Hindi ko alam kung bakit pero sinunod ko na lang si Lino. Siguro dahil nataranta na rin ako lalo na nang magsalita si Padre Gadon at binati si Lino. Nakatunganga ako sa bintana habang nagwowonder sa nangyayari sa baba hanggang sa kumatok si Berto sa pinto ko. "Bakit?" I asked when I opened the door. He looks so worried. "May nangyari ba sa baba?" ang alam ko, maraming Guardia Civil sa labas ng bahay, nakapalibot.
"Tila hindi ka palalabasin ni Lino hangga't nandito si Padre Gadon sa San Adolfo," nag-aalalang wika niya kaya bahagya akong tumango. Expected ko na 'yun kasi masyado siyang overprotective. "Hindi ba't nakita ka ni Padre Gadon kasama si Lino?" tumango ako. "Tila hindi ka niya nakilala lalo pa't malabo na ang kanyang mga mata. Ngunit nakatitiyak akong naparito siya para sa iyo." kumunot ang noo ko at napaawang ang bibig. "Tiyak na may hinala siyang buhay ka, Mon. Kasalanan ko, hindi ako nag-ingat kaya ako nasundan." namamasa na ang mga mata niya at may guilt doon kaya umiling ako at pilit na ngumiti.
"Hinala pa lang ang mayroon siya, Berto. Hindi magkakagulo rito, pinapangako ko 'yan." hindi rin naman ako sigurado pero wala namang magagawa ang takot. Papahinain lang ang loob ko nito so better be brave.
"Hindi naman iyon ang aking inaalala. Iyong kaligtasan ninyo ni Lino."
Bahagya akong natawa. "Hayaan mo na. Doon din naman ang punta nating lahat," tugon ko kaya kumunot ang noo niya pero hindi na lang ako nagsalita at pinabalik na siya sa silid niya.
Hinala lang ang meron si Padre Gadon. Buong akala niya'y patay na ako. Naghinala lang siya kung buhay ako dahil sa pangangalap ng impormasyon ni Berto tungkol sa'kin. Baka may nakapagsabi kay Padre Gadon tungkol sa pinanggagagawa ni Berto sa Salvacion.
Ilang minuto ang lumipas sa'kin, naghihintay ng mangyayari pero tila wala sa pinagpipilian ko ang gagawin ni Padre Gadon.
"Kamusta ka, Liwan?" tanong sa akin ni Lino nang buksan ko ang pinto ng k'warto ko.
"Depende sa kung ano ang nangyari sa baba," sagot ko habang diretsong nakatingin sa mga mata niyang kinakabahan.
Huminga siya nang malalim. "Huwag kang mag-alala, hindi ka niya nakilala. Pansin ko na medyo namumuti ang gitna ng mga mata ng Prayle. Malabo na ang kanyang paningin. Naparito lamang siya sapagkat napag-alaman niyang nandito si Señor Galicia." kumunot ang noo ko kaya bahagya siyang napangiti. "Malapit sa Prayle ang may-bahay ni Señor Galicia sapagkat taga-Salvacion din ito noon kung kaya't nakilala rin ni Padre Gadon ang aking Ninong na nakikita naman nating palakaibigang tao kung kaya't napalapit na rin sa kanya ang Prayle."
Nakahinga ako nang maluwag at bahagyang napangiti. "Anong oras siya aalis dito sa San Adolfo?" tanong ko.
"Pagkatapos ng tanghalian sa tahanan ng Valencia," sagot niya na mukhang hindi gusto ang mangyayari. "Ayokong sumama, Liwan."
"Bakit? Aalis na sina Señor Magnus---sumama ka. Sulitin mo ang araw kasama sila," pangungumbinsi ko.
"Ngunit hindi ko kayang kumain kasama ang Prayleng iyon sa iisang mesa," poker face na sabi niya kaya bahagya akong natawa.
"Huwag mo na lang tingnan."
"Bakit nakakatawa ka pa gayong napakalapit ng taong nais pumatay sa iyo?"
"Kasi alam kong ligtas ang San Adolfo. Ligtas kayo at hindi dito magkakagulo. Sapat na rason na 'yun para maging masaya ako." sa Salvacion nagsimula gulo kaya doon ko rin ito tatapusin.
