นักเริ่มต้น ควรเริ่มเล่นเกมส์ ซอมบี้ ภาคไหนก่อน?

สีสันของชุดนางเงือกในฉากหนึ่งของ 'Barbie' ราวกับถูกคัดมาจากกล่องตุ๊กตาเลยทีเดียว — ชุดที่เห็นในหนังถูกออกแบบโดย Jacqueline Durran ซึ่งเธอรับหน้าที่เป็นหัวหน้าทีมคอสตูมให้กับภาพยนตร์เรื่องนี้ ฉันชอบวิธีที่เธอผสมความเป็นไอคอนิกของแบรนด์เข้ากับเท็กซ์เจอร์ทะเล: เกล็ดมุก เงาสะท้อน และการเย็บที่ทำให้หางดูมีมิติ เมื่อดูใกล้ ๆ จะเห็นว่ามีการปักเลื่อมและการไล่สีที่ละเอียดมาก ความจริงแล้วการทำชุดนางเงือกไม่ใช่แค่ตัดผ้าแล้วเย็บ เพราะต้องคำนึงถึงการเคลื่อนไหวของนักแสดงและมุมกล้องด้วย ฉันเห็นภาพเบื้องหลังที่ทีมช่างทำหางให้มีความยืดหยุ่นและสามารถใส่ซ่อนชิ้นรองรับเพื่อให้การเคลื่อนไหวออกมาธรรมชาติ งานของ Durran จึงเป็นทั้งศิลปะและวิศวกรรมไปพร้อมกัน และนั่นทำให้ฉากนางเงือกฉายประกายจนฉันยังอยากดูซ้ำอีกหลายรอบ

ลองเริ่มดูโลกซอมบี้ด้วยหนังที่ทำให้ทั้งหัวเราะและสะดุ้งได้พร้อมกัน: 'Shaun of the Dead' เป็นประตูเปิดที่ฉลาดและเป็นมิตรที่สุดเท่าที่ผมเคยแนะนำให้เพื่อนใหม่ ๆ ดูมา ความแข็งแกร่งของ 'Shaun of the Dead' อยู่ที่การผสมผสานคอเมดี้กับความน่ากลัวอย่างลงตัว ทำให้คนที่ไม่เคยดูแนวนี้มาก่อนได้รู้สึกว่าโลกซอมบี้ไม่จำเป็นต้องโหดร้ายอย่างเดียว ไม่มีทางรู้สึกอิ่มท้องจากเลือดมากเกินไป แต่ยังได้เห็นความสัมพันธ์ตัวละครและมุกตลกที่ทำให้ซอมบี้เป็นเรื่องสนุกในระดับที่เข้าถึงง่าย ต่อจากนี้ผมมักจะแนะนำให้ขยับมาที่หนังที่เปลี่ยนจังหวะบ้าง เช่น '28 Days Later' ที่ให้ความรู้สึกตึงเครียดและเร็วกว่า ไอเดียซอมบี้แบบวิ่งทำให้หัวใจเต้นแรงและเห็นว่าการเตรียมตัวกับการล่มสลายของสังคมเป็นอย่างไร เมื่อคอเริ่มแข็งขึ้น การย้อนกลับไปดูต้นตำรับก็มีประโยชน์มาก 'Night of the Living Dead' อาจไม่ใช่หนังที่สร้างจากเทคนิคทันสมัย แต่พลังของมันคือการวางรากเรื่องราวและการเล่นประเด็นสังคมอย่างลึกซึ้ง สุดท้ายถ้าอยากได้อารมณ์ร่วมที่ทำให้น้ำตาคลอ อย่าพลาด 'Train to Busan' ซึ่งผมการันตีว่าทำให้คนที่คิดว่าไม่อินกับซอมบี้ต้องเอ่ยว่าว้าว ภาพการเดินทางบนรถไฟที่เปลี่ยนเป็นสนามรบและการที่ตัวละครต้องตัดสินใจยาก ๆ ทำให้คุณเห็นซอมบี้ในมุมของความเป็นมนุษย์ที่สูญเสีย ในที่สุดถ้าอยากได้ไอเดียใหม่ ๆ หนังอย่าง 'The Girl with All the Gifts' จะพาไปเจอแนวคิดผสมวิทยาศาสตร์และความเอื้ออาทรต่อเด็ก ๆ — มาเป็นชุดทดลองไต่ระดับความเข้มข้นจากขำ ๆ ไปถึงจวกหัวใจ แล้วเลือกสิ่งที่ถูกกับอารมณ์ของคุณเพื่อเริ่มดู จะสนุกกว่าที่คิดแน่นอน

ข่าววงการภาพยนตร์ซอมบี้ช่วงหลังคึกคักจนฉันเฝ้าจับตาทุกประกาศเล็กๆ น้อยๆ เลยบอกได้ว่า มีโปรเจ็กต์ภาคต่อที่โดดเด่นอยู่หลายเรื่อง แม้บางชิ้นจะยังอยู่ในระยะพัฒนาแต่ก็มีการพูดถึงกันมากพอให้แฟนๆ ตื่นเต้น รายการที่ฉันตามมากที่สุดคือ 'World War Z 2' — โครงการนี้ผ่านรอบการผลิตและไอเดียมานานจนกลายเป็นข่าวลือที่ไม่เคยหายไป แม้บางช่วงจะเงียบ แต่วงในยังคงมีการผลักดันให้กลับมาขึ้นชั้นการผลิตอีกครั้ง นี่เป็นกรณีที่ชัดเจนว่าภาพยนตร์ซอมบี้สเกลใหญ่ต้องใช้เวลาขึ้นมากกว่าที่คิด อีกเรื่องที่น่าสนใจคือความเป็นไปได้ของภาคต่อในจักรวาล '28 Days Later' — มีการพูดถึงแนวคิดต่อยอดโลกหลังการระบาดหลายครั้ง และนักสร้างสรรค์หลายคนแสดงความสนใจที่จะกลับไปสานต่อโทนดิบๆ ที่เคยทำไว้ ฉะนั้นถึงตอนนี้จะยังไม่ใช่โปรดักชันเต็มรูปแบบ แต่ไอเดียกับการเตรียมงานมีอยู่ ส่วนโปรเจ็กต์ที่มีความเป็นไปได้เชิงพาณิชย์มากขึ้นคือการขยายจักรวาลหลังภาพยนตร์ที่ประสบความสำเร็จ เช่น แผนการต่อยอดจักรวาลของ 'Army of the Dead' ด้วยไอเดียแบบสเปซโอเปร่า/ขยายมิติความบ้าคลั่งแบบ Zack Snyder — แนวคิดนี้ทำให้แฟนๆ คาดหวังได้ว่าโลกซอมบี้ยังมีพื้นที่ให้ทดลองมากมาย สรุปแล้ว ถ้าอยากติดตามจริงๆ ให้มองทั้งข่าวประกาศอย่างเป็นทางการและข่าวพัฒนาโครงการ เพราะบางเรื่องต้องใช้เวลาหลายปี แต่ก็มีความเคลื่อนไหวที่น่าตื่นเต้นพอให้ฉันเฝ้ารออยู่ดี

เริ่มจากประสบการณ์ส่วนตัวก่อนเลย ทางเลือกอันดับแรกที่ผมมักแนะนำคือการเปิดโลกของหนังซอมบี้ด้วยงานจากเกาหลีใต้ เพราะสิ่งที่ดึงผมเข้ามาตั้งแต่ครั้งแรกไม่ใช่แค่เลือดสาดหรือสัตว์ประหลาด แต่เป็นการใส่มนุษยธรรมและบริบทสังคมเข้าไปในฉากวิกฤตแบบเข้มข้น พูดง่าย ๆ ก็คือหนังเกาหลีมักผสมความตื่นเต้นกับรายละเอียดทางอารมณ์และความขัดแย้งทางสังคมจนเกิดเป็นรสชาติที่เฉพาะตัว