บทสัมภาษณ์ผู้เขียนแก้วตาพูดถึงแรงบันดาลใจอะไรบ้าง?

พอพูดถึง 'แก้วตา' ภาพแรกที่ผุดขึ้นคือผู้หญิงคนนั้นยืนกลางบ้านเก่าที่เต็มไปด้วยของเก่าและความทรงจำ ฉันเล่าเรื่องนี้ในมุมของคนที่หลงรักตัวละครจากบทเปิดจนบทจบ: 'แก้วตา' เป็นเรื่องของหญิงสาวที่เติบโตในชุมชนเล็ก ๆ ซึ่งถูกปิดกั้นด้วยความลับของตระกูลและความคาดหวังของผู้คนรอบตัว เธอมีแผลใจจากอดีตที่ไม่เคยพูดออกมา แต่กลับมีความอ่อนโยนกับคนรอบตัวอย่างไม่ลดละ เรื่องเดินด้วยการเปิดเผยครั้งละน้อย ๆ — จดหมายหนึ่งฉบับที่ถูกเก็บไว้นาน ภาพวาดเก่าที่เชื่อมโยงกับผู้เป็นพ่อ และความสัมพันธ์ที่ค่อย ๆ แตกสลายเมื่อความจริงโผล่มาเผชิญหน้า ตัวละครรอง เช่น เพื่อนวัยเด็กที่กลายเป็นคู่เสี่ยงและหญิงผู้มีอำนาจในหมู่บ้าน ต่างมีบทบาทเป็นกระจกสะท้อนตัวตนของแก้วตา ฉากสำคัญที่ฉันชอบคือการโต้เถียงในงานเลี้ยงครอบครัว ที่ทำให้ตัวตนจริงของทั้งสองฝ่ายโผล่ออกมาอย่างเจ็บปวด แต่ก็ชัดเจนว่าทางออกไม่ได้อยู่ที่การแก้แค้น เนื้อหาหลักของหนังสือเน้นเรื่องการค้นหาตัวตน การให้อภัย และการเลือกทางเดินแบบผู้ใหญ่ ฉันชอบวิธีที่ผู้เขียนใช้ภาพธรรมดา ๆ อย่างแก้วน้ำร้าวหรือกระจกเก่าเป็นสัญลักษณ์ของความขุ่นมัวในใจตัวละคร ตอนจบไม่ได้หวานฉ่ำ แต่กลับชวนให้ยิ้มได้แบบเงียบ ๆ เพราะแก้วตาเลือกชีวิตที่เรียบง่ายแต่เป็นของเธอเอง — แบบนั้นแหละที่ทำให้เรื่องยังคงก้องอยู่ในใจฉัน

จังหวะแรกที่ได้ดู 'แก้วตา' ทำให้หัวใจเหมือนถูกดึงเข้าไปในภาพหนึ่งภาพที่เคลื่อนไหวช้าอย่างตั้งใจ สีและแสงของหนังเล่นกับความทรงจำของฉันอย่างประหลาด — ฉากที่แสงลอดผ่านหน้าต่างแล้วกระทบแก้วเป็นเส้นสายบาง ๆ นั้นยังติดตาอยู่ ความละเอียดของการจัดเฟรมทำให้การเงียบมีน้ำหนัก ไม่ใช่แค่ความเงียบทางบทสนทนา แต่เป็นความเงียบเชิงพื้นที่ที่บอกเรื่องราวแทนคำพูด เสียงประกอบไม่พยายามตะโกนเพื่อเรียกร้องความสนใจ กลับทำหน้าที่เหมือนเพื่อนที่ยืนอยู่ข้าง ๆ ค่อย ๆ กระซิบให้รู้สึกถึงสิ่งที่ตัวละครกลัวและหวัง เนื้อเรื่องไม่ได้เยิ่นเย้อ แต่มีชั้นความหมายที่ค่อย ๆ เผยทีละนิด ช่วงกลางเรื่องที่ตัวละครต้องตัดสินใจครั้งใหญ่ทำให้ฉันนึกถึงการเล่าเรื่องแบบเดียวกับ 'Your Name' ในด้านการผสมผสานระหว่างความเป็นจริงและองค์ประกอบเฟนตาซี แต่วิธีเล่าและโทนอารมณ์ของ 'แก้วตา' เป็นของตัวเองมากกว่า เรื่องนี้ทำให้ฉันคิดถึงความเปราะบางของความสัมพันธ์และความทรงจำ ซึ่งไม่ได้ต้องการคำอธิบายมากมายเพราะภาพกับซาวด์ทำหน้าที่นั้นแทนได้ดี ทีทิ้งท้ายของหนังยังรินความอบอุ่นเหมือนแสงแดดแรกของเช้าวันใหม่ ชวนให้ยิ้มแบบเงียบ ๆ ก่อนจะไปเตรียมวันต่อไป

