Paano Nakakaapekto Ang Soundtrack Sa Tema Ng Mga Kwento Ng Mga Ipinanganak Na Bayani?

Nakakatuwang pag-usapan ang pinagmulan ni Masiela Lusha dahil parang maliit na salaysay ng pag-asa ang buhay niya para sa akin. Siya ay ipinanganak sa Tirana, Albania noong Oktubre 23, 1985 — isang petsa na madalas kong maalala tuwing may old-school na reruns ng mga palabas na pinanood ko noong bata pa ako. Lumaki ang interes ko sa kanya dahil sa pagiging versatile niya: hindi lang aktres kundi manunulat at aktibista rin. Nang lumipat siya patungong Estados Unidos kasama ang pamilya niya, unti-unti siyang nakilala sa mainstream dahil sa role niya sa 'George Lopez', at mula noon naging inspirasyon siya sa maraming kabataang immigrant na gustong magtagumpay. Para sa akin, ang kuwento niya ay paalala na mula sa maliit na lungsod sa ibang bansa, puwede kang magtamo ng malaking boses at impluwensya kung determinado ka — at iyon ang laging humahaplos sa puso ko kapag iniisip ko ang kanyang pinagdaanan.

Nakakabilib talaga kapag naiisip ko kung paano nag-iwan ng bakas ang mga taong tulad ni Ildefonso P. Santos sa ating mga lungsod — at oo, ipinanganak siya noong 1929. Lumaki ako na napapaligiran ng mga parkeng may balanseng disenyo at mga plaza na mukhang pinag-isipan, at doon ko unang napansin ang istilong pinagpapahalagahan ng mga landscape designer tulad niya. Sa mga lumang litrato at lathala, makikita mong ibang-iba ang pananaw sa pampublikong espasyo noong panahon niya, mas may puso at may pakikipag-ugnay sa tao kaysa puro betong at metal lang. Bilang isang taong mahilig maglakad-lakad at magmuni sa mga open spaces, madalas kong i-link ang mga lugar na may maayos na mga puno, daanan, at upuan sa mga prinsipyo na ipinakilala ni Santos noong mga dekada ng kanyang pag-angat. Hindi ko sinasabi na siya lang ang gumawa ng lahat, pero malinaw na ang kanyang taon ng kapanganakan — 1929 — ay naglagay sa kanya sa henerasyon na nagpasimula ng modernong pag-unawa sa urban landscape sa Pilipinas. Sa personal na level, natutuwa ako na may mga personalidad tulad niya na inuuna ang human scale sa disenyo. Tuwing nakikita ko ang mga hugis ng punong nag-aalok ng lilim o ang maayos na paglalagay ng mga bangko sa isang plaza, naiisip ko na marami sa mga ideyang iyon ipinakilala o pinagyaman noong panahon niya. Ang simpleng impormasyong ito — 1929 — nagbubukas ng mas malalim na pagtingin sa konteksto ng kanyang gawain at ng panahon kung saan siya lumitaw.

Sobrang naiintriga ako kasi ang eksaktong pinagmulan ni Nanami Momozono ay medyo mahirap tuklasin: sa canon ng serye, hindi talaga ipinapahayag ang eksaktong lugar at petsa ng kanyang kapanganakan. Sa madaling salita, official material gaya ng manga at anime ng 'Kamisama Kiss' (o 'Kamisama Hajimemashita') ay tumutuon sa kanyang buhay noong naging makasaysayan ang mga pangyayari — pagiging homeless, pagkuha ng shrine ng isang diyos, at ang paglago niya kasama si Tomoe — pero hindi binibigay ang detalyadong birth record. Sa konteksto ng kuwento, malinaw na siya ay isang batang Hapon at lumaki sa modernong lungsod sa Japan; sa maraming eksena makikita ang urban na setting at pamilyang may pinansyal na suliranin na nauwi sa pagtakas ng tatay niya, kaya ang impression ng karamihan sa fans ay na siya ay taga-Tokyo o katulad na malaking lungsod. Ang edad niya kapag nagsimula ang serye ay nasa high school — mga mid-teens — kaya madaling isipin na ipinanganak siya mga labing-siyam o labing-anim na taon bago nagsimula ang kwento, ngunit ito ay haka-haka lamang. Personal, gusto ko ang misteryosong side nito: nagbibigay ito ng espasyo para sa fan theories at pag-celebrate ng birthday sa fandom nang iba-iba, imbes na maging limitado sa iisang opisyal na petsa. Mas masarap ang mag-imagine ng sariling backstory para kay Nanami, lalo na kapag reread mo ang mga sweet at awkward niyang moments sa series.

