ใครเคยคัฟเวอร์เนื้อเพลงกีดกัน และคนไหนโด่งดังบ้าง?

ฉันชอบความเรียบง่ายแต่ซับซ้อนในท่อนฮุกของเพลง 'กาเหว่าที่บางเพลง' มากกว่าครั้งไหน ๆ เพราะมันจับความรู้สึกเหงาและความหวังไว้ในบรรทัดสั้น ๆ ได้อย่างแนบเนียน ท่อนฮุกไม่ได้ตะโกนหรือบอกตรง ๆ ว่าอะไรเกิดขึ้น แต่มันใช้ภาพเปรียบเปรยของกาเหว่า—นกที่เรียกหากันในคืนหรือในฤดูบางฤดู—เพื่อสื่อถึงการจากลา การรอคอย และความสัมพันธ์ที่อาจไม่สมบูรณ์แบบ ฉันชอบที่ภาษามันไม่หวือหวา แต่เมโลดี้ช่วยยกคำง่าย ๆ ให้กลายเป็นประโยคที่ก้องในหัวซ้ำแล้วซ้ำเล่า ในมุมมองของฉัน ท่อนฮุกคือจุดที่เพลงเปลี่ยนอารมณ์จากการเล่าเรื่องมาเป็นความรู้สึกส่วนตัว มันมีทั้งความเปราะบางและความกล้าในเวลาเดียวกัน เหมือนฉากหนึ่งใน 'Your Lie in April' ที่ภาพกับเสียงทำให้เส้นทางความทรงจำเด่นชัดขึ้น ฉันรู้สึกว่าท่อนฮุกของเพลงนี้ก็ทำแบบนั้น—มันทำให้ฉากเฉย ๆ กลายเป็นภาพที่มีแสงและเงา ทำให้เสียงร้องธรรมดากลายเป็นข้อความที่คนฟังสามารถใส่ความหมายเข้าไปได้ตามประสบการณ์ของตัวเอง ท้ายที่สุด ท่อนฮุกของ 'กาเหว่าที่บางเพลง' เป็นเหมือนหน้าต่างเล็ก ๆ ที่เปิดให้เห็นความเศร้าแบบสุภาพและการยอมรับบางอย่าง ฉันมักจะจดจำความเงียบหลังท่อนฮุกนั้นได้ดี เพราะมันให้เวลาคนฟังได้คิดต่อ และนั่นแหละที่ทำให้เพลงยังคงติดอยู่ในหัวฉันแม้เพลงจะจบไปแล้ว

เพลงรักส่วนใหญ่ทำหน้าที่เหมือนกระจกที่สะท้อนความสัมพันธ์ของตัวละครออกมาอย่างเรียบง่ายแต่ลึกซึ้ง ในฐานะคนฟังเพลงบ่อย ๆ ฉันมองเห็นรูปแบบความสัมพันธ์หลายแบบผ่านท่อนฮุกหรือวลีสั้น ๆ ที่ซ้ำไปมา บางเพลงบอกเล่าเรื่องรักที่เติบโตอย่างช้า ๆ ระหว่างเพื่อนที่ค่อย ๆ กลายเป็นคนรู้ใจ ความละเอียดในการใช้คำ เช่นการเน้นคำว่า 'อยู่ด้วยกัน' กับ 'เข้าใจกัน' ทำให้ภาพของสองคนที่ค่อย ๆ สร้างความไว้ใจขึ้นมาในหัวชัดเจนขึ้น อีกประเภทหนึ่งคือเพลงที่ถ่ายทอดการเฝ้ารอหรือความอึดอัดเมื่อต่างฝ่ายมีปากเสียงและไม่กล้าพูดตรง ๆ เสียงร้องที่สั่นหรือการใช้เมโลดี้ซ้ำ ๆ ช่วยขับให้ความขมคอของความไม่ลงรอยเด่นขึ้น การใช้ตัวอย่างจากงานอื่นช่วยให้เห็นความแตกต่างได้ชัด อย่างท่อนร้องใน 'Your Lie in April' (ถ้าวางท่อนเพลงที่มีอารมณ์เศร้า) จะให้ความรู้สึกของรักที่เต็มไปด้วยการเสียสละ ขณะที่เพลงป๊อปสดใสมักอธิบายความสัมพันธ์แบบเริ่มใหม่หรือคนที่เติบโตไปด้วยกัน ฉันมักจะสังเกตว่าคนแต่งมักเลือกมุมมองผู้เล่าเรื่องเป็นกุญแจสำคัญ: ถ้าเล่าเป็นคนที่ยังไม่กล้าพูด ก็จะเน้นคำว่า 'คิดถึง' หรือ 'อยาก' แต่ถ้าเป็นคนที่มั่นคง จะมีคำว่า 'จะอยู่' หรือ 'ไม่ไปไหน' สองแนวนี้สร้างภาพความรักที่ต่างกันสุดขั้ว สุดท้ายแล้ว เสน่ห์ของเพลงรักอยู่ที่มันสามารถย่อความสัมพันธ์ยาวเป็นท่อนเพลงสั้น ๆ ได้อย่างเจ็บปวดหรืออบอุ่น ฉันมักจะกลับมาเปิดเพลงเดิมซ้ำ ๆ เพื่อตามล่าจังหวะและคำที่บอกอะไรลึกกว่าคำพูดตรง ๆ นั้นเอง

