Dire-diretsong naglakad patungo sa kanilang bahay si Tamara. Pasado alas-siyete na ng gabi ngunit marami-rami pa ring bata ang nasa daan at naglalaro. Ang iba ay nagtatakbuhan pa at kailangan niyang ilagan upang hindi siya mabunggo. Sa isang sulok naman ng daan ay naroon ang mesang lagi na ay may inuman session ng kanilang mga kapitbahay. Nasa tapat mismo iyon ng bahay ng kapitbahay nilang si Mang Orling.
Ganoon lagi ang senaryo sa lugar nila. Karamihan sa mga taga-roon ay katulad din nila ang estado sa buhay--- isang kahig, isang tuka. Kung hindi kikilos ay walang kakainin. At iyon ang uri ng buhay na gustong takasan ni Tamara.Hindi siya ganoon kaambisyosa. Maiahon niya lang talaga sa hirap ang kanyang ina ay sapat na para sa kanya. Hindi niya rin naman nais na habang-buhay ay naroon siya sa lugar na iyon at mag-aasam na lang kung may kakainin ba o wala.Iyon ang dahilan kung bakit nais niyang makabalik sa kanyang pag-aaral. Bente-kwatro anyos na siya at isang taon pa lang sa kolehiyo ang natatapos niya. Kinailangan niyang huminto dahil na rin sa kapos sa pinansiyal na aspeto silang mag-ina. Gasino lang naman ang kinikita nila sa kanilang pwesto sa palengke. Sa pang-araw-araw pa lang nilang kakainin at mga bayarin ay kulang na, pang-kolehiyo niya pa kaya?And that was the reason why she resorted in asking money from Roberto. Alam niyang maaaring ikagalit ng pamilya nito oras na malaman ang ginagawa niya ngunit kailangan niya nang kumapit dito para kahit papaano ay makaipon siya ng pang-matrikula para sa susunod na pasukan."'Nay..." tawag niya sa kanyang inang si Maribel nang makapasok siya sa kanilang maliit na bahay.Gawa lamang sa kahoy at plywood ang tinitirhan nila na siyang bahay pa ng mga magulang ng kanyang ina. Sa tagal na nga ay halos nahahalata na ang pagkamarupok ng ilang materyales.Sa pagpasok pa lang ng pinto ay ang maliit nang sala na walang ibang makikita kundi ang mahabang upuan na gawa sa kawayan. May maliit ding TV roon na siyang libangan ng kanyang ina. Ilang hakbang mula roon ay ang pabilog nilang mesa at ang lababo't lutuan. Sa tabi ng lababo naman ang banyo.Sa kabilang panig naman ng bahay ay ang dalawang silid, isa para sa kanyang ina at ang isa naman ay ang inookupa niya. Sapat lamang ang laki ng mga kwarto na ang tanging naroon ay maliit na papag, ang kanilang mga damitan at ilang personal pang kagamitan.May isa siyang pinsan na sa kanila nakatira. Sa mahabang upuan sa sala naman ito natutulog kapag gabi."Ginabi ka yata ngayon, Tam," narinig niyang wika ng kanyang ina. Lumabas ito ng sariling silid nang marinig ang pagtawag niya.Nasa kusina na siya at kasalukuyan nang isinasalin ang tatlong putaheng lutong ulam na binili niya sa may kanto. Dahil nga sa gabi na siya nakauwi ay naisipan niyang bumili na lamang ng ulam upang hindi na magluto pa.Tumayo si Maribel sa tabi ng mesa at sinusundan ang bawat kilos niya. Matapos niyang maisalin ang lahat ng ulam ay lumapit siya sa may kalan at tiningnan ang kaldero. Sa kabila ng pilay na natamo ng kanyang ina ay kumikilos pa naman ito sa bahay kaya kahit gabi na siya nakauwi ay nakapagsaing na ito."Si Wilbert po?" tanong niya na ang tinutukoy ay ang pinsan niyang nakatira sa kanila."Pauwi na rin iyon. Inutusan ko lang na bumili ng gamot ko. Naubos na kasi kanina," imporma ni Maribel."Nakabili na ho ako, nay," saad niya sabay kuha sa kanyang bag na inilapag niya sa isang silyang naroon. Kinuha niya ang maliit na plastic kung saan naroon ang mga gamot nitong