ผู้แต่ง มัทนะพาธา ได้แรงบันดาลใจจากแหล่งไหน?

เส้นใยของงานเขียนของมัทนะพาธามดูเหมือนจะทอรวมเอาเรื่องเล่าพื้นบ้านกับบทกวีโบราณไว้ด้วยกันอย่างแนบสนิท ฉันมักนึกถึงภาพชนบทที่เต็มไปด้วยเสียงพิณ เสียงเล่านิทานใต้ถุนบ้าน และกลิ่นไอของฤดูกาลซึ่งปรากฏเป็นฉากหลังในหลายตอนของงานเขียนนั้น งานพื้นบ้านไทย—ทั้งนิทานปู่ย่าตายายและเพลงพื้นเมือง—ให้โครงร่างเรื่องราวที่คุ้นชิน แต่มัทนะพาธาไม่เพียงคัดลอกเท่านั้น เขากลับนำองค์ประกอบพวกนี้มาบิด พลิก และเติมชั้นความคิด จนตัวละครกลายเป็นสัญลักษณ์ของความขัดแย้งระหว่างโลกเก่าและโลกใหม่

มุมมองทางศาสนาและปรัชญาก็มีบทบาทชัดเจน ฉันเห็นการหยิบยืมแนวคิดจากพุทธศาสนาเรื่องกรรมและอวิชชามาเล่นกับโครงเรื่อง ทำให้ตัวละครต้องเผชิญกับผลของการกระทำที่ผ่านมาอย่างไม่ลดละ นอกจากนั้น ร่องรอยของวรรณกรรมเก่า ราวกับกลิ่นหมึกบนกระดาษโบราณ ก็ปรากฏให้เห็น ตัวอย่างเช่นการสื่ออารมณ์แบบใช้ภาพพจน์ฉาบฉวยทำให้นึกถึงท่วงทำนองของบทกวีในยุคก่อน เช่น 'สุนทรภู่' ที่มักใช้เรื่องเล่าเชิงจริยธรรมเป็นกรอบ

สุดท้ายแล้ว ฉันคิดว่าแรงบันดาลใจของมัทนะพาธาเป็นการผสมผสานระหว่างพื้นที่ทางประวัติศาสตร์กับประสบการณ์ส่วนตัว เขาเหมือนนักรวบรวมภาพชาวบ้านที่เอาความเป็นจริงมาปรุงเป็นตำนานสมัยใหม่ ผลงานจึงทั้งคุ้นเคยและประหลาดในเวลาเดียวกัน การอ่านงานของเขาจึงไม่ต่างจากการเดินเข้าไปในหมู่บ้านที่ทุกบ้านมีเรื่องเล่า บางเรื่องทนทานต่อกาลเวลา บางเรื่องถูกเขียนขึ้นใหม่เพื่อสะท้อนความกังวลของยุคสมัย นี่ผลักให้ฉันคิดว่าการเป็นแรงบันดาลใจสำหรับเขาไม่ใช่แหล่งเดียว แต่เป็นเครือข่ายของเสียงเล่า การปฏิบัติทางศาสนา และงานวรรณกรรมที่สืบทอดต่อกันมา ซึ่งเมื่อรวมกันแล้วให้พลังที่ทำให้งานของเขามีความลึกและมีชีวิต

มุมมองอีกด้านที่ฉันมักพูดถึงเมื่อคุยเรื่องแรงบันดาลใจของมัทนะพาธา มาจากการมองแบบแฟนรุ่นใหม่ที่ชอบจับรายละเอียดเชิงวัฒนธรรมและตำนานมาผสมกับเรื่องสมัยใหม่ ในมุมนี้ฉันเห็นว่าเขาได้รับอิทธิพลจากมหากาพย์และนิทานขนาดใหญ่ที่มีโครงเรื่องเกี่ยวกับฮีโร่และชะตากรรม เช่น แรงบันดาลใจจากเรื่องเล่าโบราณอย่าง 'ขุนช้างขุนแผน' ทำให้หลายฉากมีความดราม่าและการต่อสู้ในระดับชะตากรรม ขณะเดียวกันก็มีเส้นใยจากตำนานต่างชาติอย่าง 'มหาภารตะ' ที่ชวนคิดเรื่องอำนาจ ความยุติธรรม และหน้าที่

ในฐานะแฟนที่ติดตามงาน ฉันชอบที่เขาจับโครงเรื่องคลาสสิกมาปรับใช้โดยไม่ทำให้มันเป็นของเก่าเกินไป หลายครั้งฉันพบการเล่นกับตัวละครรองให้มีมิติหรือการย้ายบริบทของตำนานเข้ามาไว้ในสังคมร่วมสมัย ทำให้ผู้อ่านที่คุ้นเคยกับต้นฉบับรู้สึกได้ถึงความเคารพต่อวัสดุเดิม แต่ก็ยังเข้าถึงคนรุ่นใหม่ได้ สรุปแล้ว มุมนี้มองว่าแรงบันดาลใจของมัทนะพาธาเป็นทั้งการยกย่องต้นแบบโบราณและการทดลองเชิงเล่าเรื่อง ทำให้ผลงานมีทั้งกลิ่นอายดั้งเดิมและความสดใหม่ในเวลาเดียวกัน