ฉบับนิยาย มัทนะพาธา มีทั้งหมดกี่ตอนและความยาวเท่าไร?

มีหลายเวอร์ชันของ 'มัทนะพาธา' ที่ลอยอยู่ในวงการวรรณกรรมไทย จนยากจะบอกตัวเลขเดียวแบบเด็ดขาดได้ แต่ในฐานะคนที่คลุกคลีอ่านฉบับต่าง ๆ มาพอสมควร ผมเห็นรูปแบบการตีพิมพ์อยู่หลัก ๆ สองแนว: แบบที่เป็นการดัดแปลงจากเรื่องราวพื้นบ้านแล้วแยกเป็นตอนสั้น ๆ สำหรับตีพิมพ์ในนิตยสาร กับแบบที่รวบรวมเป็นเล่มยาวซึ่งผู้แต่งหรือสำนักพิมพ์ตกแต่งโครงเรื่องให้ต่อเนื่องเป็นนิยายหนึ่งเรื่องเดียว การมีหลายต้นฉบับนี้เลยทำให้จำนวนตอนและความยาวเปลี่ยนไปตามคนเขียนและวัตถุประสงค์ของการตีพิมพ์

ถาลองมองแบบกว้าง ๆ จะเห็นว่าเวอร์ชันที่ตีพิมพ์เป็นตอนในนิตยสารมักจะแบ่งเป็นตอนสั้น ๆ ประมาณสิบกว่าถึงสามสิบตอน ขึ้นอยู่กับขนาดตอนและจังหวะการตีพิมพ์ ส่วนฉบับรวมเล่มที่ทำเป็นนิยายเดี่ยวจะอยู่ในกรอบความยาวที่อ่านง่าย คือประมาณสองร้อยถึงหกร้อยหน้า (บางเล่มอาจจัดเป็นสองเล่มถ้าเพิ่มรายละเอียดหรือมีบทเสริม) จำนวนตอนในเล่มที่รวบรวมมักถูกจัดให้เป็นบทใหญ่ ๆ ประมาณสิบกว่าถึงยี่สิบบท เพื่อให้ผู้อ่านจับจังหวะการเล่าเรื่องได้สะดวก และไม่แปลกที่บางสำนักพิมพ์จะแยกบทย่อยอีกทีเมื่อพิมพ์ซ้ำ

ในมุมมองส่วนตัว การที่ไม่มีตัวเลขคงที่กลับทำให้การอ่าน 'มัทนะพาธา' สนุกขึ้นสำหรับผม เพราะแต่ละฉบับเติมสีสันและมุมมองใหม่ ๆ ให้เนื้อหา บางฉบับเน้นภาพสังคมและจารีต บางฉบับเน้นความโรแมนติกหรือการผจญภัย การเลือกว่าจะอ่านฉบับไหนจึงขึ้นกับว่าต้องการเนื้อหาสไตล์ใด หากอยากได้คำตอบแน่นอนสำหรับฉบับที่คุณมีอยู่ ให้เช็คปกหรือตารางเนื้อหาในเล่ม เพราะนั่นจะบอกจำนวนบทและจำนวนหน้าชัดเจน แต่โดยรวมเตรียมตัวไว้ว่า 'มัทนะพาธา' ไม่ได้มีเวอร์ชันเดียวตายตัว และนั่นคือเสน่ห์อย่างหนึ่งของเรื่องนี้

ฉบับเล่มที่เจอบ่อยในชั้นหนังสือมักถูกจัดแบบรวบรวมให้อ่านต่อเนื่องได้ง่าย โดยทั่วไปแล้วความยาวมักอยู่ราว 300–450 หน้า และถูกแบ่งเป็นบทหลักประมาณ 12–20 บท ซึ่งถือว่าเหมาะกับการอ่านข้ามคืนหรือพกพาไปอ่านระหว่างเดินทาง ในฐานะคนที่ชอบพกหนังสือเล่มเล็ก ๆ เวอร์ชันความยาวนี้ทำให้เรื่องไม่ยืดเยื้อเกินไปและยังรักษาความเข้มของพล็อตได้ดี

นอกจากจำนวนหน้ากับบทแล้ว สิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้ชัดคือรูปแบบการแทรกบทสนทนา ภาพประกอบ หรือคำอธิบายฉากหลังของตัวละคร บางเล่มเพิ่มบทบรรยายทางประวัติศาสตร์ บางเล่มตัดฉากย่อยออกเพื่อให้จังหวะเรื่องเร็วขึ้น ถ้าอยากอ่านสบาย ๆ เลือกเล่มที่มีหน้าประมาณ 300–400 หน้าจะไม่หนักเกินไป แต่ถาชอบรายละเอียดเชิงประวัติศาสตร์กับฉากทางสังคม เล่มที่ยาวกว่า 400 หน้าจะตอบโจทย์มากกว่า