Paano Maiiwasan Ng Paaralan Ang Elitismo Sa Klase Ng Panitikan?

Nakaka-frustrate kapag ang elitismo ang nangingibabaw sa isang local fanfiction group — ramdam ko 'yan nung nagsimula pa lang ako sumulat. Minsan babadlak na agad ang tono ng mga thread kapag may pumasok na baguhan: sarcastic comments, mataas na pamantayan na hindi malinaw, o 'secret' cliques na parang may sariling wika. Para sa akin, ang unang hakbang ay malinaw at madaling sundin na patakaran: hindi generic na “be respectful” lang, kundi konkreto — bawal ang gatekeeping remarks, walang pagmamaliit sa first drafts, at may proseso para sa constructive criticism. Pagkatapos, mag-set kami ng regular na 'mentorship hours' kung saan ang mas may karanasan na nagsusulat ay nagvo-volunteer mag-review nang hindi nakakahiya o pabigat. Nakita ko mismo ang pagbabago: mas maraming new writers ang nag-post, mas kakaunti ang defensive replies, at unti-unti na nagiging mas collaborative ang vibe. Importante rin na bantayan ng moderators ang repeat offenders — hindi lang warning; may klarong sanctions. Hindi perpekto ang approach na ito, pero nang mag-apply kami ng malinaw na rules plus community-led support, nag-iba ang dynamics. Sa dulo, nakakatuwang makita ang mga bagong boses na natutulungan at hindi tinatakot lumabas.

Nakita ko sa sarili ko ang dalawang mukha ng elitismo sa pelikula: parang dalawang sides ng coin na parehong may bigat. Sa positibong panig, nakakatulong ang elitismo kapag nagbibigay-pansin sa mga piling obra na maaaring hindi agad maintindihan ng masa pero may malalim na sining at teknik. Nakikita kong nabibigyan ng pondo at platform ang mga auteurs at mga pelikulang may eksperimento—yung tipo na madalas sa mga festival at mga archival screening. Dahil dito, napapanatili ang diversity ng sining ng pelikula at nagkakaroon ng puwang ang mga malikhaing panganib. Ngunit may madilim na bahagi rin. Kapag naging eksklusibo ang panlasa at nagiging requirement ang mayamang jargon, napuputol ang tulay sa ordinaryong manonood at sa mga bagong filmmaker na walang access sa networks at resources. Nakakasama ito sa mga genre creators, lokal na sinehan sa probinsya, at sa mga manonood na gustong mag-enjoy lang nang hindi pinapahiyaan ang kanilang panlasa. Ang elitismo ay madaling mag-congeal sa gatekeeping: may mga pelikula na nahuhusgahan lang dahil hindi 'sapat' ang pedigree ng direktor o hindi tumatalima sa canonical standards. Sa huli, naniniwala ako na magandang may kritikal na pamantayan, pero mas mainam kung bukas at inclusive ang pagtalakay—mas masaya ang pelikula kapag maraming klase ng manonood at gumawa ang nakakasali.

Sobrang nakaka-curious ang nakita kong pattern sa ilang book club sa bansa: parang may invisible na pader na pumipigil sa bagong dating at sa iba't ibang panlasa. Sa personal kong karanasan, may mga grupo na puro canon at klasiko ang pinag-uusapan at ang tono ng usapan ay kadalasan elitist—parang scorecard kung sino ang nakakabasa ng pinakamabigat o pinaka-obscure na libro. Resulta, nawawala ang pakiramdam ng welcome sa mga baguhan o sa mga naghahanap lang ng aliw sa pagbabasa. Bilang isang taong mahilig makipagpalitan ng libro at ideya, nakikita ko rin ang impact sa local authors at independent publishers. Kapag ang focus ng book club ay laging sa mga translated western classics o mga hyped na obra mula sa kilalang publisher, nai-stifle ang diversity ng inirerekomendang akda. Sa kabilang banda, may mga club na sinisikap maging inklusibo—nag-eenganyo ng iba't ibang genre, may low-bar entry tulad ng online threads, at nag-oorganisa ng outreach para sa mga komunidad na walang access sa physical books. Sa huli, marami ring solusyon na simple lang: transparent na rules sa pagpili ng libro, rotation ng responsibilidad sa pagpili ng babasahin, at pagbibigay-diin sa pag-respeto sa iba-ibang lebel ng kaalaman. Nakakataba ng puso kapag nakikita kong may group na nagbubukas talaga ng pintuan—doon ko nararamdaman ang tunay na ganda ng book club culture.

Nakakairita pero maliwanag ang pattern: kapag puro mga opisyal, eksperto mula sa pamilyadong think tank, at corporate spokesperson ang pinagkukunan ng balita, nagiging malinaw ang elitismo sa pag-uulat. Madalas kong napapansin ito sa mga political at economic stories kung saan ang headline ay umiikot sa mga pahayag ng mga pulitiko at CEO, habang ang boses ng mga manggagawa, komunidad, o grassroots na grupo ay nawawala. Kapag paulit-ulit na ang parehong uri ng sources, nagkakaroon ng echo chamber na nagpo-produce ng narrow framing — parang ang problema at solusyon ay palaging mula lang sa itaas. Bilang isang mambabasa na mahilig mag-analisa, napansin ko rin ang iba pang palatandaan: mataas na register ng wika na hindi madaling maintindihan ng karaniwang tao, eksklusibong event coverage (mga gala, openings, at private roundtables), at ang pagtuon sa metrics na pabor sa pamilihan o elite interests. Ang paglalagay ng mga opinyon ng elite sa sidebar o lead paragraph, at ang omisyon ng historical context na magpapakita ng structural na dahilan ng isyu — lahat ito ay nagpapakita ng elitist bias. Para mabalanse, mas gusto kong makita ang mas malawak na sourcing, plain language explanations, at human-centered na mga kwento na nagpapakita ng epekto sa buhay ng iba pang sektor.

