วิธีตรวจสอบความถูกลิขสิทธิ์ก่อนอ่านนิยายจีนย้อนยุคฟรี คืออะไร?

สมัยนี้การแยกของจริงกับของเถื่อนต้องอาศัย 'เช็คลิสต์' ง่ายๆ ที่ผมใช้อยู่เสมอ: ตรวจสอบโดเมนหรือแอปที่ให้บริการว่ามีชื่อเสียงหรือไม่; ดูว่ามีเครดิตผู้แต่งและผู้แปลครบหรือเปล่า; มองหาป้ายประกาศลิขสิทธิ์ (หรือคำว่า "ลิขสิทธิ์" ในภาษาจีนบนหน้าเว็บ); ตรวจสอบว่าบทล่าสุดถูกล็อกเป็น VIP หรือมีการจำกัดการเข้าถึงหรือไม่ เพราะงานที่ถูกลิขสิทธิ์มักมีระบบชำระเงินกับผู้ให้บริการ; ค้นหาชื่อผลงานตามร้านหนังสือออนไลน์ใหญ่ ๆ ว่ามีวางขายเป็นเล่มจริงหรือไม่ — ผลงานดังๆ อย่าง '琅琊榜' มักมีเวอร์ชันพิมพ์หรือสื่ออื่นที่ทำให้ยืนยันได้ง่าย; อ่านคอมเมนต์ของผู้อ่านเก่า — ถ้าหลายคนบอกว่าเป็นการแปลแฟนเมดแบบไม่มีเครดิต นั่นเป็นสัญญาณเตือน; สุดท้ายถ้ามีช่องทางให้บริจาคหรือสนับสนุนผู้แปลอย่างเป็นทางการ ก็ถือเป็นการสนับสนุนที่ปลอดภัยกว่าเสมอ

เราเคยเจอสถานการณ์ที่ใจอยากอ่านนิยายจีนย้อนยุคฟรีจนแทบคลั่ง แต่ก็กลัวว่าจะพลอยสนับสนุนของผิดลิขสิทธิ์ไปโดยไม่ตั้งใจได้ง่ายๆ ดังนั้นวิธีแรกที่ผมมักจะทำคือมองหาข้อมูลแหล่งที่มาแบบตรงไปตรงมา — ดูว่าบทที่เจอนั้นมาจากเว็บไซต์หรือแอปที่มีชื่อเสียงหรือไม่ เช่น แพลตฟอร์มที่นักอ่านจีนรู้จักกันดีหรือร้านหนังสือออนไลน์ที่มีรายการสินค้าจริง ถ้ามีนามสกุล ISBN หรือเวอร์ชันพิมพ์ขาย ก็เป็นสัญญาณว่าผลงานถูกลิขสิทธิ์และมีการจัดจำหน่ายอย่างเป็นทางการ

อีกข้อที่ไม่ควรมองข้ามคือการสังเกตว่ามีเครดิตของผู้แปลหรือทีมแปลชัดเจนไหม แปลแบบมีหมายเหตุ บทนำ หรือลิงก์ไปยังหน้าผลงานต้นฉบับมักจะน่าเชื่อถือกว่าไฟล์ที่ขึ้นมาเป็นชุด ๆ โดยไม่มีแหล่งที่มา นอกจากนี้ผมมักจะสังเกตรูปแบบการอัปเดต หากบทถูกย้ายมาจากหลายเว็บไซต์พร้อมกันหรือมีช่องว่างของหมายเลขบทอย่างผิดปกติ นั่นอาจหมายถึงการคัดลอกหรือการเผยแพร่ที่ไม่ได้รับอนุญาต

สุดท้าย วิธีที่ผมใช้เป็นหลักคือเช็กข่าวสารจากผู้แต่งหรือสำนักพิมพ์ — บ่อยครั้งผู้แต่งจะมีบัญชีโซเชียลหรือหน้าเพจแจ้งข่าวการลิขสิทธิ์ เช่น งานอย่าง '庆余年' ที่มีการแปลและดัดแปลงอย่างเป็นทางการ จะมีประกาศชัดเจนว่าฉบับใดเป็นของแท้ ถ้าไม่แน่ใจ ผมเลือกอ่านจากแหล่งที่จ่ายเงินเล็กน้อยหรือรอฉบับตีพิมพ์ เพราะการสนับสนุนทางการช่วยให้ผู้แต่งมีทุนสร้างผลงานต่อไป นี่แหละเป็นแนวทางที่ผมสบายใจที่สุดเวลาจะอ่านนิยายย้อนยุคฟรี

ความอยากอ่านฟรีมาแรงเสมอ แต่ก็เป็นไปได้ที่จะรักษาจรรยาบรรณในการอ่านได้ด้วยการสังเกตเล็กน้อย ผมมักจะเริ่มจากดูว่าผลงานนั้นมีการเผยแพร่บนแพลตฟอร์มอย่างเป็นทางการหรือไม่ และถ้ามีฉบับเล่มหรือการแปลเชิงพาณิชย์ในร้านหนังสือออนไลน์ นั่นคือข้อยืนยันที่ดี ตัวอย่างเช่น '择天记' ที่ผ่านการตีพิมพ์และมีการแปลอย่างเป็นทางการ ทำให้เราตัดสินใจได้ง่ายขึ้น อีกอย่างที่ผมใช้คือสังเกตรายละเอียดเล็กๆ เช่น มาตรฐานการจัดหน้า ลายน้ำของเว็บไซต์ที่ชาวเน็ตรู้จัก และการมีลิงก์กลับไปยังหน้าผลงานต้นฉบับของผู้แต่ง หากเจอไฟล์ที่กระจัดกระจาย ไม่มีเครดิต และอัปเดตไม่สม่ำเสมอ ผมมักจะเลิกอ่านทันทีและหาแหล่งที่เชื่อถือได้แทน การเลือกสนับสนุนผู้แต่งผ่านการซื้อฉบับพิมพ์หรือสมัครอ่านในแอปก็ทำให้สบายใจมากกว่าในระยะยาว