Magiliw na ngumiti si Anri kay Duke. At sa isang iglap, sumilay din ang ngiti sa labi nito. Sa lahat ng taon niya, ngayon lang siya nakaramdam ng ganitong kapanatagan—ganito karelaks, ganito kainit sa pakiramdam.Sa unang pagkakataon matapos ang mahabang panahon, tila tuluyan nang natahimik ang kanyang puso.Bahagyang sinipsip ni Duke ang lollipop bago tumawa nang mahina.“Ang pinakadakilang hangarin ni Tito ay makita kang ligtas at masaya. Anri, napakabait mong bata. Kay sarap sigurong magkaroon pa ng ilan pang pamangkin na katulad mo.”Umakyat sa dulo ng mga paa si Anri, iniunat ang kamay para kamutin ang ilong ni Duke, saka ngumiti.“Gusto ko rin po ng mas marami pang mabubuting tito. Para mas marami pang magproprotektang tao sa ’kin.”Ang mga bata’y laging nagsasalita nang walang alinlangan o pag-iingat. At para kay Anri, si Duke ang pinakakaibig-ibig na tao sa buong mundo.Sa edad na anim, nauunawaan na niya—kung hindi dahil kay Duke kahapon, baka hindi na niya muling makita ang
Pumutok ang mga tawa ni Anri sa pagitan ng kanyang mga magulang—mainit at nakakahawa ang tunog nito. Ang kanilang halakhakan ay lumutang sa hangin, umaabot hanggang sa susunod na kwarto ng ospital, kung saan nakahiga si Duke sa ward para sa mga may pinsala sa braso.Dahan-dahang iminulat ni Duke ang kanyang mga mata at bumungad sa kanya ang napakaputing kisame. Napalinga siya—lahat ay puti. Ibinaba niya ang tingin at nakita ang kumot na nakatakip sa kanya… puti rin.May malamig at mabigat na pakiramdam na gumapang sa kanyang dibdib. Sa isang iglap, para bang nawala ang hangin sa kanyang baga. Hindi ba siya… humihinga?Nanatili siyang walang galaw, pinakikiramdaman ang mga tinig mula sa katabing silid. Isang malambot at matinis na boses ang sumingit sa katahimikan—maliwanag, inosente, at parang musika ng isang bata."Mom, Dad… kailan po tayo uuwi? Na-miss ko na po ‘yung mga kaibigan ko sa kindergarten. Tatlong araw na po akong hindi pumapasok, Dad," bulong ni Anri habang nakasiksik sa
Sa kabilang linya, ngumiti si Don Pablo. Samantala, natigilan lamang si Alec habang nakatitig kay Irina. Hindi niya inasahan na tatanggapin nito ang kahilingan ni Don Pablo.Nasa tawag pa rin si Irina kasama ang matanda."Pero, Don Pablo! Kapag ang tinutukoy ninyong ‘lihim’ ay wala palang halaga—o kung niloloko n’yo lang ako—hindi n’yo na muling makikita ang apo n’yo!"Lumambot ang tinig ni Don Pablo, parang walang bigat ang usapan."Huwag kang mag-alala. Buong buhay ko’y pinangalagaan ko ang aking dangal at pangalan. Kung sinasabi kong hawak ko ang isang malaking lihim, malaking lihim nga iyon. Sa katunayan, ang biyenan mong babae—ang ina ni Alec—ang mismong nagpatago nito sa akin noon. Balak ko sanang dalhin iyon hanggang hukay, maliban na lang kung dumating ang panahong kailangan na talagang isiwalat.”"Hindi lang ito para sa akin, kundi para rin sa ina ni Alec. Pero ngayong nakuha ni Alec ang isla nang hindi man lang kumikilos, sa tingin ko panahon na para malaman niya ang katotoh
Bahagyang nanginig ang tinig ni Don Pablo, halos maging hikbi.“Alec… hindi mo ba bibigyan ng kaunting dangal si Lolo mo?”“Dangal?” Payapa ang tono ni Alec sa kabilang linya, halos walang damdamin. “Kung hindi ko pa ibinigay sa’yo ang dangal na ‘yan, patay na si Zoey anim na taon na ang nakalipas. Naalala mo ba kung kaninong anak ang dinadala niya noon? Naalala mo ba kung paano nawala ang batang iyon? At kung paano niya ako niloko—sinabing akin iyon, kahit hindi naman? Kung hindi mo siya ipinagtanggol noon, sa tingin mo ba buhay pa siya ngayon?”Katahimikan.“At ngayon, makalipas ang anim na taon, natagpuan ko na sa wakas ang aking asawa. Kung hindi dahil sa’yo, Lolo, sa palagay mo ba mabubuhay pa si Zoey matapos ang ginawa niya sa kanya? Hindi isang beses. Hindi dalawang beses. Kahit sandaang kamatayan, hindi sapat.”Matatag at malamig ang kanyang tinig, bawat salita’y may bigat ng isang hatol na hindi na mababawi.Sa kabilang linya, pilit pinipigil ni Don Pablo ang kanyang dalamhat
Mula sa kabilang linya, isang mahinang tawa ang umalingawngaw—pagod at halos walang lakas.“Alec… ni hindi mo ba nakikilala ang boses ko?”Doon lamang napagtanto ni Alec kung sino ang kausap.“Don Pablo?” gulat niyang sambit habang napaupo nang tuwid.“Masasabi ko sa’yo ang sikreto ng isla,” mahinang wika ni Don Pablo.Sandaling natahimik si Alec. “…Alam mo na ba ito mula pa sa simula?”“Oo,” walang pag-aatubiling tugon ni Don Pablo.“Kung gayon, bakit hindi mo sinabi sa akin noong nasa syudad pa tayo? Bakit mo hinayaang pagdaanan ko pa ang lahat para masakop ang isla?” mariin na usisa ni Alec.Lalong naging mabigat at pagod ang tinig ni Don Pablo sa kabilang linya.“May dalawang dahilan kung bakit hindi ko sinabi. Una, nangako ako sa iyong ina—at sa pamilya mo—na dadalhin ko ang sikreto na ito hanggang sa hukay. Pangalawa… kung sinabi ko iyon noon, mas lalo ka lang magmamadaling kamkamin ang isla. Pinili kong itago ito sa’yo sa lahat ng panahong ito. Balak ko sanang mamatay na hindi
Nakayuko si Duke, dumadaloy ang dugo mula sa sugat sa kanyang likod. Maputla ang kanyang mukha sa matinding sakit habang dahan-dahan siyang tumingin kay Alec.“Pinsan… h–hindi ko kailanman sinaktan si Irina. Ang nais ko lang ay protektahan siya… at ang kanyang anak. Sapat na ang hirap na tiniis niya…”Hinawakan siya ni Alec sa balikat, mariin at puno ng pagkaapurahan ang tinig.“Dalhin ang sasakyan—bilis! Isugod siya sa ospital! Kunin ang pinakamagagaling na siruhano—anumang kailangan, iligtas ang buhay niya!”Makalipas lamang ang ilang saglit, humarurot ang sasakyan, tuwid na tinungo ang ospital ng isla, kasama si Duke. Yumakap si Alec kay Irina gamit ang isang braso, at hinila naman si Anri sa kabila.“P–paano… paano kayo nakapasok?” nanginginig ang tinig ni Paolo. “Matagal ka na bang nandito? Pinapanood ako—alam ang lahat ng ginagawa naming magkapatid?”May bakas ng takot sa kanyang mga mata. Alam niya noon pa na si Alec ay walang inuurungan—isang taong tumutupad sa salita, lalo na