เรืองบนเตียง ดัดแปลงจากนิยายหรือเป็นงานต้นฉบับ?

เอ่ยชื่อ 'เรื่องบนเตียง' แล้วภาพหลายเวอร์ชันฉายแวบขึ้นมาในหัว เพราะชื่อนี้ฟังดูเป็นคอนเซ็ปต์ที่ถูกหยิบไปใช้ทั้งในนิยาย หนังสั้น ซีรีส์ และผลงานต้นฉบับ ทำให้คำตอบไม่ใช่แบบชัดเจนเพียงคำเดียวเสมอไป บางครั้งชื่อนั้นเป็นงานที่ดัดแปลงมาจากนิยายหรือเรื่องสั้นที่มีอยู่แล้ว แต่ก็มีเวอร์ชันที่สร้างขึ้นมาเป็นงานต้นฉบับเพื่อสื่อสารแนวคิดหรือบรรยากาศเฉพาะของผู้กำกับหรือผู้เขียนบท การแยกแยะว่าผลงานไหนเป็นการดัดแปลงหรือเป็นงานต้นฉบับจึงต้องดูจากเครดิตและโปรโมชันของผลงานนั้น ๆ รวมถึงแหล่งที่มาที่ชัดเจนของเนื้อหา

อีกมุมหนึ่งที่ช่วยตัดสินใจคือรายละเอียดในเครดิตหรือคำโปรยของผลงาน เช่นถ้าพบคำว่า 'ดัดแปลงจากนิยายโดย' หรือมีการระบุชื่อผู้แต่งต้นฉบับ ก็ยืนยันได้ค่อนข้างชัดเจนว่าเป็นการดัดแปลง ในกรณีที่ไม่มีการระบุเช่นนั้นและมีเครดิตของคนเขียนบทที่เป็นทีมเดียวกับผู้กำกับ โอกาสสูงกว่าจะเป็นงานต้นฉบับ นอกจากนี้ลักษณะการเล่าเรื่องก็ช่วยบอกใบ้ได้: งานที่มาจากนิยายมักมีโครงเรื่องหรือฉากที่มีความละเอียดของตัวละครและฉากภายในมากกว่า ขณะที่งานต้นฉบับอาจเลือกใช้ภาพหรือบทสนทนาในการสื่อสารความคิดแทนการลงรายละเอียดเชิงบรรยาย ตัวอย่างจากงานต่างประเทศอย่าง 'The Handmaid's Tale' จะชัดเจนว่าเป็นการดัดแปลงจากหนังสือ ส่วนผลงานภาพยนตร์บางเรื่องอย่าง 'Your Name' เป็นงานต้นฉบับ แม้ทั้งสองแบบจะมีข้อดี-ข้อจำกัดต่างกันไป

สุดท้ายแล้วถ้าอยากรู้แน่ชัดว่าผลงานที่กำลังพูดถึงเป็นดัดแปลงหรือเป็นต้นฉบับ วิธีที่เร็วที่สุดคือสังเกตเครดิตเริ่มต้นหรือบทสรุปของโปรโมชัน เพราะผู้สร้างมักจะโชว์แหล่งที่มาถ้าเป็นงานดัดแปลง แล้วมองจากการดัดแปลงว่ามีการเปลี่ยนแปลงโครงเรื่องหรือปรับตัวละครอย่างไรด้วย การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้มักเปิดหน้าต่างให้เห็นถึงกิมมิกของผู้สร้างแต่ละคน ทั้งนี้ความชอบส่วนตัวยังคงชัดเจนสำหรับผม: การได้เห็นนิยายที่ชื่นชอบถูกแปลงสภาพเป็นภาพยนตร์หรือซีรีส์แล้วคงความเป็นต้นฉบับไว้ได้บางครั้งให้ความรู้สึกตื่นเต้นแบบต่างออกไปจากการได้พบผลงานต้นฉบับที่พาเราเข้าไปในโลกใหม่ทั้งหมด ซึ่งทั้งสองแบบมีเสน่ห์ไม่ซ้ำกันและมักทำให้หัวใจแฟน ๆ พองโตได้เหมือนกัน