เมื่อได้ดู 'Train to Busan' เป็นตัวอย่างชัดเจนของการทำให้ซอมบี้กลายเป็นฉากทดสอบความเป็นคน—การต่อสู้เพื่อครอบครัว การแบ่งชนชั้น และการตัดสินใจยาก ๆ ส่วนซีรีส์อย่าง 'Kingdom' นำเสนอความตึงเครียดทางการเมืองและการเอาชีวิตรอดในฉากหลังสมัยโชซอน แถมยังมีแอนิเมชันอย่าง 'Seoul Station' ที่ทำให้มุมมองเสียดสีสังคมชัดขึ้นอีก มองในมุมการเล่าเรื่อง งานจากเกาหลีไม่พึ่งแค่ความสยอง แต่ให้เหตุผลว่าทำไมตัวละครต้องทำแบบนั้น ซึ่งช่วยให้ผู้ชมเข้าใจคอนเซ็ปต์ซอมบี้ในมิติที่ไม่ใช่แค่สัตว์ที่มากัด ถาจะให้แนะนำลำดับการดูจริง ๆ ผมมักบอกให้เริ่มจากงานที่เข้าถึงง่ายก่อน เช่น 'Train to Busan' เพื่อสัมผัสความเข้มข้นของอารมณ์ แล้วขยับไปหาซีรีส์ยาวอย่าง 'Kingdom' เพื่อเห็นการขยายโลกและกลไกสังคมสุดโหด ต่อด้วยงานทดลองหรือแอนิเมชันอย่าง 'Seoul Station' หรือภาพยนตร์ใหม่ ๆ ที่มีมิติทางสังคมอย่าง '#Alive' เพื่อเห็นมุมมองคนรุ่นใหม่ สุดท้ายบทเรียนที่ผมได้คือการดูหนังซอมบี้จากเกาหลีช่วยให้รู้สึกว่าซอมบี้เป็นเครื่องมือเล่าเรื่อง ไม่ใช่แค่ตัวประหลาด แล้วก็ทิ้งความคิดเกี่ยวกับมนุษยธรรมในสถานการณ์สุดวิกฤตไว้ให้ค่อนข้างหนักแน่น

พูดตรงๆ เรื่องนี้ไม่มีคำตอบง่ายๆ — ไม่มีแพลตฟอร์มเดียวที่รวบรวมหนังซอมบี้ทั้งหมดไว้ให้สตรีมแบบถูกลิขสิทธิ์ครบทุกเรื่องในทุกพื้นที่ เพราะคัตตาล็อกของแต่ละบริการสลับเปลี่ยนได้ตลอดเวลาและขึ้นกับสิทธิ์การเผยแพร่ของแต่ละประเทศ ฉันซึ่งเป็นคนชอบดูหนังแนวซอมบี้มานานแล้ว จึงมักใช้วิธีผสมผสานระหว่างบริการสมัครสมาชิกเฉพาะทางกับแพลตฟอร์มเช่า/ซื้อ เพื่อให้ครอบคลุมทั้งคลาสสิก อาร์ตเฮาส์ และหนังบล็อกบัสเตอร์ บริการที่ผมมองว่าเป็นหัวใจของการตามหนังซอมบี้คือแพลตฟอร์มสยองขวัญเฉพาะทาง เพราะคอนเทนต์จะถูกคัดมาอย่างตั้งใจ ตัวอย่างเช่นบริการเน้นสยองขวัญมักมีงานคลาสสิกแบบ 'Night of the Living Dead' และหนังสเปน/ยุโรปอย่าง 'REC' ที่หาได้ยากบนสตรีมมิ่งทั่วไป ส่วนบริการสมัครสมาชิกขนาดใหญ่แบบที่มีทั้งซีรีส์และหนังหลากแนวมักมีผลงานที่คนรู้จักมากกว่า เช่น 'Train to Busan' หรือ 'World War Z' ในบางช่วงเวลา แต่ก็ไม่นานเป็นประจำ ช่องทางฟรีหรือมีโฆษณาอย่าง