Mayroon Bang Pelikula O Live Action Tungkol Kay Akutagawa?

Kapag binabanggit ang pangalan ni Akutagawa sa mga usapan ko sa mga kaibigan, kadalasan agad na lumilitaw ang 'Rashomon' sa usapan — pero hindi lang basta dahil sa ganda ng pagsulat nito. Ako mismo, unang nakilala si Akutagawa dahil sa kombinasyon ng dalawang maiikling kuwento: 'Rashomon' at 'In a Grove'. Sa personal kong karanasan, ang unang nag-iwan ng marka sa akin ay ang matinding ambivalensya ng moralidad sa mga kuwentong iyon; parang tinatanong nila ako kung ano ang itinuturing nating katotohanan at kabutihan. Mas kilala sa malawak na madla ang titulong 'Rashomon' dahil sa sikat na pelikulang 'Rashomon' ni Akira Kurosawa noong 1950, na nagdala ng kuwento ni Akutagawa sa pandaigdigang entablado. Gayunpaman, ang mismong mekanika ng kuwento sa pelikula — ang magkakaibang bersyon ng parehong pangyayari — ay hango sa 'In a Grove'. Kaya sa madaling salita, para sa karaniwang tao, 'Rashomon' ang pinakakilalang pangalan dahil sa adaptasyon, pero ang dahilan kung bakit tumatak talaga ay ang kakaibang eksperimentong pampanitikan ni Akutagawa sa pagtalakay sa katotohanan, memorya at pagkatao.

Nakatitig pa rin ako sa paraan ng pag-igib ni Ryunosuke Akutagawa ng takot at kalituhan mula sa tradisyonal na mga kuwentong panitikan. Sa unang basa ko ng ‘Rashomon’ at ‘Yabu no Naka’ (karaniwang tinatawag na 'In a Grove' sa ibang edisyon), parang binuksan niya ang pinto sa isang bagong uri ng modernong pagsasalaysay na hindi nagbibigay ng payak na katotohanan. Ginamit niya ang pabalik-balik na pananaw at hindi mapagkakatiwalaang mga narrator para ipakita na ang katotohanan ay maraming faces — isang ideya na matindi ang dating sa panitikang Hapones na dati-rati ay mas tuwid ang moral na tono. Ang isa pang bagay na humatak sa akin ay kung paano niya pinaghalong-mana ang klasikal na tema ng Noh at mga kuwentong folkloriko sa makabagong sikolohikal na introspeksyon. Hindi lang siya nagrekuwento ng mga pangyayari mula sa nakaraan; ginagawang salamin ng modernong pagkatao ang mga sinaunang mitolohiya. Yung pagiging maliwanag at maigsi ng kanyang estilo — malinaw ngunit matalim — naging blueprint para sa maraming sumunod na manunulat, lalo na yung mga naghanap ng paraan para ilantad ang inner conflicts ng mga karakter sa kakaibang porma. At siyempre, hindi pwedeng palampasin ang institusyonal na epekto: ang 'Akutagawa Prize' na ipinangalan sa kanya ay naghubog ng henerasyon ng mga bagong manunulat at nag-establish ng kanon ng modernong panitikan. Para sa akin, siya ang tulay: hinaluan niya ang tradisyon at modernidad, at dahil doon lumawak ang posibilidad ng kung ano ang maaaring tawaging literatura sa Hapon — pati na rin ang paraan ng pagsasaliksik sa moralidad at identidad sa loob ng isang lipunang mabilis magbago.

Muli akong nabighani sa talinhaga ni Akutagawa noong una kong nabasa ang kaniyang mga maikling kuwento, pero kung tatanungin mo kung alin ang pinakamagandang 'nobela' niya, madalas ang sagot ng marami ay 'Kappa'. Para sa akin, ito ang pinakamalapit na bagay sa isang nobela mula sa kanya: mas mahaba ito, may malinaw na argumento at worldbuilding na nagpapakita ng satirikong pagtingin sa lipunan, at ramdam mo ang kaliwanagan at kalungkutan ng may-akda habang naglalakad ka sa kakaibang mundo ng mga kappa. Natatandaan ko pa nung una kong nabasa ang 'Kappa'—akala ko comedy, pero may bahid itong mapait na kritika sa kalagayan ng tao at sa modernong lipunan. Hindi mo lang tinitingnan ang mga kappa bilang mga hayop; nagsisilbi silang salamin ng ating mga absurdong code ng pag-uugali. May mga pagkakataong tatawa ka, at biglang mananahan sa dibdib mo ang bigat ng pag-iisip. Kung seryoso ka talagang magbasa ng isang akda na mas malapad kaysa sa karaniwang short story, simulan mo sa 'Kappa'. Pero huwag din palampasin ang mga maiikling ito tulad ng 'Rashomon', 'The Spider's Thread', at 'Hell Screen'—kasi doon mo mauunawaan ang sining ng pagiisip ni Akutagawa at bakit hanggang ngayon pinag-uusapan ang estilo niya. Sa huli, ang 'Kappa' ang magbibigay sa'yo ng pinakamalapit sa nobelang karanasan mula sa kanya, at iiwan kang nagiisip nang matagal.

