ผู้เชี่ยวชาญจะแปลสุภาษิตจีนโบราณที่คนไทยมักเข้าใจผิดอย่างไร

เมื่อพูดถึงงานดัดแปลงนิยายจีนที่กลายเป็นอนิเมะ เรื่องแรกที่ฉันมักหยิบมาเล่าให้เพื่อนฟังคือ 'Mo Dao Zu Shi' เพราะมันจับใจคนดูได้ลึกกว่าที่คิด ฉันดูเวอร์ชันการ์ตูนแล้วรู้สึกว่าทีมงานถ่ายทอดตัวตนของตัวละครได้ชัดเจนมาก โดยเฉพาะการสลับโทนระหว่างอดีตกับปัจจุบันที่ทำให้เหตุผลเบื้องลึกของตัวละครถูกเปิดเผยอย่างค่อยเป็นค่อยไป ตอนไคลแมกซ์บางฉากในอนิเมะให้พลังทางอารมณ์ที่ต่างจากฉากในนิยายตรงที่ภาพกับดนตรีเสริมความไหลลื่นของเหตุการณ์ได้ดี ฉันชอบการตีความฉากต่อสู้ที่ใช้พลังวิญญาณกับการจัดเฟรมภาพ เพราะมันช่วยเน้นความขัดแย้งทั้งภายนอกและภายในของฮีโร่ บางคนอาจชอบเวอร์ชันหนังสือเพราะรายละเอียดเยอะกว่า แต่สำหรับฉันอนิเมะกลายเป็นประสบการณ์ใหม่ที่ทำให้เห็นมุมที่นิยายไม่สามารถสื่อด้วยภาพตรงๆ ได้ และยังคงติดใจการใช้สีกับแสงเงาที่ทำให้บรรยากาศโลกพลังวิญญาณมีมิติขึ้น

เพลงเปิดของ '魔道祖师' ติดหูจนเปิดวนซ้ำได้ไม่เบื่อเลย; ท่อนฮุกที่ผสมเสียงประสานแบบโบราณกับเมโลดี้ทันสมัยทำให้ฉันหยุดฟังไม่ได้แม้ครั้งแรก ฉันมักจะนั่งนึกภาพฉากบรรยากาศหมอกจางและการเผชิญหน้าระหว่างสองตัวละครหลักเมื่อทำนองนั้นดังขึ้น เสียงร้องมีทั้งอารมณ์โหยหาและหนักแน่น ผสมกับเครื่องดนตรีจีนดั้งเดิมที่ชวนให้รู้สึกถึงความยิ่งใหญ่ของโลกวรยุทธ์ ถึงจะฟังซ้ำบ่อย ๆ แต่รายละเอียดของเสียงประสานและการขึ้นลงของเมโลดี้ยังคงเซอร์ไพรส์อยู่ตลอด เพราะฉะนั้นถ้าจะเลือกเพลงติดหูที่สุดในประเภทจอมยุทธสำหรับฉัน เพลงจาก '魔道祖师' นี่แหละที่ขึ้นมาทันที ความอบอุ่นแบบโบราณผสมความทันสมัยในเพลงมันคงเสน่ห์แบบถอนตัวไม่ขึ้นจริง ๆ

ลิสต์สตรีมมิ่งที่ฉันใช้เป็นประจำมีทั้งแอปไทยและเวอร์ชันต่างประเทศที่ให้บริการอนิเมะจีนแนวจอมยุทธแบบถูกลิขสิทธิ์ รวมถึงระบบซับไทยในบางเรื่องด้วย ฉันมักจะเริ่มจาก 'iQiyi' เวอร์ชันท้องถิ่นเพราะมักได้คอนเทนต์จากค่ายจีนโดยตรง มีทั้งรุ่นฟรีมีโฆษณาและพรีเมียมที่ให้ดูความคมชัดสูงพร้อมดาวน์โหลดไฟล์ไว้ดูออฟไลน์ เหมาะกับเรื่องที่มีซีรีส์ยาว ๆ อีกช่องทางที่ฉันเข้าบ่อยคือ 'WeTV' ซึ่งเป็นบ้านของหลายงานแนวจอมยุทธ/เซียนบู๊แบบซีจีและอนิเมะจีน ทั้งสองค่ายมักมีซับไทยในบางเรื่อง แต่ว่าความพร้อมของซับจะแตกต่างกันตามลิขสิทธิ์ในแต่ละประเทศ เพราะฉะนั้นเวลาเห็นเรื่องที่อยากดูให้กดเช็กในหน้ารายละเอียดก่อนสมัคร จะได้ไม่ผิดหวัง สิ่งที่ชอบเป็นการส่วนตัวคือการสนับสนุนผู้สร้างด้วยการสมัครบริการถูกลิขสิทธิ์ เพราะภาพคม เสียงดี และตัวเลือกซับภาษาช่วยให้ดูอรรถรสครบกว่าแบบเถื่อน แถมยังดาวน์โหลดไว้ดูเวลาต่อเน็ตไม่สะดวกได้ด้วย

