwag muna kayong pumasok.” Ibinaba nito ang kaniyang tingin habang humaharang pa rin sa daan.
“At bakit naman hindi n`yo papapasukin ang heneral? Siguro . . . may tinatago kayo? Ha. Ha. Kung wala kayong tinatago—papasukin n`yo siya!” mabagsik na wika ni Leonardo. Halata dito ang sarkasmo. Sa tono pa lamang ng pananalita at sa sarkasmo ng bibig.
Agad kaming pinapasok ng mga guwardiya at nahahalata kong labag iyon sa kalooban nila. Malakas ang aking kutob na mayroong nangyayaring gulo.
Pumasok kami sa loob at nakitang nagtitipon tipon ang mga estudyanteng mananahi.
“Inosente si Hanneul. Wala siyang kasalanan.” Ingay agad ang sumalubong sa akin pagkapasok at pagkapasok ko. Kitang-kita na mayroong nagaganap dahil nagtitipon-tipon ang mga estudyente at guro sa aming harapan.
“Pero, Madame Zhao! May ebidensya na po! Siya ang may kasalanan!” asik naman ng isang estudyante.
Ang ibang kababaihan na nanonood ay nagsibulungan, hinuhusgahan ang babaeng nagngangalang Hanneul.
“Sinasabi mo bang nagkamali ang mga tiktik?! Akala mo kung sino ang mas matalino.” Bakas ang pagkadismaya sa boses ng punong guro. Sabagay, mayroon siyang pinupunto . . . Kilala ang mga tiktik sa mga pagsusuri sa isang kaso at kahit hindi ako magbigay ng opinyon, alam na ng lahat na sila ay matatalino.
“Anong kaguluhan ang nagaganap?” nagsalita ang heneral. Itoʼy nakatingin sa kanila.
Hinawakan ako ni Maze, nagtatago. Hindi ito sanay makasalubong ang ibang tao sapagkat buong buhay niya ay nasa barrio lamang siya. Tanging mga taga-barrio lamang ang kaniyang kinakausap.
Nagsilingunan sa amin ang mga estudyanteng mananahi at ang mga guro. Lumingon din ang mga guwardiya at ang eunuch.
“Heneral, magandang umaga. Nagkaroon lamang po ng problema. Isang away na hanggang ngayon ay hindi pa rin natatapos.” Nagsalita ang punong guro. Kung ito ay ilalarawan ko, siya ay nakasuot ng hanbok at nakatali ang kaniyang buhok. Medyo puti na rin ang buhok nito. Kulubot ang balat, mapayat, at mayroong salamin sa mata, ngunit kung titingnan. Malakas pa rin naman siya.
“Oo nga. Huy, tanda. Ang daming plastik dito noh? Bat ba tayo napunta dito eh meron namang Kenn sa Gaia. Ano 'to—different dimension?” paanas ng isang bata. Maliit ito ngunit halatang mas matanda kay Maze dahil sa mga kinikilos nito. Nakita kong nanlaki ang mga mata ng heneral ngunit agad naman niyang binalewala ang sinabi ng bata.
“Kung gayon ay—”
“Heneral!” may isang sumigaw kaya napalingon ako sa gawi ng heneral. May palaso siyang hawak at nagdudugo ang kaniyang kamay. Saka nito binitawan ang hawak.
Sa isang iglap, may narinig akong daplis ng palaso. Nang may marinig kaming sumigaw. Lumingon kami sa gawi ng boses at nakitang may palaso ang kaniyang kaliwang balikat. Nagdudugo siya at sumisigaw sa sakit.
“Bilisan n`yo! Dalhin n`yo siya sa pinakamalapit na manggagamot!” sigaw ng Eunuch.
“Huwag muna eunuch.” Umalingawngaw ang ang kalmado ngunit halatang seryosong boses ng aking anak. Deretso lamang ang kaniyang tingin kay Leonardo. Aking napansin na hindi na niya ako hawak-hawak at nakaharap sa madla.