Tubi, Pluto TV หรือ Plex บ่อยครั้งให้โอกาสพบภาพยนตร์ซอมบี้เกรดบีและงานคลาสสิกที่ซ่อนอยู่ ในขณะที่ร้านเช่า/ซื้ออย่าง Apple iTunes, Google Play หรือ Vudu ช่วยเติมเต็มช่องว่างเมื่อต้องการดูหนังเรื่องเฉพาะแบบทันที อีกมุมหนึ่งที่ฉันมักใช้คือบริการห้องสมุดดิจิทัลอย่าง Kanopy หากมีสิทธิ์ผ่านบัตรห้องสมุด เพราะจะมีหนังอินดี้และสารคดีสยองขวัญที่คัดมาโดยผู้เชี่ยวชาญ สรุปแบบไม่เป็นทางการก็คือ ต้องยอมรับความจริงง่ายๆ ว่าวิธีที่ได้ผลคือการใช้หลายแพลตฟอร์มร่วมกันและตั้งใจมองหาช่วงเวลาที่หนังเรื่องโปรดจะเข้าไลบรารีของบริการต่างๆ ความสุขเล็กๆ ของการตามหนังซอมบี้สำหรับฉันคือการค้นพบมุกซ่อนในแนวนี้ ทั้งฉากตลกใน 'Shaun of the Dead' และความตึงเครียดแบบเอาชีวิตรอดใน '28 Days Later' — แต่ทุกครั้งที่พบหนังดีๆ บนแพลตฟอร์มถูกลิขสิทธิ์ มันให้ความรู้สึกว่าการลงทุนค่าสมาชิกหรือค่าเช่านั้นคุ้มค่าแน่นอน

ย้อนไปสมัยที่ฉันเคยเห็นภาพโปรโมตแผ่นดีวีดีของ 'มัธยม ซอมบี้' ในร้านขายซีดีแล้วรู้สึกอยากสะสมไว้สักชุด ความจริงเรื่องการดูแบบถูกลิขสิทธิ์สำหรับงานเก่าอย่างนี้ค่อนข้างผันผวนเพราะสิทธิ์การฉายสลับไปมาระหว่างบริษัทต่าง ๆ ในแต่ละภูมิภาค โดยปกติฉันจะเริ่มจากการเช็กบริการสตรีมมิ่งที่มีลิขสิทธิ์ระดับสากลเป็นหลัก เพราะหลายครั้งซีรีส์ที่ถูกซื้อลิขสิทธิ์จะไปอยู่บนแพลตฟอร์มเหล่านี้ เช่น บริการที่เป็นที่รู้กันว่ารับซีรีส์จากสตูดิโอฝั่งตะวันตกหรือผู้จัดจำหน่ายญี่ปุ่น อาจมีการนำเรื่องนี้มาลงโดยเจ้าของลิขสิทธิ์เดิม ซึ่งมักมีทั้งแบบพากย์และซับ อีกทางเลือกที่ฉันมองบ่อยคือแผ่นบลูเรย์หรือดีวีดีของผู้จัดจำหน่ายอย่างเป็นทางการ การสั่งซื้อจากร้านค้าต่างประเทศที่เชื่อถือได้ยังช่วยให้ได้เวอร์ชันเต็มพร้อมบรรทัดพิเศษหรือคอมเมนทารีบางครั้ง ข้อสำคัญคือปัญหาเรื่องภูมิภาคและภาษาซับที่อาจไม่ตรงกับความต้องการ แต่การลงทุนซื้อของแท้ทั้งแบบดิจิทัลหรือแผ่นทำให้ได้ประสบการณ์ครบถ้วนและสนับสนุนผู้สร้างอย่างแท้จริง

