คธูลู คอสเพลย์ต้องแต่งหน้าและชุดอย่างไรให้สมจริง?

ต้นกำเนิดที่ชัดเจนที่สุดของคธูลูคือผลงานของ H.P. Lovecraft และงานเรื่องสั้นของเขาเป็นจุดกำเนิดให้ภาพลักษณ์ของสิ่งมีชีวิตโบราณนี้ชัดเจนขึ้น เราอยากจะเล่าแบบคนอ่านที่ชอบตามร่องรอยของต้นฉบับ: คธูลูปรากฏเป็นครั้งแรกในเรื่องสั้นชื่อ 'The Call of Cthulhu' ซึ่งตีพิมพ์ในปี 1928 รูปทรงของมัน—ปีก หนวด และการหลับใหลในเมืองร็เลยห์—มาจากคำบรรยายของ Lovecraft เอง แต่สิ่งที่สำคัญกว่าคือคอนเซ็ปต์ของความสยดสยองเชิงจักรวาล (cosmic horror) ที่ Lovecraft ปลูกฝังให้กับตัวละครและบริบทของคธูลู มุมมองของเราไม่ได้หยุดที่การบอกว่า 'เป็นของ Lovecraft' เพียงอย่างเดียว เพราะหลังจากนั้นนักเขียนและนักสร้างสรรค์คนอื่น ๆ อย่าง August Derleth และกลุ่มเพื่อนนักเขียนก็ได้นำคธูลูไปขยายความต่อจนเกิดเป็นสิ่งที่เรียกว่า 'mythos' ในแง่หนึ่ง Lovecraft สร้างเมล็ดพันธุ์ แต่ชุมชนศิลปะกับแฟน ๆ ต่อเติมจนมันกลายเป็นสัญลักษณ์สากล ความประทับใจส่วนตัวคือการได้เห็นว่าตัวละครจากหน้าเดียวในหนังสือเปลี่ยนเป็นแรงบันดาลใจให้เกม หนัง เพลง และงานศิลป์หลากรูปแบบ ความรู้สึกแบบนี้ทำให้การอ่านงานต้นฉบับมีเสน่ห์ไม่เหมือนใคร

ในฐานะคนที่ชอบภาพสยองขวัญแบบค่อยๆ เรียงชั้นบรรยากาศ ผมชอบมากเวลามังงะจับงานของ H.P. Lovecraft มาเล่าใหม่อย่างตั้งใจและเคารพต้นฉบับ หนึ่งในกรณีที่ชัดเจนที่สุดคืองานของ Gou Tanabe ที่ทำมังงะแปลงเรื่องของ Lovecraft อย่างละเอียด — ในนั้นมีผลงานแปลงเรื่องอย่าง 'The Call of Cthulhu' และ 'At the Mountains of Madness' ซึ่งแสดงภาพของคธูลูและสิ่งชั่วร้ายอื่นๆ ในรูปแบบภาพขาวดำที่เข้มข้น รายละเอียดฉากทะเลหรือซากปรักหักพังถูกขีดเส้นจนรู้สึกได้ถึงความเก่าของตำนาน ผมรู้สึกว่าเมื่ออ่านงานเหล่านี้แล้วมันมีทั้งความเศร้าและความเกรงกลัวในเวลาเดียวกัน การวางคัทของ Gou Tanabe ทำให้คธูลูไม่ใช่แค่สัตว์ประหลาดยักษ์ แต่กลายเป็นสัญลักษณ์ของความไร้ขอบเขตและความไม่รู้ ความรู้สึกหลอนที่ตามมาหลังปิดหน้าสุดท้ายยังติดตา และนั่นแหละที่ทำให้มังงะแปลงเรื่องแบบนี้มีเสน่ห์สำหรับคนที่อยากเห็นคธูลูในรูปแบบภาพนิ่งที่หนักแน่น

ลองนึกภาพฉากสุดท้ายที่ทุกอย่างพังทลายลงแล้วมีสิ่งลึกลับโผล่ขึ้นมาเป็นเงาทะมึน — นั่นคือเหตุผลที่ผมชอบยกภาพจาก 'The Cabin in the Woods' มาเล่าเสมอ เพราะมันเป็นหนึ่งในหนังที่คนดูมักเชื่อมโยงกับคธูลูแบบชัดเจน ฉากสุดท้ายของ 'The Cabin in the Woods' เปิดเผยว่ามีพลังโบราณจำนวนมากที่ถูกบูชาหรือจองจำไว้ และบรรยากาศรวมถึงการจัดวางตัวประหลาดต่าง ๆ ทำให้หลายคนอ่านออกว่าเป็นการอ้างอิงถึง 'Old Ones' ในงานของเลิฟคราฟต์ โดยเฉพาะความรู้สึกของสิ่งมีชีวิตที่โผล่มาจากทะเลลึกหรือจากที่นอกเหนือความเข้าใจ นี่ไม่ใช่แค่การใส่มอนสเตอร์เพื่อฮอร์เรอร์แบบเดิม ๆ แต่เป็นการกวาดต้อนความเป็นตำนานโบราณเข้ามาเป็นมุกอีสเตอร์เอ้ก ที่ผมมองว่าได้ผลเพราะมันเปิดพื้นที่ให้แฟน ๆ จินตนาการต่อ ส่วนตัวผมชอบว่าหนังเลือกใช้วิธีไม่บอกตรง ๆ ว่าเป็น 'คธูลู' แต่ให้แฟน ๆ ทำงานร่วมกับหนังแทน — มันทำให้การพบเห็นนั้นหวาดกลัวขึ้นและคันอยากเชื่อมต่อไปยังตำนานอื่น ๆ ของเลิฟคราฟต์

