ผู้เริ่มดูควรเริ่มจากภาคไหนของ Bakemonogatari Monogatari?

เพลง 'staple stable' ให้ความรู้สึกกร้าวๆ แต่ไม่จริงจังเกินไป เหมาะกับซีนที่ความสัมพันธ์เริ่มเป็นรูปเป็นร่าง เช่นโมเมนต์แรกๆ ระหว่าง Koyomi กับ Senjougahara ที่ทั้งเขิน ทั้งแปลกประหลาด ดนตรีจังหวะรวดเร็ว ผสมกีตาร์กับเสียงซินธ์เล็กๆ สร้างอารมณ์ก้ำกึ่งระหว่างคอมเมดี้กับความไม่ปกติ ทำให้ฉากที่คำพูดกระเด้งกันมีพลังมากขึ้นกว่าถ้าหากใช้ดนตรีเรียบๆ เพลงจบแบบช้าๆ อย่าง 'Kimi no Shiranai Monogatari' (ถ้าพูดถึงเพลงปิดของซีรีส์) เหมาะกับซีนปิดตอนที่ต้องการทิ้งความเหงาไว้ข้างหลัง ฉากที่ตัวละครถอยออกจากกันหรือคิดทบทวนความสัมพันธ์จะได้มิติขึ้นเมื่อมีเมโลดี้โอบอุ้มไว้ ฉันชอบวิธีที่ดนตรีเหล่านี้ทำให้บทสนทนาธรรมดากลายเป็นฉากที่ค้างคาในหัวผู้ชมหลังจากเครดิตขึ้นแล้ว

ครั้งแรกที่ได้เจอ 'Bakemonogatari' คือภาพของคนที่สูญเสียความหนักแน่นทางกายภาพแต่กลับหนักแน่นทางจิตใจ ความสัมพันธ์ระหว่างอารารากิกับเซ็นโจกาฮาระในฉากที่น้ำหนักของเธอหายไป ทำให้ผมคิดถึงวิธีที่เรื่องใช้วิทยาศาสตร์ประหลาดและคำคมโต้ตอบกันเพื่อเปิดเผยแผลภายในของตัวละคร ผมชอบวิธีการเล่าเรื่องที่ไม่เดินตามเส้นตรงใน 'Bakemonogatari' มันเหมือนการคุยกับเพื่อนที่มีปากจัด—บทสนทนาเป็นเครื่องมือสำคัญในการเปิดเผยความจริงซึ่งมักจะซ่อนอยู่ภายใต้คำพูดเล่นใหญ่หรืออารมณ์ประชด หัวข้ออย่างความผิดพลาด ความละโมบ หรือละทิ้ง ถูกนำเสนอผ่านสัตว์วิญญาณ (oddities) ที่มีความหมายมากกว่าคำอธิบายทางเหนือธรรมชาติ ท้ายที่สุดแล้วสิ่งที่ทำให้เรื่องนี้ตราตรึงใจคือการที่ตัวละครต้องเผชิญหน้ากับตัวเองและผลที่ตามมาจากการตัดสินใจของพวกเขา ฉากเล็กๆ อย่างในอพาร์ตเมนต์หลังเหตุการณ์แปลกประหลาด มักจะทิ้งความเงียบหรือประโยคธรรมดาที่หนักแน่นจนผู้ชมยังคงขบคิดต่อไป แม้ภาพจะมีสไตล์จัด แต่แก่นของเรื่องกลับซับซ้อนและมนุษย์มากกว่าที่คิด

