ผลงานสั้นของ กิ่งไผ่ เรื่องไหนได้รับรางวัลบ้าง?

ภาพจำตัวละครจาก 'กิ่งไผ่' ทำให้ฉันนึกถึงนักแสดงที่มีประกายลึก ๆ แต่ไม่ต้องพยายามแสดงความเท่ตลอดเวลา—คนที่เล่นความละเอียดอ่อนได้ดีและมีรอยยิ้มที่เก็บความเจ็บได้ ฉันคิดว่า 'มาริโอ้ เมาเร่อ' จะเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจสำหรับบทนำแบบนี้ เพราะเขามีความสามารถในการบาลานซ์ระหว่างความหวานกับความขม และยังคุมโทนอารมณ์ได้แน่นเหมือนฉากดราม่าที่หลายคนยังพูดถึงจาก 'พี่มาก..พระโขนง' ที่แสดงให้เห็นว่าเขาสามารถทำให้คนดูเชื่อและอินได้ในเวลาเดียวกัน ในรายละเอียดการตีความ ฉันอยากเห็นการเล่นสายตาที่ละเอียดกว่าปกติ ให้บทไม่ได้พึ่งบทพูดมาก แต่ปล่อยความเป็นมนุษย์ของตัวละครไหลผ่านการกระทำเล็ก ๆ น้อย ๆ ถ้าได้คนที่สวมใส่คาแรกเตอร์แล้วทำให้ภาพรวมของเรื่องแข็งแรง จะช่วยให้ภาพรวมของ 'กิ่งไผ่' เกิดเป็นเวอร์ชันที่อบอุ่นแต่ไม่หวานเลี่ยน นี่คือทางที่ฉันคิดว่าจะทำให้บทนำของนิยายเล่มนี้ยืนได้ทั้งในเวทีละครและบนจอหนัง

ประเด็นนี้ทำให้ผมตื่นเต้นนิดๆ เพราะงานของกิ่งไผ่มักมีฉากภาพชัดและอารมณ์ที่เข้มข้นซึ่งเหมาะกับการดัดแปลงเป็นภาพยนตร์ ผมมองว่าความเป็นไปได้ขึ้นกับสามปัจจัยหลัก: ความนิยมของผลงานในวงกว้าง สิทธิ์ในการดัดแปลง และความตั้งใจของผู้เขียนเอง ถ้าเล่มล่าสุดได้รับการตอบรับดีและมีแฟนคลับกลุ่มใหญ่ สตูดิโอก็มักจะจับตามองมากขึ้น เห็นได้จากงานไทยบางเรื่องที่กลายเป็นหนังดังเพราะฐานแฟนแข็งแรง อย่างกรณีของ 'บุพเพสันนิวาส' ที่พิสูจน์ว่าการดัดแปลงที่ใช้องค์ประกอบดั้งเดิมผสมการสร้างภาพยนตร์ที่มีงบและทีมงานดี สามารถทำให้คนทั่วไปเข้าถึงได้ ในมุมส่วนตัว ผมอยากเห็นเวอร์ชันที่รักษาบรรยากาศต้นฉบับ แต่กล้าตัดแต่งให้เหมาะกับภาษาภาพยนตร์ การเลือกผู้กำกับที่เข้าใจโทนของเรื่องและทีมนักแสดงที่สามารถสื่อความละเอียดของตัวละครได้สำคัญมาก ถ้าเกิดจริง คงต้องรอประกาศจากสำนักพิมพ์หรือผู้สร้าง แต่ก็แอบจินตนาการฉากโปรดของผมให้กลายเป็นภาพจริงอยู่บ่อยๆ

