มังงะ Dandadan Okarun กับอนิเมะมีฉากสำคัญต่างกันอย่างไร?

เปิดตัวด้วยความแปลกประหลาดที่ผสมผสานกันอย่างลงตัวระหว่างพลังเหนือธรรมชาติกับความโรแมนติกวัยรุ่น 'DANDADAN' เล่มแรกพาเราไปรู้จักกับโมโมะ เด็กสาวผู้เชื่อในเรื่องผี แต่ไม่เชื่อเรื่องยูเอฟโอ เธอได้พบกับโอคาริน เด็กหนุ่มที่เชื่อในยูเอฟโอแต่ปฏิเสธเรื่องผี ทั้งคู่ตัดสินใจพิสูจน์ความเชื่อของกันและกัน สิ่งที่เริ่มต้นจากการท้าพนันธรรมดากลายเป็นการผจญภัยสุดตะลึงเมื่อพวกเขาปะทะกับสิ่งลึกลับทั้งจากโลกนี้และนอกโลก เรื่องราวเต็มไปด้วยการผสมผสานระหว่างความสยองขวัญกับความสนุกสนาน พร้อมด้วยการออกแบบตัวละครที่มีเอกลักษณ์และการ์ตูนแอ็คชั่นที่ดุดัน

การอ่าน 'Dandadan' ในฉบับแปลไทยทำให้รู้สึกถึงความพยายามของทีมงานที่อยากถ่ายทอดอารมณ์ดั้งเดิมให้มากที่สุด สังเกตได้จากคำแสลงและมุกตลกที่ปรับให้เหมาะกับบริบทไทย บางครั้งก็ได้อรรถรสต่างจากต้นฉบับเล็กน้อย เช่น การใช้คำว่า 'เวรรัก' แทนการเล่นคำญี่ปุ่น แต่โดยรวมยังคงความรู้สึกเรื่องราวความสัมพันธ์ระหว่างตัวเอกกับสิ่งลี้คลับไว้ได้ครบถ้วน ส่วนฉากแอ็กชันที่เต็มไปด้วยความเร็วแรงก็ยังสื่อสารได้ดีผ่านภาษาภาพที่ไม่มีพรมแดน

ไม่น่าเชื่อว่าคอนเซปต์สวนทางของความเชื่อจะทำให้เรื่องราวมันสนุกแบบนี้ ใน 'dandadan' ตัวละครหลักที่เด่นชัดคือตัวละครสองคนที่เป็นคู่ตรงข้ามแต่เติมเต็มกันได้สุดๆ: สาวนักเรียนนักสืบลึกลับ มโมะ อะยะเซะ กับเด็กหนุ่มที่มักถูกเรียกว่าจอมมูเตลูแบบสนุกๆ ว่า โอการุน (เรียกง่ายๆ ว่าโอการุน) — หนึ่งคนเชื่อผีสุดหัวใจ อีกคนเชื่อว่ามีเอเลี่ยนจริงเท่านั้น ทั้งคู่เลยดึงกันเข้าไปสู่เรื่องเหนือธรรมชาติที่บ้าระห่ำ พลังของมโมะเป็นแนวผีและการเชื่อมต่อกับวิญญาณ เธอมีความสามารถในการมองเห็น/ติดต่อวิญญาณ และเปิดช่องทางให้ภูตผีออกมาช่วยหรือโจมตีได้ บางครั้งพลังนั้นทำให้ร่างกายของเธอถูกใช้เป็นพาหนะให้กับพลังวิญญาณจนเกิดท่าโจมตีแปลกๆ ที่ผสมระหว่างความหลอนและพลังทำลายล้าง ขณะที่โอการุนได้พลังที่มาจากสิ่งที่ไม่ใช่มนุษย์ — เทคโนโลยีหรือสิ่งมีชีวิตจากนอกโลกที่ฝังหรือเปลี่ยนแปลงร่างกายของเขา ทำให้เขาทนทานกว่าปกติ มีการฟื้นตัวสูง และสามารถใช้พลังแบบพุ่งชนหรือยิงพลังงานได้ในบางโอกาส มองรวมๆ ผมชอบวิธีที่ผู้เขียนเล่นกับความเชื่อของตัวละคร ทั้งการทำให้พลังเป็นส่วนหนึ่งของบุคลิกและความกลัวของพวกเขา มากกว่าจะเป็นแค่ท่าไม้ตายสะดวกๆ — มันทำให้ฉากต่อสู้มีมิติและชวนลุ้นเสมอ

