วัน
เชงเม้งเป็นเทศกาลที่เน้นไปที่การไปเยี่ยมหลุมศพของบรรพบุรุษ ทำความสะอาด ปรับแต่ง และวางเครื่องเซ่นเรียบง่ายก่อนฤดูปลูกผักใหม่ ฉันมองว่าบรรยากาศของเชงเม้งค่อนข้างสงบและเป็นกิจกรรมของครอบครัวเป็นหลัก ทุกคนจะช่วยกันกวาด ลบใบไม้ วางดอกไม้ ผลไม้ และบางบ้านก็จุดธูปเผากระดาษเงินกระดาษทองให้ผู้ล่วงลับ การทำความสะอาดสุสานไม่ใช่แค่พิธีกรรม แต่ยังเป็นการแสดงความเคารพและเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างคนเป็นกับคนตายด้วย
เมื่อเปรียบเทียบกับวันสารทของไทย สิ่งที่สะดุดตาคือกรอบความเชื่อและการปฏิบัติ วันสารทมักผูกโยงกับการทำบุญตักบาตร การถวายสังฆทาน และพิธีอุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษและวิญญาณไร้ญาติ บรรยากาศจะมีทั้งพิธีทางศาสนาและความเชื่อพื้นบ้าน เช่น การเลี้ยงผีหรือการทำข้าวต้ม/อาหารคาวหวานไปวางที่ศาลเจ้าหรือหน้าบ้านเพื่อให้วิญญาณรับ ทั้งสองเทศกาลมีเป้าหมายร่วมกันคือระลึกถึงบรรพบุรุษ แต่เชงเม้งเน้นการดูแลสุสานและความเป็นครอบครัว ในขณะที่วันสารทเน้นการทำบุญให้เป็นสาธารณะและการไถ่บาป-อุทิศส่วนกุศลให้ผู้ตายโดยผ่านพิธีทางพระสงฆ์
นอกจากเวลาในรอบปีที่ต่างกัน—เชงเม้งมักอยู่ในต้นฤดูใบไม้ผลิ ขณะที่วันสารทของไทยจะเกิดในช่วงกลางปีถึงปลายฝน—ความหมายเชิงสัญลักษณ์ก็ไม่เหมือนกัน เชงเม้งสื่อถึงการเริ่มต้นใหม่และการทำความสะอาด ในขณะที่วันสารทผสมผสานการอุทิศบุญและการขอขมาต่อวิญญาณที่อาจยังไม่ได้รับการไถ่ สีสันของสองงานนี้ชวนให้ฉันคิดถึงว่าพิธีกรรมเกี่ยวกับความตายมักสะท้อนลักษณะวัฒนธรรมของแต่ละพื้นที่ได้ชัดเจน