Labag man sa kalooban ni Lino, itunuloy pa rin nila ang lunch with Family Valencia. Halatang pinalalawak ni Señor Manuel ang kanyang connection pero sana, hindi sila madawit sa gulong ito lalo pa't malapit din naman sa'kin sina Miranda at Agustino.
"Mon," rinig kong tawag sa'kin ni Josefa at naupo naman siya sa tabi ko. Katatapos lang naming mag-lunch, kaming tatlo ni Maria. Wala rin kasi si Berto, hinatid sina Lino kina Miranda. "Ano ang iyong tinutugtog?" she asked. Napangiti ako at natigil sa pag-tugtog ng gitara. I just need music to calm whatever inside of me. Parang anytime kasi, gagawa ako ng bagay na ikasisira ng plano ko. Parang ayoko nang paalisin dito si Padre Gadon. Gusto ko na siyang pagbayarin dito pero hindi p'wede. Baka may patayan na namang mangyari.
"Hindi ko rin alam," natatawang sabi ko kaya napangiti siya.
"Mabuti na lamang at hindi ka nakilala ni Padre Gadon."
Tumango ako. "Kalimutan na natin siya," I said. Ayoko na siyang pag-usapan. Ayokong sa kanya umikot ang mga pinag-uusapan namin kasi b****a siya, hindi dapat siya dumadaan man lang sa bibig at utak namin. "May tanong pala ako total isa ka ring babae at malapit ka pa kay Catalina," sabi ko na lang kaya umayos siya ng upo at tumango. "Ano ba ang gusto niya sa isang lalaki?" kunot-noong tanong ko.
Natawa siya at nagtakip ng bibig. "Ang alam ko lamang ay hindi iyon si Señorito Agustino."
Natawa ako. "Ang sama mo kay Agustino. Pero seryoso, hindi ko kasi masabi kay Miranda na babae ako kaya mas mabuti nang mabaling sa iba ang atensyon niya."
Tumango siya at huminga nang malalim. "Tiyak na pagagalitan ako ni Señorita Catalina nito. Nais niya sa lalaki iyong maginoo, may plano sa buhay, matapang, mabait, kaya siyang ipaglaban at higit sa lahat, mayaman." natawa kami sa huli niyang sinabi pero seryoso pala talaga siya. LMAO. Masyado yatang idealistic si Miranda.
"Napakalayo ko pala sa pamantayan niya," tawa ko.
"Iyon din ang hindi ko mawari, Mon. Tila nagbago si Señorita Catalina."
Napatango ako at hindi na lang nagsalita. May iba talaga kay Catalina, hindi ko lang magets kung ano pero ewan. Baka napapalapit lang siya sa'kin kasi babae ako by heart kahit mukha akong lalaki.
Nang umuwi sina Lino, mukhang maayos naman silang tingnan pero nang pumasok sila sa bahay, parang may hindi sila napagkakaunawaan. "Sinasabi ko na nga ba, sila'y magagalit," ani Señor Magnus habang napapailing. Napatingin ako kay Lino na nakapoker face lang na nakatingin sa'kin kaya agad akong lumabas at nagtago sa gilid ng pintuan. "Sa lahat naman kasi ng kababaihan, Lino, anak pa talaga ng aking Amigo?"
Napatingin sa kanya si Lino. "Akala ko po ba'y alam ninyo at ni Señor Manuel na kami ay magkaibigan lamang? Bakit kailangan niyong bigyan iyon ng ibang kahulugan?" kalmadong sagot naman ni Lino.
Huminga nang malalim si Señor Magnus habang si Señor Galicia ay nakatayo lang sa gilid, mukhang nag-iisip ng solution. Gusto kong itanong kung anong nangyayari pero baka masigawan pa ako rito. Wala ako sa lugar para makialam. "Nadawit ang ngalan ng kanyang anak. Natural, hindi nanaisin ng kahit na sinong Ama na isipin ng mga tao na ang kanyang anak na babae ay kung kani-kaninong lalaki lamang nakikipagkaibigan. Sinabi ko na sa iyo, iba ang dalagang Pilipina kumpara sa mga dalagang Kastila. Hindi dito normal ang normal para sa iyo."
