Chapter 3
5 Years Later Jela Nagmamadali akong binihisan ang tatlo kong anak. Late na sila sa paaralan dahil late akong nagising kinabukasan. Napuyat kasi akong kahahanap ng trabaho kagabi sa website. Sa wakas, may nahanap na ako. May nag-email agad at may interview na ako mamayang hapon. Gano'n kabilis ang naging sagot ng nag-message ako. Sana, Panginoon, matanggap ako sa Cromwell Mall. Kailangan ko ng trabaho para sa tatlo kong anak. Ayaw kong umasa na lang sa perang pinapadala ng Tito nila sa bank account nila. Kailangan ko na rin kumayod at kumita sa sarili kong sikap at pagod. Iipunin ko na lang ang perang pinapadala ng Tito ko para sa akin para sa emergency. "Dalian niyo na, mga anak. Okay na ba ang lahat?" tanong ko sa kanila. "Opo, Mama," sabay nilang sagot. "Kasalanan mo, Mama, kapag mahuli kami sa klase," sabi ni Jon. "Kasalanan mo, Mama, kapag wala kaming star na makuha," simangot na sabi rin ni Jan. "At kasalanan mo, Mama, kapag late at wala kaming star na ibibigay ni teacher kasi late kami," dagdag naman ni Jam. "Kasalanan ninyong tatlo kapag hindi pa kayo mabilis kumilos para makaalis na tayo," sagot ko naman. "Let's go!" sigaw ng tatlong makukulit na bata. Walking distance lang ang paaralan nila kaya madali lang sa akin na ihatid sila. "Oh, Jon at Jan, hawak kamay na kayong dalawa. Huwag malikot, at huwag kung saan-saan kayo tumitingin, ha," bilin ko pa habang hawak ko naman si Jam. "Opo, Mama," sabay naman na sagot nilang dalawa. Maliksi na silang naghawak-kamay at nagsimula nang maglakad. May building malapit sa amin na pinapatayo kaya medyo traffic ang kalsada. Dumaan kami sa tabi ng mga nagsisimulang magtrabaho sa building. Napatigil kami ng mga anak ko nang may humarang sa amin. "Miss, bawal ang dumaan dito. Hindi mo ba nabasa ang karatulang 'Construction work in progress?' May 'Dangerous Site' pang nakalagay. Hindi mo ba nababasa, Miss?" seryosong tanong ng lalaki sa akin. "Hoy, Mister, kapag na-late ang mga anak ko sa paaralan at nawalan sila ng star na ibibigay ng teacher sa kanila, ingungudngod kita sa semento," malakas kong sigaw sa lalaking kaharap ko. "Alam mong may nagpapatayo ng building dito at may signboard na bawal ang dumaan dito, tapos nagpupumilit ka pa!" sagot ng lalaki na ayaw yata niyang padaanin kami. "Kahapon nakadaan pa kami dito! Tinulungan pa kami ng construction worker. Ikaw, lalaki ka na nagtatrabaho dito, pagbabawalan mo kami? Bago ka lang ba at wala kang alam sa mga signboard na nakalagay dito sa labas?" sarkastiko kong tanong. "Nag-iingat lang ako, Miss, dahil tatlong bata ang kasama mo. Sumunod na lang sa payo kaysa makipagtigasan ka pa! Kapag napahamak kayo dito, sinong sisisihin mo, kami?" pagalit na sambit ng lalaki. "Tulungan mo na lang kaming dumaan!" sabi ko naman. "Sa kabila kayo dumaan, huwag dito! Walang daanan dito dahil pinasara ko na," galit na sagot ng lalaki. "Kuya!" "Sir!" "Tito!" "Huwag mo po awayin ang Mama namin," sabay-sabay na sambit ng tatlo. "Wow! Kuya na nga, naging Sir pa, Tito pa, nagkaroon tuloy ako ng mga pamangkin," natutuwang bulalas ng lalaki. "Padaanin niyo na po kami dito, Tito," sabi ni Jon. "Male-late na po kami sa school," dagdag pa ni Jam. "Mawawalan na kami ng star dahil late kami pumasok," si Jan. "Kasalanan mo po kapag na-late kami," malakas na sambit ng tatlong bata. "Bahala ka pong ingungod ni Mama sa semento," banta pa ni Jon. Napahagikhik naman ang dalawang bata. "Kaya paraanin mo na kami! Pwede!" singit ko naman. Tinaasan ko pa siya ng kilay. Wala akong pakialam kung may itsura siya. Construction worker na walang alam sa signboard. Langya! "Please po, Kuya, Tito, Sir," sabi naman ni Jan. "Bawal kasi talaga ang dumaan dito! Ang kukulit