May Adaptation Ba Ng Nobelang May Tema Ng Matang Baka Sa Pelikula?

Totoo na medyo niche ang tanong mo, at mas madaling sumagot nang diretso: walang kilalang mainstream na pelikulang adaptasyon mula sa isang buong nobela na tumatalakay lang sa tema ng ‘matang baka’ sa literal na paraan. Gayunpaman, may makikita kang malalalim na pelikula na hango sa maiikling kuwento o may malaking simbolikong papel ang baka—pinakaprominenteng halimbawa ay ang Iranian film na ‘The Cow’, na bagaman inangkop mula sa short story, talagang sumasayaw sa ideya ng pagkakakilanlan at pagkawala gamit ang baka bilang sentrong imahe.

Kung ang interes mo ay makita kung paano binibigyang-boses ang motif ng baka sa pelikula, sulit na hanapin ang mga arthouse at festival films mula sa Iran, Latin America, o Southeast Asia dahil madalas doon lumalabas ang ganitong eksperimentong simbolismo. Para sa akin, ang ganitong paksa ay nakakabighani dahil simpleng imahe lang—ang mata ng baka—pero napakalalim ng pwedeng ikwento kapag pinaghanguan ng tamang sensibilidad at paggalang sa kontekstong panlipunan.

Aba, tuwang-tuwa ako na tinanong mo 'to — napaka-peculiar pero astig na tanong! Mayroon ngang kilalang pelikulang adaptasyon na umiikot sa ugnayan ng tao at baka: ang Iranian classic na ‘The Cow’ (o ‘Gaav’), na idinirek ni Dariush Mehrjui noong 1969 at hango sa maikling kuwento ni Gholam-Hossein Sa'edi. Hindi teknikal na nobela ang orihinal—short story iyon—pero ang pelikula mismo ay parang nobela sa lalim ng temang pinaghuhugutan: ang mawawala at ang pagkawala ng identidad sa isang maliit na komunidad kapag nawala ang pinakamamahal na baka ng isang lalaki.

Nakakaantig siya dahil hindi lang basta hayop ang nasa sentro; simbolo ang baka—kalakip ang mata nito bilang saksing tahimik sa buhay ng mga tao. Kung ang tinutukoy mong “matang baka” ay literal na motif, sulit manood ng ‘The Cow’ dahil doon lumilitaw ang epekto ng relasyon ng tao at baka sa paraan na halos mapuputol ang realidad ng protagonista. Ako, na mahilig sa indie at vintage film, talagang na-appreciate ko kung paano ginawang cinematic metaphor ang isang simpleng hayop. Sa konteksto naman ng nobela-becoming-film, mas karaniwan pala ang paghango mula sa maikling kuwento o nobelistang may malakas na simbolismong hayop kaysa sa full-length na nobela na eksklusibo tungkol sa 'mata ng baka'.

Personal, naiwan sa akin ang pakiramdam na kapag kakaiba at paikot-ikot ang simbolo (tulad ng mata ng baka), mas nagiging malikhain ang adaption — hindi literal kundi malalim at poetiko. Hindi man ito mainstream, para sa akin ang ganitong klaseng pelikula ang nagbibigay buhay sa mga hindi pangkaraniwang tema.

Naku, medyo ibang klase ang sagot ko dito kasi galing ako sa grupong mahilig sa literary adaptations at documentary-type films. Sa mabilisang pag-iisip, wala akong alam na kilalang pelikula na direktang inangkop mula sa isang nobela na eksklusibong tungkol sa tema ng ‘matang baka’ sa literal na salita. Pero maraming pelikula at maiikling pelikula ang gumagamit ng baka o mga mata ng hayop bilang simbolo para sa kalahating realismo at trauma ng mga karakter.

Ang magandang halimbawa na lagi kong sinasabi sa mga kaibigan ko ay ang film na ‘The Cow’—hindi sadyang nobela ang pinagbatayan, pero ipinapakita rito kung paano nagiging extension ang baka ng pagkakakilanlan ng tao at kung paano nagkakawatak-watak ang katinuan kapag nawala ang mahal na hayop. May iba pang indie films at experimental works (lalo na sa Latin America at Asia) na gumagamit ng baka bilang alegorya sa lipunan, kalikasan, o pagkawala ng sarili.

Bilang mambabasa at panonood, madalas kong iniisip na mas madaling tumagos ang simbolikong imahe kung kinukuha ito mula sa maikling kuwento o novel fragment—kasi mas compact ang emosyon at mas malaya ang direktor na mag-eksperimento. Kung nais mong maghanap, mag-focus ka sa mga obra ng cinema verité at modernist films; doon madalas lumilitaw ang ganitong temang hayop bilang sentrong imahe. Sa huli, para sa akin, nakakatuwang mag-stream ng ganitong pelikula dahil iba ang damdamin na hatid ng simpleng mata ng baka sa big screen.