ลองนึกภาพโลกพลังวิชาเต็มไปด้วยปริศนา การต่อสู้ และมิตรภาพที่กัดกินหัวใจ—นั่นแหละคือเหตุผลว่าทำไมฉันมักแนะนำ 'Mo Dao Zu Shi' ให้คนที่อยากเริ่มอ่านนิยายวายจีนโบราณดูเป็นอันดับแรก ฉันชอบจังหวะเรื่องที่ผสมทั้งแอ็กชัน พลังวิชา และการคลี่คลายปมในอดีต ทำให้ไม่รู้สึกว่ามันหนักหน่วงเป็นนิยายรักโรแมนติกเพียวๆ แต่กลับมีเลเยอร์และความลับให้ติดตามจนวางไม่ลง พล็อตของเรื่องเดินแบบมีเป้าหมายชัดเจน ตัวละครหลักมีเคมีสูงมากโดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างตัวเอกสองคนที่ค่อยๆ พัฒนาและหลอมรวมจากความเข้าใจ ความผิดหวัง และการให้อภัย ฉันเองหลงใหลกับวิธีเล่าเรื่องที่ใช้ฉากแฟลชแบ็กมาเชื่อมอดีตกับปัจจุบัน ทำให้แต่ละประเด็นมีน้ำหนัก ส่วนคนที่กังวลเรื่องภาษา ถ้าชอบเวอร์ชันที่กระชับแนะนำเริ่มจากอนิเมหรือมังงะก่อน แล้วค่อยกลับมาอ่านนิยายฉบับเต็มเพื่อสัมผัสรายละเอียดลึกๆ ท้ายสุดต้องเตือนเรื่องเนื้อหาที่เข้มข้นในบางช่วง ความรุนแรงทางจิตใจและธีมการสูญเสียอาจทำให้บางคนรู้สึกหนัก แต่สำหรับฉันแล้วการผ่านช่วงมืดนั้นเองที่ทำให้ความสัมพันธ์ของตัวละครมีความหมายขึ้นมาก อ่านจบแล้วจะเข้าใจว่าทำไมแฟนๆ ถึงยึดติดกับโลกและตัวละครชุดนี้ได้ยาวนาน

เราเป็นแฟนตัวยงของนิยายจีนโบราณแนววายที่ชอบความอลังการทั้งฉากและอารมณ์ความสัมพันธ์แบบนำพากันไต่เต้า ทางเลือกแรกที่คิดถึงเสมอก็คือผลงานของ '墨香铜臭' — ถ้าอยากได้โลกที่มีทั้งการเมืองลึกซึ้ง ดราม่าเข้มข้น และเคมีตัวละครที่ทำให้ใจสั่น ลองเริ่มจาก '魔道祖师' หรืออีกเล่มที่หลายคนล้อมวงคุยคือ '天官赐福' ทั้งสองเรื่องมีเสน่ห์ต่างแบบ: เล่มแรกเน้นการแก้แค้น การไถ่บาป และมิตรภาพที่พลิกเป็นความรักในบริบทของสำนักและพลังวิทยา ส่วนเล่มหลังเบาสายแฟนตาซีมากขึ้น แต่ยังเต็มไปด้วยจังหวะตลกร้ายและฉากที่เขียนให้คนอ่านน้ำตาซึมได้ง่ายๆ การได้เห็นงานพวกนี้ถูกดัดแปลงเป็นอนิเมะหรือซีรีส์ทำให้คนไทยเข้าถึงได้ไวขึ้น เช่นการที่ตัวละครถูกแสดงออกผ่านภาพเคลื่อนไหวหรือคนแสดง ช่วยให้คนที่ไม่ค่อยอ่านนิยายลองเปิดใจเข้าไปดูโลกของนิยายจีนโบราณวายได้ง่ายกว่าเดิม และเมื่ออ่านต้นฉบับแล้วจะอินกับความละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ในบทสนทนา การบรรยายฉากสงครามทางใจ และการปูพื้นความสัมพันธ์ระหว่างตัวละครได้อีกระดับ — นั่นคือเหตุผลที่งานของ '墨香铜臭' ยังคงเป็นขาประจำของชุมชนไทยสำหรับคนที่ชอบแนวนี้