คอลเล็กชันของที่ระลึกที่ทำให้ใจสั่นสำหรับฉันมักเป็นชิ้นที่เล่าเรื่องได้ด้วยตัวเองและมีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร ชิ้นแรกที่มักโดนใจคือฟิกเกอร์สเกลคุณภาพสูง เพราะรายละเอียดและท่าทางสามารถสื่ออารมณ์ตัวละครได้เต็มที่—ฉันชอบเวลาที่แสงตกกระทบบนสีงานเพ้นท์จนเห็นมิติของผ้าและโลหะ เป็นเหตุผลที่ทำให้ฉันเลือกสะสมฟิกเกอร์ของ 'Neon Genesis Evangelion' เวอร์ชันสเกลสูงแทนของแจกในกล่องสุ่ม ถัดมาคืออาร์ตบุ๊กรุ่นลิมิเต็ดหรือพิมพ์ลายเซ็นจากศิลปินต้นแบบ ที่เก็บไว้แล้วหยิบมาเปิดทีไรก็เหมือนได้ดูเบื้องหลังการออกแบบ ทำให้เห็นพัฒนาการของคาแรกเตอร์อย่างลึกซึ้ง ของที่ระลึกแบบโปรพอพหรือรีพลิก้าก็มีเสน่ห์ โดยเฉพาะถ้าเป็นรุ่นที่ออกตอนงานพิเศษหรือมีหมายเลขซีเรียล การเก็บรักษาอย่างถูกวิธีสำคัญไม่แพ้การเลือกซื้อ แนะนำให้ลงทุนในกล่องกันฝุ่น กระดาษกันความชื้น และย้ายของออกจากแดดบ้าง เพื่อให้สีไม่เฟดและพลาสติกไม่บิดตัว สุดท้ายสำหรับคนที่ชอบสัมผัสมากกว่าวางโชว์ ฉันมองว่าพลัชชี่หรือไลน์สติกเกอร์แบบจริงจังก็เติมเต็มความทรงจำได้ดี และการมีคอลเล็กชันผสมทั้งโชว์และใช้งานจะทำให้ของรักไม่กลายเป็นของที่เก็บไว้แต่อยู่ห่างๆ กันอย่างน่าเสียดาย

ช่วงแรกที่ดู 'แก้วตา' ฉากเปิดทำให้ฉันรู้ทันทีว่าตัวละครแต่ละคนจะถูกวางตำแหน่งชัดเจนในเรื่องนี้: นักแสดงหลักรับบทเป็นแกนกลางของพลอตที่แบ่งออกเป็นกลุ่มตัวละครชัดเจน ซึ่งถ้าจะย่อให้เข้าใจง่ายก็พอแบ่งได้เป็นประมาณห้าบทบาทหลัก นางเอก 'แก้วตา' คือศูนย์กลางทั้งด้านอารมณ์และความขัดแย้ง คนที่เล่นบทนี้รับบทเป็นตัวแทนของความบริสุทธิ์ที่ถูกทดสอบและต้องเติบโตจากสถานการณ์ยาก ๆ ข้าง ๆ เธอจะมีคู่พระเอกหรือคนรักที่รับบทเป็นคนที่มีปมในอดีต เขาเป็นเสาหลักที่ช่วยดันเรื่องราวความรักแต่ก็เป็นแหล่งของความขัดแย้งในเวลาเดียวกัน ส่วนอีกสองบทบาทที่สำคัญคือศัตรูหรือคู่แข่งซึ่งทำหน้าที่ฉุดรั้งหรือทดสอบแก้วตา และสมาชิกครอบครัว/ผู้ใหญ่ที่เป็นทั้งที่พึ่งและกำแพงของเธอ การแสดงของนักแสดงหลักที่รับบทเหล่านี้เน้นความละเอียดของน้ำเสียง การสบตา และท่าทางเล็ก ๆน้อย ๆ ที่ทำให้ตัวละครเกิดชีวิต บทบาทเสริมอย่างเพื่อนสนิทหรือคนช่วยก็มีน้ำหนักพอที่จะเปลี่ยนทิศทางความรู้สึกของฉากได้ สรุปคือ เมื่อนึกถึงการจัดวางตัวละครใน 'เวอร์ชันแก้วตา' ฉันมองเห็นชุดบทบาทคลาสสิก—นางเอก, พระเอก/คนรัก, ศัตรู/คู่แข่ง, ผู้ใหญ่ในครอบครัว, และเพื่อนสนิท—ที่นักแสดงหลักรับผิดชอบในการนำพาเรื่องไปข้างหน้า ด้วยการตีความที่ต่างกันแต่ละคนทำให้เรื่องไม่ซ้ำและรู้สึกมีน้ำหนักในแบบของตัวเอง

