ผู้ชมจะทราบได้อย่างไรว่า แผนรัก ลวง ใจ ดัดแปลงจากนิยาย?

ในฐานะคนดูที่ติดตามซีรีส์และนิยายอยู่บ่อยๆ ผมมักสังเกตว่าแหล่งที่มาของงานดัดแปลงจะบอกไว้ค่อนข้างชัดเจนถ้าผู้สร้างไม่ปิดบัง ตั้งแต่วินาทีแรกๆ ของโปรโมทไปจนถึงเครดิตตอนจบ มีสัญญาณหลายอย่างที่ช่วยให้ผู้ชมเดาได้ว่า 'แผนรัก ลวง ใจ' ถูกดัดแปลงจากนิยายหรือไม่ ตัวอย่างที่ชัดที่สุดคือคำโปรยหรือเครดิตในโปสเตอร์และเทรลเลอร์ ถ้าพบคำว่า 'จากนิยายเรื่อง' หรือ 'นวนิยายโดย' พร้อมชื่อผู้แต่ง นั่นคือเค้าบอกตรงๆ เลย นอกจากนี้เพจทางการของช่องหรือแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งมักมีรายละเอียดแหล่งที่มาและข้อมูลลิขสิทธิ์ เช่นชื่อสำนักพิมพ์หรือหมายเลข ISBN ของหนังสือ ซึ่งเป็นหลักฐานชั้นดีที่บอกว่างานนี้มาจากต้นฉบับที่ตีพิมพ์มาก่อน

อีกวิธีที่ฉันใช้สังเกตคือการดูรูปแบบการเล่าและองค์ประกอบในเรื่องนิยายหลายเรื่องมักมีลักษณะเฉพาะ เช่น การใส่ความทรงจำเชิงยาว การใช้บทบรรยายภายในตัวละครที่หนัก หรือโครงเรื่องที่ถูกจัดเป็นตอนๆ เหมือนตอนนิยาย ถ้าเห็นฉากหรือบทสนทนาที่เหมือนคัดมาจากหน้าหนังสือ หรือเห็นฉากที่เน้นรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ของตัวละครอย่างชัดเจน ให้คิดไว้ก่อนว่าอาจดัดแปลงมาจากนิยาย นอกจากนี้การออกแบบโปรโมชันของสำนักพิมพ์—เช่น ปกหนังสือฉบับพิมพ์ซ้ำที่มีใบหน้าตัวละครจริงติดบนปก หรือการทำหนังสือประกอบซีรีส์วางขายพร้อมฉากหลังเบื้องหลังการถ่ายทำ—ก็มักเป็นสัญญาณว่ามีการประสานงานระหว่างสื่อทั้งสอง

สื่อมวลชนและโซเชียลมีเดียเป็นแหล่งข้อมูลอีกทางหนึ่ง บทสัมภาษณ์นักแสดง ผู้กำกับ หรือบทความประชาสัมพันธ์มักพูดถึงที่มาของบท ถ้าใครอ่านคอมเมนต์หรือโพสต์ของนักเขียนต้นฉบับ แทบจะไม่ได้ยากที่จะเจอเบาะแสว่าเรื่องนี้ได้รับการดัดแปลงหรือไม่ บางครั้งยังมีเครดิตลิขสิทธิ์ในตอนจบที่ระบุชัดเจนว่า 'ดัดแปลงจากนิยาย:' ตามด้วยชื่อผู้แต่งและสำนักพิมพ์ หรือจะเป็นคำว่า 'Original novel by' ในฉากเครดิตภาษาอังกฤษก็ถือว่าชัดเจน นอกจากนี้การที่หนังสือขายดีฉุดกระแสขึ้นชาร์ตร้านหนังสือหลังซีรีส์ออกอากาศ ก็เป็นเครื่องยืนยันทางอ้อมว่ามีต้นฉบับนิยายที่คนอ่านมาก่อนแล้ว

สุดท้ายแล้วความสุขของการค้นหาแหล่งที่มาของงานดัดแปลงคือการได้ย้อนกลับไปอ่านต้นฉบับและเปรียบเทียบว่าอะไรถูกปรับ อะไรถูกตัด หรืออะไรถูกเติมให้เหมาะกับหน้าจอ ถ้าเห็นชื่อผู้แต่งขึ้นในเครดิตหรือปกหนังสือที่โปรโมตควบคู่ไปกับซีรีส์ นั่นทำให้รู้สึกว่าการดู 'แผนรัก ลวง ใจ' จะได้ประสบการณ์อีกชั้นหนึ่งเมื่อได้เปิดอ่านนิยายต้นฉบับด้วยตัวเอง