บอกตามตรง ความสัมพันธ์ที่ชัดเจนและสำคัญที่สุดใน 'Dandadan' คือความผูกพันระหว่างสองตัวเอกที่กลายเป็นแกนกลางของเรื่อง: มุโม่ (Momo Ayase) กับโอคะรุน (Okarun) — ความสัมพันธ์แบบคู่หูที่มีทั้งความตึงเครียด ความหวังดี และแววโรแมนติกแฝงอยู่ ช่วงแรกของเรื่องเขาและเธอดูเหมือนจะเป็นคู่กัดเพราะมุมมองเรื่องเหนือธรรมชาติแตกต่างกัน แต่เมื่อเผชิญกับปรากฏการณ์ประหลาด ทั้งสองเริ่มพึ่งพากันมากขึ้นและเปิดเผยความเปราะบางส่วนตัวให้กันและกัน เห็นได้ชัดว่าพัฒนาการความสัมพันธ์นี้ไม่ใช่แค่เพื่อนร่วมผจญภัย แต่กลายเป็นสายสัมพันธ์ที่เติมเต็มกันทั้งด้านอารมณ์และพลังต่อสู้ เหมือนฉากที่ทั้งคู่ช่วยกันแก้ปริศนาแล้วแตกต่างกันของโลกวิญญาณ ซึ่งช็อตเล็ก ๆ เหล่านั้นทำให้ฉันรู้สึกว่าความสัมพันธ์ของพวกเขามีน้ำหนักจริงๆ นอกจากคู่นำแล้ว ยังมีความสัมพันธ์สำคัญแบบข้างเคียงที่ผลักดันพล็อตอย่างมาก เช่นความเชื่อมโยงกับคนใกล้ตัวของตัวละครและเครือข่ายของสิ่งเหนือธรรมชาติ—ครอบครัว เพื่อนร่วมชั้น และตัวละครที่เป็นทั้งศัตรูและพันธมิตร ตัวอย่างเช่น พื้นเพและอดีตของแต่ละคนถูกเปิดเผยผ่านการปะทะกับภูตผีหรือเทคโนโลยีลึกลับ ทำให้เราเห็นว่าความสัมพันธ์กับญาติหรือคนรู้จักทั่วไปก็สามารถส่งผลต่อชะตากรรมของฉากใหญ่ได้ เช่นเดียวกับบทบาทของฝ่ายตรงข้ามที่ไม่ได้เป็นเพียงคนร้ายแบบแบน ๆ แต่มีเรื่องราวเบื้องหลังที่เชื่อมโยงกับตัวเอก ทำให้ความขัดแย้งบางฉากมีความเป็นมนุษย์มากขึ้น และทำให้การตัดสินใจของตัวเอกมีความซับซ้อนขึ้นตามไปด้วย อ่านแล้วชอบที่ 'Dandadan' ไม่ได้จบความสัมพันธ์แค่แบบสองมิติ—มันเล่นกับความสัมพันธ์หลายชั้น ทั้งมิตรภาพ ความรัก ความแค้น และความรับผิดชอบทางศีลธรรม ซึ่งทำให้ตัวละครรองหลายตัวมีความหมาย ไม่ว่าจะเป็นคนที่คอยให้ข้อมูลเชิงลึกหรือคนที่เป็นแรงกระตุ้นให้ตัวเอกต้องเติบโต