เคยสงสัยไหมว่าทำไมไผ่การ์ตูนถึงฮิตติดลมบนขนาดนี้? สำหรับคนที่เพิ่งเคยเห็น ไผ่การ์ตูนคือรูปแบบศิลปะที่เน้นลายเส้นเรียบง่าย แต่แฝงความน่ารักและอารมณ์ขันมหาศาล ตัวละครมักมีสไตล์โมเอะน่ารักผสมกับความตลกแบบฉบับคนไทย จุดเด่นที่ทำให้มันปังคือความ 'ไทยแท้' อย่างการหยิบจับวัฒนธรรมประจำวันมาเล่าแบบขันๆ ไม่ว่าจะเป็นแม่ค้าส้มตำที่แปลงร่างเป็นยอดมนุษย์ หรือเด็กหลังห้องที่เอาตัวรอดด้วยวิชา 'มารยาทปลอมๆ' มันสะท้อนวิถีชีวิตเราอย่างเห็นภาพ และที่สำคัญ...มันฟรี! แฟนๆ สามารถเสพได้ง่ายๆ ผ่านโซเชียลมีเดีย แถมยังมีชุมชนที่คอยสร้างมีมส์สนุกๆ ต่อยอดไปเรื่อยๆ

สำหรับแฟนการ์ตูนที่ชอบเดินสำรวจร้านด้วยตัวเอง แนะนำให้ไปที่ย่านอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิหรือสยามสแควร์นี่แหละ มีร้านค้าที่ขายหนังสือไผ่มากมาย ทั้งแบบใหม่และมือสอง บรรยากาศร้านแต่ละที่น่าเดินชมไปหมด บางร้านมีหนังสือหายากที่หาไม่ได้ตามเว็บด้วย ถ้าเป็นมือสองมักจะราคาถูกกว่า แต่สภาพอาจมีบ้าง เช่น คราบเหลืองหรือมุมพับเล็กน้อย ส่วนร้านใหญ่ๆอย่าง Kinokuniya ในสยามพารากอนก็มีหนังสือไผ่จากญี่ปุ่นนำเข้าด้วย ราคาสูงหน่อยแต่คุณภาพดีมาก ลองโทรสอบถามก่อนไปก็ช่วยเซฟเวลาได้นะ

นี่คือวิธีที่ฉันรักษาขลุ่ยไม้ไผ่ให้ใช้งานได้นานๆ และยังคงมีเสียงอบอุ่นเหมือนเดิมเสมอ การเริ่มต้นสำหรับฉันคือการแยกชิ้นส่วนให้เป็นระบบถ้าเป็นขลุ่ยที่ถอดได้ได้ แต่ถ้าเป็นแท่งไม้ไผ่ชิ้นเดียวก็ใช้วิธีอ่อนโยนแทน เสมอจะเช็ดน้ำลายและความชื้นออกหลังเล่นทันทีด้วยผ้าไมโครไฟเบอร์ที่สะอาด ห้ามแช่น้ำหรือถูแรงๆ เพราะไม้ไผ่จะสูญเสียน้ำหนักและโครงสร้างได้ง่าย การทำความสะอาดช่องเสียงเล็กๆ ฉันชอบใช้ผ้าพันสำลีพันติดปลายไม้จิ้มฟันหรือตัวทำความสะอาดแบบท่อเล็กๆ เพื่อไม่ให้ขูดผิวด้านในจนเป็นรอย การดูแลระยะยาวสำคัญไม่แพ้กัน ปกติจะทาน้ำมันบางๆ ภายในช่องเป่าและภายนอกปีละ 2–3 ครั้ง โดยเลือกน้ำมันพืชที่ไม่มีกลิ่นแรงอย่างน้ำมันคามีเลียหรืออัลมอนด์แบบไม่ปรุงแต่ง เพื่อป้องกันการแห้งแตก ถ้าขลุ่ยมีการเคลือบแลคเกอร์ก็ระวังอย่าใช้ตัวทำละลายแรงๆ ส่วนการเก็บฉันมักจะหุ้มด้วยผ้านิ่มแล้วใส่กล่องไม้หรือถุงผ้า ระวังอย่าเก็บในที่ชื้นหรือโดนแสงแดดตรงๆ เพื่อลดความเสี่ยงเชื้อราและการแตกร้าว ถ้าเจอคราบหรือเชื้อราเล็กน้อย ใช้น้ำส้มสายชูเจือจางเช็ดเบาๆ แล้วรีบเช็ดให้แห้ง จากนั้นทาน้ำมันอีกชั้นเดียวเพื่อฟื้นฟูความชุ่มชื้น การตรวจเช็ครอยแตกเล็กๆ ควรทำบ่อยๆ และถ้ารอยลึกเกินเยียวยา ควรให้ช่างผู้เชี่ยวชาญประเมิน แต่สำหรับงานดูแลประจำวัน การเช็ดให้แห้ง ทาน้ำมันบางๆ และเก็บในที่เหมาะสม จะช่วยให้ขลุ่ยไม้ไผ่ของฉันเล่นได้ยาวนานและมีเสียงอบอุ่นแบบธรรมชาติอยู่เสมอ