ช่วงนี้วงการแฟนอาร์ตแก้วตาในไทยดูเหมือนจะพุ่งตรงไปทางสีสันจัดจ้านกับองค์ประกอบแฟนตาซีที่ผสมผสานกับวัฒนธรรมท้องถิ่นมากขึ้น ผมสังเกตเห็นงานที่เอาตัวละครจาก 'Genshin Impact' มาปรับโทนสีให้ดูเหมือนภาพวาดสีน้ำโบราณ ใช้ลวดลายผ้าไหมไทยหรือเครื่องประดับทองคำเป็นไฮไลท์ ทำให้งานดูคุ้นเคยแต่ยังมีความแฟนตาซีที่ไม่หลุดธีมเกม สไตล์การลงสีที่ได้รับความนิยมยังเป็นแนวโค้งมนแบบ soft shading ผสมกับเทคนิคไฮไลท์แบบกลอสซี่บนดวงตาและผิว เพื่อให้ตัวละครมีความน่ารักและไล่โทนสีแบบไล่แสง ส่วนการเลย์เอาต์มักจะเป็นฉากสั้น ๆ ที่เน้นโมเมนต์ซีนเดียว เพื่อให้คนดูหยุดมองไว้นานขึ้น ผมชอบมุมมองที่ศิลปินจับคู่ช็อตเล็ก ๆ แล้วเติมคอนเท็กซ์วัฒนธรรมไทยเข้าไป เช่น ฉากตลาดน้ำหรือบรรยากาศงานวัด สุดท้ายต้องบอกว่าเทรนด์ของไทยค่อย ๆ เดินไปทางการผสมสไตล์สากลกับอัตลักษณ์ท้องถิ่น ซึ่งทำให้แฟนอาร์ตแก้วตาของบ้านเรามีกลิ่นเฉพาะตัวและน่าจดจำในฟีดของต่างประเทศด้วย

ตลาดแฟนฟิคไทยสำหรับแนว 'แก้วตาดวงใจ' ขยายตัวแบบเห็นได้ชัดและมีรสชาติหลากหลายมากกว่าที่คิดเอาไว้ก่อนหน้านี้ ฉันชอบสังเกตว่าคนอ่านและคนเขียนมักจะโฟกัสที่ความอบอุ่นและการดูแลรักษาระหว่างตัวละครมากกว่าพล็อตหวือหวา ตัวอย่างที่ชอบอ่านมักยกธีมครอบครัวหรือการฟื้นฟูจิตใจขึ้นมา เช่นฉากที่ตัวละครคนหนึ่งกลับมาเป็นกำลังใจให้กันและกัน ซึ่งจังหวะการเล่าเรื่องเน้นบทสนทนาเล็กๆ และการกระทำที่แสดงความห่วงใยมากกว่าคำพูดยิ่งใหญ่ ในมุมมองของการเผยแพร่ แพลตฟอร์มอย่าง Dek-D และ 'ธัญวลัย' เป็นสนามที่เอื้อต่อการเติบโตของแนวนี้ เพราะระบบคอมเมนต์และการโหวตช่วยให้ครีเอเตอร์ได้ฟีดแบ็กทันที ฉันเองมักจะเห็นแฟนฟิคแนวนี้ผสมกับองค์ประกอบอื่นได้อย่างกลมกลืน ทั้งโทนโรแมนซ์สบายๆ การเติบโตส่วนบุคคล หรือแม้แต่การใส่ดราม่าเล็กๆ เป็นจังหวะให้ความสัมพันธ์แน่นขึ้น ผลคือผู้อ่านรู้สึกเหมือนได้อุ่นขึ้นเมื่อปิดหน้าอ่าน ไม่ต้องการฉากหวือหวาเพราะแค่ความละเอียดอ่อนของโมเมนต์ก็เพียงพอแล้ว