ninyong apat!" sumusukong sabi ng lalaki, pero galit ang mukha. "Walang pulang karatula ang nakalagay dito, kaya huwag ka nang magreklamo dahil trabaho niyo naman ito. Masesante ka sana sa katangahan mo! Lalo na't wala kang alam," sikmat ko. Dahil ayaw ko rin patalo. "Ikaw ang walang alam, Miss! Kahit anong kulay pa 'yan, kung may nakalagay naman na 'Dangerous' sa signboard, it means delikado ang lugar na ito. You never know when an accident might happen kapag biglang may matumba, gumuho, o mahulog dito. Nagmamagandang loob ako tapos sabihan mo ako ng ganyan!" galit na galit na ang lalaki. Construction worker lang naman, akala mo kung sino maka-English. Pwe! "Walang nakalagay na bawal diyan! At kung meron man, di sana hindi na kami dumaan. Kaya nga may nakatalaga sa labas para tulungan at i-guide ang mga dumadaan dito! Mahirap bang gawin iyon?" Hinila ko na ang anak kong babae at inutusan ang dalawang batang lalaki na anak ko na maglakad na. "Dalian ang paglalakad, pareho na tayong late sa pupuntahan natin," galit kong sabi sa mga bata. Pati ang mga inosenteng bata nadamay na sa inis ko sa lalaking ito. Bwesit siya! "Relax lang, Mama, gagalit ka na naman eh," sabi ni Jam. "Tsaka wala kaming kasalanan po ah," singit ni Jon. "Kasalanan ninyong dalawa ni Kuya, aaway kayo eh," sabi rin ni Jan. "Tapos kami ang pagalitan ninyo, Mama!" sabay-sabay na sambit ng kambal. "Oo na, sorry na. Dali na, lakad na," Nakarinig ako ng mahinang pagtawa mula sa lalaki sa likuran namin. "Mag-iingat kayo! Bukas, bawal na kayong dumaan dito," paalala pa ng lalaki. "Dadaan pa rin kami!" sagot ko naman. "For your safety and the kids, Miss. Lakad na, male-late na kayo. Baka ako pa ang sisihin ninyo," seryosong salita ng lalaki. "Bay-bay po, Tito pogi," kaway pa ni Jam. "Bay-bay po!" sabay-sabay na sabi ng kambal. "Mama, mag-ba-bay ka na rin," utos ng kambal. "Lakad na! Huwag na maraming salita!" sagot ko naman. "Bay-bay daw po, sabi ni Mama. Next time, huwag mo na po aawayin Mama namin, ha," sabi pa ni Jan. "Sabihin mong magpakabait muna ang Mama ninyo para hindi kami mag-away!" natatawang sabi ng gonggong na lalaki. "Huwag nang sasagot. Nawili na naman kayo! Lakad na!" sikmat ko sa mga bata. Peborit pa naman nila ang magsalita.Chapter 18 Her Angry Mom Pakiramdam ko tumigil ang mundo ko ng magtama ang aming mga mata. Gulat na gulat siya habang ako naman ay kinakabahan. Nakita kong tumalim ang kanyang mga mata. I know she is doing something horrible because of her eyes. But I'm still hoping na sana mag-behave ang ina niya. "Kaya natin 'to, self. Hindi tayo magpapaapi pa sa kahit na sino!" bulong ko sa sarili. Never again! Hindi ko siya pinansin, tumalikod na ako sa kanya. May kasama itong ginang na kasing edad lang din niya. Tinandaan ko ang mukha niya para kapag pumasok dito ulit next time, matatandaan ko siya. Bumati ang mga katrabaho ko. Pero ako ay marahang lumalayo sa gawi nila. Mukhang papalapit rin sila dito sa pwesto ko. Bumuntong-hininga ako. Hindi ko siya kailangan na iwasan. Hindi ako ang may kasalanan sa kanila, kundi sila ang may kasalanan sa akin. Lalo na ang walanghiyang half-sister ko! "What on earth are you doing here?" mahina pero mariin niyang tanong sa akin. "Why you ask