“Ngunit mauubusan siya ng dugo!” sigaw ng eunuch pero hindi lumingon si Maze dito.
“May importanteng katanungan lamang ako. Tatanungin ko siya habang siya ay nagtitiis ng sakit.” Nanindig ang aking mga balahibo nang marinig ang kaniyang boses. Itoʼy malamig at puno ng otoridad. Tila’y mayroong kumokontrol dito.
Wala nang magawa ang eunuch kaya hinayaan na niya ito.
“Bakit mo balak lasunin ang heneral?” deretsahang tanong ni Maze. Nagulat ang halos lahat ng naandito sa kaniyang winika.
“A-anong ibig mong s-sabihin?” uutal-utal na wika ni Leonardo.
“Alam mo na ang ibig kong sabihin. May balak kang lasunin ang heneral ngunit murang dahon ng loquat ang ginamit mo. Alam mo sa sarili mo na hindi iyon nakamamatay. Kung ako lalason sa heneral. Sisiguraduhin kong hindi na niya makikita ang sinag ng araw.” Lahat kami ay natigilan sa sinabi nito. Mayroon siyang pinupunto.
“Alam kong may dahilan ka kung bakit murang dahon ng loquat ang ginamit mo. Kaya sabihin mo sa aming lahat kung bakit mo balak lasunin ang heneral.” Nanindig ang mga balahibo ni Leonardo ngunit ito ay tumawa ng mapakla.
“Bakit mo naman nasabi na murang dahon ng loquat nga iyon? Paano mo nasisiguro?” biglang bumalik ang sarkasmo sa boses at bibig nito na para bang walang pana ang nakatama sa kaniyang balikat.
“Habang ako ay nag-aaral, naisipan kong pumuslit at tumungong hardin. Nais ko munang maglaro kahit saglit . . . ” Siya'y bumuntonghininga. Mahina niyang kinamot ang pisngi. “ . . . aking nakita ang isang guwardiya na pumuslit din. Ako'y nagtataka kung ano ang kaniyang ginagawa kung kayaʼt akin siyang sinundan.”
Habang nakikinig sa kaniya, hindi ako makapaniwala. Hindi dahil sa biglaang pagbabago niya kundi sa kaniyang sinabi na siyaʼy pumuslit at tumigil saglit sa pag-aaral para lamang maglaro. Hindi siya nagpaalam sa akin!
Sybil ParkTiningnan niya ang kaniyang mga kuko. “Nakita kong dala-dala niya ang isang mangkok. Itoʼy kaniyang ininom. Hindi ito agad umalis sa kinaroroonan niya, ngunit patuloy ko siyang pinanood—umaasang siya ang makikipaglaro sa akin. Mayaʼt maya ay sumuka ito. Ako ay lumapit sa kaniya upang tulungan ito at saka ko na lamang nabalitaan na itoʼy loquat . . . ” Tumingin siya kay Leonardo. “Nang kami ay naghahapunan ay binigyan mo ang heneral ng loquat na sinasabi mo.”Bumuntonghininga ako. Mas hindi ako makapaniwala dahil hindi man lang siya nagpaalam sa akin na siyaʼy maglalaro!“Ngayon, sabihin mo sa amin. Bakit mo balak lasunin ang heneral?” Bakas na ang panggigigil sa boses ni Maze ngunit wala pa ring epekto kay Leonardo. Hindi ito nagsalita pero nakangisi.“Paano kung hindi ko sabihin?” Lumapit siya kay Maze at pinantayan ito. Siyaʼy ngumisi nang nakakaloko, sinusubukang takutin ang aking a
