Paano Naiiba Ang Istilo Ng Banaag At Sikat Kumpara Sa Ngayon?

Nakakatuwang isipin kung paano tayo lumilipat sa wika at estilo kapag nagbabasa ng matandang nobela gaya ng 'Banaag at Sikat' kumpara sa mga akdang lumalabas ngayon. Sa pagbabasa ko ng 'Banaag at Sikat' makikita agad ang malalim at maluwag na pagsasalaysay — mahahabang pangungusap, masinsinang paglalagay ng ideya, at isang malinaw na layunin: magturo at gumising ng konsensya. Ang istilo ni Lope K. Santos ay mas pormal at didaktiko; puno ng talinghaga, aral, at diskursong panlipunan. Mayroon ding panahong nakakaapekto sa bokabularyo — may mga lumang salitang Tagalog na hindi na karaniwang ginagamit, at maraming hiram na salita mula sa Kastila na naging bahagi ng ritmong pampanitikan noon. Dahil sa kanyang layuning pampolitika at panlipunan, ang nobela ay madalas tumigil sa aksyon para maglatag ng malawak na debate o monologo na nagpapaliwanag ng paniniwala at prinsipyo. Sa akin, ang pakiramdam habang nagbabasa ay parang nakikinig sa isang mahabang talumpati na may kwento bilang sasakyan — mabigat sa ideya ngunit nagbibigay linaw sa konteksto ng panahon nang isinulat ito.

Ngayon, iba naman ang pulso ng pagsulat at pagkuwento. Mas mabilis ang ritmo, mas payak ang pangungusap, at mas malapit sa pang-araw-araw na salita. Nakakakita ako ng malawak na impluwensya mula sa kultura ng internet: madaling code-switching sa pagitan ng Filipino at English, singit-singit na pop culture references, at mas konserbatibong paggamit ng deskripsyon — mas ipinapakita kaysa isinasabi. Ang mga modernong kuwento ay mas karakter-kina-centro at visual; madalas tinuturo ang damdamin at situwasyon sa pamamagitan ng mga kilos at diyalogo kaysa sa malalalim na monologo. Bukod dito, nag-iba rin ang format: may mga web novels, serialized short stories sa social media, at interactive na pagsulat sa mga forum—lahat ng ito nagtataguyod ng instant feedback at mas eksperimento sa boses at anyo. Hindi rin nawawala ang malinaw na impluwensya ng genre fiction: fantasy, sci-fi, slice-of-life, at even romance na may modernong sensibility. Ang resulta para sa akin ay mas approachable at relatable, pero minsan nawawala ang ritwal ng pagninilay na kitang-kita sa mga klasikong akda.

Hindi ibig sabihin na ang luma ay mas mahusay o ang bago ay mas mababa — mas tama sigurong sabihin na magkaiba sila ng layunin at audience. Sa karanasan ko, mas nasisiyahan ako kapag pareho ang komplementaryo: ang 'Banaag at Sikat' para sa malalim na pag-unawa sa kontekstong historikal at intelektwal, at ang mga modernong akda para sa kasiyahan, bilis, at pagiging relevant sa kasalukuyang uso. Nakakaengganyo ring makita kung paano inuulit o ini-rework ng mga bagong manunulat ang mga lumaing tema sa bagong anyo—halimbawa, paggamit ng contemporary slang para talakayin ang mga usaping social justice, o paglalagay ng lumang aral sa loob ng sci-fi setting. Sa huli, pareho silang may lugar sa bookshelf ko: ang isa para sa pagninilay at pag-aaral, ang isa para sa mabilis na paglipat emosyunal at koneksyon sa araw-araw. Masayang isipin na kahit magkaiba ang istilo, patuloy pa rin ang pag-uusap ng mga henerasyon sa pamamagitan ng salita at salaysay.