binili niya bago tumuloy sa pag-uwi.Iniabot niya iyon sa kanyang ina ngunit hindi tuminag sa kinatatayuan nito si Maribel. Waring nagtataka itong nakamasid lamang sa kanya."Saan ka kumuha ng pera, Tamara?" tanong nito sa mariing tinig.Tamara heaved out a sigh. Tinungo niya muna ang lababo at kumuha ng mga pinggan sa platuhang naroon."Tinatanong kita, anak. Paanong---""Kay Roberto," mabilis niyang sabi dahilan para maputol na ang pagsasalita nito.Maribel looked at her in disbelief. "Nakipagkita ka ulit sa kanya? Tamara, binalaan na kita. Kapag nalaman ng asawa ni Roberto ang tungkol sa iyo ay magugulo lang ang lahat.""'Nay, hindi ko kayang sundin ang mga payo niyo," nahihirapan niyang wika dito. "Sinubukan ko naman nang una pero---""Pero matigas ang ulo mo!" pagtatapos nito sa kanyang pagsasalita. "Tamara, hindi mo kailangan si Roberto. Sinabi ko na sa iyo, tigilan mo na ang pakikipagkita sa kanya.""M-May karapatan din ho akong makipagkita sa kanya," halos garalgal niyang sabi dito.Bigla ay lumambot ang ekspresyon ng mukha ng kanyang ina. Sa kabila ng alam niyang nagagalit ito dahil sa pakikipagkita niya ulit kay Roberto, dama pa rin ni Tamara ang pag-aalala nito para sa kanya. Hindi dahil sa maaaring mangyari oras na malaman ng asawa ni Roberto ang pakikipagkita niya dito, kundi dahil na rin sa nararamdaman niya.Higit sa ano pa man, alam ni Tamara na siya ang mas iniisip ng kanyang ina.Their conversation was interrupted when Wilbert arrived. Bumili nga ito nang ilang pirasong gamot ng kanyang ina. Nang makapasok ito ng bahay ay agad niya na ring inayang kumain na.Naging tahimik ang pagkain nila ng hapunan dahil sa naging takbo ng usapan nilang mag-ina. Pagkatapos niyon ay inako na niya ang pagliligpit sa kusina at pinayuhan na itong uminom ng gamot.After everything was settled, Tamara went inside her room. Nakapagbihis na rin siya ng damit at bago tuluyang matulog ay hindi niya pa maiwasang mapatitig sa mesitang katabi lamang ng kanyang higaan.Doon ay nakapatong ang ilang gamit niya. Naroon din ang lumang mga kwadernong ginamit niya pa noong nag-aaral siya sa kolehiyo.She was taking up Education, kursong kung tutuusin ay hindi niya sana gusto. Hindi sa ano pa mang rason. Dakilang trabaho ang pagiging guro ngunit hindi iyon ang pangarap niya.She wanted to be a fashion designer. Bata pa lang siya ay hilig na niya ang pagguhit at pagdisenyo ng iba't ibang uri ng mga damit. Balang-araw, nais niyang makadalo sa sariling fashion show kung saan mga disenyo niya ang irarampa ng mga modelo.At ang ilan sa mga lumang kwadernong nakapatong sa kanyang mesita ay puno ng mga orihinal niyang disenyo ng mga damit. Pero matutupad niya pa kaya ang pangarap niya? Waring ang hirap kasing abutin.*****"LORENZO, my friend!" masiglang bati ni Ethan, ang kaibigan niyang siyang may-ari ng resort na kinaroroonan niya. Inilahad pa ng kaibigan niya ang kamay nito upang makipagkamay sa kanya.He accepted his hand and talked to him. "Pare, mabuti naman at sumunod ka rito para naman may makausap ako.""And why? Wala ka bang matinong kausap dito? Nandito naman si Mang Roberto para asikasuhin ka at sa mga gusto mong gawin."Sukat sa pangalang binanggit nito ay agad siyang natahimik. Hindi niya kasi maiwasang maalala ang tagpong nakita niya ito kasama si Tamara. And thinking about Tamara, he can't help but to think about their last conversation--- about that sex thing!Hindi na niya nagawang sumagot pa kay Ethan. Sakto din kasing dumating ang taong