Tuwing naghahanap ako ng klasikong panitikan na mahilig akong balikan, una kong tinitingnan ang mga malalaking bookstore dito sa Pilipinas. Kung hanap mo ang mga akda ni Ryunosuke Akutagawa—mga kuwento tulad ng ‘Rashomon’ o ‘The Spider’s Thread’—madalas silang nakukuha sa mga physical stores gaya ng Fully Booked at National Book Store. Sa aking karanasan, mas maganda pumunta mismo sa tindahan para makita ang edition at translation; iba-iba ang kalidad ng pagsasalin at may mga koleksyon na mas maganda ang pagsusunod-sunod ng mga kuwentong klasiko. May isa pa akong go-to: Kinokuniya sa Bonifacio Global City. Dito madalas may mga imported editions at original Japanese texts na magandang option kapag naghahanap ka ng mas otentikong bersyon. Kapag wala sa physical shelves, huwag mahiyang magpa-order — maraming bookstores ang may special order o reserve service. Para sa mas mura naman, tikman mo ang Booksale para sa secondhand copies; naswertehan na ako gamit na hardbound na mura lang pero well-preserved. Kung mas komportable ka sa online shopping, subukan ang Lazada at Shopee (naka-official stores o reputable sellers lang), pati na rin ang Amazon kapag willing kang maghintay ng shipping. Panghuli, paminsan-minsan nakikita ko rin ang mga scans o older translations sa Internet Archive—magandang pang-emergency kapag gusto mo agad magbasa—pero kung koleksiyon ang plano mo, piliin ang hard copy para sa shelf pride. Masarap talaga ang mag-hunt ng classic na gaya nito—nakakatuwang discovery kapag nahanap mo yung perfect edition.

Nakakabighani talaga si Akutagawa, hindi lang dahil sa malamig na mukha niya kundi dahil sa kumplikadong halo ng takot at awa na ramdam ko tuwing niya siyang lumalabas sa kwento. Sa ‘Bungo Stray Dogs’, si Ryūnosuke Akutagawa ay isang membro ng Port Mafia na may kapangyarihang tinatawag na ‘Rashomon’ — isang itim at parang walang hanggang tela na kayang punitin at lunurin ang anumang bagay. Nakakaakit siya dahil brutal at epektibo ang ability niya, pero hindi lang yan. Gustung-gusto ko ang paraan na ipinakita ang kanyang backstory: batang inabandona, hinanap ang pagkilala, at madaling nasaktan ng rejection. Ang tension niya kay Atsushi at ang pagiging protektado pero galit na estudyante ni Dazai ay nagbibigay ng malalim na emosyonal na dinamika. Personal, palagi akong naiintriga kapag sinasapawan ng darkness ang kanyang pagkatao — hindi siya simpleng kontrabida; madalas nakikita ko ang mga sandaling may takot at pagnanasa ng pagmamahal. Ito ang dahilan kung bakit napakarami ng fanart, fanfics, at cosplays niya: aesthetic na malamig, tragic na backstory, at scenes na nagpapakita ng raw na emosyon. Sa akin, si Akutagawa ang perpektong halimbawa ng character na pwedeng magpahanga at magpaiyak nang sabay — at iyon ang kulang sa maraming serye, kaya sobrang enjoy ko siya bilang karakter.

Tuwang-tuwa talaga ako kapag napag-uusapan ang paraan ng pagkukuwento ni Akutagawa—iba siya sa karamihan dahil parang pino at malamig ang mga galaw ng kanyang panulat, pero puno ng apoy sa ilalim. Madalas kong ma-feel na bawat pangungusap niya sinuklot at pinili nang mabuti: hindi siya nagpapalabis sa dami ng salita, pero ang mga imahe at ideya ay tumatagos nang malalim. Sa mga kwentong tulad ng 'Rashomon' at 'In a Grove', makikita mo agad ang kanyang hilig sa pagsira ng iisang katotohanan; gumagamit siya ng iba’t ibang pananaw para ipakita na ang realidad ay napakakomplikado. Dito siya tumatayo nang magkahiwalay mula sa mga kontemporaryo niya: hindi kasing-eksperimental ni Kawabata sa istilo ng kalmadong lyricism, at hindi rin kasing-maalab ni Tanizaki sa sensual na paglalarawan. Sa halip, parang naglalakad siya sa hangganan ng realidad at kathang-isip—minsan gumagamit ng makalumang setting o alamat, pero laging may modernong pag-aalala tungkol sa moralidad at pagkabaliw. Ang irony at distansya ng narrator niya ay nagbibigay ng malamig na liwanag sa madilim na tema. Bilang mambabasa na madalas mag-popcorn habang nagbabasa ng maiikling kwento sa gabi, hinahanap ko ang ganitong klase ng panulat: compact pero nakakapukaw, intelektwal pero emosyonal. Madalas matapos ang isang kwento ni Akutagawa na naiisip ko pa rin ang mga tanong tungkol sa katotohanan at pagkatao—at iyon ang tanda ng mahusay na manunulat para sa akin.