ยิ่งฉากที่ตัวละครต้องเลือกระหว่างการปกป้องคนที่รักกับการตามหาความจริง ยิ่งสะท้อนว่าความสัมพันธ์ในเรื่องเป็นหัวใจที่นำทางทั้งความตลกและความมืดของเนื้อเรื่อง สรุปคือ ความสัมพันธ์สำคัญ ๆ ในเรื่องไม่ได้จำกัดอยู่แค่ชื่อบุคคลเดียว แต่เป็นเครือข่ายความผูกพันที่ขับเคลื่อนทั้งอารมณ์และพล็อต ซึ่งทำให้การติดตามทุกบทตอนรู้สึกคุ้มค่าทางอารมณ์และน่าติดตามเสมอ — นี่แหละเหตุผลที่ฉันยังคงตื่นเต้นทุกครั้งเมื่อเห็นพัฒนาการของความสัมพันธ์พวกนี้

แฟนๆ หลายคนมักจะโหวตให้ตัวละครที่แต่งง่ายที่สุดจาก 'Dandadan' เป็นตัวละครหญิงหลัก เพราะชุดและลุคของเธอทำตามได้ไม่ยุ่งยากและยังคงความน่ารักโดดเด่นในงานคอสเพลย์ได้ดีมาก ผมคิดว่า Momo Ayase (ถ้าจะเรียกชื่อตัวละครอย่างเป็นกันเอง) เป็นตัวเลือกยอดนิยมอันดับต้นๆ เพราะคอสตูมพื้นฐานคือเครื่องแบบนักเรียนญี่ปุ่นที่หาได้จากร้านเช่า ชุดสั่งตัด หรือซื้อมือสองตามตลาดนัด ราคาประหยัดและจัดหาได้ง่ายกว่าชุดแฟนตาซีที่ต้องมีชิ้นส่วนเฉพาะตัว นอกจากนี้ทรงผมของเธอไม่ต้องซับซ้อนมาก ถ้าไม่อยากตัดผมจริง การใส่วิกสั้นสีน้ำตาลอ่อนหรือดำที่จัดทรงให้มีหน้าม้าเล็กน้อยก็ทำให้คนจำรูปลักษณ์ได้ทันที ส่วนเมกอัพเน้นโทนใสๆ เพิ่มคอนแทคสีถ้าต้องการความโดดเด่น และถ้าจะเพิ่มพร็อพเล็กๆ อย่างกระเป๋านักเรียน หนังสือสเก็ตช์ หรือไอเท็มที่เกี่ยวกับพลังเหนือธรรมชาติของเรื่อง ก็ช่วยให้คอสเพลย์สมบูรณ์ขึ้นโดยไม่ต้องลงทุนเยอะ ทางเลือกที่สองที่มักได้รับความนิยมคือคู่คอสเพลย์แบบ Momo กับอีกฝ่ายชายหลัก เพราะการไปเป็นคู่ทำให้คนดูจดจำฉากและไดนามิกจากเรื่องได้ง่าย อีกฝ่ายชายมักมีชุดที่เป็นเสื้อคลุมหรือแจ็กเก็ตสวมทับ ทรงผมและแว่นตาที่ชัดเจนจึงทำตามได้สะดวกเช่นกัน การเล่นมุมมองสีหน้า ท่าทาง และมุกประจำตัวจากมังงะจะเพิ่มความน่ารักและความถูกใจให้กับผู้ชมในงาน ข้อดีของการเลือกตัวละครหลักทั้งสองคือพร็อพไม่จำเป็นต้องเป็นงานฝีมือแพงๆ — เสื้อผ้าหลักหาได้จากร้านทั่วไป ส่วนรายละเอียดที่เหลือสามารถทำขึ้นเองจากวัสดุพื้นฐาน เช่น ฟองน้ำ ผ้า และสีสเปรย์ ถ้าอยากลองมุมที่ท้าทายมากขึ้น แต่ยังได้เสียงตอบรับดี