"Kung anuman po ang inyong iniisip, hinding-hindi po iyon mangyayari, Ama." straight face lang ang mukha ni Lino na para bang hindi niya Tatay ang kaharap niya. Siguro kasi may hindi siya gusto na nais ipagawa sa kanya ng tatay niya. Kahit naman siguro ako, maiinis kapag ganun. Kasi anak nila ako pero hindi nila ako kagamitan. May sarili akong buhay na gusto ko ring patakbuhin gamit ang sarili kong pag-iisip.
"Lino," suway ni Señor Galicia. "Hindi ka dapat ganyan sumagot sa iyong Ama."
"Pinayagan pa naman kitang pumunta sa Pilipinas nang mag-isa sapagkat nakikita kong tila nagbabago ka na. Ngunit ako'y nagkamali. Matigas pa rin ang iyong ulo. Puro kalokohan pa rin ang iyong nasa isip. Hindi lahat ng nanaisin mo'y makukuha mo, Lino. Minsan, kailangan mong magsakrepisyo."
"Hindi po pinipilit ang pagsasakrepisyo. At bakit hindi po kayo ang gumawa niyan? Nais niyo lamang ang kasal na ito sapagkat gusto niyong pagtibayin ang inyong pagkakaibigan. Ngunit paano naman po kami ni Miranda?"
"Iniibig ka ni Miranda. Hindi ba't dapat ay matuwa ka roon?"
Hindi kaaga nakasagot si Lino. "Matuwa? Naaawa po ako kay Miranda sapagkat hindi na siya makakahanap ng taong totoong magmamahal sa kanya kung ako ang kanyang pakakasalan."
"Natututunan naman ang pag-ibig." sagot ni Señor Galicia. "Alam mong ganun ako sa aking asawa, Lino."
"Kung gayon, ni minsan, bakit hindi po ako natututo? Marahil ay iba po kayo kumpara sa akin, Ninong. May iniibig na akong iba. At hindi iyon si Miranda."
Nakarinig ako ng mga yabag. "Lino!" tawag ni Señor Magnus then nakita ko si Lino na mabilis na naglakad palabas ng bahay. Hindi siya lumingon nang tawagin siya ni Señor Magnus kaya hindi niya rin ako nakita rito sa gilid ng pintuan. Ang bilis niyang maglakad. Hindi ko na rin siya hinabol. Mukhang kailangan niyang mapag-isa e.
Napahawak ako sa d****b ko kasi ang lakas na naman ng kabog nito. Grabe! Pinaglaban niya talaga ang pagmamahal niya para sa akin? Hindi ko ginusto ang pagsagot-sagot niya sa Ama niya pero kung hindi siya sasagot, paano siya mauunawaan nito? Hindi naman bastos ang pagkakasagot niya e.
"Ipinaglalaban niya ang Binibining hindi siya kayang ipaglaban," sambit ni Maria na nasa tabi ko na pala kaya napalingon ako sa kanya. Nagkibit-balikat lang siya at saka naglakad palayo sa'kin. Ano ba 'yan! Nakonsensya pa ako.
Mukhang nag-lunch sila doon para pag-usapan ang tungkol kina Lino at Miranda. Mukhang hindi rin payag si Señor Manuel na madedehado sila lalo pa't usap-usapan na rin sa bayan na may pag-ibig sa pagitan nina Lino at Miranda dagdag pa na anak ng Alcalde Mayor ang babae. Bakit ba naman kasi napakamalisyoso ng mga tao rito? Kawawa naman 'yung dalawa.
"Ikaw ba'y galit sa mga halaman?" tanong ni Agustino na naabutan ako rito sa gilid ng sapa, naglalakad-lakad habang hinahampas ng patpat ang mga damong nadadaanan ko. Dito nga pala siya tumatambay. Nagpunta lang naman ako rito para makapag-isip nang maayos. Tsaka umalis na rin ang Prayle at hindi pa rin umuuwi si Lino. "Ganyan na ganyan din ang ginagawa ni Lucio nang makita ko siya bago ako umalis ng bahay. Pare-pareho kayong tatlo ni Berto," natatawang sabi niya nang makalapit siya sa'kin. "Bakit ka nandito?" tanong niya.
