Kailan Ipinanganak Si Jesus, At Ano Ang Mga Pista Ng Pasko?

Tila mahirap talakayin ang tukoy na petsa ng kapanganakan ni Jesus, ngunit kung gusto mo talagang malalim na pang-unawa, kailangan nating tingnan ang ilan sa mga konteksto sa Bibliya at kasaysayan. Ayon sa tradisyon, karaniwang pinaniniwalaan na ipinanganak siya sa paligid ng 4 B.C. hanggang 6 B.C. Ang dahilan nito ay batay sa mga tala ng mga opisyal na tao noong panahong iyon, lalo na ang pagtatalaga ni Herodes. Sa mga Ebanghelyo, nabanggit ang kanyang kapanganakan na naganap sa Betlehem, isang mahalagang lugar sa kasaysayan ng mga Hudyo. Sa katunayan, maraming iskolar ang nagtutukoy ng iba't ibang evidensya, mula sa mga tala ng mga pastol sa mga Bethlehemian hills hanggang sa pagbabanggit ng mga astrologo na naglakbay mula sa silangan, na nagsasaad ng isang napaka-espesyal na kapanganakan. Ngunit ang talagang nakaka-engganyo ay ang simbolismo ng kanyang kapanganakan. Ipinanganak siya sa isang sabsaban; tila ang Simplisidad nito ay nagbigay-diin sa kanyang mensahe ng pag-ibig at kabutihan. Kaya't hindi lang ito isang simpleng petsa; ito ay pagsasagisag ng pag-asa at rebisyon. Kung iisipin mo ang kanyang kahalagahan, tunay na makikita natin kung paano ang isang simpleng pagsilang ay nagbukas ng pintuan sa marami pang kwento at karanasan sa buhay ng tao, hindi lamang sa kanyang panahon kundi hanggang sa mga kasalukuyang araw.

Nakakatuwang pag-usapan ang pinagmulan ni Masiela Lusha dahil parang maliit na salaysay ng pag-asa ang buhay niya para sa akin. Siya ay ipinanganak sa Tirana, Albania noong Oktubre 23, 1985 — isang petsa na madalas kong maalala tuwing may old-school na reruns ng mga palabas na pinanood ko noong bata pa ako. Lumaki ang interes ko sa kanya dahil sa pagiging versatile niya: hindi lang aktres kundi manunulat at aktibista rin. Nang lumipat siya patungong Estados Unidos kasama ang pamilya niya, unti-unti siyang nakilala sa mainstream dahil sa role niya sa 'George Lopez', at mula noon naging inspirasyon siya sa maraming kabataang immigrant na gustong magtagumpay. Para sa akin, ang kuwento niya ay paalala na mula sa maliit na lungsod sa ibang bansa, puwede kang magtamo ng malaking boses at impluwensya kung determinado ka — at iyon ang laging humahaplos sa puso ko kapag iniisip ko ang kanyang pinagdaanan.

Sobrang naiintriga ako kasi ang eksaktong pinagmulan ni Nanami Momozono ay medyo mahirap tuklasin: sa canon ng serye, hindi talaga ipinapahayag ang eksaktong lugar at petsa ng kanyang kapanganakan. Sa madaling salita, official material gaya ng manga at anime ng 'Kamisama Kiss' (o 'Kamisama Hajimemashita') ay tumutuon sa kanyang buhay noong naging makasaysayan ang mga pangyayari — pagiging homeless, pagkuha ng shrine ng isang diyos, at ang paglago niya kasama si Tomoe — pero hindi binibigay ang detalyadong birth record. Sa konteksto ng kuwento, malinaw na siya ay isang batang Hapon at lumaki sa modernong lungsod sa Japan; sa maraming eksena makikita ang urban na setting at pamilyang may pinansyal na suliranin na nauwi sa pagtakas ng tatay niya, kaya ang impression ng karamihan sa fans ay na siya ay taga-Tokyo o katulad na malaking lungsod. Ang edad niya kapag nagsimula ang serye ay nasa high school — mga mid-teens — kaya madaling isipin na ipinanganak siya mga labing-siyam o labing-anim na taon bago nagsimula ang kwento, ngunit ito ay haka-haka lamang. Personal, gusto ko ang misteryosong side nito: nagbibigay ito ng espasyo para sa fan theories at pag-celebrate ng birthday sa fandom nang iba-iba, imbes na maging limitado sa iisang opisyal na petsa. Mas masarap ang mag-imagine ng sariling backstory para kay Nanami, lalo na kapag reread mo ang mga sweet at awkward niyang moments sa series.

