“Ah, mukhang hindi na po ako makakaupo, Tita Sally. Kailangan ko pong umuwi para tulungan si Mama mag-empake ng mga kakanin.” Ayaw na talagang magtagal ni Natalie; ramdam niya ang malamig na tingin ng magkapatid na para bang ayaw sa presensya niya.
“Sayang naman. Pero sige, sa susunod ha, Natalie. Gusto ko ring makausap ka nang mas matagal.”
“Opo, Tita Sally. Babalik na lang po ako next time.”
“Priam, dalhin mo sa kusina ang mga kakanin, ilagay mo sa plato. Tapos hugasan mo ‘yang basket para maibalik kay Natalie.”
“Opo.” Bitbit ni Priam ang basket papunta sa kusina. Makalipas ang ilang minuto, bumalik siya na dala na ang malinis na basket.
“Priam, ikaw na rin ang magbukas ng gate para makalabas si Natalie.”
“Opo,” sagot niya, halatang walang gana.
Nagmano si Natalie kay Tita Sally, at nang sulyapan si Stefan ay hindi na niya maialis ang mga mata niya rito. Sinundan niya si Priam palabas, kahit alam niyang may pasaring na naman itong ibabato.
“Babalik ka na naman ba sa pang-aakit kay Stefan, ha Natalie? Ang kapal din ng mukha mo.” At hindi nga siya nagkamali, hindi pa sila nakakalampas ng gate, nang-uuyam na agad si Priam.
“Bahala ka na kung anong isipin mo. Ibalik mo na lang sa akin ang basket.”
“Sandali lang.” Hinila ni Priam ang basket at hindi kaagad ibinigay.
“Ano pa bang problema mo?”
“Alam mo ba kung bakit wala kang pag-asa, Natalie? Kasi sinabi ko na kay Kuya Stefan na ayoko na ikaw ang maging hipag ko. At alam mo ba ang sagot niya?” Lalong inantig ni Priam ang loob niya, naghihintay ng reaksyon. Pero nanatiling tahimik si Natalie, nakatitig lang, parang umaasa sa sagot.
“Sinabi niya mismo: ‘Hindi mangyayari ‘yon, Priam.’” Ipinakita pa niya ang mapanuyang ngiti.
“Kaya tandaan mo ‘yan, Natalie. Hindi ka kailanman magiging bahagi ng pamilya namin. Tigilan mo na ang ilusyon mo at huwag ka nang magpapakita rito para mang-abala pa.” Marahas niyang isinuksok ang basket sa kamay ng dalaga bago malakas na isinara ang gate sa mukha nito.
Natanaw pa niya si Natalie na naglalakad pauwi, tulala at walang gana. Ang balak niya sana ay paglaruan ito at paasahin perto hindi gumana—dahil hindi siya basta-bastang nahuhulog. Kaya ngayon, wala na siyang pakialam kung masaktan ito nang direkta.
Si Natalie naman, labis na nagulantang sa mga salitang narinig. Noon, siya lang ang laging nagbubulyaw kay Priam; ngayon tila bumaligtad ang sitwasyon. Tahimik siyang naglakad, dala ang basket, at pumasok sa kanilang bahay na may mabigat na dibdib.
“O, kumusta, Natalie? Nakita mo ba si Tita Sally?” tanong ni Criselda.
“Opo, Ma. Humingi na po ako ng tawad sa kanya.”
“Mabuti ‘yan, anak. Kung nagkamali tayo, dapat talaga tayong humingi ng tawad. Pero bakit parang malungkot ang mukha mo?”
“Wala naman po, Ma. Tapos na po ba kayo sa mga kakanin? Tutulong po sana ako.”
“May mga limampung kahon na lang na hindi nalalagyan ng linga. Halika rito, tulungan mo ako.”
“Opo, Ma.” Inilapag ni Natalie ang basket, saka naupo para tumulong sa pag-aayos. Pilit niyang inaalis sa isip ang masasakit na salita ni Priam.
Ngunit paulit-ulit pa rin iyon sa kanyang damdamin. Kahit anong insulto ang bitawan ng kapatid, hindi iyon mas mabigat kaysa sa sinabi ni Stefan—na hindi siya kailanman maaaring maging bahagi ng buhay nila. Akala niya, nakalimutan na niya ang lahat sa loob ng pitong taon, pero ngayong nagbalik siya, parang binuhay ulit ng mga salita ang lahat ng nakabaong alaala.
