บทสัมภาษณ์ผู้แต่งพรำ เผยแรงบันดาลใจและเบื้องหลังอย่างไร?

โอ้โห ผมยังนั่งยิ้มคิดถึงฉากสุดท้ายของ 'ภูษา' อยู่เลย ฉากปิดของเรื่องสำหรับผมคือการได้เห็นตัวเอกเลือกปะติดปะต่อชีวิตด้วยวิธีที่เรียบง่ายแต่หนักแน่น — ไม่ใช่การชนะหรือการพ่ายแพ้แบบสุดโต่ง แต่เป็นการยอมรับแผลเก่าและฝีมือของตัวเองเหมือนคนที่เอาผ้าชิ้นหนึ่งมาปะใหม่ให้ทนขึ้น ผืนผ้านั้นกลายเป็นสัญลักษณ์ของความทรงจำ ครอบครัว และการแยกแยะระหว่างสิ่งที่ต้องเก็บกับสิ่งที่ต้องปล่อยไป ฉันร้องไห้เบาๆ ตอนที่เห็นภาพซ้อนไหลกลับของอดีตและปัจจุบันที่รวมกันเป็นฉากเดียวกัน มันพูดถึงการเรียนรู้ที่จะอยู่กับความไม่สมบูรณ์แบบ และว่าบางครั้งการเย็บรอยขาดไม่ใช่การปกปิด แต่มันคือการยอมรับว่าเราถูกสร้างขึ้นจากชิ้นส่วนต่างๆ การจบแบบนี้ให้ความหวังแบบเงียบๆ มากกว่าการปะทะสุดขั้ว และสำหรับฉันมันเป็นบทสรุปที่อบอุ่น เหมือนการห่มผ้าพร้อมกาแฟอุ่นๆ ในเช้าวิชาติตื่นใหม่

ผมชอบเริ่มพูดเรื่องนี้ด้วยความรู้สึกส่วนตัวก่อนเลย — เวลาเห็นการแสดงของคิ ม ซอง กยู ผมรู้สึกว่าเขาเลือกถ่ายทอดความเป็นมนุษย์ก่อนที่จะโชว์ทักษะอะไรที่หวือหวา ฉันมักจะจับได้เลยว่าเขาเน้น 'ความจริงจังแบบเงียบ' มากกว่าการทำให้คนดูทึ่งด้วยท่าโพสหรือเสียงดัง เขามีวิธีใช้เสี้ยววินาทีของความเงียบและสายตาให้เรื่องเล่าเคลื่อนไหวเอง เหมือนไม่ต้องย้ำว่าเศร้านะ แต่เรารู้สึกเศร้าจริง ๆ นั่นคือสิ่งที่ต่างจากนักแสดงบางคนที่ชอบเอาอารมณ์มาประกาศให้โลกรู้ อีกอย่างที่ผมชอบคือการบาลานซ์ระหว่างความเปราะบางกับพลัง เขาไม่ได้แสร้งเป็นฮีโร่หรือวายร้ายตลอดเวลา แต่จะปล่อยให้ตัวละครหายใจ มีข้อผิดพลาด มีการตัดสินใจผิดพลาด แล้วนั่นแหละทำให้ตัวละครของเขาจำได้ ผมคิดว่ามันเป็นสไตล์ที่เอื้อต่อการดูซ้ำ เพราะทุกครั้งเราจะเห็นมุมเล็ก ๆ ที่เปลี่ยนไปตามอารมณ์ของเราเอง

ไม่คิดเลยว่า 'จองใจรัก' จะปิดฉากด้วยการเปิดเผยที่ทำให้หัวใจเต้นแรงและต้องหยุดคิดซ้ำ ๆ ว่าเรื่องราวที่เห็นทั้งหมดเป็นเรื่องจริงหรือแค่การหลอกลวงของตัวละครหนึ่งคน ความช็อกหลัก ๆ ในตอนจบไม่ได้มาจากฉากบู๊หรือปมความรักที่คลี่คลายเพียงอย่างเดียว แต่มาจากความจริงเชิงนิยายที่เปลี่ยนความหมายของเหตุการณ์ทั้งหมดตั้งแต่ต้นเรื่อง เช่น ความสัมพันธ์เชิงสายเลือดที่ถูกกลับหัว ทรัพย์สมบัติความทรงจำที่ถูกซุกซ่อน และการเปิดโปงตัวตนที่แท้จริงของคนที่แฟน ๆ เข้าใจผิดมานาน ความรู้สึกตอนดูฉากจดหมายโบราณกับภาพเก่าซ้อนทับกันนั้นแปลกประหลาด