KABANATA 4

TULALA ako habang naglalakad, ayaw mag sink in sa utak ko ang lahat ng mga pangyayari.

Kanina pa ako nakaalis sa bahay nila aling Panyang, sinabay na ako nila Mang Tuding sa kalesang maghahatid daw sa heneral papunta sa Hacienda De Legazpi kuno, ngunit dito na nila ako binaba, sa Plaza. 

Sa dinami-dami ng mga bagay na tumatakbo sa isip ko ay 'di ko na nagawa pang mapansin ang oras.

Magtatakipsilim na pero paikot-ikot pa rin ako sa kalye.

Kanina ko pa pinagmamasdan ang lahat sa paligid, ang mga kababaihan ay nakasuot ng baro't saya, kimonang filipiñana o kaya naman ay Mahahabang bestida habang ang mga kalalakihan ay Naka polo at coat at ang iba ay naka kamisa de tsino.

Dahil ron ay mas naging kumbinsido akong nasa panahon nga ako ng kastila, ngunit paano?

Nag TIME TRAVEL AKO?!

Huhuhu, ano baaaa! Nananaginip lang ako diba? 

Alam kong may koneksiyon ang lumang aparador na iyon sa paglalakbay ko sa panahong ito,

panaginip ba iyon? 

Nanaginip pa rin ba ako hanggang ngayon? 

Mama kasi e, sinabi ko ng 'wag sa kwarto ko ilagay, 'yan tuloy!

Bigla akong nalungkot ng maisip kong wala sila mama sa panahong ito.

Wala si Bea!

Wala si Dad!

Wala si Yuri!

Arghhh!

Walang cellphone at laptop!

Walang kasiyahan!

Mas lalo akong nalungkot.

Hindi ko alam kung saan ko ilulugar ang sarili ko.

Sa panahong ito...Wala akong kilala, wala akong pamilya, Walang Tahanan, walang kaibigan.

Mag-isa ko lang.

Gusto kong umiyak! Huhuhu! 

Sana pala sinabi ko nalang kay Aling Panyang na wala akong matutuluyan.

Kanina kasi ay tinanong niya ako kung may tutuluyan daw ba ako, sinabi kong meron pero ang totoo ay gusto ko lang masilayan sa labas kung totoo ba talagang nasa panahon ako ng kastila,Pinahiraman niya pa ako ng kupas na baro't saya na pagmamay-ari daw ng anak nila dahil nagtaka sila sa suot kong padjama at t-shirt,nagpalusot nalang akong naiwan ko ang mga gamit ko at inembento ko lang ang suot ko kahit pa ang totoo ay wala naman talaga akong gamit.

Wala tuloy akong matutuluyan ngayon.

Gusto ko ng umiyak pero mayroong parte saakin na nagsasabing kailangan kong humanap ng paraan para sa sarili ko.

Mahigit tatlumpung minuto rin akong naglakad hanggang sa natagpuan ko nalamang ang sarili ko na nasa harap ng bahay nila Mang Tuding.

Naiiyak ako dahil sa isiping mag-isa ko lang talaga sa panahong ito...bukod don ay hindi ko alam kung paano at kaylan ako makakabalik sa panahon ko,isa pa ay wala akong alam sa pamumuhay dito.

Napalunok ako ng unti-unti kong itapat ang kamao ko sa pinto ng munti nilang bahay.

Sa tanang buhay ko, ngayon ko lang mae-experience na lakasan ang loob kong makibahay. Hindi kasi ako nakiki sleep ober o nakikitulog lang kung kani kanino, minsan nga nahihiya pa akong kumatok sa kapit bahay kapag inutusan ako ni mama na magbigay ng sobrang handa namin tuwing birthday ni Bea dati. 

Kumatok ako ng tatlong beses. 

Apat. 

Limang beses. 

Naka anim na katok pa ako bago iyon bumukas at bumungad sa'kin ang isang babaeng may kasingkitan ang mata, maputi ang kutis at medyo bata pa ang hitsura, siguro'y kaedad lamang ni Bea. 