Nakakaintriga kung paano nagkakaroon ng elitismo sa awards ng independent films—parang may unseen dress code ng ‘maselan’ na panlasa na pinapasa-pasa sa mga festival at jury. Sa karanasan ko, hindi lang ito tungkol sa pelikula mismo kundi sa kung sino ang may koneksyon, sino ang may budget para sa kampanya, at kung sino ang nakakapunta sa mga networking events. May halaga ang cultural capital: kung kilala ka na sa circuit, mas mataas ang tsansa mong mapansin, kahit pareho lang ang kalidad ng gawa ng iba. Madalas ding nakakaapekto ang composition ng juries: kung pare-pareho ang background ng mga nagmamarka—edad, edukasyon, panlasa—may pattern na lilitaw sa mga nananalo. Add pa ang pressure ng prestige economics; festivals at distributors minsan mas pipili ng pelikulang madaling i-package o may social currency sa mga critics. Halimbawa, nakita ko noon kung paano binibigyang spotlight ang mga pelikulang may malinaw na arthouse aesthetics na nagreresonate sa critics, habang ang mas grounded o community-based na pelikula ay naiwan. Ayoko namang sabihin na laging mali ang mga pagpipilian—may mga solidong nananalo tulad ng 'Parasite' na talagang mahuhusay—pero sana mas transparent at diverse ang proseso: ibang uri ng jury, audience panels, at mga regional prizes para hindi puro isang klase lang ng panlasa ang nagdidikta. Sa dulo, ang gusto ko lang makita ay mas maraming boses na nabibigyan ng pagkakataon, at ang indie film community ay nagiging tunay na salamin ng iba't ibang karanasan ko na mahilig manood sa gabi kasama ang barkada ko.

Kumusta—merong malakas na mabilis na reaksyon kapag nararamdaman kong may elitismo sa fandom, at madalas nabubuo 'yan sa pamamagitan ng maliliit na bagay na nagiging toxic. Halimbawa, kapag may nagsasabi ng 'hindi ka tunay na fan kung hindi mo binabasa ang orihinal na Japanese' o when they downplay someone dahil anime-only ang exposure nila, instant flag na may gatekeeping. Nakikita ko rin ito sa tono: pagmamaliit, pagyayabang tungkol sa dami ng koleksyon o pagbanggit ng rare editions, at pag-insist na ang sariling panlasa lang ang tama. Personal, nasaktan ako noon sa isang forum thread nung tinuligsa nila ang isang baguhang nag-share ng fanart dahil 'mali' raw ang interpretasyon. Yun ang klase ng elitismo na hindi lang nagpo-promote ng mataas na pamantayan — pinipigilan din ang iba sa paglahok. Isa pang senyales: obsesyon sa purity ng 'canon', kung san may mga tao na sasabihing invalid na ang fan theories kung hindi ito strictly supported ng manga panels. Kapag paulit-ulit ang pang-iinsulto, echo chambers, at constant one-upmanship, malamang may elitismong gumagala. Mas gusto kong tumuon sa paano mawawala ito: mag-set ng malinaw na boundaries, magpasa ng mabuting halimbawa, at sabayan ng madaling-intindihang pag-explain kapag may mali. Hindi lahat ng debate kailangang maging battleground — minsan, isang mahinahong tanong lang ang kailangan para magbukas ng espasyo sa bagong fans. Sa huli, ang pagbabasa ng manga ay para mag-enjoy, hindi para magparami ng hangganang damdamin.

Tingnan mo, noong nagsimula akong magsulat sa mga forum at hobby blogs, ramdam ko agad ang malamig na pader ng elitismo — parang invisible na pamantayan na kailangang tumapat para ka'y tanggapin. Madalas ang unang epekto nito ay demoralizing: na-edit na ang bawat ideya ko sa sarili ko bago pa man ito mailathala, dahil iniisip kong hindi ito sapat. Lumalabas na maraming bagong manunulat ang umiikid o umaatras sa pagtatangka dahil takot silang pagtawanan o husgahan ng mga 'taga-daan' sa genre. Pero hindi lang emosyonal na hadlang ang problema. Nakakapigil din ang elitismo sa iba-ibang boses na makapasok sa diskurso; nagiging homogéneo ang mga tema, istilo, at pananaw dahil ang mga editors o heavy-hitters ay may tendensiyang i-promote ang pamilyar at proven tropes. Personal, nakita ko ang lumalabag na ideya na tinanggihan dahil 'hindi raw sapat ang referensya'—kahit may puso at potensyal naman. Sa kabilang banda, may magandang naidudulot din ito: nagtataas ng bar ang kritikal na pagtingin at tumutulak sa ilan na mag-praktis at magpagaling. Ang solusyon na nakikita ko mula sa karanasan ko: mas maraming mentoring at transparent na feedback loops. Kapag may mga community na nag-aalok ng constructive critique at pagkakataong mag-improve, nababago ang dinamika—hindi na elitismo ang unang reaksyon, kundi pagtulong. Sa huli, mas masarap ang komunidad na bukas sa pagtuklas kaysa sa komunidad na tahasang nagbabantay ng ‘tropa’.