เพลงนี้ฮิตจริง จนตั้งแต่เพื่อนรอบตัวถามกันบ่อยเรื่อง 'ขอเวลาลืม' ฉบับเต็มที่อ่านแล้วอินตามได้เลย ความจริงแหล่งที่มาที่น่าเชื่อถือที่สุดมักเป็นช่องทางทางการของศิลปินหรือค่ายเพลง เช่น เว็บของศิลปิน เพจของค่าย หรือคำอธิบายในวิดีโออย่าง 'Official Lyric Video' บนแพลตฟอร์มอย่าง 'YouTube' ที่มักใส่เนื้อเพลงครบตามสิทธิ์ นอกจากนี้บริการสตรีมมิ่งหลักๆ จะมีฟีเจอร์โชว์เนื้อเพลงไปพร้อมกับเพลง เช่น 'Spotify' หรือ 'Apple Music' กับ 'Joox' ที่บางเพลงให้ดูเนื้อเพลงแบบซิงค์จังหวะได้เลย ถ้าชอบอ่านเวอร์ชันแยกบรรทัด เว็บไซต์รวบรวมเนื้อเพลงระดับสากลอย่าง 'Genius' หรือแอปอย่าง 'Musixmatch' ก็มักมีข้อมูล แต่ควรเช็กว่ามาจากแหล่งที่ถูกต้องหรือไม่—บางครั้งแฟนๆ ลงเวอร์ชันที่แก้คำหรือเวอร์ชันที่ไม่ตรงต้นฉบับ การหาเวอร์ชันที่เป็นทางการจากเพจศิลปินหรือค่ายจะช่วยให้ได้ฉบับเต็มที่ถูกต้องมากที่สุด ส่วนถ้าชอบสะสมแบบของแท้ หนังสือ/บล็อกเล็ตในอัลบั้มก็เป็นอีกแหล่งที่น่ารักและได้รายละเอียดครบ เรื่องเล็กๆ แบบนี้ทำให้การฟังเพลงมีมิติขึ้นเยอะ

ลองเริ่มจากเว็บไซต์ใหญ่ ๆ ที่คนเล่นกีตาร์ทั่วโลกใช้กัน เพราะมักมีเวอร์ชันที่คนอัปโหลดแล้วดาวน์โหลดได้สะดวก สิ่งแรกที่ผมมักแนะนำคือ 'Ultimate Guitar' — ที่นี่มีทั้งคอร์ดและแท็บที่ผู้ใช้โพสต์เป็นจำนวนมาก บางเวอร์ชันมีไฟล์ PDF ให้ดาวน์โหลดหรือสามารถสั่งพิมพ์ได้ตรง ๆ ส่วนข้อดีคือมีหลายเวอร์ชันให้เลือก ทั้งเซ็ตคอร์ดง่าย ๆ และแท็บละเอียด แต่ข้อควรระวังคือคุณภาพแต่ละเวอร์ชันต่างกัน จึงต้องดูคะแนนและคอมเมนต์ของคนอื่นประกอบด้วย อีกแหล่งที่ผมใช้บ่อยคือ 'Chordify' กับ 'Jellynote' — สองเว็บนี้จะช่วยแปลงเพลงเป็นคอร์ดและมีอินเทอร์เฟซที่อ่านง่าย ถ้าต้องการไฟล์เก็บไว้บางครั้งจะต้องสมัครแบบพรีเมียม แต่ถ้าอยากได้ฟรีก็ลองค้นหาเวอร์ชันที่คนแชร์เป็น PDF ในชุมชนกีตาร์ของประเทศเรา ถ้าคุณกำลังหาคอร์ดสำหรับเพลง 'ขอเวลาลืม' ให้ลองพิมพ์ชื่อนี้ตรง ๆ ในช่องค้นหาของแต่ละเว็บ แล้วดูเวอร์ชันที่มีดาวหรือรีวิวสูงสุดก่อนดาวน์โหลด ผมมักเลือกเวอร์ชันที่มีคีย์ตรงกับเสียงร้องหรือมีคำแนะนำเรื่องแคปโซมาให้ด้วย

