Share
Kabanata LVI: Ang Mga Haka-Haka
Kinabukasan sa bayang nahihintakutan ay sumikat din ang araw. Sa lansangan na kinaroroonan ng kuwartel at tribunal ay patuloy pa ring mapanglaw at walang katau-tao. Ang mga bahay-bahay ay tahimik. Bagama't ngayon ay nabuksang bigla ang bintana at may batang dumungaw ang ulo at tumanaw sa lahat ng dako. Isa pang bintana ang nabuksan nang dahan-dahan. Isang matandang babae na kulubot ang mukha at walang ngipin. Ito ay si Hermana Rosa na nag-ingay sa simbahan noong si Padre Ignacio ay nagsesermon.
Sa kaharap na bahay nito ay may nagbukas ding maingat ng bintana at ang sumilip naman ay si Hermana Rufa. Kaya ang mata ng dalawang matanda ay saglit na nagtitigan, nagngingitian at nagsenyasan. "Sus! Ang akala mo ay isang misa-de-grasya, isang Kastilyo," ang sagot ni Hermana Rosa. "Maraming putok. Kanilang sinasabing iyan ang pangkat ni Matandang Pablo." "Mga tulisan ba?" "Hindi marahil!"
"Ang balita ay ang kuwadrilyero na kalaban ng mga sibil at iyon ang dahilan kung bakit hin
Kaugnay na kabanata
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LVII: Kaawa-awang mga Natalo
Noon ang mga guwardya sibil ay matamlay na nagpapalakad-lakad sa tribunal. Binabalaan nilang kulatahin ng kanilang mga baril ang mga pangahas na batang nakasilip sa puwang ng mga rehas.Ang bulwagan ang di masayang tulad ng dati na ang paksa ng usapan ay may kaugnayan sa palatuntunan ng pista ng bayan. Ngunit ngayon ay malungkot at maalingasngas. Sa hapag naman ay nagpabalik-balik at paminsan-minsan ay mabalasik na sumusulyap sa gawing pinto. Si Doña Evelyn na nakaupo sa isang sulok ay naghihikab na kinakikitaan siya ng maitim na bibig at sungki-sungking ngipin. Pinahihintulutan ng alperes ang asawa na magmabuting-asal gawa ng tinatawag na tagumpay. At upang makaharap siya sa pagkuhang tanong at marahil din naman ay sa pagpapahirap na gagawin sa mga nahuli.Ang kapitan ay nalulungkot. Ang kanyang silyon na nada ilalim ng larawan ng makapangyarihang Hari ng España ay walang laman at tila inilaan sa ilang tao. Ang kura ay dumating na namumutla at naka
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LVIII: Ang mga Isinumpa
Mabilis na kumalat ang balita sa bayan na ang mga bilanggo ay naialis na. Noong una ay ikinatakot ang balitang ito ngunit pagkatapos ay nagbunga naman ng pagluha at panghuyan ng ilan. Ang pamilya ng mga bilanggo ay mistulang baliw na palipat-lipay sa kuwartel, kumbento pagkatapos ay sa tribunal. Sa kanilang paglakad ay di nila nakikita ang liwanag pagkat ang tanging nangatitira ay nagdagdag ng mga bantay na sibil.Ang sikat ng araw ay mainit, sinuman sa asawa ng mga bilanggo ay ayaw umuwi sa bahay. So Doray na dating masayahing maybahay ni Don Vito ay malungkot. Parehi silang umiiyak. "Umuwi na kayo, ang inyong anak ay maaaring lagnatin," ang payo ng isa nilang kakilala."Ano pa ang kabuluhang mabuhay siya kung nawawalan naman ng isang amang makapagpapaaral sa kanya?" ang sagot ng nahahapis na babae.Sa kabilabg dako, si Aling Tinay man ay umiiyak at tinatawag niya ang anak na si Antonio. Samantalabg si Kapitana Maria ay patingin-tingin naman sa reha
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LIX: Pag-ibig sa Bayan at sa Sarili