แนะนำให้เริ่มจากฉากเปิดของหนังเลย เพราะฉากเริ่มต้นไม่เพียงตั้งบรรยากาศให้กับโลกแห่งโรงเรียนเท่านั้น แต่ยังแนะตัวละครหลักและความสัมพันธ์ระหว่างพวกเขาได้อย่างชัดเจน ฉันมักจะชอบดูตั้งแต่ฉากเปิดเพื่อเก็บรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ — เสื้อผ้า การตกแต่งห้องเรียน และมู้ดของตัวละคร เหล่านี้ช่วยให้เข้าใจการตัดสินใจของตัวเอกในภายหลังมากขึ้น ถ้ามีเวลาอยากชมทั้งเรื่องจริง ๆ ให้ดูต่อเนื่องจนจบ เพราะการเดินเรื่องของหนังแบบนี้มักมีการวางฟอยล์และเซอร์ไพรส์ที่ต้องเก็บจากตอนต้นหรือฉากกลาง แต่ถ้าเป็นการดูกับเด็กหรือคนที่ต้องการช่วงไฮไลต์ ก็สามารถข้ามมาที่ฉากที่ตัวเอกค้นพบชะตากรรมหรือฉากเต้นรำใหญ่กลางเรื่อง — ฉากพวกนี้เป็นจุดหักเหที่ทำให้รู้ว่าจากเยาว์สู่ความรับผิดชอบมันเปลี่ยนไปอย่างไร โดยส่วนตัวฉันชอบเวอร์ชันที่ดูตั้งแต่ต้นจนจบเพราะความอบอุ่นมันค่อย ๆ ก่อตัวขึ้น และฉากจบที่มีพิธีหรือการประกาศสถานะมักทำให้รู้สึกว่าทุกอย่างมีเหตุผล อยากให้ลองเริ่มดูแบบไม่ข้ามตอนแรก แล้วค่อยเลือกฉากฮิต ๆ เป็นรีพีตหลังจากนั้น

มีรุ่นคลาสสิกที่นักสะสมมักตามหาเสมอ: ถ้าพูดถึงการเก็บระยะยาว ฉันมักจะแนะนำให้เริ่มจากของโบราณจริง ๆ อย่าง 'Barbie' รุ่นปี 1959 แบบผมมวย (Ponytail) ซึ่งเป็นรุ่นต้นแบบที่ตลาดให้ความนิยมสูงสุด ถ้าตัวนั้นยังมีกล่องเดิม สายคาดกล่องครบ และสภาพสีไม่เหลือง มูลค่าจะพุ่งสูงกว่าตัวที่หลุดกล่องมาก เพราะความหายากและความสำคัญทางประวัติศาสตร์ของหุ่นรุ่นนี้ ฉันยังชอบมองหาเวอร์ชันอื่นของยุค 60s อย่าง 'Bubblecut' (ต้นยุค 1960s) และรุ่นคลาสสิกช่วงปลาย 70s อย่าง 'Superstar' ที่มีใบหน้าและทรงผมเป็นเอกลักษณ์ อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ทำให้ราคาขยับขึ้นชัดเจนไม่ใช่แค่ปีผลิต แต่เป็นสภาพ (mint in box / NRFB), การมีเอกสารรับรอง หรือข้อบ่งชี้พิเศษเช่นการพิมพ์หน้าตาแบบเดียวกันแต่ผลิตในล็อตน้อย ในมุมมองของคนที่เล่นของเก่า การลงทุนกับรุ่นวินเทจต้องมีใจรักเรื่องการดูแล: เก็บในที่มืด หลีกเลี่ยงแสง UV ใช้ซองกันฝุ่น และอย่าเพิ่งเปิดกล่องถ้าคุณคิดจะขายในอนาคต ระยะยาวแล้วรุ่นปีแรก ๆ เหล่านี้เป็นตัวเลือกที่มีโอกาสขึ้นมูลค่าสูงสุด เพราะคนตามหาของแท้ที่สภาพดีที่สุดเสมอ และการได้จับกล่องเดิมแล้วเห็นตัวหุ่นยังเงางามมันให้ความรู้สึกพิเศษกว่าการเก็บแบบทั่วไปจริง ๆ