ก็คือคอสเพลย์เวอร์ชันฉากสำคัญหรือโหมดพลังพิเศษ ซึ่งอาจต้องเพิ่มอาร์ตเมกอัพหรือชิ้นส่วนเรซิ่นเพื่อทำสัญลักษณ์พิเศษ แต่สำหรับคนที่อยากเริ่มต้นง่ายและยังเป็นที่ชื่นชอบในชุมชน ผมแนะนำให้เลือกชุดโรงเรียนของ Momo แล้วเล่นบทบาทให้สุด ทั้งท่าทางการแสดงสีหน้าและการโพสท์ภาพแบบมีคอนเซปต์ จะเห็นได้ชัดว่าคอสเพลย์ไม่จำเป็นต้องแพง แค่จับอารมณ์ตัวละครออกมาได้ก็ได้รับเสียงชื่นชมมากแล้ว โดยสรุป ความเป็นมิตรของชุด เครื่องหมายจำได้ง่าย และงบประมาณที่ไม่สูงทำให้ตัวละครหญิงหลักจาก 'Dandadan' เป็นตัวเลือกที่ทั้งคอสเพลย์ง่ายและฮิตสุดในงาน ผมชอบเวลาเห็นคนแต่งแล้วเล่นบทได้ตรงกับจังหวะตลกและฉากดราม่าของเรื่อง เพราะมันทำให้ทั้งแฟนเก่าและคนที่เพิ่งรู้จักเรื่องนี้มีความสุขร่วมกัน

บอกตรงๆ ผมคิดว่าในโลกของ 'Dandadan' ตัวละครที่แฟนๆ ถกเถียงกันมากที่สุดเรื่องแบ็กสตอรี่คงต้องยกให้ฝ่ายตัวละครหลักชายที่มีความลึกลับและช่องว่างของข้อมูลมากพอให้แฟนคลับตีความได้สารพัด เหตุผลคืองานเขียนของเรื่องนี้มักปล่อยเบาะแสเป็นภาพสั้น ๆ หรือฉากที่ตัดขาด ทำให้แฟน ๆ ต้องต่อจิ๊กซอว์เอง ไม่ว่าจะเป็นปมเกี่ยวกับต้นตอพลัง พฤติกรรมที่ดูขัดแย้ง หรือความสัมพันธ์ที่ดูจะมีความหมายมากกว่าคำพูดในหน้าเรื่องปกติ ความไม่แน่นอนนี่แหละที่เป็นเชื้อไฟให้เกิดทฤษฎีทั้งหวาน ทั้งมืด และบางครั้งก็เฟคชั่นแฟนฟิคขึ้นมาเต็มฟอรัม ในมุมผม จุดที่ทำให้การถกเถียงเข้มข้นคือการผสมผสานแนวผี-เอเลี่ยนของเรื่อง มุมมองที่ว่าโลกมีมากกว่าหนึ่งชั้นและตัวละครบางคนอาจมีที่มาที่ไม่ธรรมดาเปิดพื้นที่ให้แฟน ๆ คาดเดาเรื่องเชื้อสายหรือการฝังความทรงจำ ทั้งทฤษฎีที่บอกว่าตัวละครถูกทดลองหรือมีความเชื่อมโยงกับอีกโลกหนึ่ง ไปจนถึงแนวคิดว่าพฤติกรรมบางอย่างเป็นผลจากการเติบโตท่ามกลางความรุนแรงหรือการสูญเสีย ฉากที่ตัวละครนิ่งหรือถอนหายใจในฉากหลังเล็ก ๆ กลายเป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่แฟน ๆ เอามาขยายความ คนที่ชอบวิเคราะห์ชอบหยิบบทพูดสั้น ๆ มาต่อเติมเป็นเรื่องราวยาว ๆ แล้วถกกันว่าอันไหนน่าเชื่อถือกว่ากัน อีกมุมหนึ่งที่ผมชอบคือการเปรียบเทียบตัวละครที่มีแบ็กสตอรี่ถูกเปิดเผยมากกว่าว่าเขาเปลี่ยนตัวละครหลักอย่างไร