Chapter 17 Her Nice Customer Masaya naman ako sa trabaho ko. She doesn't care about the people who are gossiping about me. Nah... bakit ko iisipin kung ano ang sinasabi nila? Wala naman akong mapapala sa kanila. Stress at sama ng loob lang rin naman ang dulot kapag papatol ako sa mga chismis nila. Tse! Ano sila, diamond gold na pag-aksayahan ko pa ng oras? Never ever! Sampalin ko pa sila eh! Umirap ako sa hangin. "Good afternoon, ma'am! Have a good day. Welcome to Cromwell Mall," bati ko sa isang sosyal na babae. Tipid lang itong ngumiti. Okay na sa akin ang konting ngiti kaysa sa dedma. Sumunod ako sa kanya, hindi naman niya ako pinaalis. Hinahayaan lang rin niya akong nakasunod habang nagtitingin ng mga damit. Nagsasalita rin ako habang nagtitingin siya sa mga dress. Tatango lang rin siya ng konti sa pagsang-ayon sa sinabi ko. "Bagay po sa inyo 'yan, ma'am, lalo na sa kulay ng balat niyo. Makinis at maganda," magalang kong puri sa customer. "Thanks," sagot
Chapter 16 "Tao po! Hello, Aling Rosing!" malakas kong sigaw sa labas ng gate ng bahay nila. Naghintay pa ako ng ilang minuto bago bumukas ang pinto. Mukhang kagigising lang niya. Pinagbuksan pa rin naman niya ako ng gate. "Wala dito ang mga bata, hija. May kumuha na lalaki, si Jupiter ang pangalan, inutos mo daw dahil late ka makakauwi," sabi agad ni Aling Rosing. "Ah, opo. Wala na po kasi akong time magtungo sa lagayan ng mga gamit ko para tawagan ka, Aling Rosing. Sobrang busy ko po kasi ngayong araw. Pasensiya na, baka natakot ka pa po dahil iba ang kumuha sa mga bata," nahiya pa ako dahil baka kung ano ang isipin niya tungkol sa akin. "Ayos lang, hija. Mukhang kilala naman ng mga bata ang lalaki. Hindi ko pa nga sila napipigilan, tumakbo na sila agad pagkakita nila sa lalaki. Huwag mo sana mamasamain ha, kaano-ano mo ang lalaking iyon, hija?" tanong ni Aling Rosing. "Nakilala ko lang po siya sa mall, delivery boy siya ng department store na pinagtatrabahuan ko p
Chapter 15 Overtime Dumating ang mga bagong brand na damit at kailangan kong mag-overtime. Hindi ko masasamahan ang mga anak kong kumain, kaya babawi na lang ako sa kanila mamaya. Bibili ako ng paborito nilang pagkain para hindi sila magtampo. Tanghali na, di pa ako kumakain? Hindi naman ako nakaramdam ng pagkagutom. "Have you eaten?" gulat na gulat na naman ako. Napasimangot na naman ako ng mapag-sino ko ang nagsalita sa likuran ko."Gusto mo bang magka-heart attack ako sa gulat, ha?!" inis kong sambit. "Nagsalita ako, di mo lang ako pinapansin. Masyado kang seryoso sa ginagawa mo. Nagmukha ka na namang matanda! No chance maging maganda, swerte mo nandito na naman ako sa tabi mo. Kahit papaano, gumanda ka kahit kunti," pang-aasar na naman niya sa akin. "Kahit kailan, talagang gago ka! Akala mo gwapo ka, ha? Planetang Jupiter na Alien, alis ka dito. Nahahawaan ako sa ka-alien-an mo!" napipikon kong sambit. Tumawa lang naman ito na parang hindi na pinipikon sa sinabi ko. Ako la
Chapter 14Annoying Guy"Iligpit ninyo ang mga kinalat ninyong mga damit! Just because customers are always right doesn't mean you have the right to mess up the clothing displays here! You should follow the rules, not only the saleslady, you should also follow them dahil sila ang mas may alam kesa sa inyo!" ma-awtoridad na utos ni sir Waylen. "No, I won't. I don't care!" mayabang na sagot nila. "I also don't care! If one of these items gets torn, dirty, or whatever, I will charge you triple! I will blacklist you here and in the other branches of the mall. And if you continue to be stubborn because you think you can do whatever you want, I will copy the CCTV recordings and pass them on to every mall in the Philippines to have you banned! Let’s see if you’ll still be brave then!" galit na sabi ni sir Waylen. "As if you can! Are you the owner of this mall? You won't scare us," mayabang na sabi ng pinakamaliit sa kanila. Talagang tatapang rin naman. Sabi ko pa sa isip ko. "Guards! Gu