'แก้วตา ดวงใจ' เป็นละครโทรทัศน์ไทยที่ออกอากาศปี 2542 ว่าด้วยความรักระหว่าง เจน—หญิงสาวตาบอดตั้งแต่เกิดกับ หมอธนกฤต—จักษุแพทย์ผู้ผ่าตัดดวงตาให้เธอ เรื่องราวเริ่มจากการที่เจนได้รับบริจาคดวงตาและมองเห็นเป็นครั้งแรก เธอต้องปรับตัวกับโลกใหม่ที่เต็มไปด้วยสีสันและความเจ็บปวดที่ตามมา สิ่งที่โดดเด่นคือการตีความเรื่อง 'การมองเห็น' ไม่ใช่แค่ทางกายภาพ แต่รวมถึงการเข้าใจชีวิต ความรัก และความสูญเสีย ละครนำเสนอผ่านฉากตัดระหว่างโลกมืดที่เจนเคยอยู่กับโลกวุ่นวายที่เธอเพิ่งรู้จัก ดนตรีประกอบอย่าง 'รักเธอไปทุกวัน' โดยธงไชยยังคงตราตรึงใจผู้ชมมาจนทุกวันนี้

เพลง 'แก้วตา ดวงใจ' เป็นหนึ่งในบทเพลงเก่าที่มีเสน่ห์แบบคลาสสิกจนทำให้คนฟังหยุดคิดได้นาน เราเดินทางผ่านเสียงและเนื้อเพลงแบบนั้นมาเยอะจนรู้สึกถึงน้ำเสียงของยุคสมัย สิ่งที่ทำให้เพลงนี้โดดเด่นไม่ใช่แค่ทำนอง แต่คือการเลือกคำและจังหวะที่ให้ความอบอุ่นเหมือนการพูดคุยกับคนรักในคืนเงียบๆ เนื้อหาต้องบอกตรง ๆ ว่าเพลงนี้แต่งโดย 'ครูเอื้อ สุนทรสนาน' และน่าจะถูกเขียนขึ้นในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 ประมาณปี 1940s-1950s ซึ่งเข้ากับสไตล์การเรียงทำนองและการใช้คำที่ค่อนข้างเป็นทางการแต่มีความละมุน ครูเอื้อมีฝีมือในการจับอารมณ์ของผู้คนผ่านทำนองที่เรียบง่ายแต่ตราตรึง เหมือนกับผลงานอื่น ๆ ที่เคยได้ยิน เช่น 'มนต์รักลูกทุ่ง' ที่ให้ความรู้สึกของบ้านเก่าและความอบอุ่น ความทรงจำส่วนตัวผสมกับการฟังซ้ำหลายครั้งทำให้เห็นรายละเอียดเล็กน้อยในท่อนสะพานเพลง ซึ่งทำหน้าที่เชื่อมประโยคให้คลี่คลายและส่งต่อไคลแม็กซ์ของเพลงได้อย่างพอเหมาะ สิ่งนี้เป็นเหตุผลที่เพลงแบบนี้ยังถูกหยิบมาร้องและนำมาเรียบเรียงใหม่บ่อย ๆ — เสียงร้องรุ่นใหม่ ๆ อาจใส่อารมณ์ต่างออกไป แต่แก่นแท้ของเพลงยังคงชัดเจนและน่าเกรงใจอยู่ดี