ฉันอยากเป็นผู้แต่งเพลงประกอบอนิเมะ ต้องเริ่มเรียนดนตรีแบบไหน?

เส้นทางไปสู่การเป็นคนแต่งเพลงประกอบที่ฉันแนะนำแบบกระชับคือ: เริ่มจากเรียนเปียโนหรือกีตาร์เพื่อจับคอร์ดและเขียนเมโลดี้ หัดทฤษฎีพื้นฐาน ทำแบบฝึกหัด ear training และลองใช้ DAW ฟรีอย่าง Cakewalk หรือ Reaper ทดลองโหลดตัวอย่างเครื่องดนตรีฟรีมาทำ mockup และฝึกทำเพลงประกอบสั้น ๆ ให้เสร็จ

นอกจากนี้ควรเข้าไปอยู่ในชุมชนออนไลน์ ดูคอนเทนต์สอนจากยูทูบ อ่านบทสัมภาษณ์คอมโพสเซอร์ และส่งงานไปให้เพื่อนทำวิดีโอร่วมกัน แม้จะเป็นโปรเจกต์เล็ก ๆ แต่จะได้ฝึกการสื่อสารและมีผลงานไว้โชว์ ความสม่ำเสมอสำคัญกว่าการรอเวลาที่ 'พร้อม' มาก เพียงเริ่มทำบ่อย ๆ ทุกอย่างจะค่อย ๆ ดีขึ้น

ฉันจำได้ครั้งแรกที่ได้ยินเพลงประกอบจาก 'Cowboy Bebop' แล้วรู้สึกว่าเสียงดนตรีมันเล่าเรื่องได้มากกว่าคำพูด มันทำให้ฉันตัดสินใจจริงจังกับการเรียนดนตรีเพื่อเป็นคนแต่งเพลงประกอบอนิเมะ

เส้นทางเริ่มต้นสำหรับฉันคือการกลับไปสู่พื้นฐาน: เรียนเปียโนเพื่อฝึกคีย์และคอร์ด, ศึกษาทฤษฎีดนตรีเบื้องต้นอย่างคอร์ด สเกล และการวางเมโลดี้ จากนั้นทบทวนฮาร์โมนีและการเรียงเสียง (voice leading) เพราะสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้เมโลดี้และอารมณ์เชื่อมต่อกับฉากได้อย่างเป็นธรรมชาติ

ต่อมาเรียนรู้การใช้คอมพิวเตอร์ทำเพลง (DAW) และซอฟต์แวร์จำลองเครื่องดนตรี เพื่อทำ mockup ที่ฟังเป็นจริงก่อนเจอออเคสตรา ร่วมกับการฝึกฟังแบบเฉพาะเจาะจง เช่น แยกชั้นเสียง ฝึกหาจังหวะและไดนามิกตามภาพ ส่วนสำคัญอีกอย่างคือการวิเคราะห์ OST ที่ชอบ เช่น 'Your Name' หรือ 'shigatsu wa kimi no Uso' ดูว่าคอมโพสเซอร์ใช้ธีมซ้ำยังไง เชื่อมอารมณ์ได้อย่างไร

การสร้างพอร์ตโฟลิโอด้วยสกอร์สั้น ๆ ที่สอดคล้องกับฉาก การร่วมงานกับโปรดิวเซอร์หรือรีมิกซ์งานของคนอื่น จะช่วยให้มีผลงานจริงไว้โชว์ และอย่าลืมฝึกการสื่อสารกับผู้กำกับ เพราะการทำเพลงประกอบคือการตอบสนองภาพและเรื่องราว ไม่ใช่แค่ทำเพลงให้สวยอย่างเดียว

นี่คือรายการทักษะและเครื่องมือที่ฉันใช้จริงเมื่ออยากทำเพลงประกอบอนิเมะ: เริ่มจากเปียโนเป็นพื้นฐานสำหรับเมโลดี้และคอร์ด ต่อด้วยทฤษฎีดนตรี เช่น สเกล โมดัลฮาร์โมนี และการทำธีมซ้ำ เพื่อสร้างตัวละครผ่านดนตรี จากนั้นต้องเก่งในการใช้ DAW (ฉันชอบ Reaper กับ Logic ในบางช่วง) และรู้จักกับเครื่องมือสำคัญอย่าง Kontakt, Spitfire หรือคอลเล็กชันออเคสตราเสมือนอื่น ๆ

นอกจากนั้นการอ่านโน้ตด้วยโปรแกรมอย่าง Dorico หรือ Sibelius ช่วยเมื่อถึงเวลาส่งสกอร์ให้พิณหรือวงออเคสตรา และการเข้าใจการมิกซ์พื้นฐานกับการทำมาสเตอร์ให้สอดคล้องกับเสียงภาพก็สำคัญไม่แพ้กัน เทคนิคเล็กๆ อย่างการทำ mockup ให้สมจริงก่อนอัดจริง ช่วยให้ผู้กำกับเห็นภาพที่ชัดเจน การฝึกทำสกอร์ให้ตรงกับเวลาในซีน (sync to picture) โดยฝึกกับคลิปสั้น ๆ จะทำให้รู้จังหวะการเปลี่ยนธีม การเพิ่มไดนามิก และการใช้ silence เป็นเครื่องมือสื่ออารมณ์

สุดท้ายเรื่องการฝึกหู: ฝึกแยกโทนสีเครื่องดนตรี และหัดฟังงานที่ชอบอย่างละเอียด จะช่วยให้เลือกซาวด์ที่เหมาะสมกับฉากได้เร็วขึ้น งานนี้ต้องใช้ทั้งทักษะเชิงดนตรีและความเข้าใจเชิงภาพยนตร์ควบคู่กัน

สมัยก่อนฉันคิดว่าการเป็นคนแต่งเพลงแค่เล่นเครื่องดนตรีเก่งก็พอ แต่ประสบการณ์ทำให้เข้าใจว่าทางเลือกในการเรียนรู้มีหลายแบบและแต่ละแบบมีข้อดีของมัน การเรียนดนตรีแบบเป็นทางการช่วยให้ฐานทฤษฎีแน่น เช่น Harmony, Counterpoint, Orchestration และการอ่านโน้ตอย่างรวดเร็ว แต่ก็ไม่จำเป็นต้องเข้าโรงเรียนดังเสมอไป เพราะคอร์สออนไลน์ เวิร์กชอปกับคอมโพสเซอร์จริง และการเรียนด้วยตัวเองผ่านการวิเคราะห์สกอร์ก็ช่วยได้มาก

สำหรับคนที่เริ่ม แนะนำให้แบ่งเวลาให้สมดุลระหว่างฝึกเครื่องดนตรี ฝึกเขียนเพลง ฝึกฟัง และการใช้เทคโนโลยีทำเพลง เรียนการเขียนสกอร์พื้นฐาน และลองทำเพลงประกอบสั้น ๆ ให้เสร็จจริง ๆ สัปดาห์ละครั้งก็ยังดี การได้ส่งงานให้คนอื่นฟังและรับคำติชมจริง ๆ เป็นบทเรียนที่ไม่มีใครสอนในห้องเรียน นักแต่งเพลงที่ประสบความสำเร็จหลายคนผสมทั้งสองทาง:ใช้ความรู้เชิงทฤษฎีเป็นโครง แล้วเติมด้วยทักษะเชิงปฏิบัติและประสบการณ์การทำงานจริง