Meron Bang Pelikula O Serye Tungkol Kay Segunda Katigbak?

Sa totoo lang, hindi masyado kalat ang materyal na nag-iisa para kay Segunda Katigbak; mas madalas siyang bahagi ng mas malaking narrative tungkol kay José Rizal. Para sa akin na medyo nostalgiko at mahilig sa maliliit na retelling, nakakawili kapag ang isang dokumentaryo o pelikula ay humihinto para pansinin ang maliit na detalye ng pagtingin niya sa mundo, ang mga liham o ang mga pag-uusap na hindi lumabas sa mga opisyal na tala.

May mga pagkakataon na nagkakaroon ng independent films o short films sa mga film festival na nag-eksplora ng mga side characters tulad niya, at sa mga ganitong proyekto mas nararamdaman kong nabubuhay muli ang kanyang boses — hindi bilang simpleng inspirasyon lang, kundi bilang isang taong may sariling pagnanais at dilemmas. Hinihintay ko ang araw na may lalabas na full-length feature o serye na talagang magbibigay-diin sa kanyang pananaw, at sigurado akong maraming manonood ang matatamaan ng puso sa ganoong klase ng storytelling.

Tunay na nakakaintriga ang istorya ni Segunda Katigbak at kadalasan akong nauuwi sa paghahanap ng anumang pelikula o seryeng may eksena tungkol sa kanya. Sa pangkalahatan, wala akong natagpuang pelikula o serye na talagang nakatuon lamang kay Segunda — ang karamihan ng mga dramatikong adaptasyon tungkol sa buhay ni José Rizal ang naglalaman ng bahagi ng kwento niya bilang unang pag-ibig ni Rizal. Halimbawa, makikita mo ang kanyang imahen sa ilang biopics tungkol kay Rizal, gaya ng kilalang pelikulang 'José Rizal', kung saan ipinapakita ang iba't ibang yugto ng buhay at pag-ibig ni Rizal.

Bilang isang tagahanga ng kasaysayan na gustong marinig ang boses ni Segunda mismo, palagi akong nagmamangha na kung minsan siya’y nagiging background lang sa malalaking produksyon. Marami sa atin ang naghahanap ng mas personal, feministang pagtingin sa kanyang karanasan — isang pelikula o serye na maglalahad ng kaniyang panig, pagdadalawang-isip, at ng presyur ng pamilyang Kastila-Filipino noong panahong iyon. Kung titingnan mo ang teatro at mga akademikong dokumentaryo, mas madalas siyang nababanggit sa mga lecture, sanaysay, at indie short films kaysa sa mainstream na pelikula. Personal kong nais na magkaroon ng malalim at emosyonal na biopic na tutok kay Segunda — parang isang maliit na indie film na magpapakita ng kanyang mundo at mga pangarap.

Sariwa sa isip ko ang pagnanais na mas makilala si Segunda Katigbak nang mas hiwalay sa anino ni Rizal. Sa akademikong paglalarawan, madalas siyang lumilitaw bilang simbolo ng unang pag-ibig at ng mga limitasyon ng lipunang Pilipino noong huling bahagi ng ika-19 na siglo, ngunit hindi naman maraming pelikula ang naglaan ng buong espasyo para sa kanya. Mas karaniwan siyang lumilitaw sa biopics ni Rizal at sa mga dokumentaryong pangkasaysayan kaysa sa sarili niyang pelikula.

May ilang teatro at independent na proyekto na nag-eksperimento sa pagtanaw sa buhay ng mga kababaihan sa panahon ni Rizal, at doon kadalasang nababanggit o nabibigyang interpretasyon ang karakter ni Segunda. Kung naghahanap ka ng mas purong pagtuon sa kanya, ang pinakamabuting puntahan ay mga archives, academic essays, at mga lokal na palabas-palatuntunan—dahil doon madalas lumilitaw ang mas insighful at mas sensitibong paglalahad ng kanyang karanasan.

Teka, nakakatuwang isipin na hanggang ngayon marami pa ring nagtatanong tungkol sa mga maliliit na pigura sa buhay ni Rizal tulad ni Segunda. Sa mabilisang buod: wala akong nakikitang mainstream film o TV series na spesipikong nakatuon lamang kay Segunda Katigbak; ang kanyang kuwento ay karaniwang kasama lang sa mga biopic at dokumentaryo tungkol kay Rizal, gaya ng nabanggit sa ilang palabas at pelikula. Pero may pag-asa pa: madalas lumilitaw ang kanyang pangalan sa mga local theater pieces, academic talks, at minsan sa mga indie short films na gustong magbigay-boses sa mga babaeng nasa margins ng kasaysayan.

Personal, gusto kong makita ang isang modern reinterpretation na nagbibigay-diin sa kanyang damdamin at kalayaan — isang simpleng production lang na honest at matapat sa panahong iyon, at syempre, puno ng puso.