คนชอบหนังหายากอยากรู้หนัง ตลก ฝรั่งที่คนไม่ค่อยรู้จักแต่ดีมีอะไรบ้าง?

เริ่มจากรายชื่อนักแสดงตลกที่ผมชื่นชอบและมักจะโผล่ในหนังฝรั่งคลาสสิกบ่อย ๆ: ในยุคหนึ่งคงต้องพูดถึง 'Ghostbusters' ที่มี Bill Murray และ Dan Aykroyd เมื่อดูฉากที่พวกเขาเผชิญหน้าผีด้วยมุกแห้ง ๆ แล้วผมยังขำไปด้วยเสมอ Eddie Murphy ใน 'The Nutty Professor' เป็นอีกคนที่เปลี่ยนบทบาทได้หลากหลายจนตลกทั้งจากคำพูดและคอสตูม ส่วน 'Airplane!' ที่มี Leslie Nielsen นั้นตลกแบบ Deadpan ที่ยังคงทำให้ผมหยุดหัวเราะไม่ได้เมื่อดูซ้ำ แล้วก็ต้องพูดถึง Jim Carrey ใน 'Dumb and Dumber' กับมุกสไตล์ physical comedy ที่ถ้าดูแล้วก็เหมือนโดนช็อตพลังงานตลกเต็ม ๆ สไตล์ของแต่ละคนต่างกันมาก — บางคนเล่นมุกเสียงแหบ บางคนแสดงคาแรคเตอร์จนกลายเป็นมุกคงที่ บางคนทำหน้าตาแล้วได้มุกเลย เหล่านี้คือชื่อที่ผมมักแนะนำให้เพื่อน ๆ ลองดูเมื่ออยากหัวเราะหนัก ๆ และแต่ละเรื่องก็มีฉากเด่นที่ผมมักจะย้อนกลับไปดูบ่อย ๆ

หัวเราะคาโรงหนังกับฉากแรกของ 'Blazing Saddles' ยังติดตัวฉันมาจนทุกวันนี้ — นั่นคือเหตุผลที่ฉันมักยกให้เมล บรุคส์เป็นนักเขียนบทหนังตลกฝรั่งที่ตลกที่สุด เมื่อมองจากมุมของคนที่เติบโตมากับหนังสลับกับมุกฝรั่งในยุค 70s การจิกกัดสังคมของเขามีความเฉียบขาดและกล้าหาญในแบบที่ชวนขำจริง ๆ ผมชอบวิธีที่บรุคส์เล่นกับคอนเซ็ปต์ 'ตะวันตก' โดยเปลี่ยนมันเป็นกระจกสะท้อนประเด็นร้อน ๆ อย่างการเหยียดผิวและอำนาจทางสังคม ใส่มุกหยาบคายจนขำขื่น แล้วก็หยอดมุกที่ฉลาดจนทำให้คนหัวเราะแบบรู้สึกชอบใจไปพร้อมกัน โครงสร้างแต่ละฉากถูกออกแบบให้เปิดโอกาสสำหรับการพลาด รื้อระบบ และพลิกมุมมอง ซึ่งเป็นเทคนิคการเขียนบทที่ฉันยังนำมาคิดอยู่บ่อยครั้งเมื่อเขียนมุกให้เพื่อนดู สุดท้าย ความทะลึ่งตึงตังที่ไม่กลัวจะทำให้ผู้ชมอึ้ง นั่นแหละคือเสน่ห์ของเขา ฉันยังชอบดูฉากเต้นและบทพูดที่เหมือนจะไม่คิดมากแต่กลับเฉียบคม พอเดินออกจากโรงหนังทีไร หัวใจยังเต้นแรงจากการขำที่ยังคงดังอยู่ในหัว — นี่แหละความตลกที่ติดทนนาน

หัวเราะลั่นแต่ก็จุกอยู่ในคอทุกครั้งเมื่อคิดถึง 'Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb' — มุกตลกร้ายของหนังเรื่องนี้ไม่ได้เน้นแค่การหัวเราะแบบผิวเผิน แต่ใช้ความตลกเป็นตัวเข็มทิศชี้ให้เห็นความไร้เหตุผลของการเมืองโลกช่วงสงครามเย็น ฉันมักจะนึกถึงฉากวงกลมโต๊ะประชุมที่เต็มไปด้วยผู้เชี่ยวชาญทางทหารพูดคุยเรื่องการทำลายล้างด้วยท่าทางจริงจังสุดโต่ง ซึ่งการประชดประชันตรงนี้ทำให้คนดูรู้สึกทั้งขบขันและอึ้งไปพร้อมกัน การเล่นมุกของหนังมาจากการผลักคาแรกเตอร์ให้สุดขั้วจนพ้นขอบเขตความน่าจะเป็น ราวกับบอกว่า ‘นี่แหละ ระบบที่เราเคยเชื่อว่าเป็นเหตุเป็นผล’ อาจจะไม่มีเหตุผลเลยก็ได้ มุมมองของคนดูที่โตมากับหนังคลาสสิกแบบฉันคือความทึ่งในความกล้าของผู้กำกับที่จะทำมุกตลกที่ขบกัดเข้าไปในแกนกลางของความกลัวจริง ๆ หนังไม่ยอมให้คนดูหนีด้วยมุกเปลือกบาง ๆ แต่เลือกจะบีบให้เผชิญหน้ากับความโง่เขลาในระดับนโยบายสาธารณะ ฉากสุดท้ายที่เต็มไปด้วยความบ้ามักทำให้ฉันหัวเราะโดยไม่รู้ตัว ก่อนจะหยุดคิดอีกครั้งจริง ๆ ว่าในหลายเรื่องความขบขันอาจเป็นกระจกที่ชัดที่สุดให้เราเห็นข้อบกพร่องของสังคม