Ang mga pangyayari ay palihim na pinarating sa ibang karatig pook ng San Lorenzo sa pamamagitan ng pahatid-kawad. Pagkalipas ng tatlumpu't anim na oras matapos dagdagan, ayusin at baguhin ng tagasuri ng balita ay inilathala sa pahayagan ang mga pangyayari. Mga balita na may sanlibong pinag- iba-iba ang hugis ay pinaniniwalaang kaagad o pinag alinlanganan ayon sa simbuyo ng damdamin at sariling pag akala ng bawat isa.Sa kumbento ay may malaking ligalig na naghahari. Sila ay nagsisingkawan ng mga sasakyan. Ang mga provincial ay nagdadalawan at palihim na nagpapanayam. Sila ay nagsadya sa mga palasyo upang maghandog ng kanilang tulong sa pamahalaang nabubungad sa malaking panganib."Te Deum," ang sabi ng isang prayle sa isang kumbento. "Hindi awa ng Diyos ang pagpapakilala niya sa ating kahalagahan, sa panahong mapanganib." "Ang munting Heneral Mal-Aguero ay napapangatlabi marahil dahil sa mga pangyayaring tulad nito," sabi sa kausap."Ano ang maaaring manya
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LX: Magpapakasal na si Felicidad
Tuwang-tuwa si Gobernador Gregorio. Pagkat wala ni sino mang nakialam sa kanya sa buong maghapong kakila-kilabot. Hindi siya dinakip at hindi rin siya ikinulong. Ngunit nang bumalik si Kapitan Tinong sa kanyang bahay ay may sakit, namumutla at namamanas. Hindi nakabuti sa kanya ang paglalakbay. Hindi siya kumikibo di bumabati sa kanyang pamilyang umiiyak, tumatawa, nagsasalita at nababaliw sa kagalakan. Ngunit ni ang pinsang si Primitivo at ang lahat ng karunungan nito ay walang magawa para siya'y mapakibo. "Crede prime" ang sabi sa kanya. "Kung hindi ko nasunog ang lahat ng kasulatan ay nabitay ka na sana."Ang sinapit ni Kapitan Tinong ay kabaligtaran naman sa sinapit ni Gobernador Gregorio. Ayon kay Gobernador Gregorio, ito ay maaaring himala ng Mahal na Birhen ng Antipolo. "Ito marahil ay sa tulong na rin ng aking nga magulang at ng aking magiging manugang na si Lucas de España."Ang bulung-bulungan si Francisco ay bibitayin na. Bagamat may mga katibayan upa
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXI: Putukan sa Lawa
"Ginoo, pakinggan po ninyo ang panukalang naisip ko," ang sabi ni Claudio samantalang sila'y magtutungo sa San Gabriel. "Kayo'y aking itatago sa aking kaibigan. Dadalhin ko sa inyo ang lahat ng inyong kuwalta na aking iniligtas at itinago sa puno ng balite sa libingan ng inyong Inkong at tumungo na kayo sa inyong lupain." "Ako, patutungo sa ibang lupain?" ang sagot ni Francisco."Upang kayo'y makapamuhay nang tahimik sa panahong natitira sa inyong buhay. Kayo'y may mga kaibigan sa España, mayaman at maaari ninyong lakarin na kayo'y mapatawad sa pagkabilanggo. Ang ibang lupain, sa ganang akin, ay lalong mabuti kaysa ating sarili bayan."Tumahimik si Francisco,waring nag-iisip. Sila ay dumarating sa Ilog ng Pag-ibig at ang bangka ay nagsisimulang sumalunga sa agos. Sa tulay ng España ay may kabayuhang nagpapatakbo samantalang naririnig noon ang mahahaba ay matutunog na paswit."Claudio ang inyong kasawian ay nagbuhat sa aking kaanak. Ang buhay
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXII: Nagpaliwanag si Padre Ignacio
