KABANATA 1
INISANG hithit ko ang maliit na sigarilyong hawak ko bago ikiniskis ang dulo nito sa isang ashtray na hugis ari ng lalaki. Ibinuga ko rin ang usok sa kawalan bago dinampot at pinintahan ang barahang ibinigay sa akin.
“Sino’ng hitter ngayon?” tanong ko sa tatlong kalaban.
“Ako!” nakangiwing sagot ni Aling Barba, saka niya siniko ang asawang si Mang Isko na nasa tabi. “Lumayas ka nga sa tabi ko, Isko! Simula nang umupo ka rito, minalas na ‘ko.”
Napakamot na lang ng ulo si Mang Isko at tumayo. “Sinisi mo pa ‘ko. Ang sabihin mo malas ka lang talaga.”
“Gago!” bulyaw ni Aling Barba.
Napangisi ako at dinampot ang isa pang bote ng alak sa aking tabi at walang kahirap-hirap na nilagok iyon. Sa tuwing nagsusugal kami ni Aling Barba, kalaban ang dalawa pa niyang kapitbahay na sina Aling Pasing at Aling Metring, palagi ko silang natatalo. Katulad na lang ngayon. Halos nasa akin na ang lahat ng pera nila.
“Elyne, halos maubos mo na ‘yong isang kaha ng Marlboro Lights at nakakatatlong bote ka na rin ng Red Horse. Hindi ka pa ba uuwi sa inyo? Gabi na,” pabulong na sabi ng kaibigan kong si Roan.
Nilingon ko siya suot ang isang seryosong tingin. “Pinapauwi mo na ba ‘ko, Roseangela?”
Napailing siya. “Hindi naman sa ganoon. Naisip ko lang na baka nag-aalala na sa ‘yo sina Tito’t Tita.”
“Ano ba, Roan!” biglang bulyaw ni Aling Barba. “Hayaan mo nga siya!” Pinandilatan nito ng mga mata ang anak. “Hindi pa nga ako nakakabawi. Malaki-laki pa ang talo ko!”
Napayuko si Roan at walang nagawa kundi ang manahimik na lang sa isang tabi. Mas lalong gumuhit ang isang ngisi sa aking mga labi. “Narinig mo naman siguro,” sabi ko at nagtapon ng baraha.
Nakikipaglaro ako ng tong-its sa nanay ni Roan sa tuwing pupunta ako sa kanila. Nakakatawa nga lang dahil sa tuwing nalalaman ni Aling Barba na pupunta ako, naghahanda pa talaga siya ng perang pangsugal para lang makalaban ako. Kahit minsan ay galing pa sa utang iyon.
“Elyne!”
Isang pamilyar na boses ang umagaw ng atensyon ko. Nilingon ko ang pinanggaling nito at nakita ko ang paghinto ng mga mata niya sa baraha, bote ng alak, at sigarilyo na nagkalat sa ibabaw ng hanggang tuhod na lamesa. Matalim ang ibinato niyang titig sa akin, ngunit nanatili akong kalmado. Nakita kong nag-igting ang panga niya at para bang handa nang sumabog ano mang oras.
“E-Elyne… ang papa mo,” nauutal sa takot na sabi ni Roan.
Isang mapaglarong ngiti ang gumuhit sa aking mga labi. “Papa? Seryoso ka ba, Roan? Hindi ko siya Papa.”
Kitang-kita ko ang paggalaw ng panga ng “papa” ko raw na para bang may kung anong pinipigilan. “O, ano’ng ginagawa mo rito?” simpleng tanong ko.
“Hindi ba’t ako dapat ang nagtatanong sa ‘yo niyan?” Mas lalong umigting ang panga niya sa galit. “Uuwi na tayo,” maawtoridad na utos pa niya.
“Hindi ako uuwi,” mariing sabi ko nang hindi tinatanggal ang palaban na titig sa kan’ya.
Ano ang karapatan mo para utusan ako?
Biglang pumagitna sa amin si Aling Barba nang magsimulang tumaas ang tensyon. “Mr. Devera, hayaan na ninyo si Elyne kung ayaw niyang umuwi—”
“Uuwi na tayo sa ayaw at sa gusto mo!” malakas na sigaw ni Papa. Umugong sa apat na sulok ng maliit na bahay nina Roan ang malakas na boses niya, dahilan para mapaatras sa takot si Aling Barba.
Maging ako ay nanigas na lang sa kinauupuan ko. Sanay na ako sa masamang tingin na ipinupukol niya sa akin. Sanay na ako sa panenermon niya. Sanay na ako sa mga sigaw at bulyaw niya sa akin. Sanay na ako sa nakakatakot niyang presensya. Pero ngayon, kumalabog nang husto ang puso ko at muling nakaramdam ng takot sa pagtaas ng boses niya. Kung tingnan niya ako, parang gusto akong balatan nang buhay.
Isang seryosong tingin ang isinagot ko. Ilang saglit pa, dinampot ko ang mga gamit ko at dali-daling lumabas ng bahay nina Roan. Naikuyom ko ang isang kamay ko sa sobrang inis. “Buwisit!”