Nakita ko ang pag sulyap niya sa'king damit. 

"Magandang hapon binibini ano po ang inyong sadya?" Magalang na tanong saaking nung babae na medyo nagtaka sa suot ko.

Oonga pala ipinahiram ito sakin ni aling panyang, baka sakanya 'to.

"A-ah sila Aling Panyang at Mang Tuding?" tanong ko. 

"Ina! Ama! may naghahanap po sainyo!" sigaw ng anak nila.

"Aba sino?-Azalea? Oh hija? Pumasok ka, anong nangyari sa'yo?" nagaalalang tanong ni Aling Panyang, napatulala ako ng sandali sakaniya,  hindi kasi ako sanay na ganon ang pagtrato sa'kin ng taong hindi ko naman lubos na kilala ngunit ang bungad nila sa'kin ay parang isa na nila akong kamag anak.

O sadiyang assumera lang ako? 

"Oh,Umupo ka muna rito" Pag aalok naman saakin ni Mang Tuding na nakaupo sa upuang gawa sa kahoy. "Elina, kumuha ka ng isang basong tubig" utos niya pa sa anak.

"P-pasensya na ho sa abala pero wala na po kasi talaga akong malapitan, wala po akong matutuluyan" Saad ko.

" Wag kang mag aalala hija...ayos lamang kung dito ka na muna saamin, siya nga pala pasensiya na kung hindi ka kaagad pinapasok ng anak namin ha.Kinakailangan rin kasing magingat lalo na't pagala-gala ang mga rebelde" Paliwanag ni Aling Panyang at napailing-iling pa na para bang napakalaki ngang problema sakanila amg mga rebeldeng iyon. 

"Ayos lang po.

" saad ko.

"Oh heto" Inabot saakin ni Mang Tuding ang Isang baso ng tubig na pinakuha niya sa kaniyang anak.

Nakita ko naman ang pagtimpla ni Aling Panyang ng kape sa isang tasa. 

"Nga pala ang akala namin ay may matitirhan ka rito? iyan tuloy nagpalaboy-laboy ka sa kalye paano nalamang kapag dinakip ka ng mga rebelde?" Nag aalalang tanong ni Aling Panyang.

"Patawad po kung nagsinungaling ako, ang totoo po niyan ay dayo lamang ako rito" palusot ko.

Inabot sa'kin ni Aling Panyang ang tasa ng kape, tinanggap ko iyon at nagpasalamat. 

"Iyon nga, dahil malamang ay nagaaral ka palamang sa Europa at naligaw ka rito?" saad ni Mang Tuding.Napalunok ako sa matinding pagiisip ng palusot sa tanong ni Mang Tuding.

Napayuko ako at napatitig sa kapeng mainit na halos sing init ng nabubuong butil ng pawis na namumuo sa'king noo. 

"A-ah" Binasa ko ang aking labi pagkatapos ay humigop ng kape upang kahit papaano ay matunaw ang kabang sumasagabal sa'king lalamjnan. 

" A-ang totoo po niyan...taga Batangas po ako"palusot ko.

"Ha?may paaralan na ba ng kursong medisina sa Batangas?!" Napatingala ako kay Mang Tuding. 

Oonga pala!

" Ano ba mahal! Ang iyong boses ay tila'y mas malakas pa sa kampana ng simbahan! " Suway ni Aling Panyang sa asawa. 

Medyo natawa ako mahina sakanilang dalawa. May katabaan si Aling Panyang ngunit maganda ang kaniyang maputing kutis at singkiting mga mata. Samantalang si mang Tuding naman ay payat at moreno, may katandaan na ang itsura niya ngunit maganda parin ang kaniyang tindig. 

" Atsaka, ipinagbabawal ang pag aaral ng medisina sa mga kababaihan hindi ba? Baka sa kumbento niya lamang natutunan ang pag gagamot? " dadag ni Aling Panyang. 

Pasimple akong napangiwi, ano na bang ipalalusot ko ngayon?! 

"At ang mga magulang mo nga pala hija?" tanong rin ni aling Panyang.

Napakagat ako ng aking pang ibabang labi, halos sumabog na ang utak ko sa pagiisip kung ano ang maaring ipapalusot.

Napatingin ako sa mag asawa na ngayon ay nakatingin rin saakin, tinignan ko sila sa mga mata nila gamit ang titig kong nag papa awa effect. 

"W-wala na po akong magulang namatay na ho sila anim na taong gulang palamang ako" Saad ko at kunwaring mas nalungkot. Huhuhu ano ba! Nakakakonsesya na agad! 

Nanlambot naman ang tingin nila sa'kin. " P-paumanhin" sinserong tugon ni Aling Panyang. 

Si mang Tuding naman ay nakatingin lang saakin na para bang awang awa siya. 

Tutal na kumbinsi ko naman na sila ipagpapatuloy ko nalang at lubusin  ang drama. 

" L-lumaki po ako sa Tiyahin kong kapatid ni ina na namatay rin nung nakaraang buwan lang, bihasa po siya sa paggamit ng halamang gamot na siyang itinuro niya saakin, siya po ang itinuturing kong guro...napadpad po ako dito sa sentro upang makipagkalakal at buhayin ang sarili dahil sa panahong ito ay wala na akong pamilya, naiwan ko rin po sa barko ang mga gamit ko..." Paliwang ko at nag-acting pang naiiyak para makatotohanan.

Feeling ko tuloy Napakasinungaling ko!hmp!

Ngayon ko lang talaga nagawang magpalusot at magsinungaling ng ganito, madalas kase mahilig akong mag-open kila mama, maliban sa grades at away ko syempre. Pero hindi ko talaga ugaling mag sinungaling, kung tatanungin ako at takot akong sabihin ang totoo itinitikom ko nalamang ang bibig ko. 

"Nakakaawa naman pala ang iyong kalagayan hija...Osiya simula ngayon ay dito ka na maninirahan"Saad ni Aling Panyang.

Nanlaki ang mata ko. 

"Salamat po!" natutuwa kong saad. Niyakap pa ako ni Aling Panyang at tinanguan naman ako ni Mang Tuding sabay ngiti.

"Heto nga pala ang anak kong si Elina, labing anim na taong gulang. Wala siya tuwing umaga sapagkat siya'y nagtratrabaho sa isang kalenderya sa bayan."Wika ni Aling Panyang.

"Hi,hehe.Ako pala si Azalea.Pwede mo akong taeaging ate Felicia" nginitian naman niya ako at medyo nawirduhan, oonga pala,  hindi uso ang hi sakanila.

"Anak Maghanda ka na ng hapunan"utos ni Mang Tuding.

Maganda rin si Elina, ang kaniyang kutis ay mukhang nakuha niya kay Aling Panyang , matangos ang ilong niya at may kasingkitan ang mata, teka.

"Aling Panyang, may lahi ka pong Intsik?" tanong ko, napangiti naman si Aling Panyang.

"Oo hija, halata ba saaking panlabas na anyo?" Saad niya at tumango naman ako.

"E ikaw anak? may lahi ka bang Intsik? O kastila? Ang iyong panlabas na anyo ay may pagka intsik, ngunit ang iyong pangalan ay hindi ko mawari kung ano, pangalang banyaga ba iyan?" tanong ni Mang Tuding.

"Ah..Ano po kasi" muli nanaman akong pinagpapawisan dahil hindi ko alam ang isasagot. Ano bang lahi ko? Pwede ko bang sabihing kalahating tao kalahating tae?

"A-ang Ama ko po ay isang mestizo samantalang si Ina ay isang Indio na may lahing Intsik" Panimula ko. Tama ba yung mga sinasabi ko?