Aba, nakakatuwa ang usaping ito kasi isa siyang misteryo na madalas pagpilitin ng fandom na lutasin—and honestly, enjoy ko yang parte ng pagiging fan. Sa totoo lang, wala sa canon ng 'Kimetsu no Yaiba' ang tahasang nagsasabi kung saan ipinanganak si Sakonji Urokodaki. Makikita sa serye ang kanyang tirahan at kung saan niya inihanda ang mga estudyante—ang bundok na kilala bilang Mount Sagiri, kung saan niya sinanay si Tanjiro, pati na rin sina Sabito at Makomo sa nakaraang panahon. Doon siya umiikot: isang retiradong mandirigma na nagtatago sa tuktok ng bundok, may tengu mask at madalas na iginigiit ang mahigpit na disiplina ng Water Breathing. Pero ang lugar ng kanyang kapanganakan? Hindi ipinakita sa manga o sa anime. Wala ring flashback na naglalahad ng kanyang kabataan sa isang partikular na probinsya o bayan. Dahil sa kawalan ng opisyal na impormasyon, nagkakaroon ng maraming haka-haka. May mga fans na nagsasabi na tila taga-kanlurang o gitnang bahagi siya ng Japan dahil sa kanyang accent at istilo, habang ang iba naman ay nagtuturok sa ideya na lumaki siya sa paligid ng mga bundok at ilog—dahil natural ang pagtuon niya sa Water Breathing at ang buong vibe ng kanyang misyon. Personal, gustung-gusto ko ang ganitong open-endedness: nagiging puwang ito para sa fan fiction, fan art, at mga teoriyang puno ng emosyon. Ibig sabihin, kahit hindi natin alam ang eksaktong lugar ng kanyang kapanganakan, napalilibutan siya ng malinaw na backstory bilang guro at tagapangalaga sa mga nalalabing mandirigma. Para sa akin, mas nakakaengganyo yung mga karakter na may bahagyang lihim—parang sinabi ng serye, hindi lahat ng detalye kailangang ilatag para umindak ang imahinasyon ng reader o viewer. Tapos, syempre, hindi mawawala ang curiosity ko kung isang araw ay lalabas ang isang spin-off o databook na magbibigay-linaw—pero sa ngayon, enjoy muna ako sa mga palaisipan.

Habang naglalakad ako sa memorya ng mga librong paborito ko, laging bumabalik sa akin ang pangalan ng manunulat ng ‘Dekada ’70’. Natutunghayan ko na siya ay ipinanganak sa Tondo, Maynila — isang lugar na kilala sa tawag na pugad ng buhay at kuwento. Para sa akin, ang pinanggalingan ng isang may-akda ay madalas nag-iiwan ng bakas sa kanyang mga letra, at kitang-kita ko iyon sa tapang at realismo ng kanyang pagsusulat sa nobelang iyon. Lumaki ako na napapaligiran ng mga kwento mula sa kalye at pamilya, kaya tuwing binabasa ko ang mga eksena sa ‘Dekada ’70’ ramdam ko na totoong-totoo ang pinanggagalingan nito. Ang Tondo, sa aking imahinasyon, ay hindi lang lokasyon — ito ay karakter din, puno ng sigaw, pag-asa, at galaw ng lipunan na nag-udyok sa manunulat upang ilagay sa papel ang kawalan at pagkilos noong dekadang iyon. Hindi ko man alam lahat ng detalye ng buhay ni Lualhati Bautista, sapat na para sa akin na malaman na ang kanyang pinagmulan — ang Tondo — ay naging mahalagang bahagi ng kanyang boses bilang manunulat. At kapag nababalikan ko ang nobela, palagi kong nae-empathize ang grit at pagmamahal sa bayan na nagmula sa isang masalimuot at makulay na tahanan.

