Midland Heights, iyon ang address na binigay ni Menard. Pangalan pa lang alam na ni Graciella na hindi basta basta ang renta sa naturang lugar. High rise condo na nasa pusod ng Quezon City kaya alam niya na mahal nga ang isang unit doon. Naisip niya na sana ang pinakamaliit na unit ang kunin ni Menard para hindi naman masyadong mabigat sa bulsa. Tiyak mamumulubi siya kung malaking unit ang rerentahan nila.
“Bukas na tayo lumipat. Sabihan mo lang ako kung kailangan mo ng tulong,” alok pa ni Menard.
“Sige, sasabihin ko na lang kung kailangan ko talaga. Pero, iilan lang naman ang mga gamit ko.
Kinakabahan si Graciella lalo at nasanay siyang mag-isa lang. Bukas titira na siya sa isang bahay kasama ang isang estranghero sa iisang bubong.
Kailangan muna niya maobserbahan si Menard at kung magkakasundo sila at saka na niya ipapakilala sa pamilya ng isa’t isa. Mahirap naman na maaga niya itong ipapakilala at mauuwi lang sa wala ang lahat kung di naman sila magkasundo.
Dapat lang na sumang-ayon si Menard.
Katatapos lang ng meeting ni Menard at naroon siya sa sasakyan habang nakikipagpalitan ng text kay Graciella. Tinanggal niya ang kanyang kurbata dahil tila nasasakal siya dahil sa pagod.
Galing siya sa prominenteng pamilya at isa siyang heredero. Hindi niya pwedeng biglain si Graciella lalo at galing ito sa mahirap na pamilya. Gusto muna niya subukin ang pagkatao at intensyon nito. Kung mukhang pera ang babae, malaki ang rason na hihiwalayan niya ito’
Ayaw niyang diktahan siya ng magulang at ipakasal sa babaeng nakakainis. Kaya kanina nga hinayaan niya si Graciella na humarap sa kanya na dala dala ang bag nito. Nakaawa itong tingnan pero bakas ang pagiging totoo sa bawat sinasabi.
Alam niyang hindi si Graciella ang kanyang blindate nang nagpakilala ito sa kanya kanina. Pero, dahil naiinis siya sa ginawa ng ina, hinayaan na niya ito sa maling akala nito.
Inaya niya sa kalapit na coffee shop si Graciella para hindi siya makita ni Alyanna, ang babae na gusto ng mama niya na katagpuin niya.
Naging matapat naman si Graciella sa sitwasyon nito tungkol sa pamilya kaya gusto na nitong mag-asawa na. Kahit siya inamin niyang gusto niyang iwasan ang pagmamanipula ng ina para lang maikasal kay Alyanna.
Inutusan pa nga niya ang katiwala na puntahan na at linisin ang bahay na uuwian nila ni Graciella. Gusto niyang sa lalong madaling panahon maiuwi doon ang asawa.
“Ito na po ang susi ng unit na tutuluyan niyo, senyorito.”
Kumunot ang noo ni Menard. Hassle na para sa kanya ang pagdadala ng susi. “Bilhan mo ng lock na pwedeng gamitan ng passcode. Ayokong naabala sa mga ganyang walang kwentang bagay,” utos ni Menard.
Sa pamamahay naman nila Graciella habang nag-aalmusal ay panay tingin ni Rowena sa pinsan. Gusto niyang magtapat na si Graciella sa ina. Sumesenyas ito sa huli kaya napahugot ng hininga si Graciella bago magsalita.
“Aalis na po ako ngayong araw dito, tiyang,” pagpapaalam ng dalaga.
Wala ang asawa ni Rowena dahil nga panay ito overtime at ang Tiyong Roger naman ay hindi nakauwi at malamang na naroon sa mga kaibigan nito.
Silang tatlo lang sa hapagkainan at nararamdaman ng isa't isa ang tensyon sa paligid.
“Ang dami naman ng sibuyas na hinalo mo dito sa itlog!” Pabagsak na binaba ni Lupita ang sandok.
Nagpatuloy silang kumain nang tahimik at nagboluntaryo na rin si Graciella na maghugas ng pinagkainan nila. Huling bese na niyang paghuhugas ng pinggan sa bahay na iyon.
“Dagdagan mo naman ang ambag mo. Apat na libo lang ang binibigay mo sa akin para sa gastusin dito sa bahay samantalang mahigit dalawampung libo ang kita mo kada buwan.” Panay ang reklamo ni Lupita habang nagpapaypay sa sarili. Kung gaano kabilis bumuka ang bibig niya ay ganun din kabilis ang kumpas ng pamaypay na gamit.