pinag-uusapan nila, si Roberto. Mataman niya pa itong pinagmasdan habang tinutulungan ang isang waiter na ilagay ang mga pagkain at inumin para sa kanila ng kaibigan niya.He was disgusted by the idea that this man was cheating to his wife and having a relationship with a young lady. Dahil nga sa nadarama niya ay hindi niya maiwasang ituon dito ang kanyang paningin.Hanggang sa mayamaya ay hinamig niya na ang kanyang sarili. Kung napansin man ni Ethan ang paninitig niya sa empleyado nito ay hindi niya alam. Nag-aya na kasi ito na magtungo sila sa may dalampasigan at doon uminom."So, what's up?" anito habang nagsasalin ng alak sa dalawang kopita."I'm fine," sagot niya."Fine? You're not fine, bro," wika nito sabay abot sa kanya ng isang kopita ng alak.Kinuha niya ang bigay nito. "Kailan ka pa naging manghuhula? I am here to spend my days in your paradise, Ethan. Nothing else."Pagkawika niyon ay inisang lagok ni Lorenzo ang laman ng kopitang nasa kanyang kamay. Agad pang sumagi sa isipan niya si Charmaine at ang totoong dahilan kung bakit siya naroon ngayon sa resort na pag-aari ng kaibigan niya.Bago pa man tuluyang makapang-usisa sa kanya si Ethan ay ibinalik niya ang tanong dito. Mas dito na niya itinuon ang kanilang paksa. Hangga't maaari kasi ay hindi na niya nais pang pag-usapan ang dati niyang kasintahan. Gusto na niyang kalimutan ang mga ginawa nito.And Lorenzo was not mistaken to think that his friend has a problem as well. Kilala niya ito. Hindi ito basta aalis ng Manila nang walang dahilan. At nalaman niya nga na ang sanhi ng pagtungo nito sa resort na iyon ay katulad din sa dahilan niya--- pagkasawi sa pag-ibig.Like him, Ethan had a girlfriend. Nagbabalak na rin itong magpakasal ngunit hindi natuloy dahil sa panloloko ng dati nitong kasintahan. Somehow, they were in the same situation now. Parehong bigo sa kani-kanilang mga relasyon.At naging tuloy-tuloy ang pagkukwento sa kanya ni Ethan dahil na rin sa alak na iniinom nila. Dahil nga sa sama ng loob nito ay nakapagbasag pa ito ng bote ng alak na agad namang ikinabahala ng isang tauhan nitong nasa malapit lamang nila. Akmang lalapit sa kanila ang tauhan nito nang senyasan niyang huwag na.Sa kanilang dalawa ni Ethan ay mas nasa tamang huwisyo pa siya. Hindi pa siya lasing kaya kahit papaano ay kaya niya pa itong alalayan."I'll go to the restroom," mayamaya ay wika ni Ethan. Naging nabuway pa ang pagtayong ginawa nito dahil na rin sa epekto ng alak sa katawan."Kaya mo ba? I'll help you---""I can!" mabilis nitong putol sa kanya saka pasuray-suray nang naglakad."Are you sure?" pahabol niya pa ngunit itinaas na lamang nito ang isang kamay hudyat na wala siyang dapat na ipag-alala. Tuloy-tuloy lang itong humakbang patungo sa banyo.Napapailing na lamang si Lorenzo habang sinusundan ng tanaw ang kanyang kaibigan. Both of them were good looking men. Kung pisikal na aspeto ang pag-uusapan ay kapwa sila may taglay na katangiang alam niyang gugustuhin ng kahit na sinong babae.Maging estado ng kanilang mga buhay ay maayos din. Pareho silang financially stable na ni Ethan at ayon nga sa sinasabi ng ilan ay kayang-kaya nang bumuhay ng pamilya.But look at them now. Both had a failed relationship.He heaved out a deep sigh. Inabot niya ang isa pang bote ng alak at muli sanang sasalin ng inumin sa kopitang hawak niya nang maagaw na ng isang bulto ang kanyang atensiyon.He can't help but to smirk. After how many days, he saw her again--- si Tamara!Naglalakad ito sa may dalampasigan