ผู้แปลควรปรับสำนวนอย่างไรเมื่อแปลอ่านคัมภีร์วิถีเซียนเป็นภาษาไทย

เทคนิคสั้น ๆ ที่ฉันมักใช้มีอยู่ไม่กี่ข้อและได้ผลทันที ฉันชอบเริ่มจากการอ่านผ่านแบบรวดเดียวก่อน เพื่อจับโทนสีของเรื่อง — ตลกขบขัน เยือกเย็น หรือเคร่งขรึม — แล้วค่อยกลับมาจัดรายละเอียดที่ทำให้เสียงนั้นชัดเจนขึ้น

รายการที่ใช้บ่อย: เลือกว่าจะรักษาคำจีนหรือแปลเป็นไทยให้ชัด (ถ้าคนไทยอ่านแล้วงง ควรแปลหรือใส่วงเล็บขยาย), ใช้คำสั้นๆ ในฉากแอ็กชันให้กระชับ, รักษาจังหวะกลอนเมื่อแปลบทกวีโดยเน้นอารมณ์มากกว่าคำต่อคำ, และเขียนโน้ตสั้น ๆ เฉพาะจุดที่สำคัญจริง ๆ แทนการใส่อธิบายยาวเหยียดกลางประโยค

ตัวอย่างง่าย ๆ ที่ฉันเจอบ่อยคือพวกคำเรียกยศของสำนัก ถ้าแปลตรงตัวบางครั้งฟังประหลาด ฉันจึงเลือกคำที่คนไทยคุ้นเคยกว่าแต่ยังคงกลิ่นอาย เช่น แทนที่จะใช้คำแปลตามตัว อาจใช้คำอธิบายสั้น ๆ หนึ่งประโยคเพื่อลดความสับสน เทคนิคพวกนี้ทำให้การอ่านลื่นขึ้นและยังรักษาบรรยากาศไว้ได้ดี

การแปล 'คัมภีร์วิถีเซียน' ให้คนไทยอ่านแล้วมีชีวิตเป็นงานที่ทั้งท้าทายและสนุก ฉันมองมันเหมือนการพาเพื่อนคนหนึ่งข้ามแม่น้ำ: ต้องรู้ว่าพวกเขายืนตรงไหนและจะก้าวอย่างไรให้ไม่จมลึก การเลือกระดับภาษามีผลทันที — จะใช้ภาษาเก่าเลียนแบบรสแปลจีนคลาสสิก หรือลงมือล็อกสไตล์ร่วมสมัยให้คนอ่านไทยเข้าถึงง่ายขึ้น ฉันมักจะชั่งน้ำหนักสองสิ่งหลักคือ 'ความรู้สึกของโลก' กับ 'การเข้าใจของผู้อ่าน' ถ้าคงสำเนียงโบราณมากเกินไป บทสนทนาอาจกลายเป็นกำแพง แต่ถาปรับให้ทันสมัยเกินไป ก็อาจทำลายบรรยากาศสำนักเซียนและพิธีกรรมที่เป็นแก่น

การจัดการคำศัพท์เฉพาะเป็นศิลปะอีกอย่างหนึ่ง โดยเฉพาะคำอย่าง 'ลมปราณ' 'เต๋า' 'ตัวยา' หรือชื่อขั้นระดับการเพาะเพ่ง ฉันมักจะแยกเป็นสามแนวทาง: เก็บคำจีนไว้เลยในรูปถ่ายออกเสียง (กับอธิบายข้างล่างเมื่อจำเป็น), แปลแบบคำต่อคำเป็นไทยที่ฟังดูเป็นธรรมชาติ, หรือประดิษฐ์คำไทยใหม่ที่มีสัมผัสดั้งเดิม เวลาเจอบทกวีหรือบทคาถาที่มีโครงสร้างแบบคล้ายบทกลอน การรักษาจังหวะและสัมผัสเป็นสิ่งสำคัญ — บางทีก็ต้องเสียความหมายย่อยเพื่อแลกกับคำอ่านที่ไหลลื่นและยังคงอารมณ์ ฉากต่อสู้ที่มีคำพรรณนาโหด ๆ หรือเทคนิคการปล่อยพลัง ฉันจะใช้จังหวะประโยคสั้นยาวสลับกันเพื่อให้ผู้อ่านรู้สึกเหมือนลมหายใจเร่งและหยุดตามจังหวะการบรรยาย

รายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่คนอ่านมองข้ามมักทำให้แปลงานประเภทนี้สนุกขึ้น เช่น การเลือกสรรคาทวศัพท์ในพิธีกรรมของสำนัก การรักษามารยาทการเรียกชื่อบุคคล หรือการต้องตัดสินใจว่าจะเว้นคำอธิบายมากน้อยแค่ไหนในตอนที่โลกเวิ้งว้างถูกอธิบาย ฉันมักจะคิดถึงจังหวะหนังสือเป็นหลัก: ให้ความรู้พื้นฐานพอที่จะไม่หลุดขบวน แต่ก็ไม่อัดรายละเอียดจนแทบเป็นพจนานุกรม ในท้ายที่สุด เป้าหมายคือให้คนอ่านไทยรู้สึกว่าได้เดินเข้าไปในโลกของ 'คัมภีร์วิถีเซียน' ด้วยตาของตัวเอง — ได้กลิ่นควันธูป ได้ยินเสียงลมปราณ และยังคงอยากกลับมาอ่านต่ออีกตอน