Ang mga nakikitang regalo ni Felicidad ay walang halaga't kabuluhan, maging ang mga brilyante at mga burdadong pinya at sutla. Nakatingin sa pahayagan ang dalaga ngunit walang makita ni mabasa kaya. Bagama't may mga nagbabalita ng pagkamatay ni Francisco na nalunod sa lawa.Nang biglang nakaramdam siya noong na may dalawang palad na tumakip sa kanyang mga mata. Isang masayang tinig ang kanyang narinig, "Sino ako, sino ako? Natakot ka, ano? Dahil ba sa hindi mo inaasahan ng aking pagdating? Ako ay galing sa lalawigan upang makita ka at ang kasal mo," ang sabi ni Padre Ignacio. Nilapitan niya ang dalaga at iniabot ang kamay upang hagkan. Yumuko si Felicidad at nanginginig na hinagkan ang kamay ng pari. "Bakit ka nanlalamig, namumutla --- may sakit ka ba, anak?" Magiliw niyang kinabig ang dalaga at hinawakan ang dalawang kamay nito. "Wala ka na bang tiwala sa iyong inaama?" ang tanong ni Padre Ignacio. "Sige, maupo ka at sabihin mo sa akin ang problema mo tulad noong ginagawa mo
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXIII: Noche Buena
Sa itaas ng bundok sa tabi mg isang ilug-ilugan ay may nakakubli sa kakahuyan. Ito ay may isang dampa na yari sa mga balu-baluktot na punongkahoy. Dito ay may naninirahan na isang mag-anak na Tagalog na ang ikinabubuhay ay ang pangangaso at pangangahoy. Sa ilalim ng puno ang nunong lalaki ay nagtitistis ng dahon ng niyog na gagawing walis. Isang dalaga naman ang naglagay ng isang bakol ng mga itlog ng manok, dayap at mga gulay. Dalawang batang lalaki at babae ang magkasamang naglalaro sa tabi ng isang batang maputla, malungkot at may malalaking mga mata.Si Manuel na may sugat sa paa ay hirap na hirap na tumindig at lumapit sa matanda. "Ingkong, mahigit isang buwan na po ba akong maysakit?" "Mula ng matagpuan ka naming walang malay ay dalawang beses nang bumilog ang buwan. Ang akala nga namin noon ay patay ka na.""Gantihan nawa kayo ng Diyos!" Kami po ay mahirap lamang," ang naisagot ni Manuel. "Subalit ngayon po ay Pasko, ibig ko po sanang umuwi sa bayan upang
Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXIV: Katapusan
Pumasok sa kumbento si Felicidad. Iniwan na ni Padre Ignacio ang bayang kinaroroonan niya upang sa Maynila na manirahan. Si Padre Pedro ay nasa Maynila na rin. Samantalang naghihintay siyang maging obispo ay manakanakang nagsesermon sa simbahan ng Santa Clara at sa kumbento naman niti ay may mahalagang tungkulin. Di nagtagal si Padre Ignacio ay tumanggap ng isang kautusan ng Padre Provincial upang maging kura sa isang napakalayong lalawigan. Napabalitang dinamdam niya nang gayon kaya't kinabukasan ay natagpuan ang paring ito na patay na sa kanyang hihigan. May mga nagsasabi na namatay sa sakit na apoplegia, ang iba nama'y sa bangungot, ngunit ayon sa medikong tumingin, biglaan ang pagkamatay ng pari.Walang sinuman sa mga mambabasa ang ngayon ay nakakakilala kay Gobernador Gregorio. Ilang linggo bago suutan ng abiti si Felicidad para magmongha ay nakaramdam ng isang panlulumo na pinagmulan ng unti-unti niyang pamamayat. Siya ay naging malungkutin at mapag-isip. Noon ay katata
Pinakabagong kabanata
- Memories of the Past [COMPLETED] Maikling Kabuuan Ng Mga Alaala Ng Nakaraan
- Memories of the Past [COMPLETED] Ang Huling Paalam: Francisco Alonzo y Montevallo
- Memories of the Past [COMPLETED] Ang Nawawalang Kabanata: Ang Huling Liham ni Felicidad
- Memories of the Past [COMPLETED] Mga Alaala Ng Nakaraan: Wakas
- Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXIV: Katapusan
- Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXIII: Noche Buena
- Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXII: Nagpaliwanag si Padre Ignacio
- Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LXI: Putukan sa Lawa
- Memories of the Past [COMPLETED] Kabanata LX: Magpapakasal na si Felicidad