habang ang mga mata ay nakatutok sa madilim na karagatan. Nang makita ang dalaga ay mas pinili ni Lorenzo na ilapag na lamang ang bote ng alak maging ang kopitang pinag-inuman niya.Nilingon niya pa ang daang tinahak ni Ethan at nang hindi pa makita ang kanyang kaibigan ay tumayo na siya. He walked towards Tamara who turned instantly to look at him as she noticed his presence.Agad pang natigilan ang dalaga nang mapansin ang paglapit na ginawa niya."Here you go again," sambit niya. "I wonder, paano ka nakakapasok nang ganoon kadali sa resort na katulad nito? Such privilege, huh? O dahil sa "malapit" ka kay Mr. Asuncion na siyang namamahala sa resort na ito?""Narito ako dahil kausap ko kanina ang kaibigan kong si Rose," imporma nito."Really?" sarkastiko niyang saad. "And you want me to believe that? Dalawang dahilan lang naman ang nakikita kong rason kung bakit ka naparito, Tamara."Tumaas ang isang kilay nito dahil sa mga sinabi niya. "At ano ang mga rasong iyon?""Una," aniya kasabay ng paghakbang niya pa palapit dito. "Dahil muli ka namang nakipagkita kay Mr. Asuncion. O pangalawa, you want to talk with me and tell me that you're accepting my proposition."Tamara chuckled. "Nagbibiro ka ba, Mr. Olivar? Hanggang ngayon ba ay iniisip mong tatanggapin ko nga ang alok mo?"He smiled mischievously. Isang hakbang pa palapit ang ginawa niya na agad nagpaatras kay Tamara. Marahil ay naamoy nito ang alak mula sa kanya."A-Are you drunk?""No, baby..."Hindi na ito nagsalita pa at akmang tatalikuran na sana siya. Alam niyang umiiwas ito dahil sa kaalaman na nakainom siya. But Lorenzo moved like a lightning. Agad niyang hinawakan ang isang kamay nito sanhi para muling mapalingon sa kanya ang dalaga."Bitawan mo ako---""I told you already, Tamara. Stay away from Mr. Asuncion. May asawang tao ang ginugulo mo.""Ano ba ang pakialam mo?" anito sa galit na tinig. Pilit din nitong binabawi ang kamay na hawak-hawak niya ngunit hindi ito pinakawalan ni Lorenzo. "Bitawan mo sabi ako, Mr. Olivar, at tigilan mo ang pangingialam sa buhay ko. Ano ba ang magagawa mo kung gusto kong makipagkita kay Roberto?""What can I do?" pag-uulit niya sa tanong nito. "Well, this!"Sa mabilis na kilos ay hinatak niya ang kamay ng dalaga dahilan para madikit ito sa kanyang katawan. Umangat din ang isa niyang kamay patungo sa batok nito at doon ay mariin na hinawakan. At bago pa man mahulaan ni Tamara ang gagawin niya ay agad nang bumaba ang kanyang ulo at sinakop ang mga labi nito.Agad na nanlaki ang mga mata ni Tamara dahil sa ginawa ni Lorenzo. Sa loob ng ilang saglit ay hindi siya nakahuma sa kanyang kinatatayuan habang sakop pa rin nito ang kanyang mga labi. Isang mariing halik nga ang ibinigay nito sa kanya habang ang isang kamay ay mahigpit na nakapigil sa kanyang batok. Ang kabilang kamay naman nito ay nakahawak pa rin sa kanyang palapulsuhan.Until Tamara gasped softly as his lips moved on hers. Mistula itong nag-uudyok na ibuka niya ang kanyang bibig at tanggapin ang halik na binibigay nito. And because of what he did, Tamara was able to taste the alcohol that he had a while ago.Sanay naman siyang makakita ng mga lalaking umiinom. Sa lugar nila, waring normal na sa kanilang mga kapitbahay ang mag-inuman. Kahit walang okasyon at sa kabila ng hirap ng buhay ay nakakakuha ng pagkakataon ng ilan nilang mga kapitbahay na magkaroon ng inuman session.At aaminin niyang hindi niya gusto ang amoy ng alak sa ibang tao. Lalo na sa tuwing humahalo ang amoy ng inu