"Naging mahirap po ang pamumuhay namin dahil itinakwil si Ama ng kanyang pamilya at hinayaan kaming mamuhay na parang daga, si Ina ay nagkasakit na siyang kinamatay niya. Si Ama naman ho ay nalunod sa dagat ng siya ay naabutan ng taib (high tide/Atab sa katutubong salita.),tungkol naman po sa Pangalan ko, Azalea Felicia Avalon po ang buo kong ngalan" paliwanag ko.

Grabe! Sa lahat ng sinabi ko pangalan ko lang ang totoo.

At oonga pala, may second name ako na tinakwil ko ng bongga.

May second name rin naman si Bea pero ba't ang ganda nung sakanya?Beatrix Xyline?argh?Ba't ganon?

Punong-puno naman ng awa ang mga mata ni Aling Panyang at Mang Tuding.

Nakakakonsensya tuloy!Sorry po huhuhu kailangan ko lang talagang magsinungaling dahil iyon nalang ang makakapitan ko sa panahong ito.

"Isa kang malakas na binibini hija, nalampasan mo ang lahat ng Suliranin sa iyong buhay, maging matatag ka lang ha?" saad ni Aling panyang.

Huhuhu!kung alam niyo lang po kung gano ako kalampa sa totoo lang, kung alam niyo rin po kung gaano karaming kasinungalingan ang kinwento ko.

"Ina, Ama, binibini, nakahanda na po ang hapunan"tawag ni Elina saamin.

Agad naman akong inaya nila Aling Panyang papunta sa makipot ngunit napakalinis nilang sala.

Habang kumakain Ay nagsalita si Mang Tuding.

"Tungkol nga pala sa iyong pangalan anak, pwede ka nalang ba naming tawagin na Felicia?" Muntik na kong masamid ng tanungin iyon ni Aling Tuding.

Tatanggi sana ako dahil mas sosyal ang Azalea pero napaisip din ako na mas nababagay nga pala sa panahong 'to ang pangalang Felicia.

In fairness ah, may gamit din pala yung pangalang itinatakwil ko.

Osige naawa ako sayo Felicia buti nalang at may silbi ka rin pala kaya hindi na kita tatanggalin sa birth certificate ko pag ako ang yumaman.

Oo tama nga, may gamit din pala ang second name ko.

Napatango-tango pa ako sa sarili kong isipin.

"Sige lang ho, tawagin niyo po akong Felicia" full of confidence kong sabi.

PAGKATAPOS kumain ay nagvolunteer ako na maghugas ng pinggan.Nung una ay nahiya pa si Elina. Panay ang abi niya na siya nalang aw at nakakahiya dahil bisita raw ako. Ang sabi ko naman ampon nila ako kaya dapat akong tumulong, bahagya pa siyang natawa ng sambitin ko iyon. 

Choosy pa siya samantalang pag ako 'yan tuwang-tuwa na ako.

Tutal apat na pirasong Pinggan lang naman at hala? ngayon ko lang narealize na ako lang pala ang gumamit ng kutsara at tinidor?Feeling ko tuloy ang arte-arte ko sa panahong 'to.

PAGKATAPOS kong maghugas ay pumasok na ako sa silid ni Elina, dito nalang daw ako matutulog kasama ni Elina.

Gabi na at tanging lampara nalang ang nagsisilbing ilaw sa aming silid, kanina pala ay binigyan ako ng dalawang pares pa ng baro't saya.

Maliit lang ang kwarto niya, may isang kama at dalawang ataul na lalagyan ata ng gamit.

"Binibini, dito nalang po kayo saaking kama"alok sakin ni Elina.

" Ha? huwag na, ako lang 'tong nakikibahay kaya mas deserve ko sa banig, diyan ka na sa kama mo. " saad ko kay Elina sabay ngiti. 

"Tsaka ang importante may tutulugan ako." dagdag ko pa.

"Ngunit binibini—" 

" Masamang sumuway sa mas nakakatanda sa iyo hindi ba? " paalala ko sakaniya dahilan ulang mapayuko siya at mapahinga ng malalim. Tumango siya saakin. 