ประหนึ่งทุกช็อตก่อนหน้านี้ได้รับการรีเฟรมใหม่ในทันที รายละเอียดสำคัญที่ทำให้ช็อกมีสามข้อใหญ่ ๆ ที่ยังคงคุกรุ่นอยู่ในหัว: 1) การยืนยันว่าอดีตที่ถูกเล่ามาตลอดไม่ครบถ้วน—เอกสารหนึ่งฉบับกับคำสารภาพในห้องเงียบเผยให้เห็นว่าตัวเอกและตัวร้ายมีความเกี่ยวโยงทางสายเลือดซึ่งคนดูไม่เคยคาดคิด 2) การตายของตัวละครสำคัญถูกเปิดเผยว่าเป็นการแกล้งตายเพื่อปกป้องความลับบางอย่าง ซึ่งทำให้เหตุผลของการกระทำชั่วร้ายก่อนหน้านั้นดูมีมิติขึ้นมากกว่าเดิม และ 3) มีการเปิดเผยตัวตนแท้จริงของบุคคลที่อยู่ข้าง ๆ ตัวเอกตลอดทั้งเรื่อง—คนที่เราคิดว่าเป็นตัวประกอบกลายเป็นตัวแปรสำคัญที่ขับเคลื่อนชะตากรรมทั้งหมด การเล่าเรื่องใช้ฉากแฟลชแบ็ก การใช้วัตถุเชื่อมโยง และบทสนทนาเพียงไม่กี่ประโยคเพื่อทำให้ความจริงเหล่านี้ยิ่งท่วมท้น ผลสะเทือนหลังจากการเปิดเผยเหล่านี้ทำให้นิยายจบไม่แบบหวานลอยแต่กลับหนักแน่นและเต็มไปด้วยบทสะท้อน ตัวละครต้องเผชิญกับปัญหาใหม่—ความเชื่อใจที่สูญเสีย ความผิดที่ถูกเปิดโปง และการเลือกว่าควรให้อภัยหรือไม่ ฉากสุดท้ายที่เป็นการพบกันแบบเงียบ ๆ ในสถานที่ที่มีความหมายต่อทั้งคู่ทำให้บทสรุปมีความเป็นมนุษย์ชัดเจน การได้เห็นการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ของทั้งคนที่ผิดและคนที่ถูกทำร้ายเป็นสิ่งที่ทำให้ตอนจบค่อนข้างทรงพลังกว่าการเฉลยปัญหาแบบแบน ๆ เมื่อมองโดยรวม 'จองใจรัก' จบด้วยการช็อกที่เติมเต็มทั้งด้านพล็อตและอารมณ์ ถึงแม้บางคนอาจรู้สึกว่าการเปิดเผยบางอย่างหนักเกินไปหรือตั้งใจจะตบหน้าแฟน ๆ แต่ในมุมมองของฉัน การจบแบบนี้ให้โอกาสตัวละครได้เติบโตและทิ้งคำถามให้คิดต่อ เช่น ความผูกพันที่สร้างด้วยความลวงจะรักษาได้ไหม และการให้อภัยต้องมีเงื่อนไขหรือไม่ พูดง่าย ๆ คือ ตอนจบทำให้เรามองย้อนกลับไปดูรายละเอียดเล็ก ๆ ที่ถูกหลงลืมในตอนก่อนหน้าและรู้สึกทั้งเจ็บและปลดปล่อยในเวลาเดียวกัน

เห็นได้ชัดเลยว่ากระแส 'ผัวต่างวัยไม่ติดเหรียญ' ในไทยเติบโตเร็วมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา และฉันก็สังเกตเห็นจากการไหลของเรื่องใหม่ๆ ในกลุ่มอ่านนิยายและโพสต์แชร์บนโซเชียล ในมุมมองของคนที่อ่านนิยายเรื่องเล็กเรื่องน้อยเป็นงานอดิเรก ฉันคิดว่าความนิยมมาจากหลายอย่างรวมกัน: ความเป็นแฟนตาซีของความรักข้ามวัย ความรู้สึกปลอดภัยจากตัวละครผู้ใหญ่ที่ดูมีประสบการณ์ และความสะดวกที่นิยายเหล่านี้มักเปิดให้อ่านฟรีแบบไม่ติดเหรียญ ทำให้คนเข้าถึงง่ายและแชร์กันไวในทวิตเตอร์หรือเฟซบุ๊ก นอกจากนี้การที่นักเขียนหน้าใหม่กล้าแตะประเด็นแรงๆ บวกคอมเมนต์ในตอนแรกที่สร้างการมีส่วนร่วม ก็ยิ่งช่วยให้เรื่องไวรัลได้ง่าย อย่างไรก็ตาม ฉันก็เห็นข้อด้อยชัดเจน ทั้งเรื่องการนำเสนอความสัมพันธ์ที่มีช่องว่างด้านอำนาจกับความยินยอม และการปัจเจกว่าบางครั้งไม่ค่อยมีสัญญาณเตือนหรือคำเตือนล่วงหน้า ซึ่งอาจทำให้ผู้อ่านบางคนรู้สึกไม่สบายใจได้ ความนิยมไม่เท่ากับการยอมรับทุกอย่าง ฉันเลยมักจะแนะนำให้เพื่อนๆ อ่านด้วยสติและเลือกติดแท็กเตือนเมื่อจำเป็น เพราะจะได้สนุกโดยไม่ปล่อยให้ประเด็นสำคัญถูกมองข้าม

รู้สึกตื่นเต้นทุกครั้งเวลามีสินค้าใหม่ของ 'หย่งช่าง' ออกมาแล้วอยากรู้ว่าจะหาซื้อได้ที่ไหนได้บ้าง เพราะฉันค่อนข้างเป็นคนชอบตามเก็บของสะสมหลากสไตล์และละเอียดเรื่องของแท้เป็นพิเศษ สำหรับช่องทางแรกที่ฉันเชียร์สุดๆ คือร้านค้าหลักหรือแฟลกชิปสโตร์ของแบรนด์เอง โดยมากแบรนด์ที่เป็นทางการจะมีเว็บไซต์หลักหรือหน้าร้านบนแพลตฟอร์มใหญ่ๆ เช่น Tmall/淘宝 (สำหรับของจากจีน), JD, หรือร้านค้าบนแพลตฟอร์มสากลที่ร่วมกับผู้ผลิตโดยตรง ถ้าสินค้าเป็นไลน์ของบริษัทจัดจำหน่ายระหว่างประเทศ บางครั้งก็จะมีร้านทางการบนเว็บไซต์อย่างเป็นทางการของเกมหรือซีรีส์นั้นๆ ซึ่งต้องบอกว่าซื้อจากช่องทางเหล่านี้ปลอดภัยและมักจะมีการรับประกันคุณภาพ อีกทางที่ฉันใช้เป็นประจำคือร้านจำหน่ายของสะสมที่ได้รับลิขสิทธิ์ในประเทศ เช่น ร้านที่ขายฟิกเกอร์ โมเดล หรือสินค้าลิขสิทธิ์อย่างเป็นทางการ ซึ่งบ่อยครั้งจะมีทั้งหน้าร้านจริงและร้านออนไลน์ที่เชื่อถือได้ นอกจากนี้งานอีเวนต์ งานคอนเวนชัน หรือป็อปอัพสโตร์ของแบรนด์ก็มักจะเป็นที่มาของสินค้าพิเศษหรือสินค้าลิมิเต็ดที่ไม่ขึ้นออนไลน์ตลอดเวลา สุดท้ายอย่าลืมตรวจสอบสัญลักษณ์รับรอง ลายเซ็นรับรอง หรือแท็กประจำสินค้า เพราะนั่นจะช่วยยืนยันความเป็นของแท้ได้มากกว่าแค่ราคาถูกๆ เท่านี้ก็ช่วยให้ฉันไม่โดนของก๊อปแล้วได้ของที่รักอย่างสบายใจแล้วล่ะ

มาดูเพลงประกอบที่ติดหูจากหนังปี 2023 กันบ้าง — ปีนั้นมีทั้งเพลงป๊อปแบบติดชาร์ตและซาวด์แทร็กอารมณ์ลึก ๆ ที่คนดูกันเป็นวงกว้าง เริ่มจากหนังที่ฮิตจนชวนคุยยาวอย่าง 'Barbie' เพลงอย่าง "Dance the Night" ของ Dua Lipa คือหนึ่งในแทร็กที่คนไทยแปะลงรีลส์กันบ่อยสุด เพราะจังหวะฟังง่ายแล้วเข้ากับมู้ดสีชมพู มันกลายเป็นเพลงประจำฉากฟูลเฟรมที่คนจำได้ทันที