"Tulungan na kita, ate," salubong sa kanya ni Wilbert nang makita siya nitong papasok sa kanilang bahay.Agad nga nitong kinuha ang isang malaking plastic bag na bitbit niya mula sa palengke. Naglalaman iyon ng ilang gamit nila sa pwesto at ilang tirang paninda na inuwi niya na lamang upang ikonsumo nila sa bahay."Salamat, 'Bert," nakangiti niyang ganti dito.Nagpatiuna na ito sa pagpasok sa pinto at agad na ipinatong ang dala niya sa mesa sa kusina. Siya naman ay napasulyap sa mahabang upuan na nagsisilbing higaan na rin ni Wilbert sa tuwing gabi. Nagkalat pa roon ang ilang kwaderno ng pinsan niya na halatang pinag-aaralan pa nito.Hindi niya maiwasang mapangiti ulit. Nasa unang taon na ng kolehiyo si Wilbert. Sa kanila ito nakatira sapagkat ang ina nito, na kapatid ng Nanay Maribel niya, ay namamasukan bilang isang katulong sa maykayang pamilya sa kabilang bayan.Dahil solong anak si Wilbert at stay-in sa trabaho ang ina nito ay sa kanila na lamang umuuwi ang binatilyo. Wala na rin
Mula sa pagkakaupo sa kanyang higaan ay agad na napalingon si Tamara sa may hamba ng pintuan ng kanyang silid nang mula roon ay sumilip ang kanyang ina. Napatuwid siya ng pagkakaupo at nailapag din ang kwadernong hawak-hawak niya.Kasalukuyan kasi siyang nagguguhit ng iba't ibang uri ng damit. It was something that she always do every time she's bored. Minsan nga, sa tuwing nakararamdam siya ng bigat sa kanyang dibdib ay inaaliw niya lang ang kanyang sarili sa pamamagitan ng pag-iisip ng iba't ibang disenyo ng mga kasuotan.Iba din kasi ang dulot sa kanya ng pagguguhit. It was something that helped her escape all her worries in her life. Hindi niya nga lang alam kung mabibigyan niya nga ba ng katuparan ang pangarap niyang maging isang designer."Gumuguhit ka na naman," puna ni Maribel sa kanyang ginagawa. Napayuko pa ito sa kwadernong nasa tabi niya. Nakabuklat pa kasi iyon sa pahina kung saan naroon ang huli niyang iginuhit."Nagpapaantok lang po," aniya sa mahinang tinig.Her mother
Maang na napatitig si Tamara kay Lorenzo matapos niyang marinig ang mga sinabi nito. Hindi niya pa mapigilang mapalunok dahil doon. Nang pagmasdan niya ang binata sa mukha nito ay naroon ang ekpresyon na halos magpailang sa kanya, bagay na hindi niya maunawaan kung bakit.Hinamig niya ang kanyang sarili upang ipakita na hindi siya naapektuhan sa mga sinabi nito. "A-Ano naman ang kaibahan niyon? Pareho lang naman iyon, Mr. Olivar?""Malaki ang pagkakaiba ng mga iyon, Tamara," mariin nitong saad. "Making love is very far from just fvcking."Iniwas niya ang kanyang mukha. Disimulado niyang ibinaling ang kanyang mga mata sa ibang panig ng condo unit nito. Si Lorenzo lang ang tao na hindi niya pa natatagalang nakikilala pero madalas niya nang nakakausap na ang paksa ay tungkol sa pakikipagtalik, bagay na hindi niya naman ginagawa sa iba, kahit sa kanyang mga kaibigan.Ilang beses na nga na ang nagiging laman ng usapan nila ay tungkol sa sex? Naalala niyang minsan pa siyang nagbanggit sa bin
Dumating ang unang araw ni Tamara sa Olivar Furniture Company. Aminado siyang kabado sapagkat hindi niya pa alam kung ano ang kahihinatnan ng kanyang trabaho sa kompanyang iyon.Ang usapan nila ni Lorenzo ay dadaanan siya nito sa condo unit at isasabay na sa pagpasok sa OFC. Hindi na siya kumontra pa. Hindi niya pa alam ang patungo sa kompanya ng mga ito at ayon pa sa binata ay kailangan siya nitong samahan sa pakikipag-usap kay Crisanta, ang empleyadong magpapaliwanag sa kanya ng magiging trabaho niya.Dahil unang araw niya at hindi niya nais na mapahiya kay Lorenzo ay maaga siyang gumising. Katunayan, alas-kwatro y medya pa lang ng umaga ay abala na siya sa pagluluto ng almusal. Sinabayan niya na rin ng babauning tanghalian sa trabaho. Ayon kasi kay Lorenzo ay alas-singko ang labasan ng mga empleyado nito. Naisipan niyang magbaon na lamang ng tanghalian kaysa ang gumastos pa sa pagbili.Matapos niyon ay ang sarili naman niya ang inasikaso niya. Naligo, nag-toothbrush at nagbihis na