แหล่งที่ฉันชอบเริ่มคือเว็บไซต์แปลเนื้อเพลงที่มีชุมชนร่วมกันแปล เพราะมักเจอทั้งคำแปลเชิงตัวอักษรและคำแปลแบบสื่ออารมณ์ให้เข้ากับเพลงมากขึ้น ฉันมักจะดูที่ 'Lyricstranslate' ก่อน เพราะระบบแบ่งเป็นบทเพลงและภาษาชัดเจน มีผู้แปลหลายคนลงความเห็นและสามารถดูเวอร์ชันต่าง ๆ ของการแปลได้ ทำให้เห็นมุมมองว่าแต่ละบรรทัดควรแปลแบบตรงตัวหรือแบบสื่อความหมาย นอกจากนี้ 'Genius' ก็มีข้อดีตรงที่ชุมชนคอมเมนต์เชิงวิเคราะห์ ซึ่งบางครั้งจะมีโน้ตอธิบายสำนวนหรือการอ้างอิงทางวัฒนธรรมที่ผู้แปลใส่ไว้ให้เข้าใจฉากหลังของคำพูดในเพลง แต่ต้องระวังเพราะไม่ใช่ทุกเพลงไทยจะมีเพจใน 'Genius' เสมอไป ถ้าต้องการตัวเลือกที่เข้าถึงง่ายและซิงค์กับการฟังเพลงจริง ๆ ฉันจะลองดูใน 'Musixmatch' เพราะแสดงเนื้อร้องแบบซิงค์กับเพลงและมีบันทึกการแปลจากผู้ใช้ด้วย อีกทางคือดูวิดีโอบน YouTube ที่มีคำบรรยายภาษาอังกฤษหรือวิดีโอแฟนเมดซับไตเติ้ล—หลายครั้งแฟน ๆ จะทำคำแปลแบบ singable ให้ สุดท้ายถ้าเจอคำแปลที่ขัดแย้งกัน ให้ลองอ่านหลาย ๆ แหล่งแล้วตัดสินใจเองว่ารูปแบบไหนเข้ากับอารมณ์ของเพลงมากที่สุด

ท่อนเปิดของ 'กีดกัน' ฉันรู้สึกเหมือนมีใครเอาผ้าม่านหนา ๆ มาปิดหน้าต่างแล้วปล่อยให้แสงลอดเข้ามาเป็นเส้นเล็ก ๆ ท่อนนี้ทำหน้าที่ปูบริบทให้เห็นผู้เล่าเป็นคนที่มีบาดแผลหรืออดีตบางอย่างคอยดึงกลับ เพราะภาษาที่ใช้มักจะเป็นคำเรียบง่ายแต่หนักแน่น ทำให้รู้สึกว่าเรื่องราวไม่ได้เกิดขึ้นในวันเดียว ท่อนแรกเล่าเรื่องการตั้งกฎในหัวใจ จะว่าเป็นกลไกการปกป้องตัวเองก็ได้ ฉันอ่านว่าเธอ/เขาพยายามรักษาพื้นที่ส่วนตัวไว้เพราะกลัวถูกทำร้ายอีก ท่อนฮุกหรือท่อนที่ร้องซ้ำจึงกลายเป็นใจความสำคัญที่ฟ้องถึงความขัดแย้งภายใน—อยากใกล้แต่ก็กลัว อยากเชื่อใจแต่ก็กลัวจะโดนทิ้ง ท่อนสุดท้ายกับบริดจ์มักจะเป็นจุดที่ความอึดอัดคลี่คลายหรือย้ำให้เห็นว่ากำแพงนั้นอาจยังไม่พัง แต่มีแสงเล็ก ๆ ของความหวังแทรกเข้ามา ฉันมองเห็นองค์ประกอบของการยอมรับตัวเองมากขึ้นเรื่อย ๆ เหมือนเพลง 'แสงสุดท้าย' ที่ใช้ภาพไฟในความมืด มันไม่จำเป็นต้องจบแบบฮีลทุกอย่าง แต่จบด้วยการเปิดประตูให้รู้ว่าการกัดฟันรักษากำแพงเองก็อ่อนล้าได้เช่นกัน