หนังเรื่องหนึ่งที่ทำให้หัวเราะจนลืมหายใจและน้ำตาคลอพร้อมกันคงต้องยกให้ 'Mrs. Doubtfire' ว่าเป็นงานคลาสสิกที่ใช้ความฮาเป็นตัวเปิดหัวใจ ฉันเคยนั่งดูหนังเรื่องนี้กับครอบครัวในคืนหนึ่งที่บ้าน ผู้ใหญ่หัวเราะแบบขำกลิ้ง เด็กๆ ตั้งใจดูด้วยความสงสัย แล้วพอถึงฉากที่ตัวละครต้องเปลี่ยนบทบาทอย่างสุดโต่ง ความตลกผสมความอบอุ่นก็พุ่งขึ้นมาอย่างแรง Robin Williams เอาไหวพริบที่ไวราวสายฟ้า และพรสวรรค์ในการเปลี่ยนสีหน้าเสียงสูงต่ำมาถ่ายทอดตัวละครได้อย่างไม่มีสะดุด เขาไม่ได้แค่ทำตัวตลก แต่ทำให้ตัวละครมีมิติ รู้สึกว่าการเป็นพ่อที่พลาดพลั้งก็ยังพยายามแก้ไขด้วยความรัก สิ่งที่ผมชอบที่สุดคือการผสมระหว่างมุกสมัยนั้นกับแก่นเรื่องที่ยังทันสมัยอยู่ การแต่งตัวแปลงโฉมเป็นแม่บ้านกลายเป็นหน้าต่างให้ดูความเปราะบางและความกล้าของตัวละคร และฉากที่สลับระหว่างฮากับเศร้าก็ถูกจัดจังหวะได้ใกล้เคียงกันจนทำให้คนดูรู้สึกว่าได้หัวเราะและซึ้งไปพร้อมกัน ใครที่อยากหาเรื่องตลกแบบคลาสสิกที่ไม่ใช่แค่ตลกแต่ยังมีหัวใจ ลองเปิด 'Mrs. Doubtfire' อีกครั้ง แล้วจะรู้สึกว่าเรื่องราวแบบนี้ยังปลุกความอบอุ่นในใจได้อยู่ดี

มีหนังตลกครอบครัวเรื่องหนึ่งที่ฉันชอบหยิบมาดูซ้ำเสมอคือ 'Home Alone'. การดูหนังเรื่องนี้ทำให้รู้สึกเหมือนได้กลับไปเป็นเด็กอีกครั้ง เพราะมุกกายภาพและกับดักที่ Kevin วางไว้ทั้งโหดแบบตลกและคิดมุมมองเด็ก ๆ ออกมาอย่างเฉียบคม ฉันชอบช่วงที่บ้านเงียบและกล้องจับมุมมองของ Kevin คนเดียวในบ้าน มุกไม่ต้องพึ่งคำพูดมากนัก แต่การแสดงสีหน้าและจังหวะตัดต่อทำให้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่หัวเราะได้พร้อมกัน อีกอย่างที่ทำให้หนังดูได้ทั้งครอบครัวคือความอบอุ่นตอนท้าย เมื่อครอบครัวกลับมารวมกัน มันไม่ใช่แค่ตลกแต่มีความอ่อนโยนที่ทำให้ผู้ใหญ่ยิ้มตามได้ด้วย ถ้าวันหยุดหรือคืนวันอาทิตย์อยากหาของว่างและเสียงหัวเราะ หนังเรื่องนี้เป็นตัวเลือกที่ง่ายและได้ผลเสมอ ฉันมักเปิดให้หลานดูแล้วหัวเราะด้วยกันจนเป็นกิจกรรมเล็ก ๆ ที่ทุกคนรอต่อกัน