เราเพิ่งรู้สึกว่ามันหนักแน่นขึ้นเมื่อเห็นภาพพิมพ์เก่า ๆ ที่ใช้สัญลักษณ์ของคธูลูเป็นจุดศูนย์กลางในนิทรรศการหนึ่ง สัญลักษณ์ของ 'คธูลู' ในบริบทดั้งเดิมมักเป็นตัวแทนของสิ่งที่ไม่อาจเข้าใจได้และความเป็นอื่นที่ยิ่งใหญ่กว่ามนุษย์ มันไม่ใช่แค่องค์ประกอบตกแต่ง แต่เป็นเครื่องหมายของความเล็กน้อยของมนุษย์เมื่อเทียบกับจักรวาล นั่นทำให้นักเขียนและศิลปินใช้สัญลักษณ์นี้เพื่อสื่อถึงความกลัวทางปรัชญา เช่น ความเป็นไปได้ที่โลกมีมิติที่เราไม่ตระหนัก ในแง่การใช้งานศิลป์ ผมชอบที่ศิลปินนำสัญลักษณ์มาเล่นกับสเกล แสงเงา และพื้นผิว เพื่อสร้างความรู้สึกไม่สบายตา บางครั้งสัญลักษณ์จะโผล่แบบไม่ชัดในฉากหลัง เพื่อบอกเป็นนัยว่ามีพลวัตที่เหนือการรับรู้ ขณะที่บางงานก็เอามาเป็นภาพเด่น จัดองค์ประกอบแบบซิมโบลิคเพื่อเน้นการล่มสลายของเหตุผล สิ่งที่ทำให้สัญลักษณ์นี้ทรงพลังคือการเปิดพื้นที่ให้ผู้ชมเติมความหมายเอง มากกว่าเป็นคำตอบสำเร็จรูป

แฟนสยองขวัญอย่างฉันมักจะเล่าให้เพื่อนฟังว่า ‘Gyo’ คือประสบการณ์ที่ทำเอาใจเต้นไม่เป็นจังหวะ ภาพของปลาตัวเป็น ๆ เดินได้ด้วยเท้าโลหะ และกลิ่นเน่าที่กลายเป็นเทคโนโลยี มันไม่ได้แค่ชวนขนลุก แต่มันสะท้อนความรู้สึกว่าโลกธรรมดาอาจจะถูกสิ่งที่เข้าใจไม่ได้บิดให้ผิดรูปไปเลย ฉันชอบที่จุนจิ อิโตะเล่นกับความคลุมเครือระหว่างวิทยาศาสตร์กับหายนะเหนือธรรมชาติ ซึ่งเป็นแก่นของงานที่ได้แรงบันดาลใจจากคธูลู — ไม่ต้องมีเทพโบราณปรากฏตัวตรงๆ แต่ความรู้สึกถูกกลืนหายคือสิ่งเดียวกัน เวลาอ่านฉันมักจะจดจำฉากที่รายละเอียดเล็กๆ ถูกขยายจนกลายเป็นฝันร้ายจริงจัง งานเส้นมีพลังที่จะทำให้ฉากทะเลและศพเคลื่อนไหวในหัวผู้อ่านได้มากกว่าคำบรรยายยาว ๆ ถ้าอยากหาเรื่องที่ให้บรรยากาศคธูลูแบบญี่ปุ่นผสมสไตล์ body horror แบบสุดโต่ง ‘Gyo’ คือตัวเลือกแรกที่ฉันจะแนะนำให้หยิบมาอ่านก่อน นั่งในมุมมืด ดื่มน้ำเย็น ๆ แล้วเตรียมตัวให้พร้อมกับความอึดอัดที่ค่อยๆ เพิ่มขึ้น