เรื่องนี้ทำให้บางคนชอบมองว่าตัวละครที่ดูลึกลับเป็นกระจกสะท้อนความเชื่อของอีกฝ่ายเลยทีเดียว เช่น ประเด็นว่าความลับของตัวละครหนึ่งอาจทำให้พฤติกรรมของอีกตัวละครดูซับซ้อนขึ้น หรือทำให้ฉากแอ็กชันมีน้ำหนักทางอารมณ์มากขึ้น ซึ่งแฟน ๆ ก็ชอบตีความออกมาเป็นธีมต่าง ๆ เหมือนการอ่านซ้ำแล้วค้นหาคอนเน็กชันที่ซ่อนอยู่ ในฐานะคนที่ชอบทั้งแนวแฟนทาซีและการวิเคราะห์เชิงจิตวิทยา ผมตื่นเต้นกับการได้เห็นทฤษฎีใหม่ ๆ เกิดขึ้นแม้บางทฤษฎีจะสุดโต่งไปหน่อย สรุปแบบไม่เป็นทางการก็คือ ผมเองมักเอียงไปทางตัวละครที่มีช่องว่างข้อมูลเยอะ ๆ — เพราะยิ่งช่องว่างมาก ยิ่งมีพื้นที่ให้จินตนาการและการตีความ แต่ก็ชอบที่แฟน ๆ บางกลุ่มยืนกรานในทฤษฎีที่มีเหตุผลรองรับ ทำให้การโต้วาทีมีทั้งมิตรภาพและไฟฝัน ปิดท้ายด้วยความรู้สึกว่า เรื่องราวที่ทิ้งคำถามไว้ให้แฟน ๆ ตอบนี่แหละทำให้การอ่าน 'Dandadan' สนุกขึ้นหลายเท่า และผมตั้งตารอการเปิดเผยต่อไปด้วยความอยากรู้แบบเด็ก ๆ ที่ไม่ยอมหยุดถาม

ในโลกของ 'Dandadan' ตัวร้ายไม่ได้ถูกกำหนดด้วยคนเพียงคนเดียวเสมอไป แต่เป็นกลุ่มพลังเหนือธรรมชาติและคนที่ใช้หรือถูกกระทบจากพลังนั้น ๆ ที่ผลัดกันเป็นฝ่ายตรงข้ามกับตัวเอก มองแบบรวม ๆ แล้วศัตรูหลักสามารถแบ่งออกเป็นสามประเภทใหญ่: วิญญาณหรือโยไคที่มีแรงจูงใจแบบดั้งเดิม เช่น ความแค้นหรือความผูกพันเดิม ๆ; สิ่งมีชีวิตจากต่างมิติหรือเอเลี่ยนที่มีเป้าหมายเชิงระบบหรือความอยู่รอด; และมนุษย์ที่แสวงหาอำนาจหรือความรู้ที่พ่วงมาด้วยผลลัพธ์โหดร้าย ผมชอบที่เรื่องไม่ได้ยึดติดกับคำว่าตัวร้ายแบบขาวดำ ทำให้การแยกฝ่ายมีชั้นเชิงและเหตุผลหลังการกระทำของพวกเขาฟังขึ้นเมื่อพิจารณาจากมุมมองของตัวละครนั้น ๆ มาดูลักษณะของแต่ละกลุ่มให้ลึกขึ้น วิญญาณหรือโยไคในเรื่องมักมีแรงจูงใจเป็นเรื่องส่วนตัวชัดเจน บางตนต้องการแก้แค้นเพราะถูกทรมานหรือถูกทอดทิ้ง บางตนอยากคงอยู่ต่อไปไม่ยอมเลือนหาย ซึ่งการมีแรงจูงใจเช่นนี้ทำให้การเผชิญหน้าระหว่างตัวเอกกับสิ่งเหนือธรรมชาติเต็มไปด้วยความเศร้าและความขัดแย้งทางจริยธรรม