Sybil Park Isa lamang itong parte ng taktika ng Fuji. Tanging kaming tatlo lamang ang nakakaalam sa taktika ng Fuji. Ang taktika ay epektibo lalo na't umuulan ng niyebe o sa madaling salita, taglamig ngayon. Hindi nahahalata ang patibong dahil natabunan ito ng niyebe. Agad na dumating ang mga Imperïal Guard na ngayon ay hingal na hingal na at parang inulanan ng pawis kung sila ay titingnan. “Ginoo, ang magnanakaw na inyo pong hinahabol ay naririto sa baba. Maaari namin kayong tulungan upang siya'y maiangat at mabigyan ng parusa,” taimtim kong sinabi Hinayaan na lamang kami ng mga guwardiya na tumulong dahil halata naman na sila'y pagod na. Naiangat na ang lalaki nang dumating ang eunuch. Saktong sakto lamang ang pagdating nito. Sumulyap ako kay Cladius at nakitang nag-aayos siya ng sarili. Simula sa damit, buhok, at pagmumukha. Si Vishton naman ay kalmado lamang. Pormal kung pumustura at tuwid kung tumayo. Ako naman ay normal lamang. N
Sybil Park“Kakain na! Paunahan sa kubo!” kumaripas ng takbo si Cladius at ganoon na rin si Vishton. Hindi na ako tumakbo at baka ako'y madapa.“Hoy! Bilisan mo, Sybil! Dahil ang mahuhuli ay manglilibre ng ramen!” wala na akong ibang magawa kundi ang tumakbo. Ayaw ko pa namang manglibre at isa pa, wala akong dalang pera.“Oo, naalala ko pa . . . ” humihina ang aking boses. Nakangiti at nakatingin sa kawalan. Gusto kong bumalik sa mga pagkakataong iyon. “ . . . pati ang taktika ng Fuji ay naalala ko pa. Ang dami nating kalokohan sa ating kabataan.”“Haha. Aking inaalala lamang, Sybil, naaandon pa kaya ang ating mga kagamitan para sa taktika ng Fuji?” tanong ni Heneral.“Hindi ko alam. Maaaring naandoon pa. Sa tagal ba naman ng panahong hindi natin iyon nagamit. Baka nga ay nakuha na iyon ng mga bata.”“Kung gayon ay hahanapin ko iyon at ipamamana ko sa i
Sybil ParkNapahilamos na lamang ng mukha si Shin. “I'm . . . I'm . . . I'm the map, I'm the map! She—aray! Sino bang bumatok sa . . . a . . . kin Hehe, ikaw pala, Ate. Hehe. Sorry. Ehe.” Napangiti ako sa kaniyang mga kinilos. Ibang-iba ito sa kilos ng mga taga-Normous. Masasabi kong siya ay dayo lamang dito dahil sa kaniyang mga kilos at pananalita.“Tsk, badtrip!” Lumingon ako sa pinanggalingan ng boses. Siya`yong babaeng dinala ng prinsipeng tagapagmana sa kung saan man.“`Yang bibig mo. Doon na nga tayo. Nakakahiya naman.” Pinanood ko silang maglakad papalayo at aking pinagmasdan ang heneral. Nanlaki ang kaniyang mga mata at gulat na gulat sa isang dahilan na hindi ko alam.Muli kong pinagmasdan ang aking anak na kumain. Nakangiti ito at puno ang bibig. Nakikipagharutan pa ito sa tiyo niyang heneral.Aking inisip, paano kung naandito si Vishton, ang aking asawa—Masaya ba? O
Maximaze ParkMatapos naming bisitahin ang Twaechon kung saan ako tinuruan ng aking guro ng pagtatahi ay dumeretso na kami sa tahanan ng aking tiyo.Agad na inutos ni tiyo na ihanda na ang aming makakain sa hapunan. Umakyat ako sa aking silid at nagpalit ng damit saka ako bumaba para kumain na.“Oh, Maze, Anak. Umupo kana,” isang malambing na bungad sa akin ni ina. Nakangiti akong sumunod at kumain na.“May gagawin pala tayo bukas, Maze,” ika ni tiyo.“Heneral, ano po ang ating gagawin?” tanong ko.“Simula bukas ay mag-eensayo ka na.”“Ano pong ensayo, Heneral?”“Isang ensayong makakatulong sa iyo, Maze. Isang halimbawa na ang tumakbo ng mabilis.”“I-ibig sabihin po ba ay mag-eensayo tayo para sa isang paligsahan? Maglalaro po tayo, Heneral?” Biglang umibabaw ang tuwa sa aking katawan sa sinabi ng heneral. Ibig sab