Sa maingay at puno ng buhay na bayang Bethlehem, doon ipinanganak si Jesus. Ang Bethlehem ay hindi lamang isang simpleng lugar sa mapa; ito ay mayaman sa kasaysayan at simbolismo. Ayon sa Bibliya, ito ang ipinangako na lugar ng pagdating ng Messiah, na pinalakas pa ng mga propesiya mula sa mga sinaunang tao tulad ni Micah. Napakahalaga ng kanyang kapanganakan, hindi lamang para sa mga Kristiyano kundi pati na rin sa buong mundo, dahil sinasalamin nito ang pag-asa, pagbabago, at ang simula ng isang bagong yugto sa kasaysayan ng sangkatauhan. Ang salitang 'Bethlehem' mismo ay nangangahulugang 'bahay ng tinapay' sa Hebreo. Sa isang nakakaantig na paraan, ito ay nag-uugnay sa ideya ng espirituwal na pagkain na ibinibigay ni Jesus sa kanyang mga tagasunod. Hindi lamang siya ipinanganak bilang isang anak, kundi bilang isang gabay na nagbibigay ng liwanag at lakas sa mga tao. Sa kanyang kapanganakan, nagbukas ang isip at puso ng marami sa posibilidad ng pagmamahal at awa na maaari nating ipamalas sa isa’t isa. Ang kanyang misa ay nagbigay-diin sa kahalagahan ng kababaan ng loob at simpleng pamumuhay, na naipapakita sa napakasimpleng kalagayan ng kanyang pagsilang—sa isang sabsaban, sa tabi ng mga hayop, sa ilalim ng takip ng mga bituin. Sa ating pagmumuni-muni, mahirap hindi isipin ang mga aral na dala ni Jesus mula sa kanyang pagsilang. Ang mga kwento ng kanyang buhay ay nagsisilbing paalala sa atin na ang tunay na halaga ng isang tao ay hindi nasusukat sa materyal na bagay, kundi sa kanilang kakayahang magmahal at makiramay sa kapwa. Ang kanyang mensahe ay nananatiling mahalaga, na parang isang ilaw na naglalakbay sa madilim na mga sulok ng ating mga puso. Sa bawat paggunita sa kanyang kapanganakan, tayo ay naaalala sa ating sariling mga hangarin at ang pangarap na tayo rin ay makapaghatid ng kabutihan at pag-asa sa iba. Ang kwento ng kanyang buhay ay isang walang hanggan na inspirasyon sa atin na patuloy na mangarap ng mas mabuti, at higit sa lahat, mahalin ang ating kapwa.