บอกเลยว่าตัวเลือกสำหรับคนอยากได้ฟิกเกอร์คธูลูเยอะกว่าที่คิดจริง ๆ ฉันสะสมของแนวประหลาดมาเป็นสิบปีแล้ว และสิ่งที่มักได้ผลเสมอคือผสมกันระหว่างร้านนำเข้าและช่างทำของมือสองจากชุมชนแฟนอาร์ต สำหรับฟิกเกอร์สำเร็จรูปลองมองที่ร้านใหญ่นำเข้าอย่างสโตร์ของต่างประเทศหรือเว็บไซต์ขายฟิกเกอร์ที่มีชื่อเสียงซึ่งมักนำเข้าไลน์พรีเมียม; ของเกรดสูงบางครั้งออกโดยบริษัทขนาดกลางในรูปแบบสแตจเลอร์หรือสเกลสตาจ เช่น สแตจหรือสตูดิโอที่ทำสถาปัตยกรรมมืด ๆ ได้ดีมาก ถ้าอยากได้เสื้อผ้าแบบมีลายคธูลูจริงจัง ร้านพิมพ์ลายออนดีมานด์หรืออาร์ตสโตร์อิสระมักมีให้เลือกเยอะ ส่วนของหายากสุด ๆ อย่างสแตทูหรือเรซิ่นแกะมือมักเจอในงานคอนเวนชั่น หรือตลาดมือสองของนักสะสมที่มักโพสต์ขายเป็นครั้งคราว ของจากเรื่องคลาสสิกอย่าง 'The Call of Cthulhu' มักถูกนำมาออกแบบใหม่บ่อย ๆ ดังนั้นใจเย็น ๆ คัดร้านที่เชื่อถือได้ แล้วเลือกชิ้นที่งานประณีตจะคุ้มค่ากว่าโดยรวม — ฉันเองชอบชิ้นที่รู้สึกว่ามีเรื่องเล่าซ่อนอยู่ในรายละเอียดเล็ก ๆ

คธูลูมักถูกเล่าในโทนที่มืดและกว้างใหญ่เกินกว่าจะจับต้องได้ จึงไม่น่าจะเป็นเรื่องเหมาะสำหรับเด็กเล็กที่ยังแยกความจริงกับจินตนาการไม่ได้ดีนัก ฉันมองว่ากลุ่มผู้อ่านที่พอดีสุดคือวัยรุ่นปลายจนถึงผู้ใหญ่ (ประมาณ 16 ปีขึ้นไป) ขึ้นกับความโตและความทนทานต่อเนื้อหาทางจิตใจของแต่ละคน ในฐานะคนที่ชอบอ่านของคลาสสิก ฉันชอบแนะนำให้เริ่มจากงานที่เป็นการตีความหรือฉบับย่อสำหรับคนหนุ่มสาวก่อน แล้วค่อยขยับไปหาเรื่องยาวต้นฉบับเช่น 'The Call of Cthulhu' หรือ 'At the Mountains of Madness' เมื่อต้องอ่านต้นฉบับต้องเตือนว่านอกจากโทนคับข้องแล้วภาษาบางครั้งก็เก่าและหนัก ทำให้ภาพความสยองฝังลึกได้ง่ายกว่าที่คิด ข้อควรระวังสำคัญคือเนื้อหาเชิงจิตวิทยาและแนวคิดว่ามนุษย์เป็นสิ่งเล็กน้อยในจักรวาล ซึ่งอาจทำให้บางคนตื่นตระหนกหรือคิดวิตกกังวล หลีกเลี่ยงการให้เด็กเล็กอ่านคนเดียว ถ้ามีผู้ใหญ่หรือเพื่อนที่คอยคุยเรื่องที่อ่านด้วยจะช่วยลดความกลัวและทำให้การอ่านเป็นประสบการณ์ที่น่าสนใจกว่าแค่ความสยองอย่างเดียว

แฟนตัวยงของนิยายสยองขวัญยุคเก่าอย่างผมมักจะเห็นคธูลูเป็นภาพแทนของความเป็น 'ความไม่รู้ที่ยิ่งใหญ่' มากกว่าจะเป็นมอนสเตอร์ตัวหนึ่งอย่างเดียว คธูลูในต้นแบบของฮาวเวิร์ด ฟิลลิปส์ เลิฟคราฟท์ใน 'The Call of Cthulhu' ทำหน้าที่เป็นสัญลักษณ์ของจักรวาลที่ไม่สนใจมนุษย์ — สิ่งนั้นทำให้เกิดความหวาดกลัวไม่ใช่เพราะมันร้ายกาจเท่านั้น แต่เพราะมันทำให้ความหมายและความมั่นคงของชีวิตมนุษย์ดูเล็กลงไปทันที การอ่านฉากคลื่นทะเลลึกและพิธีกรรมลับ ๆ ทำให้ผมนึกถึงการท้าทายขีดจำกัดความรู้และความเชื่อเดิม ๆ ที่มนุษย์ถือกัน นอกจากนี้ คธูลูยังถูกดัดแปลงเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่ซับซ้อน — บางครั้งเป็นตัวแทนของความว่างเปล่าทางปรัชญา บางครั้งถูกใช้เสียดสีระบบอำนาจหรือความกลัวต่อความต่างในสังคม การเห็นรูปคธูลูบนเสื้อยืดหรือของเล่นพลัชเชียร์ทำให้ผมยิ้มได้ เพราะสิ่งที่ครั้งหนึ่งเป็นความสยองขวัญสุดขั้วกลับกลายเป็นส่วนหนึ่งของภาษาวัฒนธรรมป๊อป ที่สำคัญคือตัวสัญลักษณ์นั้นยังเปิดพื้นที่ให้ชุมชนต่าง ๆ มาแปลความหมายใหม่ ๆ ได้อย่างไม่สิ้นสุด