“Kailangan ko po pag-ipunan ang renta sa bagong pwesto na kukunin ko. Masikip na kasi ang dati kong pwesto,” paliwanag ng dalaga habang pinupunasan ng basahan ang mga hinugasang plato.
“Mukhang pera ka talaga! Pero, sana naman lakihan mo ang binibigay sa akin. Sa laki ng ginastos ko para mabuhay ka lang, may karapatan akong singilin ka,” panay pa rin putak ni Lupita sa pamangkin.
“Aalis na nga ako ngayong araw, tiyang,” pag-ulit ni Graciella sa sinabi.
Hindi pa rin umiimik si Lupita kaya nagpatuloy si Graciella.
“Magsasama na kami ng nobyo ko,” saad niya habang may hinugot sa bulsa. Bank book iyon na may lamang humigit kumulang na tatlong daang libong piso. “Ayan po ang security deposit ko sa pwesto at ang iba naman sa halagang iyan ay ang ipon ko. Maraming salamat sa lahat ng sakripisyo niyo ni tiyong sa mahabang panahon.”
Doon lang nahimasmasan si Lupita. “May nobyo ka? Bakit ka nagmamadaling mag-asawa? May ibibigay ba silang dowry sa pamilya natin?” sunod-sunod ang katanungan ni Lupita sa pamangkin.
Hindi umimik si Graciella. Bagkus, nagpatuloy siyang nagwawalis sa kanilang kusina.
“Kalahating milyon, iyon dapat ang ibigay nila sa akin kung gusto nilang mapangasawa ka.”
Natigalgal si Graciella sa sinabi ng tiyahin na kalahating milyon ang katumbas niya.
“Akala ko ba kahapon na walang gusto man lang na siputin ako sa blind date? Ngayon pepresyuhan niyo ako ng kalahating milyon, tiyang? Ayokong tumanggap ng kahit magkanong halaga mula sa iabng tao.”
Desidido na talaga si Graciela sa lahat ng sinabi niya. Tutal naman aalis na siya. Wala ng karapatan ang tiyahin na panghimasukan ang mga desisyon niya. Binayaran na niya ang taon na pag-aruga nito sa kanya.
Sa buong maghapon nga pasulpot-sulpot si Lupita sa paglapit kay Graciella na abalang inaayos at nililinis ang buong bahay.
“Huwag kang padalos-dalos sa desisyon mo. Dapat may dowry ka pa rin kahit paano,” singit pa ni Lupita habang nag-eempake na si Graciella.
Napabuga na lang ng hangin si Graciella. Noon, panay pintas nito sa kanya. Kesyo wala siyang karapatan mag-inarte dahil wala naman siyang ipagmamalaki. Baka daw hindi na siyang makapag-asawa sa sobra niyang pihikan. Ngayon, baliktad na ang ihip ng hangin.
Natapos na rin siya mag-empake. Kahit anong hintay niya sa tiyuhin hindi pa rin ito umuuwi kaya nagpasya siyang umalis na.
“Dadalaw naman ako palagi dito, tiyang. Huwag kang mag-alala,” sabi pa ni Graciella habang hila ang kanyang suitcase.
Nasa bungad na siya nang masilayan ang namumulang mata ni Rowena. Kalong nito ang anak na si Leya. Nagpaalam na siya rito.
Sumakay na siya ng taxi sa labasan at nagpahatid na nga sa address na binigay ni Menard. Binayaran niya ang pinatak ng metro nang marating ang matayog na condominium building.
Tumingala si Graciella sa tayog ng building na sinabi ni Menard. Nasa ika labingwalong palapag ang unit na sinabi nito.Sumakay na siya ng elevator.
Tumunog ang prompt ng elevator at bumukas na ang pinto. Nasa dulong pasilyo ang unit 1218 kaya binaybay niya ang pasilyo. Nakailang pindot na siya sa doorbell pero walang sumasagot.
“Wala yatang tao sa loob,” mahinang usal niya bago kunin ang cellphone na nasa kanyang bag. “Nandito na ako sa unit na sinasabi mo,” saad ng mensahe na tinitipa niya. “Walang sumasagot kanina pa ako dito sa labas ng pinto.”
Nakita niya ang electronic lock na naroon. May icon ng doorbell kaya pinindot niya ulit iyon. Pero, halos mapudpud na lang ang daliri niya wala pa ring sumasagot.
Pinadalhan ulit niya ng mensahe si Menard. “Ano ba ang password para makapasok na ako? Kanina pa ako dito sa tapat ng unit mo.”
Samantala, nasa madilim na conference room si Menard. Nakasindi ang projector at naroon ang mga company director para ipaliwanag sa kanya ang annual report.