Hindi ko inaakalang matutunton na naman niya ako. Na siya pa mismo ang susundo sa akin. Mas sanay akong wala siyang pakialam. Mas sanay akong wala kaming pakialamanan.
Nang matanaw ko ang pulang kotse niya sa hindi kalayuan, dumiretso ako roon at padabog na isinira ang pinto sa may likod. Kaagad din namang sumakay si Papa na nakasunod pala sa akin. Hindi pa man ako nakakaupo nang maayos ay napansin ko ang matalim niyang tingin sa salamin.
“Maaga kang umaalis sa bahay. Humihingi ng baon pero hindi ka naman pala pumapasok sa eskuwelahan! Bata ka!” Halos mabingi ako sa lakas ng boses niya. “Puro sugal, alak, at sigarilyo ang inaatupag mo! Iyan ba ang gawain ng matinong estudyante?” Mas tumaas ang boses niya pero nananatili lang akong seryoso. “Labingpitong taong gulang ka pa lang pero iyan na ang iniintindi mo!”
“Wow naman,” bulalas ko suot ang isang hilaw na ngisi. Hindi ko maiwasang mainis dahil kung magsalita siya, para bang may pakialam talaga siya sa akin. Napakagaling niyang magpanggap! “Kailan ka pa natutong magmalasakit sa ‘kin?”
Mas lalong umigting ang panga ni Papa. Naging sunod-sunod na ang paggalaw nito, tanda na malapit nang maubos ang pasensya niya. At iyon ang gusto kong mangyari ngayon.
“Huwag mo akong sinasagot nang gan’yan!” malakas na singhal niya. “Nagpapakahirap ako para lang may ipalamon sa ‘yo at mapag-aral ka sa magandang eskuwelahan, ‘tapos iyan lang ang gagawin mo? Kung ako lang, hindi na kita hahanapin! Tutal sakit ka lang naman ng ulo namin! Wala ka talagang kuwentang anak!”
Napahinto ako at biglang natahimik. Dapat ay sanay na akong marinig ang mga ganoong salitang galing sa lalaking itinuring kong papa. Totoo naman talagang wala akong kuwentang anak. Perwisyo lang ako sa buhay nila. Daig ko pa ang peste na pilit na sumisira sa buhay nila. Wala akong ginawa kundi ang bigyan sila ng kahihiyan. Dapat ay sanay na akong marinig iyon. Pero hindi, e. Parang patalim ang mga salita niya na kaagad na sumaksak sa puso ko.
Ang sakit. Ang sakit pa rin pala.
KABANATA 2NARAMDAMAN ko ang mabilis na pag-init ng sulok ng aking mga mata, hudyat na may luhang nagbabadyang pumatak. Isinuot ko na lang ang earphones sa aking mga tainga at minabuting tumingin sa labas ng bintana.Ayoko nang marinig ang mga sasabihin niya kahit gusto kong sumagot at sabihin na hindi na lang sana niya ako sinundo. Labag naman pala iyon sa kalooban niya. Pero mas pinili kong manahimik na lang. Manahimik at ipunin ang lahat ng masasakit na sinasabi. Iyon lang naman ang tangi kong magagawa, e. Ang kimkimin ang lahat ng masasakit niyang salita.Noong bata pa lang ako, ramdam kong malayo ang loob sa akin ni Papa. Iba ang pakikitungo niya sa akin. Pero palagi pa rin akong nagpapakitang-gilas para lang makuha ang loob niya. Sumasali ako sa mga school activit
KABANATA 3“LETSE talaga si Miss Cantar! Kung hindi lang ‘yan teacher, sinabunutan ko na ‘yan, e!” himutok ng kaklase at kaibigan kong si Chariol. “Mabuti nga’t pumapasok pa tayo sa klase niya kahit wala naman tayong natututunan! Ang boring niyang magturo!”“Huwag mo na ngang pinoproblema ang hukluban na Cantar na ‘yon. Dapat tayo ang pinoproblema niya,” sambit ko at unti-unting ibinuga ang usok sa aking bibig. Napangiti ako nang makita ang bilog na hugis ng usok. “Tatlong beses ba naman tayong nag-first year. Ewan ko lang kung hindi pa naging miserable ang buhay niya dahil sa ‘tin,” nakangising wika ko.“Sabagay,” aniya na parang nahimasmasan bigla sa sinabi ko. “Teka, ano ‘yan?” Inginuso niya ang mga sariwang sugat sa braso ko. “Nagpaka-emo ka na naman?”Inirapan ko siya at itinago sa mapanuri