" Kung gayon,  dito na ako sa banig. " Saad ko. 

"S-sige po binibin-"

"Ate nalang rin ang itawag mo sakin nahiya ka pa e!" Tawa ko sakanya.

Natawa rin naman siya at medyo nahiya pa rin. 

"S-sige po bini—ate Felicia"nakangiti niyang saad.

Oha, edi kahit papano may magiging kaibigan narin ako.

"Osige matulog na tayo, pasensya na sa pagiging Fc ah." Saad ko saka nag kumot.

"E-epsi?" pagtataka niya.

Eps-what?may sinabi ba akong ganon? 

"Ep-si?"tanong ko rin.

Ang nasa isip ko ngayon ay iyong softdrinks.

Pero Pepsi yon e! 

Saka ko nagets!

Natampal ko pa ang sarili kong noo dahil sa katangahan. 

" Ah oo Epsi-epsi" tawa ko. Napangiwi naman siya. 

"Ah Hahaha ang ibig kong sabihin pasensya ka na kung masyado akong madaldal."palusot ko dahil hindi ko na alam kung pano pa magexplain siguradong hahaba nanaman ng hahaba ang usapan dahil sa mahabang tagalog.

Sigurado akong 10 times ang ihahaba ng Fc pag tinagalog ko.

"Ah, ayos lang po sa katunayan ay nakakatuwa rin naman po kayo." natatawa niyang saad.

Ngitian ko nalang siya pero deep insinde gusto ko siyang sigawan.

'nakakatawa pala e ba't 'dika tumawa kanina?' pero hindi na baka palayasin nila ako kapag ganon ang inasta ko. 

"Osige goodnight!" Saad ko at nahilata na sa banig.

Napadilat tuloy ulit ako at tinignan siyang naiwang nagtataka sa sinabi ko.

"ah--haha!ang ibig kong sabihin magandang gabi—wait what?" napabangon ako at napakagat sa daliri.

Goodnight?

E 'diba kapag goodmorning magandang umaga? edi pano yung goodnight?magandang gabi? Ang pangit naman ata nun gamitin kapag matutulog.

Good night? Haaa? Grabe nakakadamage ng braincells!

Ang hirap magtagalog!Kasalanan to nang DepEd e!Dapat mas nagfofocus kami sa sariling wika! hindi,  kasalanan rin 'to ng mga tao! Masyado kasing bigdeal sakaniya pag dika marunong mag Emglish kaya 'yan nakakalimutan na ng iba ang sariling wika! 

"Ayos lang po kayo ate Felicia?" nanumbalik ako sa realidad nang tanungin ako ni Elina na mukhang nagaalala.

Mukha siguro akong asong naulul ngayon.

"Ahhh...hahaha!oo naman! may matindi lang akong iniisip osige tulog na tayo pasensya ulit." saad ko sabay ngiting aso.

Hindi ako makatulog!iniisip ko kung bakit ako nandito?huhu!miss ko na sila mama!

Ano naman ang maipagmamalaki ko dito?e ang arte-arte ko!kailangan ko tuloy maging masipag para kahit papaano ay may maitulong ako kila aling Panyang!

E kung hanapin ko kaya si Jose Rizal?Tutal hanggang ngayon ay kabisado ka pa naman ang talambuhay niya. Kung hanapin ko rin kaya  sila Heneral Luna? Hindi!  Si Jose Rizal muna! utuhin ko kaya siya na manghuhula ako? tas syempre side line ko nayun dito.Oo tama nga! hahanapin ko si Doctor Rizal!

Sasabihin kong sa 1887 maipupublish yung story niya sa Germany na ang pamagat ay Noli me tangere Hahaha!tapos sasabihin ko sakanya kung paano at kailan siya mamatay!—sandali nga?  Baka mamaya ako ang unang mamatay pag ganon ang hula ko sakaniya. 

Napahinga ako ng malalim at kinagat kagat ang kuko sa daliri. 