หน้าแรกของเล่มนั้นทำให้ผมหยุดอ่านทันทีแล้วรู้ว่าโลกใบนี้มีวิธีเล่าเรื่องที่ต่างออกไปมาก ฉันมองว่ารูปแบบอนิเมะ 'Bakemonogatari' ถูกดัดแปลงมาจากนิยายเล่มชื่อเดียวกันคือ 'Bakemonogatari' ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของชุดนิยาย 'Monogatari' เขียนโดย Nisio Isin เล่มนี้รวมเรื่องสั้นหลายตอนที่เล่าเหตุการณ์แรกๆ ระหว่างตัวเอกกับคนที่ถูกผูกติดกับของแปลก ๆ ทางเหนือธรรมชาติ ดังนั้นอนิเมะจึงนำเอาโครงเรื่องและบทสนทนาเฉียบคมจากนิยายมาแปลงเป็นภาพเคลื่อนไหว โดยยังรักษามุขภาษาและสไตล์บทพูดที่เป็นเอกลักษณ์ไว้ ในฐานะแฟนที่อ่านนิยายก่อนดูอนิเมะ ฉันรู้สึกว่าเนื้อหาในเล่มต้นฉบับเต็มไปด้วยบทสนทนาที่ยาวและซับซ้อน ซึ่งทีมอนิเมะคัดเลือกฉากสำคัญมาเรียงใหม่ให้จังหวะภาพกับบทพูดกลมกลืนกัน ผลลัพธ์เลยออกมาทั้งแปลกทั้งน่าติดตาม เหมือนนิยายต้นฉบับถูกตัดแต่งให้เข้ากับภาษาภาพยนตร์แต่ยังคงกลิ่นอายเดิมไว้

แหล่งกำเนิดของเรื่องใน 'Bakemonogatari' และทั้งซีรีส์ 'Monogatari' เป็นการผสมผสานที่ฉันชอบคิดว่าเหมือนการนำตำนานพื้นบ้านมาผ่านกรองความคิดสร้างสรรค์ของนักเขียน ผลงานต้นฉบับมาจากนิยายของ 'Nisio Isin' ซึ่งใช้โครงเรื่องเป็นชุดของคดีเหนือธรรมชาติที่แต่ละคดีสะท้อนปมด้านจิตใจของตัวละครมากกว่าเป็นแค่ผีหรือสัตว์ประหลาดธรรมดา พออ่านฉบับนิยายแล้ว จะเห็นว่ามีการหยิบเอาโยไค ตำนานเมือง และนิทานพื้นบ้านญี่ปุ่นมาบิดพลิ้ว ทั้งยังเติมลูกเล่นคำและการเล่าแบบไม่เป็นเส้นตรง ทำให้ตอนอย่าง 'Hitagi Crab' ถูกถ่ายทอดเป็นเรื่องของความหนักอึ้งในใจคน มากกว่าจะเป็นแค่ปูประหลาด และ 'Mayoi Snail' กลายเป็นภาพแทนของการหลงทางภายในตัวเองมากกว่าการตามหาแผนที่จริงๆ เมื่อดูอนิเมะที่สตูดิโอ Shaft กับสไตล์การกำกับที่เน้นภาพตัดและบทสนทนา ฉันยิ่งรู้สึกว่าต้นกำเนิดเชิงวัฒนธรรมและการประดิษฐ์ทางภาษาถูกยกขึ้นมาเป็นองค์ประกอบหลัก ที่สุดแล้วเพลง เดิม และภาพประกอบของ 'VOFAN' ก็ช่วยเติมมิติให้เรื่องราวดูเหมือนถูกดึงมาจากความฝันร่วมสมัย — และนั่นทำให้ฉันยังคงกลับไปอ่านซ้ำเสมอ