KABANATA 4“SINO ‘yan?” tanong ni Wency at napatingin ang lahat sa akin.Mas lalo pa siyang napangiti at sinenyasan sila, na hindi rin maintindihan ng mga kaibigan ko. Parang tanga.“Ansabe?” naguguluhang tanong ni Sheryna.“Tao? Hayop? Bagay? Lugar? Pangyayari? Nakakain ba ‘yon?” pabirong wika ni Loira.“Ha?” sakay naman ni Thelma. “Hakdog.”Nawalan ng kulay ang mukha ko nang makitang nagtatawanan ang mga kaibigan ko. Hindi ko mailarawan ang hiyang nararamdaman ko sa mga sandaling iyon.“Mama mo ‘yan, Lyne? Bakit hindi nagsasalita? Bakit puro senyas lang? Pipi ba siya?” sunod-sunod na tanong ni Chariol.Bahagyang nanlaki ang mga mata ko. Mabilis na umusbong ang pinaghalong kaba at hiya sa dibdib ko. “Mama?” Sunod sunod ang naging pag-iling ko habang nakangisi. “Hindi. Nasa
KABANATA 4“NAPAKASAMA mo talaga, Elyne. Hindi ko alam na magagawa mo ‘yon sa kapatid mo,” hindi makapaniwalang wika ni Chariol na sinabayan pa ng tawa.“Tama lang ‘yon sa kan’ya,” sabi ko habang pinaglalaruan ang kalalagay pa lang na piercing sa mga labi ko. “Isa pa, hindi kami magkapatid. Wala akong kapatid na tanga at uto-uto.” Isang tipid na ngiti ang gumuhit sa aking mga labi nang muling maalala ang nangyari kagabi.“Elyne, ito na ‘yong susi. Bilisan mo lang dahil baka magising si Papa,” halos pabulong na sabi ni Miana.Nakahalukipkip ako habang nakatitig sa kan’ya. Nakakabilib din ang isang ito. Kinuha talag
KABANATA 6“BAKIT mo ako pinapunta rito?” tanong ko. Iginala ko ang paningin ko sa buong lugar. Abandonado na ang lumang Faculty Room na nasa kasuluk-sulukan ng eskuwelahan. Hindi ko tuloy alam kung bakit dito ang napili niyang lokasyon.Nagulat ako nang biglang inilapit ni Randolf ang ulo niya sa mukha ko. “Mahal naman. Alam mo na ang sagot nagtatanong ka pa.” Kinilabutan ako nang dumampi sa balat ko ang hininga niya. Mas lalo akong nagulat nang bigla niya akong hinila papasok sa silid at isinaradong mabuti ang pinto.Isang malutong na mura ang namutawi sa isip ko, lalo na nang umupo siya sa isang upuan at sinenyasan akong lumapit. Nakakailang hakbang pa lang ako nang bigla akong hinila at paharap na iniupo sa kandungan niya.
KABANATA 7“ANO ba, Elyne? Sumagot ka naman, o!” Narinig ko ang pinaghalong kaba, takot, at pagkataranta sa nanginginig na boses ni Roan sa kabilang linya. “Everlyne, pakiusap, sumagot ka! Huwag mong gawin ‘yan!”Hindi ako nagsalita, ngunit mariin kong kinagat ang ibabang labi ko upang pigilang humikbi. Napagtagumpayan ko naman iyon pero nangilid ang luha sa mga mata ko.Roan, alam ko na kapag nabasa mo ‘to, wala na ako. Baka ginawa ko na ‘yong matagal kong pinaplano. Ayoko na. Suko na ako. Oo, duwag ako. Oo, mahina ako. Nakakasawa kasing lumaban kung wala rin namang kabuluhan ‘yong pinaglalaban ko. Nakakasawang mabuhay kung wala rin namang kuwenta ang buhay ko. Gusto ko nang pumikit at huwag nang d
KABANATA 8HINDI ko lubos maisip na magagawa nila sa akin iyon. Pinagkatiwalaan ko silang dalawa pero palihim pala nila akong ginagago. Hindi ko matanggap na matagal na silang nagkabalikan. Hindi ko matanggap na matagal na nila akong niloloko!“Mga hayop kayo!” malakas na sigaw ko at unti-unting napaupo. Nahihirapan na akong huminga. Kaya pala nanlalamig na si Randolf sa akin dahil may bago nang pinag-iinitan.Tangina.Iyong mahigit isang taon na relasyon namin, tinapos lang ni Randolf sa anim na salita. “Ayoko na. Hindi na kita mahal.” Ganoon lang kadali sa kan’ya na sabihin ang mga iyon. Marami akong gustong itanong, ngunit ayaw lumabas ng boses ko. Bigla akong napipi.
KABANATA 9HUMITHIT ako sa sigarilyong hawak ko at itinapon iyon sa kung saan nang makita si Roan na papalapit sa akin. Mahigit dalawang linggo na nang mangyari iyon. Hindi ko na ulit nakita ang pagmumukha ni Chariol at Randolf. Balita ko, lumipat na sila ng eskuwelahan at magkasama sila roon. Mabuti nga iyon dahil baka kung ano pa ang magawa ko sa kanilang dalawa kapag nakita ko ulit silang magkasama. Mga manloloko.Sabi nga ni Roan, tutulungan niya ako basta tulungan ko rin daw ang sarili ko. Nangako akong susubukan ko nang ayusin ang magulo kong buhay. Susubukan ko nang tanggalin ang lahat ng bisyo ko. Pero hindi pala madali lalo na kung nakasanayan na. Hinahanap-hanap ng sistema ko ang alak at sigarilyo kaya naman pinagbigyan ko muna ang sarili ko.Isang