Napaisip ako ng malalim

Kailangan ko rin ng unting kita para maibigay kila aling Panyang. Hindi naman maaring dito lang ako sa bahay nila at taga hugas lang ng pinggan. Bukod don,  paano ko malalaman ang mga bagay-bagay sa panahong ito kung hindi ako lalabas? 

Sandali akong bumangon at tinignan si Elina kung gising pa.

At gising pa nga siya.

Busy siyang nakatulala sa liwanag ng buwan dun sa bintanang nakaawang ng konti!

Ano kayang iniimagine neto?

"Pst!uyy Elina!gising ka pa?"

"  Bakit po binibini? "saad niya at bumangon rin.

" Ate po pala" bawi niya.

"Pwede magtanong?" magiliw kong tanong. 

"S-sige po" at dahil ron ay tinanong ko na siya tungkol sa trabaho.

"Sa tingin mo? pwede  kaya akong pumasok sa trabaho mo?don sa kalenderya?" napaisip-isip naman siya.

"Uhmm---kaya niyo po bang magluto?Tagaluto ho kasi ang hanap namin."aniya.

Lumiwanag naman ang mukha ko. 

"Sus!Ang dali lang niyan mag bake pa ako e!pagbabake-an ko sila ng cookies, brownies, gusto pa nila ng cake?char!Luto pala noh? french fries?" napakurap si Elina.

"Bek?Kukis?B-brawnis?"taka niyang tanong.

Napangiwi ako at napakamot sa ulo. 

"Wala yun ang ibig kong sabihin kering-keri ko lang "

"keri?"Napatampal nalang ako sa noo!

"Oo Hahha!ang ibig sabihin ng Kering-keri ay kayang-kaya!Osige gayahin mo ako!ahahhaha!" saad ko, nawiwirduhan man siya pero nakangiti siyang tumango.

"Kering-keri.,gayahin moko."utos ko.

"k-kering-keri." pag gaya niya.

"Ko."sabi ko

"ko."sabi niya rin.

At natawa ako sa kalokohang naisip.

" na mapaibig " natigilan naman siya pero tinanguan ko siya na dapat niya akong gayahin.

"N-na mapaibig?"tumango ako bilang sang ayon, nagaalangan pa siyang gayahin ako dahil hindi niya siguro maintindihan.

"Si Crush!"Saad ko.

"S-si crush?"Aniya.

Tawrang-tawa naman ako pagkatapos. Dahil ron ay nais ko na siyang parangakan bilang isang ganao na uto uto. 

"Ate sino po si Crush?" Naguguluhang tanong ni Elina.

Natawa nanaman ako.

"Ah yun ba?Siya yung nandito mo!" Saad ko sabay turo sa d****b.

"S-sa puso?"taka niyang tanong.

Tumango naman ako sabay ngiti. 

Ang korni. 

"O siya, tulog na mag imagine ka na diyan!" saad ko saka ulit nanumbalik sa banig ng nakangisi.

"Ay!siya nga pala!ipasok moko sa trabaho mo ah?"pahabol ko.

"Sige po ate kahit bukas pa po,maaga nga lang mga-- alas otso ng umaga ay nasa kalaenderya na dapat tayo"

"okay !keri! "saad ko sabay kindat.

KINABUKASAN ay maaga kaming hinatid ni Mang Tuding sa Bayan at naglakad na kami ni Elina papuntang Kalenderya.

Ang usapan namin ay ipapakilala niya ako bilang pinsan niya.

Sumang-ayon naman ako syempre.

"Aling Rosita siya po ang pinsan ko papasok daw po sana siya bilang taga-luto ninyo." Saad niya sa babaeng may edad na, mataba ito at mukhang mataray dahil sa kilay niyang mataas, Siguro siya yung may ari ng kalenderya.

Tinignan niya ako mula ulo hanggang paa.Grabe naman po. 

"Osige makakapagtrabaho ka na." saad niya na siyang kinalaki ng mata ko!