"Tiyak na pareho lamang tayo ng dahilan," sagot ko kaya napangiti siya at tumango.
"Nasasaktan ako para kay Miranda ngunit parte ito ng pag-ibig, ang masaktan. Kailangan niya itong malampasan." napatango ako at muli kaming natahimik. Mukhang malalim ang iniisip niya. "Mahal ka ni Lino, Mon."
Napatingin ako sa kanya kaya bahagya siyang ngumiti. "Pero paano si Miranda?"
"Nais mong magpaubaya?" hindi ako nakasagot. "Kitang-kita na pare-pareho lamang kayong nahihirapan dito. Kayo-kayo lamang ang nagpapahirap sa sitwasyon."
"Bago ko pa kayo makilala, dati nang mahirap ang sitwasyon," natatawang sabi ko.
"Ngunit ikaw rin itong nagpapahirap ng sitwasyon mo rito. Napakahilig mong gawing komplekado ang mga bagay-bagay."
"Dati naman na kasing komplekado. Ayoko lang mandamay."
"Ngunit mas nakasasakit ka lamang. Kahit anong gawin mo, may madadamay. Kung pipilitin mong kontrolin lahat, mas makakasakit ka lamang." natahimik ako sa sinabi niya. Kinokontrol ko ba? Pero hindi ko naman hawak ang mga mangyayari pa lang. "Mahal ka ni Lino. Hindi ba't kahit anong tulak ang gawin mo sa kanya'y hindi mo siya mapalayo?"
Bahagya akong natawa at tumango. "Ang kulit niya. Kahit sinasaktan ko siya, sige pa rin siya. Sana nga tumigil na lang siya. Iwan niya na lang ako kasi mas kaya ko 'yun kaysa idamay siya sa gulo ko." bumuntong-hininga ako at tumingala sa kalangitan. "Hindi niya yata pansin na nasasaktan din ako sa tuwing sinasaktan ko siya," mahinang sabi ko.
"Ang buhay ay hindi madali. Ikaw man si Binibining Liwanag o hindi, marami pa ring pagsubok na darating sa atin. Bawat tao, may pagsubok sa buhay. Ngunit may pagpipilian tayo kung sino ang nais nating karamay sa pagsubok ng buhay na ito. Ikaw lang naman itong nananakit sa iyong sarili, sinisi mo pa si Lino."
Napatingin ako kay Agustino kasi tama siya. Palagi kong pinagtutulakan si Lino pero lapit pa rin siya nang lapit. Pinagtanggol niya pa ako sa tatay niya. Siguro dapat, ako naman ang lumaban para sa kanya.
"Pero paano naman si Miranda?"
To be continued...
Napangiti siya. "May gusto si Miranda kay Lino ngunit hindi niya ugaling ipagsiksikan ang kanyang sarili sa ibang tao. Lalo pa't alam niya nang hindi naman pala siya natitipuhan ni Lino. Alam niya kung kailan titigil, Mon.""Ngunit paano ang iyong Ama at Ina? Hindi ba't nais nila si Lino para kay Miranda?" kunot-noong tanong."Sila ba ang magpapakasal kay Lino?" tawa niya. "Hindi, Mon. Ibig sabihin, labas sila sa desisyon ni Lino at Miranda. Wala silang magagawa kung hihindi si Lino at Miranda sa Pari sa araw mismo ng kanilang kasal."Bahagya akong natawa. Ang astig pala ni Miranda. I like her personality though. Such a strong woman. At si Agustino, I like his mindset. "Salamat, Agustino." sabi ko sabay ngiti kaya ngumiti rin siya at tumango nang bahagya."Nabalitaan ko rin ang tungkol kay Padre Gadon. Sinira niya ang aming tanghalian." biglang nawala ang ngiti sa mukha niya. "Tila paniwalang-paniwala siya na wala ka na nga.""Oo nga e. Sana huwag