การดูตามลำดับออกฉายทำให้ฉันรู้สึกเหมือนได้ตามดูวิวัฒนาการของซีรีส์อย่างเต็มตา เมื่อเริ่มต้น ฉันมักแนะนำให้ดูตามลำดับการปล่อยจริง: เริ่มจาก 'Bakemonogatari' แล้วต่อด้วยตอนพิเศษหรือ OVA ที่ออกตามมา ตามด้วย 'Nisemonogatari' และซีซันต่อ ๆ ไป เช่น 'Monogatari Series Second Season' และ 'Owarimonogatari' เพราะการดูตามนี้จะรักษาการเซอร์ไพรส์บางอย่างของการเปิดเผยข้อมูลตัวละครและวิธีที่งานภาพกับดนตรีพัฒนาไปตามกาลเวลา อีกข้อดีคือเมื่อดูตามออกฉาย ฉันสามารถเห็นว่าแต่ละ OVA ถูกออกแบบมาสำหรับผู้ชมแบบไหน—มีทั้งสั้นที่เป็นมุขพิเศษ การ์ตูนขำ หรือเนื้อหาเติมเต็มฉากสำคัญ ซึ่งถ้าดูตามออกฉายจะรู้สึกรับอรรถรสครบและได้สัมผัสการ “โต” ของสไตล์การเล่าเรื่อง โดยรวมแล้ว ถ้าต้องเลือกหนึ่งวิธีสำหรับคนที่อยากเก็บอรรถรสเต็ม ฉันจะชอบให้ดูตามลำดับการปล่อยก่อนเป็นอันดับแรก

บอกตามตรงว่า เสียงเปิดและเพลงประกอบของ 'Bakemonogatari' เป็นสิ่งที่ฉันติดใจจนรู้สึกเหมือนเป็นส่วนหนึ่งของเรื่อง ไม่ใช่แค่เพลงประกอบธรรมดา แต่มันคือการสื่อสารตัวละครผ่านเมโลดี้และน้ำเสียง โดยเฉพาะ OP อย่าง 'staple stable' ที่ร้องโดยนักพากย์ของตัวละครในเรื่อง ซึ่งการให้ตัวละครเป็นผู้ร้องทำให้โทนเพลงผูกกับบุคลิกของตัวละครนั้น ๆ ทันที การเรียงชั้นเสียงใน OP มักจะใช้สไตล์ร้องที่มีเอกลักษณ์—บางท่อนร้องคล้ายพูด บางท่อนก็ลากเสียงเหมือนขยี้ความรู้สึก ทำให้ฟังครั้งเดียวแล้วจำได้ ส่วน BGM ที่แต่งโดยทีมงานดนตรีอย่างผู้ประพันธ์จากค่ายผลิตเพลงชื่อดังมีการผสมเครื่องดนตรีไม่ธรรมดา: เปียโนมินิมอล กีตาร์อะคูสติกบาง ๆ และจังหวะเพอร์คัชชันที่แปลกแต่ลงตัว ผลคือเพลงประกอบกลายเป็นตัวบอกนัยยะแทนบทพูดของตัวละครได้ และนั่นคือเหตุผลที่มันโดดเด่น เหมือนฉากหนึ่ง ๆ ถูกเน้นด้วยสัญญะทางดนตรีมากกว่าคำพูดเพียงอย่างเดียว สุดท้ายแล้วการที่ซีรีส์เลือกเพลงจากนักพากย์และศิลปินภายนอกอย่าง 'supercell' ที่มีเพลงฮิตอย่าง 'Kimi no Shiranai Monogatari' มาเป็นส่วนหนึ่งของแพ็กทำให้ทั้ง OP และ ED เกิดการปะทะทางอารมณ์ที่น่าจดจำ — ฉันมักหยิบเพลงพวกนี้มาเปิดเมื่ออยากคิดถึงบรรยากาศแปลก ๆ ของเรื่อง อีกอย่างคือมันฟังซ้ำแล้วไม่เบื่อจริง ๆ