Chapter 13 Troublesome Customer Hindi ko alam kung bakit sobrang busy ko ngayong araw na ito. Nagtaka pa talaga ako, ang daming burarang kustomer. Parang sinasadya na nila. May pumasok na tatlong dalagita. Mukhang nasa 20's below ang edad nila. Maingay at magulo sila, nagtutulakan pa. "Ang gaganda ng mga damit," bulalas ng isa. Kumuha ng mga damit at mukhang gustong isukat. "Saan ang fitting room dito?" mataray na tanong niya sa akin. "Doon banda. At miss, hindi pwede ang maraming isusukat. Tatlo lang ang allowed," sabi ko. "Isusukat lang naman eh," sabi rin ng isa. "Yes, pero tatlo lang ang pwede!" mahinahon kong sabi. "Bakit hindi pwede ang marami, ha?" nakapamaywang pang tanong ng pinakamatangkad sa kanilang tatlo. "Nasa rules ng department store na ito na tatlo lang ang pwede, para madali lang sa amin malaman kung ilan ang sinukat ninyo, para maiwasan ang mawawalang items at nakaw," mapagpasensya kong paliwanag. "Anong akala mo sa amin, magnanakaw?" sigaw ng
Chapter 12 Eat Together with Jupiter Hinayaan ko na siya ang nagbayad sa pamasahe namin. Diretso na muna ako sa katabing kanto para bumili ng pagkain namin ng mga bata. Sigurado akong naghihintay na sila sa pag-uwi ko. Nasa bahay sila Aling Rosing ngayon. Dadaan na lang ako pagkabili ko ng ulam namin. "Hello, Ate, dalawang order nga po sa igado, isang order sa sinigang na hipon. Oh wait, hindi ba allergy sa hipon ang mga bata?" tanong ni Jupiter sa akin. "Hindi naman, walang allergies ang mga bata," sagot ko. Siya na kasi ang nagpresenta na bibili ng ulam namin. Hinahayaan ko lang siya. "Good, because sinigang na hipon is one of my favorite dishes. Ah, Ate, dalawang order pa sa pakbet at pritong manok. Okay na ba o may gusto ka pang ulam?" tanong nito sa akin. "Okay na 'yan, mga bata lang naman ang matakaw sa pagkain," sabi ko. "Drinks?" tanong nito. Minsan lang naman sila mag-drinks kaya tumango na ako. Orange juice ang pinabili ko. Dalawa naman ang binili niya. "D
Chapter 11 She Got Angry Isang linggo na walang lalaking nagpapapansin sa akin sa department store. Nawala nga ang lalaking palaging nanggugulo sa akin, pero sumunod naman na nagpaparinig ang ilan sa mga katrabaho ko dito. Sila rin ang gumawa ng chismis sa isa kong kaibigan dito. Ginawan nila ng kwento na hindi naman totoo. Tapos heto sila nagpapapansin naman sila sa akin. "Mga magkakaibigan na malalandi, alam na alam nila kung saan sila kakapit para umangat sa buhay," parinig ng isa sa katrabaho niya. 'Tanga! Anong akala niya sa akin, poor?' Dahil nakakainis na sila, nagparinig na ako. "Kailangan ko yatang magdala bukas ng Baygon, the multi-insect killer, o yung Raid para sa langgam at ipis. Ang daming virus at insektong nandito sa department store. Kailangan ko na yatang sabihin sa may-ari ng mall na ito na nagkalat ang mga insektong ito sa loob ng department store upang mapuksa na agad-agad. Hmp!" irap ko pa sa hangin. Humalakhak naman ang kaibigan kong si Rosey. "Ka
Chapter 10 Unwanted Visitor "Mama, gusto lang namin siyang kausapin. Tsaka baka pagod na siya sa pagtitinda ng balut," pa-cute na sabi ni Jon. "Magpahinga muna siya, Mama, kasi lagi siya nagtatawag ng bibili ng baluuuuuut, baluuuuuut, wuwuwutwu, baluuuuuut," hindi namin mapigilang tumawa sa panggagaya ni Jan sa balut. May karugtong pang ibang salita. Hindi ko na alam kung sino sa dalawa ang maloko at makulit. Minsan nagsasalitan silang dalawa sa kakulitan na parang may telepathy silang dalawa lang ang nagkakaintindihan. "Mama, hindi po ba kayo magagalit?" dagdag pa ni Jam na tanong sa akin. Mahal na mahal ko ang batang ito. Malambing na bata siya. Kahit hindi kadugo ng mga anak ko si Jam ay very close at caring pa rin sila sa Ate Jam nila. "Ano pa nga ba, mga anak, hinila niyo na siya, di ba?" "Pahinga lang naman po siya eh," sagot ni Jan. "Sa labas lang, bawal sa loob," sabi ko. "Okay lang, ang mahalaga ay nakita ko kayo," singit ni Jupiter. "Kung sana nagtinda