"Mamahalin mo pa rin ba ako kung sasabihin kong ayokong magkaanak?" mahinang tanong ko out of the blue. Bago maging kami, dapat alam niya kung ano ang gusto ko at alam ko kung ano ang gusto niya. Kasi ayokong nagsasayang ng panahon at emosyon."Minahal kita hindi dahil kaya mo akong bigyan ng anak. At kung iyon ang iyong nais, sino ako upang kumontra gayong katawan mo iyan at hindi akin?" tanong niya kaya napangiti na naman ako.Inagaw ko ang kamay ko sa pagkakahawak niya kaya napatingin siya sa 'kin. Agad ko siyang niyakap kaya ako naman ang nakadagan sa kanya. Bahala siya kung hindi siya makahinga diyan."Payag ka ba talaga? Tayong dalawa lang?"Bahagya siyang natawa at niyakap din ako. "Opo, Binibining Liwanag. Basta tayong dalawa," bulong niya at saka hinalikan ang gilid ng ulo ko.I'm so happy na nirerespeto niya ako. Na kahit alam kong gusto niya naman talaga ng family in the future, hindi niya pa rin pinagpilitan kasi alam niyang wala siyang
"Magkasintahan na ba talaga kayo?" tanong ni Agustino sa'kin at nandito na kami sa karwahe niya. Si Lucio ang nagdadrive. Katabi ni Agustino si Berto.Nagkibit-balikat ako. "Siguro? Kailangan ko ba siyang tanungin kung maaari ko siyang maging kasintahan?" tanong ko kaya nagulat na naman sila.Natawa na lang ako sa reactions nilang dalawa. Hindi normal sa panahong 'to na babae ang manliligaw pero ang unfair naman? Lalaki lang ba ang dapat manuyo?"Nais manligaw ni Lino ngunit napakaraming kondisyon ni Mon," ani Berto kaya napataas ang kilay ko."Gusto ko lang na maghanap siya ng bagong asistente. Marami ba 'yun?" tanong ko.Tumango siya. "Natatakot siya na baka kapag nakahanap siya ng bagong asistente ay bigla ka na lamang mawala. Hindi ba't ginawa mo rin iyang kasunduan na bago ka umalis papuntang Salvacion ay pinaghahanap mo siya ng papalit sa iyong trabaho?""Paano mo nalaman?" tanong ko. Si Lino lang naman ang pinagsabihan ko nun.
Dapat talaga, nakinig na lang ako kay Lino. Wala sana ako rito.Nandito kami sa sala ng bahay nina Catalina. Katabi ko sina Berto, Lucio at Agustino. Nasa harap naman namin sina Don Danilo, Donya Carlota, Catalina at Miranda. Hindi naman na ako masyadong halata dahil pinahiram ako ni Lucio ng balabal. Kay Manang Hiyas daw ito na hindi niya pa naibabalik kay Manang Hiyas kaya nasa kabilang kalesa pa. Hindi ko nga alam kung bakit may balabal si Manang Hiyas doon.Sumakay ba siya dun?"Ginoong Agustino Valencia, anak ng Alcalde Mayor Manuel Valencia," panimula ni Don Danilo at lahat kami rito, kinakabahan. Lalong-lalo na si Agustino na hindi makatingin nang diretso. "Ano't bigla ka na lamang nanghaharana sa aking unica ija? Hindi ka ba tinuruan ng iyong Ama na magpakilala muna sa amin?""Patawad, Señor. Hindi po alam ng aking Ama ang tungkol dito lalo pa't napag-alaman kong may napupusuan na po kayo para sa inyong anak," ani Agustino kaya nakita kong
"Napakamaldita talaga ni Señorita Catalina," mahinang sabi ni Maria.Bumuntong-hininga si Lino at hindi na lang nagsalita kahit kitang-kita ko na nagpapasensya na lang siya. Nang matapos kaming kumain ay pinaiwan niya ako sa dining table at hintayin ko raw siya. Wala akong makausap. Ang boring. Pinatong ko ang mga braso ko sa mesa at pinatong dun ang ulo ko. Inaantok na kasi ako kaso busog pa ako. Baka bangungutin a---"Liwan?" rinig kong sambit ni Lino kaya nagising ako. Napangiwi ako dahil sumakit bigla ang leeg ko at namamanhid din ang mga braso ko. Nakatulog nga ako. "Ayos pa lamang ba?" nag-aalalang tanong niya. Sa halip na sumagot, pinilit kong maupo nang maayos at pinakiramdaman ang leeg ko. Ang sakit naman! "Pasensya na, natagalan ako," sabi niya pa at doon ko lang napansin ang isang tasa na may laman. "Saan masakit?" tanong niya pa."'Yung leeg ko, Lino. Parang nastiff neck," sabi ko habang napapangiwi. Ang sakit kapag ginagalaw e."Stiff