เสียงใสๆ ของขลุ่ยที่ฉันชอบมักเกิดจากการเลือกไม้ไผ่และการทำปากเป่าอย่างตั้งใจ ในมุมมองของคนที่ชอบฟังเสียงเยอะๆ ฉันมักมองหาไม้ไผ่อายุพอเหมาะ (ประมาณ 3–5 ปีขึ้นไป) เพราะเนื้อไม้แน่นและมีความทนทานกว่าไม้ที่ยังอ่อน เส้นผ่านศูนย์กลางและความหนาของผนังมีผลต่อความชัด: ผนังหนาจะให้โทนเสียงทุ้มและมีพลัง ส่วนผนังบางจะให้โทนแหลมและตอบสนองเร็ว แต่ก็ต้องแลกกับความเปราะบาง ฉันจะเลือกไม้ที่ตรงเป็นเส้นตรง ไม่มีรอยแตก รอบนอกเรียบ และช่องภายในได้รับการลบคมเรียบร้อย การเจียปากเป่า (bevel) ที่คมและเรียบจะช่วยให้การตัดอากาศชัดขึ้น ทำให้เสียงออกมาเป็นแนวเดียวและชัด เมื่อลองขลุ่ยฉันจะฟังการตอบสนองของโน้ตต่ำและสูง ดูว่าเสียงขึ้นอย่างราบรื่นไม่มีการกระตุก และทดสอบว่าแต่ละรูนิ้วปิดได้สนิท ทำให้เสียงไม่ลอดออกมา ถ้าคิดจะซื้อขลุ่ยที่มีแผ่นไฮโดรมแบบขลุ่ยจีน ('dizi') ให้ดูการติดตั้งแผ่นเยื่อด้วย เพราะแผ่นที่ตึงพอดีจะเพิ่มประกายให้เสียง แต่ถาตึงหรือหลวมเกินไปจะทำให้เสียงพร่า สรุปคือเลือกชิ้นที่ทำดี วัสดุแน่น และปากเป่าคลีน—ถ้าทำให้ผมหัวใจพองได้เมื่อฟัง โน้ตเดียวก็บอกได้ว่าเป็นขลุ่ยที่เสียงชัดหรือไม่