Hay, kapag pinag-uusapan ko ang mga linyang galing kay Ryunosuke Akutagawa, lagi akong naaalala kung gaano katalas ng kanyang paningin sa madilim na bahagi ng puso ng tao. Madalas gamitin ang mga sumusunod na linya o mga paraphrase nila sa mga usapan at caption dahil madaling tumagos sa damdamin at madaling i-relate: Una, mula sa ‘Kumo no Ito’ (’The Spider’s Thread’) madalas makita ang nabibigkas na ideya na parang: ‘Isang maliit na mabuting gawa lang ay hindi awtomatikong nagliligtas ng isang taong wasak na ang pagkatao.’ Hindi eksaktong salita pero ito ang madalas ilahad kapag pinag-uusapan ang moral ng kuwento — ang irony ng isang nag-iisang mabuting gawa at ang limitasyon nito. Pangalawa, mula sa ‘Jigokuhen’ (’Hell Screen’) may karaniwang sinasabi na: ‘Ang pagkamaharlika ng sining na walang awa ay nagiging isang uri ng impiyerno.’ Ginagamit ito kapag pinupuna ang artistikong obsesyon na nakakasugat sa tao. May iba pang paulit-ulit na tema—ang kadiliman ng puso, ang pagkukunwari ng lipunan, at ang pagkahati-hati ng katotohanan sa mga kwento (ito ang dahilan kung bakit pati ‘Rashomon’ ginagamit bilang shorthand para sa relatibong katotohanan). Madalas kong makita ang mga linya o paraphrase na ito sa mga review, caption ng art, at diskusyon sa moral ambiguity. Sa personal, gusto ko na hindi laging sobrang literal ang paggamit—mas nag-e-engage kapag pinaliliwanag mo ang konteksto at bakit tumimo sa’yo ang linyang iyon.

Kapag iniisip ko si Akutagawa, palagi kong naaalala ang malamig at matulis niyang aura — parang isang itim na ulap na laging handang lumipad sa galaw. Sa 'Bungo Stray Dogs', siya si Ryunosuke Akutagawa, isang batang mabagsik at mapanakit na miyembro ng Port Mafia. Hindi siya palabiro; tahimik pero brutal sa laban, palaging naka-itim na damit at may malupit na tingin na parang sinasabi niyang ‘huwag mo akong gambalain’. Gustung-gusto ko ang paraan ng pagkakagawa sa kanya dahil hindi siya one-dimensional villain: may hangarin siyang makilala at mapahalagahan, lalo na mula sa taong minahal at iniwan niyang mentor, si Dazai. Ang kanyang kakayahan—isang kakayahang madilim at nakakatakot—ay kayang manipulahin ang anino at magbago ng anyo hanggang sa maging parang mga matang, mga pinto, o mga talim na walang hanggan. Sa serye, madalas itong ginagamit para magwasak ng mga kalaban o protektahan ang sarili sa nakikitang brutal na paraan. Ang pangalan niya at ang pitch-black na istilo ng kakayahan ay malinaw na hango sa tunay na manunulat na si Ryūnosuke Akutagawa, na may pinakasikat na kuwentong 'Rashomon'. Yung metapora ng anino at moral ambiguity ng orihinal na akda ay tumutugma sa karakter dito: hindi siya simpleng masama, kundi produkto ng isang malupit na mundo. Kung pag-uusapan ang pinagmulan niya sa loob ng kwento, pinakabata siyang nakilala ni Dazai at inintroduce sa mundo ng Port Mafia—doon niya nahanap ang kanyang lugar at ang mapait na pagnanais na patunayan ang sarili. Naglalaban-laban siya ng emosyon: galit, paghahangad ng pag-amin, at isang uri ng pagsunod na parang sinasadya niyang sundin ang yapak ni Dazai. Para sa akin, siya ang tipong karakter na kahit na nakakakilabot, hindi mo maiwasang maawa o maintindihan kapag lumalim ang kuwento niya.