บอกเลยว่าผมเข้าใจความอยากได้คอร์ดหรือแท็บของเพลง 'กีดกัน' มาก แต่น่าเสียดายตรงๆ ว่าผมให้คอร์ดหรือแท็บฉบับเต็มของเพลงที่ยังมีลิขสิทธิ์ไม่ได้ ในฐานะคนที่ชอบเล่นกีตาร์ ผมเลยมักจะแนะนำทางออกที่ใช้งานได้จริงแทน: เริ่มจากจับคีย์โดยฟังคอร์ดตั้งต้นของเพลงแล้วลองย้ายลงมาให้เหมาะกับเสียงร้องของตัวเอง ถ้ารู้สึกว่าตอนเริ่มยาก ให้เลือกคีย์ที่เล่นด้วยคอร์ดเปิดง่าย ๆ เช่น C, G, D, Em แล้วใช้คาโปช่วยย้อนได้โดยไม่ต้องเปลี่ยนฟิงเกอร์ให้ซับซ้อน การเลือกจังหวะก็สำคัญ — เล่นสตรัมแบบสองจังหวะเบาๆ หรือขยับนิ้วให้เป็นอาร์เพจโอ่ง่าย ๆ ก็ทำให้เพลงเวิร์คสำหรับการร้องประสาน วิธีฝึกอีกแบบที่ผมนิยมคือเล่นตามคอร์ดง่าย ๆ สลับการเล่นคอร์ดแบบเปิดกับการดึงโน้ตเดียวเพื่อเลียนเมโลดี้บางส่วน นี่ช่วยให้เวอร์ชันของเราดูน่าสนใจโดยไม่ต้องพึ่งแท็บเต็ม และอย่าลืมว่าการซ้อมช้า ๆ แล้วค่อยเพิ่มสปีดจะช่วยให้จับจังหวะและการเปลี่ยนคอร์ดแม่นขึ้น สุดท้ายผมมักจะส่งใครที่อยากได้เวอร์ชันที่ถูกต้องไปหาหนังสือเพลงหรือช่องสอนที่เป็นทางการ เพื่อสนับสนุนเจ้าของงานด้วย — นี่แหละวิธีที่ทำให้ทั้งเราและเพลงยืนได้อย่างสวยงาม

มาดูกันว่าคนที่เขียนเนื้อให้วงนี้จริง ๆ แล้วมีรูปแบบและชื่อที่ซ้ำ ๆ กันบ่อย ๆ ซึ่งทำให้เสียงเฉพาะตัวของวงชัดมากขึ้น ผมเป็นคนชอบสังเกตเครดิตเพลง เวลาเปิด 'Boombayah' หรือ 'Whistle' จะเห็นว่าแทบทุกแทร็กยุคแรกมีชื่อของ Teddy Park กับ Bekuh Boom อยู่ด้วยกันบ่อย ๆ — นั่นคือเหตุผลว่าทำไมซาวด์และคำที่ใช้เข้าคู่กับภาพลักษณ์ของวงได้ดี พอวงโตขึ้นก็มีทีมโปรดิวเซอร์-นักเขียนชุดอื่นเข้ามาร่วมอย่าง 24 และ R.Tee ทำให้บางเพลงมีความหลากหลายทางภาษาและโทนมากขึ้น ในมุมมองผม การเขียนเนื้อเพลงของวงไม่ได้เป็นงานของคน ๆ เดียวเสมอไป บางเพลงจะมีคนต่างชาติร่วมเขียนเมโลดี้หรือวลีภาษาอังกฤษ แล้วทีมในค่ายจะปรับภาษาเกาหลีให้เข้ากับคอนเซ็ปต์ ผลลัพธ์คือเพลงที่ฟังแล้วรู้สึกเป็น BLACKPINK อย่างชัดเจน ถึงแม้ชื่อใหญ่ ๆ เช่น Teddy จะถูกจดบ่อย ๆ แต่รายละเอียดเครดิตแยกเป็นท่อน ๆ และมีทั้งคนแต่งท่อนภาษาอังกฤษ คนแต่งโครงร่าง และคนมาตกแต่งคีย์เวิร์ดสุดท้าย ผมมักจะอ่านเครดิตพวกนี้แล้วยิ้ม เพราะมันบอกเรื่องราวเบื้องหลังการทำงานเป็นทีมได้ชัดเจน