Isang nakabibighaning tanong ang tungkol sa taon ng kapanganakan ni Jesus, at magandang talakayin ito sa konteksto ng kasaysayan. Ayon sa maraming iskolar at mga kasaysayan, malamang na ipinanganak si Jesus sa pagitan ng 6 at 4 B.C. Ang mga pagkakaibang ito sa pagsusuri ay nagmumula sa iba't ibang metodolohiya na ginamit ng mga mananalaysay. Mahalaga ring isaalang-alang ang mga konteksto ng mga kaganapan nang panahong iyon na nagsisilbing batayan sa pagsasaayos ng mga petsa. Ang mga tala mula sa mga Romano, Griego, at iba pang sibilisasyon ay nagbibigay-linaw, ngunit maraming aspekto ang nananatiling misteryo, na nagreresulta sa iba't ibang interpretasyon at pananaw hinggil sa tiyak na taon ng kanyang kapanganakan. Hindi maikakaila na ang epekto ng kanyang buhay at mga aral ay nagpatuloy sa loob ng mga siglo at tila hindi nabawasan. Sa huli, ang mga pag-aaral ay nagpapakita na palaging may bagong natutunan at lumalabas na impormasyon na nagpapalalim sa ating pag-unawa sa mga makasaysayang pangyayari. Madalas na pinag-uusapan ang mga detalye tungkol kay Jesus sa mga aklat at pag-aaral na tumatalakay sa konteksto ng kanyang panahon. Kung hihimayin ang mga detalye kaugnay ng kanyang kapanganakan, mahahanap mo ang mga talang taliwas sa iisang pananaw. Ang ilang mga iskolar ay nagpapalagay na si Jesus ay maaaring ipinanganak sa mas maagang taon kaysa sa 4 B.C, na maaaring may naimpluwensyang mga dahilan sa mga lipunan noon. Kadalasang sinasabi ng mga tao na ang mga Judio at Romano noon ay may iba-ibang tradisyon at sistema ng pagsubok ng edad, na nakakatulong sa ating pagkaunawa kung bakit may magkakaibang impormasyon. Sa kabuuan, ang mga taon ng kapanganakan ni Jesus ay nananatiling isang paksa na puno ng mga haka-haka at kapanapanabik na mga diskusyon. Bagamat may iba't ibang pananaw ang mga tao, nakatutuwa ring pagtuunan ng pansin na may mga relihiyosong tradisyon na nagsasabing ang tiyak na petsang ito ay hindi kasinghalaga kumpara sa mga mensaheng dala at itinuro ni Jesus sa kanyang buhay. Sa huli, mas mahalaga ang mga aral na kaniyang ibinigay na patuloy na nag-uudyok sa mga tao sa iba't ibang panahon, kaysa sa eksaktong taon na siya ay isinilang. Ang mga pag-aaral ay nagbibigay-daan sa atin upang palawakin ang ating pananaw, kaya't mahalaga ang mga talakayan tulad nito upang mapanatili ang ating interes sa kasaysayan. Ang bawat piraso ng impormasyon na lumalabas ay parang puzzle na nagpapalalim sa kaalaman natin, kaya't ang pag-usapan ang mga posibleng taon ng kapanganakan niya ay isa lamang sa mga piraso. Samantalang ang tiyak na petsa ay bumasag ng aming pagkakainteres at nagsilbing daluyan upang mas maduon ang ating pansin sa pagkakaiba-ibang pananaw sa kanyang buhay. Minsan naiisip ko, hindi ba't ang mga kontrobersya o hindi pagkakaintindihan sa mga isyu gaya nito ay nagdaragdag lamang sa yaman ng ating pag-unawa? Kaya't habang patuloy ang ating mga talakayan, tila lalo tayong nadirinig at nabubuksan sa kasaysayan at mga aral na nagmumula dito.

Naku, medyo nakakalito nga ang pangalang 'Sung Suho' dahil wala siyang malawakang tala bilang isang kilalang pampublikong personalidad sa mga pangunahing sanggunian na kilala sa akin. Madalas na nangyayari na kapag may hinahanap na pangalan na parating hindi lumalabas agad sa search, maaaring ito ay pangalan ng isang pribadong tao, isang karakter sa isang lokal na webnovel/manhwa na hindi gaanong na-index, o simpleng pagkakaiba sa romanisasyon ng Koreanong pangalan (halimbawa, 'Seong Su-ho' o 'Sung Soo-ho'). Bilang mahilig sa kultura at mga character, madalas ako mag-cross-check ng pamagat o konteksto. Kapag wala talagang konkretong impormasyon tungkol sa eksaktong pangalan, pinakamalapit na practical na hakbang ay hanapin ang pinagmulang materyal—kung ito ay isang libro, manhwa, drama, o laro—dahil doon karaniwang malinaw ang birthday at background ng isang karakter. Personal, tuwing ganito, nae-enjoy ko ang small detective work ng paghahambing ng iba't ibang romanisasyon at pati ang paghahanap sa credits ng akda para makumpirma kung sino talaga ang tinutukoy. Sa ngayon, wala akong matibay na petsa ng kapanganakan o lugar ng paglaki para sa eksaktong pangalang 'Sung Suho' na nabanggit mo.