Umupo si Natalie sa tabi ng bintana at napatingin sa bahay na nasa kabilang bakuran. Sunod-sunod na alaala ang sumulpot sa isip niya. Pilit niyang pinapalaya ang sarili sa damdamin, ngunit hindi niya magawa. Sa huli, siya pa rin ang nakakapit sa isang pagmamahal na alam niyang hindi kailanman magiging kanya.
Simula nang araw na iyon, sinikap na ni Natalie na umiwas sa bahay nina Tita Sally. Kahit noong oras ng paglilinis, dalawang beses niyang ipinagpalit ng tungkulin ang ina—si Criselda ang pumunta sa bahay ni Tita Sally, habang siya naman ay naiwan para gumawa ng mga kakanin. Dahil lumaki siyang palaging kasama ang ina, mabilis na rin niyang natutunan ang mga gawain.
“Natalie, hinahanap ka ni Tita Sally kanina,” ani Criselda matapos makauwi mula sa huling araw ng paglilinis.
“Hinahanap? Para saan naman, Ma? Kung pupunta man ako, hindi ko rin alam kung ano ang ikukwento ko sa kanya.”
“Eh di kahit tungkol sa simpleng bagay lang. O baka naman… ayaw mong makita ang mga tao doon?” Nataon ang hula ni Criselda kaya biglang natahimik si Natalie, at sagot niya’y mahina, “Hindi naman po.”
“Si Stefan at si Priam, umaalis ‘yon nang maaga para magtrabaho. Kung sakali man na magkita kayo, saglit lang. Wala ka namang dapat ikatakot.”
“Hayaan na lang natin, Ma. Ayoko na lang pag-usapan ang tungkol sa kanila. Pinipilit ko na ring huwag mag-isip o magpakapansin sa kanila.”
“Galit ka ba kay Stefan at kay Priam?”
“Hindi po galit, Ma. Pero malinaw na ayaw nilang makihalubilo sa akin. Ayoko na lang pong ipilit ang sarili ko. Baka inisin pa nila ako.” Bahagyang may tampo ang tono ng dalaga.
“Grabe ka na ngayon, anak. Noon nga kahit ilang beses na kitang sabihan, lagi mo pa ring nilalapit ang sarili mo sa kanila—minsan pa nga muntik ka nang sumuot sa bakod,” biro ni Criselda na nagpatawa sa anak. At kahit paano, nakahinga siya ng maluwag na nagbago na si Natalie.
“Ngayon po, Ma, naiisip ko na. Pero hindi ibig sabihin na nakapagpatawad na ang puso ko.”
“Anak, hindi si Stefan lang ang lalaki sa mundo. Baka naman dapat mong tingnan ang iba rin.”
“Sa ngayon po, Ma, ayoko pang maghanap. Mas gusto ko munang manatili rito, kasama ka.”
“Ang sweet naman ng anak ko. Sige nga, bukas pupunta ako sa mall para bumili ng mga gamit. Ikaw na ang mag-drive para makapili rin tayo ng bagong damit.”
“Ay, ang saya! Isang buwan na tayong nandito pero hindi pa tayo nakakapag-mall. Sandali lang po, Ma, maliligo lang ako at magbibihis. Amoy gata na yata ako.” Sinimangot ni Natalie habang inaamoy ang sarili niyang damit.
“Ako rin nga eh, amoy pawis na. Maliligo na rin ako.” Hinila ni Criselda ang kwelyo ng kanyang blouse, saka umiling.
Magkasamang nagpunta ang mag-ina sa mall. Namili sila ng mga gamit at bagong damit. Matapos iyon, pumasok sila sa salon at pagkatapos ay nagpamasahe. Punô ng tawanan at kuwentuhan ang maghapon—mga sandaling matagal nang hindi nararanasan ni Natalie. Noong nasa hacienda siya ng ama, puro trabaho at seryosong bagay ang umiikot sa araw-araw. Ngayon lang muli siya nakaramdam ng kasiyahan na simple pero totoo, lalo na dahil kasama niya ang kanyang ina.