Maximaze ParkTinaasan niya ako ng kilay. “Ah, maaari mo po ba akong patapusin muna? Noble Park?”“P-paumanhin, ginoo.” Nagbaba ako ng tingin.“Gaya ng aking sinabi kanina ay siya'y umalis. Ika'y pinapapunta roon ng heneral,” tuloy nito.“Ngunit paano ako makakapunta roon? Wala siyang sinabi na lugar?”“Wala, Noble Park, ngunit . . . ”Sa kaniyang sinabi ay nabitin ako. Kaya naman ay nagtanong agad ako, “ngunit ano, ginoo?”“Ngunit dahil ikaw nga ay naturuan na, pati pagtingin sa mapa at direksiyon nito ay naituro na sa iyo. Pinaaabot ng heneral ang mapang ito at nais niyang makita ka sa lugar na iyan.” Inilabas niya ang mapa at ibinigay sa akin.Kung gayon ay sinusubok ako ng heneral kung may natutunan talaga ako.Ngumiti ako. “Salama—”
Maximaze ParkPagkakuha at pagkakuha ko sa mapa ay agad na akong umalis papunta sa aking dapat na puntahan. Dapat ay kakain pa ako ngunit naisip ko na maraming mga hangal sa gilid-gilid at agawan ako ng pagkain. Mas makakabuti kapag ako ay kumain pagkarating ko sa lugar.Tumigil ako sa paglalakad nang aking makita ang isang tarangkahan. Mukhang ako’y naririto na kaya naman kumatok ako sa tarangkahan.Maya’t maya pa ay may nagbukas nito. Nakita ko si Heneral. “Magandang tanghali, Maze!” bungad niya sa akin. Itinaas ko na lamang ang aking kaliwang kamay at hindi na nagsayang ng panahon upang lumingon dito bagkus ay tinuloy ko na lamang ang paglalakad papasok.“Masyado ka yatang matrabaho sa paglalakbay, Maze. Umupo ka muna at mayroon akong sasabihin sa iyo.” Ipinakita niya ang isang lamesa at mga upuan. Agad naman akong sumunod sa kaniyang ipinag-uutos.Nilapag ko muna sa lamesa ang aking dala-dalang ba
Maximaze Park“Ang ituturo ko sa iyo ngayon ay ang paggamit ng arnis. Una, hawakan mo ang arnis,” panimula nito. Hinawakan ko ang arnis gaya ng sabi niya. “Mali ang iyong pagkahawak, Maze. Huwag mong hawakan ang arnis sa pinakadulo. Itaas mo nang kaunti.” Itinaas ko nang kaunti ang pagkahawak ko sa arnis. “Ngayon, ganito ang simpleng pag-atake. Umatake ka sa taas sa bandang kanan tapos sa taas muli ngunit sa bandang kaliwa naman.” Sinunod ko ang kaniyang sinasabi. “Tapos umatake na naman sa babang kanan at saka sa babang kaliwa. Kanan, kaliwa, kanan, kaliwa lamang iyan. Taas, taas, baba, baba. Ulit-ulitin mo iyon.”Taas, taas, baba, baba. Iyan ang aking ginawa sa pag-aarnis. Inulit-ulit ko iyon hanggang sa aking makabisado.“Kapag sinabi kong sugod ay gumalaw ka na para bang mananaksak ka. At hampas . . . Sa ulo! Taas, taas, baba, baba, sugod, hampas sa ulo! Gawin mo at uli