Ganun na 'yon?!wala ng interview!wahhh!ayos pala e.

"Talaga po?"namamangha kong saad na hindi makapaniwala. 

"Oo eto, bilhin mo ang lahat ng nandiyaan!" saad niya sabay abot ng listahan at mataray na tumalikod sakin

Attitude!

Napakurap-kurap ako ng makita iyon!seriously?akala ko ba tagaluto?ba't ako yung bibili niyan?!Hindi naman ako taga bili e!paano ko bubuhatin yan!

"Ikaw ba ang baguhan? heto ang mga salapi, siguraduhin mong bilhin ang lahat mg nasa listahan"saad ng isang babae tsaka inabot sakin ang mga pera.

Nanlumo ako bigla ng isipin kong mas malala pala dito ang pag a-apply ng trabaho samantalang sa moderno tamang interview lang.

"Kaya mo yan ate, ganyang rin ginawa sakin dati" pagch-cheer up sakin ni Elina.

Napasimangot ako. 

" Keri mo 'yan ate! " Tawa ni Elina dahilan para matawa rin ako ng banggitin niya ang salitang iyon. 

Nginitian ko nalang siya ng bigla siyang tawagin para magtrabaho na.

Nanlulumo akong naglakad palabas ng kalemderya para bumili ng kung ano-anong gulay at rekado.

NASA kalagitnaan ako ng pamimili ng umiral nanaman ang mahiwaga kong tainga dahil sa mga bobitang nagbubulungan sa gilid. 

"Sinugod daw ng mga rebelde ang pamahalaan nung isang araw?"

"Oo, buti nga ay may nanggamot pa sa heneral balita ko ay nasaksak siya sa tagiliran!"

Pumalakpak ang tainga ko dahil sa narinig.Siguradong ako 'yung pinag u-usapan nilang nag-gamot!tas yung heneral na diko kilala!

Muli akong nakinig.

"Pero siguradong tatambangan ng mga rebelde ang mangagamot na iyon dahil ang akala nila ay may koneksiyon iyon sa diktadoryong heneral!" 

Nanigas ang kalamnan ko sa narinig.

S-sigurado bang ako yung tinutukoy nila?

"Bihira lang naman kasi ang tumulong sa walang pusong heneral na iyon, kung hindi lamang sa mabuti niyang kapatid ay walang tutulong sakanya." saad pa ng isa.

" Kung hindi lamamang makisig ang heneral na iyon malamang ay mas marami pang maiinis sakaniya" suhestiyon pa ng isa. 

" Nakakahumaling rin naman talaga ang kakisigan ng heneral na iyon. " pag sang ayon nila. 

Umalis na ako roon at pinakalma ang sarili. 

Wala namn sigurong tatambang saakin o dadakip na rebelde dahil lamang ginamot ko ang malupit na heneral na iyon. 

" Huwag kang maingay" nanigas ako sa takot nang may humawak sa braso ko.

Matigas at nakakatayo ng balahibo ang boses ng lalaking iyon. 

Napatingin ako sa paligid, balak ko sanang sumigaw at humingi ng tulong sa mga tao sa 'di kalayuan ngunit nang makita ko ang patalim na nakaturo saaking tagiliran ay agad umurong ang aking dila. 

Uumpisahan na niya sana akong hilain nang may mag salita mula saaming likuran. 

"Sandali" saad ng ilalaking iyon.

Tila pamilyar ang kaniyang boses. 

Unti-unting napalingon ang lalaking may bihag saakin.

Napalingon rin ako.

Nagulat ako ng makita kung sino iyon.

Ang Heneral!

"Iyo bang kilala iyan binibini?" nagulat rin ako ng marinig pa ang isang pamilyar na boses sa kaliwa. 

Napalingon ako sakanya at nagulat ulit ako, ang Kolonel! 

Sa sandaling iyon ay nabawasan ang takot na nararamdaman ko dahil pinapagitnaan ako ng isang heneral at kolonel laban sa isang rebeldeng nais sana akong dakpin.