เสียงขลุ่ยไม้ไผ่ที่ลอยผ่านหน้าต่างในวันฝนพรำทำให้เกิดความอยากทดลองทำเครื่องดนตรีชิ้นเล็กๆ ขึ้นมาเองในบ้าน ฉันเริ่มจากเลือกท่อนไม้ไผ่ที่ตรงและแห้งพอประมาณ ไม่ควรใช้ไม้ที่ผุหรือมีรอยแตกร้าวชัดเจน เพราะเสียงจะไม่คงที่ พื้นฐานที่ง่ายที่สุดสำหรับคนทำเองคือขลุ่ยเป่าปากปลายเปิดแบบเอ็นด์-โบลน์ (end-blown) ที่ไม่ต้องทำช่องลิ้นซับซ้อน เลือกท่อนยาวประมาณฝ่ามือถึงข้อศอกสำหรับขลุ่ยสั้น หรือยาวขึ้นถ้าต้องการโน้ตต่ำๆ ใช้เลื่อยตัดให้ได้ความยาวที่ต้องการ แล้วใช้สว่านหรือกริบไฟไล่เอาปล้อง (node) ด้านในออกจนเป็นช่องโปร่ง ถ้ามีปล้องอยู่สองด้านอาจต้องเจาะออกทั้งสองด้านแล้วต่อท่อเล็กๆ ด้วยขี้ผึ้งหรืองานไม้แบบง่ายๆ เพื่อให้เสียงสะอาด การเจาะรูนิ้วมีผลต่อทำนองและการเพี้ยนของโน้ตมาก ฉันวัดตำแหน่งโดยอาศัยการฟังร่วมกับแอปจูนเนอร์: เจาะรูหนึ่งรูเล็กๆ ก่อน แล้วลองเป่าดู ปรับขนาดรูทีละนิดเพื่อให้โน้ตตรงตามที่ต้องการ รูที่ใกล้กับปากเป่าจะให้โน้ตสูงกว่า รูกว้างจะลดความถี่ลงเล็กน้อย การแต่งปากเป่าให้เป็นบั้งหรือรูนำลม (notch) จะช่วยให้เสียงชัดขึ้น ทำมุมตัดแบบคมเล็กน้อยแล้วขัดให้เรียบ การเคลือบผิวนอกด้วยน้ำมันธรรมชาติหรือแว็กซ์ช่วยป้องกันความชื้นและทำให้จับถนัดขึ้น อย่าลืมสวมถุงมือและแว่นตาเวลาทำงานกับเครื่องมือไฟฟ้า ความอดทนกับการปรับจูนมีค่ามากกว่าการตามแบบเป๊ะๆ ในครั้งแรกๆ ผลลัพธ์ที่ได้มักเป็นขลุ่ยที่มีเอกลักษณ์เสียงของตัวเอง เต็มไปด้วยร่องรอยการทดลองของเรา และนั่นคือความสนุกของการทำขลุ่ยไม้ไผ่ด้วยมือเปล่า

ฤดูใบไม้ผลิเป็นช่วงเวลาที่ฉันชอบมากที่สุดสำหรับการตัดแต่งกุหลาบทะเลทราย เพราะเป็นช่วงที่ต้นเริ่มฟื้นตัวและตอบสนองต่อการกระตุ้นการแตกยอดได้ดี การเริ่มต้นให้ใช้กรรไกรที่คมและสะอาด เช็ดด้วยแอลกอฮอล์ก่อนและหลังการตัดเพื่อลดความเสี่ยงเชื้อรา ตัดแต่งกิ่งที่แห้ง เน่า หรือกิ่งที่ทับซ้อนกันออกก่อน ทำมุมเฉียงประมาณ 45 องศาเหนือข้อ เพื่อให้แผลหายเร็วและน้ำไม่ขัง ฉันมักจะตัดกิ่งยาวที่ทำให้ทรงพุ่มไม่สมดุลออกเพื่อกระตุ้นการแตกยอดใหม่ ใส่ใจกับรากคอดินถ้าปลูกในกระถาง อย่าลืมตัดแต่งรากที่พันกันแล้วเปลี่ยนดินเพื่อให้รากได้หายใจ เรื่องปุ๋ยให้เน้นช่วงฤดูเจริญเติบโต ใช้ปุ๋ยน้ำสูตรสมดุลละลายน้ำอ่อนๆ ทุก 2–3 สัปดาห์หรือปุ๋ยเม็ดปลดปล่อยช้าใส่ตอนเริ่มฤดูปลูก ฉันมักเพิ่มฟอสฟอรัสเล็กน้อยเพื่อให้การออกดอกดีขึ้น แต่จะลดปริมาณไนโตรเจนในช่วงก่อนออกดอกเพื่อไม่ให้ต้นเน้นการเจริญใบมากเกินไป หลังการตัดแต่ง คอยสังเกตแผลและลดการรดน้ำเล็กน้อยเพื่อป้องกันการเน่า การดูแลอย่างสม่ำเสมอและสังเกตอาการของต้นจะช่วยให้กุหลาบทะเลทรายแข็งแรงและออกดอกงดงามได้บ่อยขึ้น