อีกจังหวะที่ทำให้ชะงักคือเพลงช้าอย่าง "What Was I Made For?" ของ Billie Eilish — เวลาซีนนั้นเพลงดึงอารมณ์คนดูจนหลายคนหยุดหายใจและออกจากโรงมาด้วยความค้างคาใจจริง ๆ พูดถึงการ์ตูนแฟมิลีที่ใคร ๆ ก็ต้องดูให้ยิ้มได้ 'The Super Mario Bros. Movie' มาพร้อมมุกเพลงที่กลายเป็นมีมทันควัน โดยเฉพาะซิงเกิล "Peaches" ที่ Jack Black ร้อง มันเป็นช่วงสั้น ๆ แต่คนจดจำได้ในทันที และพอมีเวอร์ชันพากย์ไทยหรือซับไทยออกมาก็ยิ่งกระจายไปในโซเชียลง่าย ส่วนหนังซูเปอร์ฮีโร่อย่าง 'Spider-Man: Across the Spider-Verse' ก็ให้ความรู้สึกอีกแบบ — ซาวด์แทร็กที่ร่วมงานกับโปรดิวเซอร์ฮิปฮอปอย่าง Metro Boomin ทำให้มีเพลงที่หนักจังหวะและเข้ากับโมเมนต์แอ็กชัน เช่นแทร็ก "Calling" ที่หลายคนเอาไปตัดคลิปแฟนอาร์ตจนเกิดการแชร์ต่ออย่างต่อเนื่อง ในฝั่งรีเมคเพลงเก่าที่เขย่าใจ คนดูหลายคนพูดถึง 'The Little Mermaid' เวอร์ชันคนแสดงที่มีการตีความเพลงคลาสสิกใหม่ ๆ ซึ่งเวอร์ชันของ Halle Bailey ที่ร้อง "Part of Your World" ให้โทนอ่อนละมุนกว่าเดิม เวลามาเข้าฉากสำคัญมันทำให้คนที่เติบโตมากับเวอร์ชันการ์ตูนเดิมรู้สึกซาบซึ้งและคิดตามไปด้วย อีกมุมหนึ่งของปีนั้นที่ชอบคือซาวด์แทร็กภาพยนตร์อนิเมะหรือหนังญี่ปุ่นบางเรื่องที่เข้าฉายบ้านเรา เช่นคะแนนดนตรีบรรเลงจากคอมโพเซอร์ชื่อดังที่มักจะทำให้ฉากเงียบ ๆ มีน้ำหนักมากกว่าเดิม — เพลงประเภทนี้ไม่ได้จำง่ายแบบฮุกเดียว แต่สะสมเป็นความทรงจำแทน ท้ายที่สุด สิ่งที่ทำให้เพลงประกอบจากหนังปี 2023 ติดหูในเวอร์ชันพากย์ไทยคือการที่มันถูกนำไปใช้ซ้ำในคลิปสั้น ๆ และการนำเสนอใหม่ที่เข้าถึงผู้ชมหลายกลุ่ม — บางเพลงเป็นจังหวะให้คนเต้น บางเพลงเป็นโทนเศร้าให้คนร้องตามและแชร์ความรู้สึก ในมุมของฉัน เพลงพวกนี้ไม่เพียงแค่ติดหู แต่ยังติดอยู่ในมู้ดของช่วงเวลานั้น ๆ ด้วย เวลาดูซ้ำ ๆ ก็ยังมีความอบอุ่นแปลก ๆ อยู่ในอก

โอ้ เห็นภาพเสือดาวดำทองในความฝันแล้วใจฉันกระตุกทุกที — ฉันเคยฝันแบบนี้บ่อยพอที่จะรู้สึกว่ามันส่งบางอย่างมาให้จริง ๆ สำหรับฉัน สีดำของเสือดาวมักสื่อถึงด้านมืดหรือสิ่งที่ซ่อนอยู่ในจิตใจ เรามักเรียกมันว่าเงา (shadow) — ความกลัว ความปรารถนาที่ปฏิเสธ หรือพลังที่ยังไม่ได้ใช้ ขณะที่สีทองทำให้ฉันนึกถึงคุณค่า โอกาส ความมั่งคั่ง หรือความเฉลียวฉลาด เมื่อสองสีมารวมกันในรูปลักษณ์เดียว มันเหมือนการบอกว่ามีพลังอันทรงคุณค่าแต่มาพร้อมกับความลึกลับหรือความเสี่ยง