ส่วนพวกเอเลี่ยนหรือสิ่งมีชีวิตจากมิติอื่นมักมีมุมมองที่ต่างออกไป — พวกเขาอาจมองมนุษย์เป็นทรัพยากร ชนิดข้อมูล หรือสิ่งทดลอง เป้าหมายของพวกนี้จึงอาจเป็นได้ทั้งการสำรวจ สืบพันธุ์ หรือการยึดครอง ซึ่งความเย็นชาทางตรรกะของพวกเขากลับย้ำความอันตรายได้มากกว่าความแค้นของวิญญาณ มนุษย์ที่เป็นตัวร้ายนั้นชวนให้คิดตามมากที่สุด เพราะแรงจูงใจของพวกเขามักผสมผสานระหว่างความกลัว ความทะเยอทะยาน และความหวังดีบิดเบี้ยว บางคนข้ามเส้นเพราะอยากปกป้องคนที่รัก บางคนหลงใหลในพลังจนลืมความเป็นมนุษย์ การที่ตัวร้ายบางคนมีเหตุผลทับซ้อนทำให้ฉากปะทะทุกครั้งมีน้ำหนักขึ้น — ไม่ใช่แค่การโชว์พลังหรือสู้เพื่อชีวิต แต่เป็นการโต้เถียงทางค่านิยม ซึ่งทำให้บทบาทของตัวร้ายใน 'Dandadan' มีความมืดมนแต่ก็เข้าใจได้ในระดับหนึ่ง ท้ายที่สุดสิ่งที่ทำให้ศัตรูในเรื่องน่าจดจำไม่ใช่แค่การกระทำ แต่เป็นเหตุผลเบื้องหลังที่ชวนให้คิดตาม ผมมองว่าความสามารถของผู้เขียนคือการนำตัวร้ายที่อาจจะเป็นเพียงอุปกรณ์เล่าเรื่องกลับกลายเป็นคนมีมิติ ผู้ชมจึงได้เห็นทั้งโศกนาฏกรรม ความตลกร้าย และความโหดร้ายปนกันไป ทุกครั้งที่จบฉากสำคัญของตัวร้าย ผมมักยังคงมึนงงและคิดต่อถึงผลกระทบที่พวกเขาทิ้งไว้ ซึ่งทำให้ติดตามต่อไปได้ไม่ยากเลย

บอกตามตรงว่า ณ ตอนนี้ยังไม่มีประกาศวางขาย 'dandadan' ฉบับแปลไทยอย่างเป็นทางการจากสำนักพิมพ์ไหนที่แน่ชัด แต่ในฐานะแฟนที่ติดตามวงการมานาน ฉันมองเห็นกรอบเวลาแบบทั่วไปที่มักเกิดขึ้นเมื่อมีการซื้อสิทธิ์มังงะจากญี่ปุ่น การแปล งานอาร์ตเวิร์ก การจัดพิมพ์ และการขออนุญาตด้านเรตติ้งใช้เวลาพอสมควร เส้นทางนี้เคยเห็นกับ 'Chainsaw Man' ตอนที่ถูกนำมาแปลไทย—มีช่วงเวลาระหว่างประกาศลิขสิทธิ์กับการวางขายจริงซึ่งกินเวลาหลายเดือน ฉันเลยคิดว่าแฟนๆ ควรเตรียมใจไว้บ้างสำหรับความไม่แน่นอน แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะนานเกินควร พูดแบบแฟนที่รอคอยและตื่นเต้นไปพร้อมกัน คือฉันพร้อมจะซื้อทันทีที่มีประกาศอย่างเป็นทางการ จะได้เก็บเล่มจริงไว้บนชั้นและสนับสนุนผลงานที่ชอบ ให้คอยตามข่าวจากช่องทางของสำนักพิมพ์ในไทย จะเห็นวันวางขายและข่าวพรีออเดอร์ได้เร็วที่สุด