Isang araw, habang naglalakad ako sa isang lumang bookstore, nadiskubre ko ang 'Alamat ng Sibuyas'. Ngayon, ang kwentong ito ay umuukit sa aking isipan simula nang mabasa ko ito. Ayon sa mga tala, ang alamat na ito ay nagmula sa mga Pilipino noong panahon ng mga Espanyol, na nagpasimula ng mga kwento na naglalaman ng aral at tradisyon. Ipinanganak ang alamat sa mga baryo at nayon, karaniwang isinasalaysay sa paligid ng apoy tuwing gabi. Sini-simbulo nito ang buhay ng mga tao noon, pinapakita ang mga kilalang ugali at kultura ng mga Pilipino sa malikhain at masayang paraan. Natutuwa ako sa paraan ng pagpapahayag ng mga tao sa pamamagitan ng mga alamat. Kasama ang mga tradisyon at pag-uugali mula sa nakaraan, nakikita natin kung paano nakaapekto ang mga alamat sa ating pagkatao sa kasalukuyan. Ang alamat ng sibuyas ay isang magandang halimbawa ng pag-aaral at pag-unawa sa ating kultura. Na ilalarawan ito hindi lamang bilang isang kwento kundi parang tulay na nag-uugnay sa mga henerasyon. Ang mga simbolismo sa kwento ay nagiging inspirasyon din sa mga tao na higit pang pahalagahan ang kanilang mga ugat at tradisyon. Nagmumula ang alamat na ito mula sa mga oral na kwento, na unti-unting nasusulat over time. Patunay lamang ito na ang mga kwento ay may buhay at patuloy na umuunlad. Naniniwala ako na ang mga ganitong klaseng alamat ay napakahalaga, lalo na sa mga kabataan ngayon. Paalala ito na dapat nating yakapin at ipagmalaki ang ating mga tradisyon dahil dito nakaugat ang ating pagkakakilanlan bilang mga Pilipino.

Sobrang kinagigiliwan ko ang mga kuwentong tungkol sa mga manunulat ng panahon ng kolonyal at rebolusyonaryo, at kay Lope K. Santos madalas kong iniisip bilang isang anak ng Pasig. Ipinanganak siya sa bayan ng Pasig, na noon ay bahagi ng lalawigan ng Rizal (ngayon ay Metro Manila), at doon rin siya lumaki sa kanyang mga unang taon. Madalas kong nababasa na ang kanyang pagkabata sa Pasig at mga nakapaligid na lugar ang nagbigay-daan sa kanyang malalim na pag-unawa sa buhay ng mga karaniwang Pilipino—halos ramdam mo ang mga bahay, ilog, at ang tunog ng kalye sa kanyang mga nobela. Habang lumalaki, napansin ko na parang natural lang sa kanya ang pagpunta sa Maynila para magtrabaho at maglingkod; doon niya napaunlad ang kanyang pagkakasulat at aktibismo. Naging malaking bahagi ng kanyang buhay ang paglipat mula sa probinsya tungo sa sentrong kultural at politikal ng bansa, kaya’t ang mga tema ng pagbabago at pag-asa sa kanyang tanyag na akdang 'Banaag at Sikat' ay may ugat sa kanyang mga personal na karanasan. Sa madaling salita: ipinanganak at lumaki siya sa Pasig, at ang pagkakaugat niya roon ay kitang-kita sa kanyang mga sinulat at sa paraan ng kanyang pagtingin sa lipunan.

Tila mahirap talakayin ang tukoy na petsa ng kapanganakan ni Jesus, ngunit kung gusto mo talagang malalim na pang-unawa, kailangan nating tingnan ang ilan sa mga konteksto sa Bibliya at kasaysayan. Ayon sa tradisyon, karaniwang pinaniniwalaan na ipinanganak siya sa paligid ng 4 B.C. hanggang 6 B.C. Ang dahilan nito ay batay sa mga tala ng mga opisyal na tao noong panahong iyon, lalo na ang pagtatalaga ni Herodes. Sa mga Ebanghelyo, nabanggit ang kanyang kapanganakan na naganap sa Betlehem, isang mahalagang lugar sa kasaysayan ng mga Hudyo. Sa katunayan, maraming iskolar ang nagtutukoy ng iba't ibang evidensya, mula sa mga tala ng mga pastol sa mga Bethlehemian hills hanggang sa pagbabanggit ng mga astrologo na naglakbay mula sa silangan, na nagsasaad ng isang napaka-espesyal na kapanganakan. Ngunit ang talagang nakaka-engganyo ay ang simbolismo ng kanyang kapanganakan. Ipinanganak siya sa isang sabsaban; tila ang Simplisidad nito ay nagbigay-diin sa kanyang mensahe ng pag-ibig at kabutihan. Kaya't hindi lang ito isang simpleng petsa; ito ay pagsasagisag ng pag-asa at rebisyon. Kung iisipin mo ang kanyang kahalagahan, tunay na makikita natin kung paano ang isang simpleng pagsilang ay nagbukas ng pintuan sa marami pang kwento at karanasan sa buhay ng tao, hindi lamang sa kanyang panahon kundi hanggang sa mga kasalukuyang araw.