นอกจากสัญลักษณ์สีแล้ว ลักษณะของเสือดาวในฝันสำคัญมาก: ถ้ามันสงบนิ่งและดูภูมิฐาน ฉันจะอ่านออกว่าเป็นสัญญาณของศักยภาพที่กำลังรอเวลาให้ฉันใช้ ถ้ามันกำลังก้าวเข้ามาอย่างคุกคาม ก็อาจเป็นสัญญาณเตือนเกี่ยวกับความสัมพันธ์ งาน หรือทางเลือกที่ฉันกำลังหลีกเลี่ยง โดยส่วนตัวฉันมักจดบันทึกอารมณ์และสถานการณ์ก่อนตื่น เพราะรายละเอียดเล็ก ๆ นำไปสู่ความหมายที่ชัดเจนกว่าแค่สีเดียวเท่านั้น

แหล่งข้อมูลที่พบบางแห่งทำให้เกิดความสับสนเกี่ยวกับผลงานชื่อ 'เทวดาเดินดิน' เพราะชื่อนี้ถูกนำไปใช้ในงานหลายประเภทตั้งแต่บทความสั้นๆ ไปจนถึงนิยายหรือผลงานบันเทิงอื่นๆ ทำให้ตอบแบบเจาะจงได้ยากถ้าไม่ระบุบริบทว่าเป็นหนังสือ ละคร หรือบทความ หากต้องการคำตอบแบบชัดเจน จะต้องแยกก่อนว่าสนใจเวอร์ชันไหน แต่ในกรอบคำตอบนี้จะแนะนำภาพรวมและความเป็นไปได้ต่างๆ พร้อมความเห็นส่วนตัวเกี่ยวกับความสับสนของชื่อเรื่องที่คล้ายกันเหล่านี้ ในประวัติศาสตร์วรรณกรรมและสื่อของไทย มีกรณีที่ชื่อนิยายหรือบทประพันธ์ซ้ำกับบทเพลงหรือชิ้นงานอื่นๆ อยู่บ่อยครั้ง ตัวอย่างเช่นบางครั้งชื่อนิยายที่ได้รับความนิยมจะถูกนำไปใช้เป็นชื่อซีรีส์ ละครเวที หรือแม้แต่คอลัมน์ในนิตยสาร ทำให้เวลาคนถามว่า 'เทวดาเดินดิน' เขียนโดยใครและลงตีพิมพ์ที่ไหน ข้อมูลอาจแตกต่างกันไปตามเวอร์ชันที่อ้างถึง ฉะนั้นถ้าพูดถึงฉบับหนังสือแบบเป็นทางการ บ่อยครั้งจะต้องมองหาชื่อผู้เขียนตามปกหรือรายละเอียดบรรณาธิการ และดูว่าตีพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ไหน แต่ถ้าพูดถึงบทความในนิตยสารหรือคอลัมน์ ชื่อผู้เขียนอาจเป็นคนที่เขียนคอลัมน์นั้นโดยตรงและถูกตีพิมพ์ในฉบับเดือนหรือปีที่แน่นอน ทำให้แหล่งที่มาดูแตกต่างกันได้ ส่วนความเห็นส่วนตัว อยากบอกว่าเรื่องชื่อเรื่องที่ซ้ำกันนี้เป็นสิ่งที่น่าสนใจและเป็นปัญหาเล็กๆ สำหรับคนรักหนังสือ เพราะบางครั้งเรามีความทรงจำเกี่ยวกับชื่อต่างๆ แต่พอจะค้นหากลับพบว่ามีหลายเวอร์ชันอยู่ในโลกวรรณกรรม การระบุปี พิมพ์ครั้งแรก หรือนามปากกาของผู้เขียนจะช่วยให้ชัดเจนขึ้น และการได้อ่านคำขึ้นปกหรือคำนำของแต่ละฉบับมักให้เบาะแสสำคัญว่าฉบับไหนเป็นฉบับที่คนถามหมายถึง หากได้รับโอกาสเลือก ฉันมักชอบตามหาฉบับที่ใส่รายละเอียดของผู้เขียนหรือคำนำ เพราะมันเปิดมุมมองใหม่ๆ ให้งานชิ้นนั้น รู้สึกว่าการได้ค้นพบว่าใครเป็นคนแต่งและสำนักพิมพ์อะไร ทำให้เข้าใจบริบททางสังคมและวัฒนธรรมของงานชิ้นนั้นได้ลึกขึ้น