เวลาอยากหารีวิวหนังตลกฝรั่งที่มีรสชาติแบบตลกร้าย ฉันมักเริ่มจากพื้นที่ที่รวมคนชอบหนังจริงจังก่อน เพราะที่นั่นจะมีบทวิเคราะห์ที่ไปไกลกว่าการหัวเราะหรือไม่หัวเราะเล็กน้อย สำนักวิจารณ์หลักๆ อย่าง Rotten Tomatoes และ Metacritic ให้คะแนนรวมและคอมเมนต์สั้นๆ ซึ่งช่วยให้เห็นภาพรวมว่าหนังถูกมองอย่างไร แต่ถาต้องการความลึกขึ้นไปอีก ให้ลองอ่านบทวิจารณ์ยาวๆ บนเว็บอย่าง 'RogerEbert.com' หรือคอลัมน์ภาพยนตร์ของ 'The Guardian' และ 'The New Yorker' — ในบทความแบบนี้จะมีการแยกชั้นมุกตลกกับเจตนาสังคมของหนังออกชัดเจน และมักยกตัวอย่างฉากที่ทำงานเชิงตลกร้ายได้ดี นอกจากเว็บต่างประเทศแล้ว ชุมชนผู้ชมก็สำคัญมาก: บันทึกความเห็นแบบยาวบน Letterboxd มักมีคนวิเคราะห์ถึงโทนมุขและการจัดวางดนตรีประกอบ ดูตัวอย่างของหนังอย่าง 'In Bruges' หรือ 'Fargo' เพื่อเปรียบเทียบว่าตลกร้ายแต่ละเรื่องนิยามต่างกันอย่างไร สุดท้าย อย่าลืมหารีวิวจากพอดแคสต์หรือบทความเชิงวิชาการถ้าต้องการอ่านเชิงสังคมและปรัชญาของมุกตลกร้าย — มันทำให้มุมมองเราโตขึ้นและสนุกกับการตีความฉากโหดๆ แบบมีรสนิยมมากขึ้น

หัวเราะจนท้องแข็งได้เลยกับหนังตลกที่ทำให้ทุกคนในห้องเงยหน้ามามองกันพร้อมรอยยิ้ม 'Airplane!' คือชื่อที่วิ่งเข้ามาในหัวเป็นอันดับแรกเสมอ ฉันนั่งดูครั้งแรกกับกลุ่มเพื่อนที่ชอบมุกตลกแหกกรอบ ทุกคนหัวเราะจนลืมหายใจจากความเร็วในการยิงมุกและการเล่นคำที่ไม่มีหยุดหย่อน ฉากที่กัปตันกับนักบินโต้ตอบกันด้วยมุกซ้อนมุกยังติดอยู่ในหัว เพราะมันเล่นกับความคาดหวังแบบตรงไปตรงมาแล้วกลับพลิกเป็นเรื่องไร้สาระสุดกวน ทำให้มุกยังสดใหม่แม้ดูซ้ำหลายครั้ง มุมหนึ่งที่ทำให้ฉันหลงรักคือความกล้าที่จะไปสุดขั้วของการ์ตูนสด บางฉากเหมือนดึงมาจากสตีจโชว์ที่ไร้กรอบ ผู้กำกับไม่กลัวจะทำให้คนดูรู้สึกว่า “นี่มันจริงหรือมุก” จังหวะตัดต่อก็ฉลาด ช่วยย้ำมุกให้ถึงใจมากขึ้น และนักแสดงทุกคนทุ่มเต็มที่กับความเหนือจริงนั้น พลังของ 'Airplane!' อยู่ที่การรวมมุกหลายระดับ ทั้งคำพูดที่เป็นปกติและกายแสดงที่เกินจริงจนเกิดฮาบ้าบิ่น สุดท้ายแล้วถ้าต้องแนะนำให้เพื่อนที่อยากหัวเราะแบบไม่ต้องคิดเยอะ นี่คือหนังที่ส่งมอบเสียงหัวเราะแบบรวดเร็วและหนักแน่น ดูแล้วได้ทั้งมุกโง่ๆ แบบตั้งใจและมุกตลกร้ายที่แสบสันต์ มันเหมาะสำหรับคืนที่อยากลืมเรื่องเครียดและปล่อยให้ความบ้าครอบงำบรรยากาศสักคืนหนึ่ง

ไม่มีใครลืมความบ้าบอของ 'Dumb and Dumber' ในยุค 90 ได้ง่ายๆ — มุกกวน ๆ และเคมีของตัวละครสองคนมันชนิดที่ทำให้ห้องเต็มไปด้วยเสียงหัวเราะทุกครั้งที่ฉายซ้ำ ฉากรถพังกินลมและการเดินทางงุ่มง่ามที่เต็มไปด้วยความโง่น่ารักมันเข้าถึงง่ายมาก ผมชอบว่าแม้จะเป็นมุกสไตล์ slapstick แบบสุดโต่ง แต่มันยังคงมีหัวใจอยู่ข้างใน ตัวละครไม่ได้แค่ทำเพื่อฮาอย่างเดียว แต่ยังแสดงให้เห็นมิตรภาพประหลาด ๆ ที่ผมโคตรอินไปด้วยเวลาเห็นคนสองคนยืนด้วยกันท่ามกลางความเงอะงะ ในมุมมองของคนดูรุ่นกลาง ๆ อย่างผม ตอนนั้นมันเป็นหนังที่ทุกคนคุยถึง ความฮามันแพร่กระจายเหมือนไวรัสจากปากต่อปาก และแม้เวลาจะผ่านไป นี่ก็ยังเป็นหนึ่งในหนังตลกที่ผมเอาไว้เปิดเวลาต้องการหัวเราะแบบไม่ต้องคิดเยอะ สรุปคือถ้าจะเลือกเรื่องฮิตแทบจะไม่มีใครไม่พูดถึง 'Dumb and Dumber'