Alas-singko y medya ng hapon nang bumaba si Tamara sa basement ng Olivar Furniture Company. Kanina ay nabanggit na sa kanya ni Lorenzo na isasabay siya nitong muli sa pag-uwi sa condo unit nito. Again, she did not refuse. Nais niya pang kabisaduhin nang maigi ang pagbiyahe mula sa unit ni Lorenzo patungo sa kompanya ng mga ito. Kapag alam niya na, hindi na niya nais pang abalahin ang binata sa paghatid at sundo sa kanya.Pagkarating sa may basement ay agad niyang tinungo ang kinapaparadahan ng sasakyan ni Lorenzo. Alam niyang naroon na ang binata sapagkat bago pa man ito tuluyang bumaba ay dumaan ito sa kanilang pwesto.Pero si Tamara ay sadyang nagpahuli sa pag-alis kaysa sa kanyang mga kasamahan at iyon ay dahil sa iisang rason. Hindi niya nais na makita ng mga ito na sasabay siya sa pag-uwi sa mismong may-ari ng OFC. Sa katunayan ay hindi niya nais na may makaalam na sa condo unit ni Lorenzo siya umuuwi.Hindi niya nais maging pulutan ng usapan ng mga empleyado roon. Kanina nga ay
Agad na napaupo nang tuwid si Tamara kasabay ng disimulado niyang pagpindot sa end call button sa kanyang cell phone. Ni hindi na niya nagawa pang magpaalam kay Roberto at basta na lamang pinutol ang kanilang pag-uusap.She almost wanted to curse herself. Kung umakto siya ay daig niya pa ang nahuli ng kanyang nobyo habang may kausap na ibang lalaki. And she can't understand why she felt that way. Siguro ay dahil na rin sa kaisipan na alam niyang hindi magugustuhan ni Lorenzo ang ideya na nakikipag-usap pa siya kay Roberto. Kapag nagkataon na malaman nitong ang matandang lalaki ang kausap niya ay malamang na mauuwi na naman sa bangayan ang usapan nilang dalawa.Ipinaintindi na sa kanya ng binata kung bakit siya nito inalok ng trabaho sa Manila--- nais nitong malayo siya kay Roberto sapagkat buo na ang paniniwala nitong kabit siya ng matandang lalaki. And Lorenzo didn't want for her to ruin Roberto's family.Nang una ay hindi niya maunawaan kung bakit ganoon na lang kaapektado ang binat
Abot-abot na hiya ang nadama ni Tamara nang makita niyang hawak ni Lorenzo ang mga papel kung saan sinubukan niyang gumuhit ng mga sample designs ng iba't ibang furniture. Pagkalabas niya nga mula sa restroom ay agad niyang natanaw ang mga ito na nakatayo malapit sa kanyang mesa. Dahil sa malapit lamang ang pwesto niya kay Crisanta, ang buong akala niya ay ito ang sadya nina Lorenzo.Nanlaki na lang bigla ang kanyang mga mata nang makitang nasa mga kamay na ng binata ang mga papel na ginamit niya kanina. Hindi niya pa alam kung ano ang iisipin. Ang alam niya lang ay nakadama siya ng hiya sapagkat ayaw niyang isipin ng mga ito na nakikisawsaw siya sa mga trabaho sa OFC."Mr. Olivar, h-hindi ko ho---""Were you the one who made those designs?" agad na putol ni Lorenzo sa kanyang mga sasabihin.Hindi siya agad nakahuma sa kanyang kinatatayuan. Damang-dama niya kasi na sa kanya nakatutok ang mga mata ng lahat ng taong naroon. Lahat ay naghihintay ng isasagot niya sa naging tanong ni Loren