เราเป็นคนที่ชอบสะสมอนิเมะแบบมีแผนเล็กๆ และเรื่องนี้เป็นหนึ่งในผลงานที่หาชมแบบถูกลิขสิทธิ์ได้ยากแต่คุ้มค่า 'Bakemonogatari' มักโผล่ขึ้นในแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งหลักบ้างเป็นช่วงๆ โดยเฉพาะ 'Crunchyroll' ที่เคยมีซีรีส์จากสำนักอนิพล็อกซ์มาให้ดูพร้อมซับหลายภาษา ซึ่งตอนที่ผมเจอครั้งแรกมันมากับซับอังกฤษแต่คุณภาพการแปลค่อนข้างนิ่ง ส่วนอีกทางเลือกที่เห็นบ่อยคือ 'Netflix' ที่แต่ละประเทศมีข้อเสนอไม่เหมือนกัน ดังนั้นบางครั้งซีซั่นใดซีซั่นหนึ่งจะปรากฏในประเทศต่างๆ แต่ไม่ได้หมายความว่าจะมีทุกภาคพร้อมกัน ในแง่ของแผ่นบลูเรย์ เรามักสั่งจากร้านค้าต่างประเทศหรือผู้จัดจำหน่ายอย่างเป็นทางการที่นำเข้ามาขายในไทย เพราะการมีแผ่นทำให้ได้ภาพเสียงแบบต้นฉบับและซับภาษาเพิ่มเติม บางครั้งร้านค้าสต็อกจำกัดจึงต้องสั่งจองล่วงหน้า อีกทางที่ไม่ควรมองข้ามคือบริการดิจิทัลสโตร์ เช่นร้านขายดิจิทัลบนแพลตฟอร์มหลักที่อาจมีการขายแบบเป็นคอลเลกชัน เมื่อต้องการชมจริงจังควรเช็กว่าภาษาไทยหรือซับไทยมีให้ไหม รวมถึงตรวจสอบสิทธิ์ในประเทศก่อนซื้อ เพราะสิ่งที่มีในสิงคโปร์หรือญี่ปุ่น อาจยังไม่ข้ามมาในไทย จบด้วยความรู้สึกว่าแม้จะตามหาเหนื่อยหน่อย แต่การได้ดูแบบถูกต้องให้คุณค่ากับงานศิลป์ของเรื่องนี้และความพิเศษในการฟังบทสนทนาแบบต้นฉบับ

ครั้งแรกที่ผมกลับมามองตัวละครหลักใน 'Bakemonogatari' ผมรู้สึกว่าพวกเขาไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อให้เป็นฮีโร่อย่างเดียว แต่เป็นกระจกสะท้อนความบกพร่องของกันและกัน การเติบโตของโคโยมิ อารางิสำหรับผมคือการเดินทางจากคนที่อยากช่วยเพราะรู้สึกผิด ไปเป็นคนที่เริ่มยอมรับว่าไม่ได้แก้ปัญหาได้ทุกอย่างและบางครั้งการอยู่เคียงข้างก็เพียงพอ ในช่วงต้นที่เห็นภาพของเขาหลังจากเหตุการณ์ใน 'Kizumonogatari' ทำให้เข้าใจว่าการช่วยคนอื่นเป็นทั้งแรงผลักดันและกับดัก อารางิเรียนรู้ที่จะไม่ปล่อยให้ตัวเองถูกนิยามด้วยอดีตของผู้อื่น เขามีโมเมนต์ที่คล้ายฮีโร่แต่ก็เต็มไปด้วยความผิดพลาด—การตัดสินใจที่เอาไว้ช่วยใครสักคนกลับสร้างเงื่อนไขใหม่ให้ชีวิตคนคนนั้น ในแง่นี้พัฒนาการของเขาเป็นเรื่องของการยอมรับภาระที่เลือกเอง และการยอมรับว่าความสัมพันธ์ต้องการความเปราะบางจากสองฝ่าย สุดท้ายสิ่งที่ผมประทับใจคือการที่อารางิไม่ได้จบลงด้วยการเป็นคนเก่งขึ้นอย่างเดียว แต่เขาเรียนรู้การฟัง การปล่อย และการเป็นผู้ค้ำจุนที่ไม่เอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง นี่แหละคือพัฒนาการที่รู้สึกจริงและมนุษย์มากกว่าแค่การชนะปีศาจหรือทำภารกิจให้สำเร็จ