Nakatulog na ako agad nang umalis si Lino pero nagising ako na sobrang nilalamig kaya nagtalukbong agad ako ng kumot. Kaso ang lamig pa rin to the point na nagchichill na ako then narinig ko si Lino na nandito pala sa room ko. He was asking me what's happening then sabi ko, ang lamig. Pati bibig ko, nagshishake. Ang init lalo ng katawan ko pero nilalamig ako. Ang gulo!Naramdaman ko na lang na umakyat si Lino sa kama at pumasok sa kumot ko para yakapin ako mula sa likod. Hinawakan niya pa ang dalawang kamay ko na nasa tapat ng dibdib ko kaya medyo nabawasan ang pagshake ko at nabawasan ang lamig. "Pasensya na, kailangan ko lamang itong gawin," bulong niya sa gilid ng ulo ko kaya hindi ko maiwasang mapangiti. Talagang binantayan niya ako rito. "Nilalamig ka pa ba?" he asked."Hindi na masyado," mahinang sabi ko at kumalma na rin ang pagshake ko. Wow, ang bilis. Ganito pala ang epekto ng body heat."Nandito lang ako, Liwan. Hindi kita iiwan," aniya at mas hinigpit
Kinabukasan ay maaga kaming gumising lahat kasi sabi raw ni Lino, mag-eensayo raw kami sa labas. Excercise pala. LMAO! Kaya ayun, hindi pa sumisikat ang araw, nagtinapay at kape lang kami at nag-eexcercise na kaming lahat sa labas ng bahay. Ako, si Lino, si Berto, Maria at Josefa. Ang saya nga e kasi hindi naman sila pala-excercise. Napilitan lang."Kamusta?" tanong ni Lino sabay abot sa'kin ng tubig at katatapos lang naming mag-excercise. Inabutan niya rin ako ng panyo para makapagpunas ng pawis."Masarap sa pakiramdam. Feeling ko, ang sigla ko," tuwang-tuwang sabi ko. Namiss ko 'to. At mukhang kailangan din ito ni Liwanag e. "Buti naisip mo ito," dugtong ko sabay inom ng tubig. Busy naman magk'wentuhan sa hindi kalayuan sina Berto, Maria at Josefa. To be honest, napagod kami dun pero si Lino, mukhang chill lang."Naisip kong matagal ko na pala itong hindi nagagawa. Kailangan natin ito. Hindi magandang subsob tayo sa trabaho at hindi natin naaalagaan ang ating
Kinabukasan ay nakapag-excercise pa kami bago kami nagpunta sa simbahan. Alam kong hindi maganda ang tingin ni Señor Manuel kay Lino pero mukhang hindi iyon iniisip ni Lino. Relax lang siya hanggang sa matapos ang misa kahit na aware siyang napag-uusapan sila ni Catalina sa buong bayan ng San Adolfo."Magandang umaga po," bati ni Lino kina Señor Manuel at Señora Rosana na nakasalubong namin palabas. Nagpatuloy lang kami sa paglalakad. Hindi makatingin si Miranda kay Lino. Diretso lang ang tingin niya sa labas at nang mapatingin ako kay Agustino, agad siyang kumaway na parang hinihintay niyang tingnan ko siya kaya natawa ako. Masaya siya kasi maganda ang takbo ng love life niya."Sa tingin mo'y maganda ang aking umaga gayong alam ko ang pinag-uusapan nila tungkol sa inyo?" poker face na tanong ni Señor Manuel kaya nabalik ang atensyon ko sa kanila. "Napakalakas ng iyong loob upang magpakita pa sa amin.""Nais ko rin po kayong makausap