Tila may konting misteryo si Akira Toudou pagdating sa personal na detalye niya—lalo na ang pinagmulan at kaarawan. Sa pagkakaalam ko mula sa mga opisyal na materyales at fan resources, wala talagang malinaw o kinikilala na tala ang naglalahad ng eksaktong lugar ng kapanganakan o petsa ng kapanganakan niya. Minsan, ang mga karakter na hindi sentral ang papel sa pangunahing kwento ay hindi nabibigyan ng buong profile sa mga databook o sa opisyal na website ng serye, kaya nagiging sagabal ang paghahanap ng tiyak na impormasyon. Bilang tagahanga na madalas mag-galugad ng mga character pages at interview, alam kong may ilang posibleng lugar na unang tinitingnan ng mga tao: ang opisyal na site ng publisher, mga databook, interview ng author o voice actor, at fan-run wikis. Kapag wala sa mga iyon, kadalasan ay hindi talaga naibibigay ang detalye at napapadpad na lang sa spekulasyon at fan theories. Nakakaintriga para sa akin ang ganitong klaseng unresolved detail—nakakatuwa isipin ang mga bakanteng puwang na pwedeng lagyan ng sariling interpretasyon, pero bilang praktikal na fan, mas gusto ko kapag may opisyal confirmation. Sa ngayon, ang safest na sabihin ay: walang opisyal na impormasyon tungkol sa lugar ng kapanganakan at birthday ni Akira Toudou na kilala sa publiko.

Isang araw, habang naglalakad ako sa isang lumang bookstore, nadiskubre ko ang 'Alamat ng Sibuyas'. Ngayon, ang kwentong ito ay umuukit sa aking isipan simula nang mabasa ko ito. Ayon sa mga tala, ang alamat na ito ay nagmula sa mga Pilipino noong panahon ng mga Espanyol, na nagpasimula ng mga kwento na naglalaman ng aral at tradisyon. Ipinanganak ang alamat sa mga baryo at nayon, karaniwang isinasalaysay sa paligid ng apoy tuwing gabi. Sini-simbulo nito ang buhay ng mga tao noon, pinapakita ang mga kilalang ugali at kultura ng mga Pilipino sa malikhain at masayang paraan. Natutuwa ako sa paraan ng pagpapahayag ng mga tao sa pamamagitan ng mga alamat. Kasama ang mga tradisyon at pag-uugali mula sa nakaraan, nakikita natin kung paano nakaapekto ang mga alamat sa ating pagkatao sa kasalukuyan. Ang alamat ng sibuyas ay isang magandang halimbawa ng pag-aaral at pag-unawa sa ating kultura. Na ilalarawan ito hindi lamang bilang isang kwento kundi parang tulay na nag-uugnay sa mga henerasyon. Ang mga simbolismo sa kwento ay nagiging inspirasyon din sa mga tao na higit pang pahalagahan ang kanilang mga ugat at tradisyon. Nagmumula ang alamat na ito mula sa mga oral na kwento, na unti-unting nasusulat over time. Patunay lamang ito na ang mga kwento ay may buhay at patuloy na umuunlad. Naniniwala ako na ang mga ganitong klaseng alamat ay napakahalaga, lalo na sa mga kabataan ngayon. Paalala ito na dapat nating yakapin at ipagmalaki ang ating mga tradisyon dahil dito nakaugat ang ating pagkakakilanlan bilang mga Pilipino.