การแปลนิยายจีนโบราณแนวชายรักชายมีหลายทิศทางที่นักแปลสามารถเลือกเดิน: บางคนถนัดรักษาสำนวนแบบโบราณไว้ให้รู้สึกขลัง บางคนชอบทำให้อ่านง่ายและทันสมัยกว่า สายตาของฉันมักจะจับที่การตัดสินใจเล็กๆ น้อยๆ เหล่านี้มากกว่าชื่อเสียงของผู้แปลเพียงอย่างเดียว การแปลฉากบูชาหรือพิธีกรรมใน 'Mo Dao Zu Shi' ต้องการเทคนิคพิเศษ เพราะต้นฉบับชอบเล่นกับศัพท์ลัทธิและคำเรียกขานแบบโบราณ การเลือกใช้คำไทยที่ฟังขรึมแต่ยังไม่ล้าสมัยคือสิ่งที่ทำให้ฉากนั้นยังคงอารมณ์ต้นฉบับไว้ได้ ฉันชอบนักแปลที่ไม่ตัดคำอธิบายสำคัญออก แต่ก็ไม่ยัดเชิงอรรถจนทำให้คนอ่านหลุดจากจังหวะเรื่อง อีกมุมที่ฉันใส่ใจคือความคงเส้นคงวาของตัวละคร ถ้าคำพูดของพระเอกในบทหนึ่งดูเป็นทางการ แต่บทต่อมาดูเด็กและติดสแลงเกินไป ความรู้สึกต่อคาแรกเตอร์จะสั่นคลอนทันที นักแปลที่ทำได้ดีจึงคือคนที่เข้าใจทั้งบริบทประวัติศาสตร์และจังหวะอารมณ์ของคู่พระ-นาย ผลงานที่ฉันชื่นชอบมักแสดงให้เห็นความพยายามเหล่านั้น ไม่ว่าจะเป็นการเลือกคำ การเว้นวรรค หรือการรักษาน้ำเสียงของบทบรรยายให้คงที่ จบด้วยการบอกว่าสำหรับผู้อ่านที่ใส่ใจรายละเอียด ก็อยากให้มองที่การตัดสินใจแปลมากกว่ารับปากคำว่าใครคือที่สุด

แนะนำให้เริ่มจาก 'Grandmaster of Demonic Cultivation' เล่มแปลก่อนเลย เพราะมันเป็นงานที่สมดุลทั้งเรื่องราว ตัวละคร และอารมณ์ได้อย่างลงตัวจริง ๆ ฉากโบราณ ผสมกับโลกวิญญาณและการเมือง ทำให้คนที่ชอบบรรยากาศจีนโบราณได้สัมผัสทั้งการต่อสู้ทางปัญญาและความสัมพันธ์ลึกซึ้งระหว่างตัวละครหลัก สำนวนแปลดีแบบที่ยังรักษาเสน่ห์ของต้นฉบับไว้ได้ ทำให้ฉากเงียบ ๆ สองคนคุยกันหรือฉากปะทะระหว่างสายสำนักยังคงมีพลัง ฉากที่ผมชอบที่สุดคือตอนที่ความทรงจำเก่ากลับมาแล้วความเข้าใจกับความเสียหายชนกัน — อ่านแล้วเชื่อมโยงกับความเป็นมนุษย์ได้ง่าย สำหรับคนที่อยากสะสม ให้มองหาฉบับรวมเล่มหรือฉบับมีภาพประกอบที่แปลดี เพราะจะได้ทั้งคุณค่าในการอ่านและความสวยงามบนชั้นหนังสือ ผมเองชอบเวอร์ชันที่มีคำนำและหมายเหตุแปลช่วยอธิบายบริบทของพิธีกรรมหรือคำเรียกชื่อสำนัก ทำให้การอ่านลื่นขึ้นมาก ถ้าชอบโทนมืด ๆ มีมุกตลกแทรกและความสัมพันธ์ที่ค่อย ๆ พัฒนา เล่มนี้น่าจะตอบโจทย์ เหมาะทั้งกับคนที่อยากเริ่มสะสมนิยายแปลและคนที่อยากอ่านเรื่องยาวที่ให้ผลตอบแทนทางอารมณ์เยอะ ๆ

กลิ่นของโศกนาฏกรรมผสมกับบรรยากาศโบราณทำให้ฉันหยุดอ่านต่อไม่ได้เลย ฉากที่คนสองคนยืนยิ้มในความมืด บาดแผลเก่ายังไม่หาย แต่มีความอบอุ่นซ่อนอยู่ นั่นแหละคือหัวใจของนิยายวายจีนโบราณที่ฉันรัก: มันให้ความรู้สึกครบทั้งดราม่า โรแมนซ์ และการไถ่บาปในโลกที่กว้างใหญ่และเย็นชา ฉันชอบเวลาที่เรื่องราวไม่รีบปักป้ายรักเลย แต่ค่อยๆ สะสมความไว้วางใจ ผ่านรายละเอียดเล็กน้อย เช่น การเฝ้าดูคนหนึ่งขับม้าในฝนหรือการทิ้งกระดาษโน้ตไว้ในหนังสือ สิ่งพวกนี้ทำให้ความสัมพันธ์ดูสมจริงและทรงพลังมากกว่าคำสารภาพสุดโต่ง ตัวอย่างที่ติดตาฉันคือใน '魔道祖师' เวลาที่ตัวละครสองคนเลือกยืนเคียงข้างกันแม้โลกจะทอดทิ้ง พลังของความร่วมมือและความเข้าใจกันแบบนั้นเติมเต็มช่องว่างทางอารมณ์ได้อย่างลึกซึ้ง นอกจากความสัมพันธ์แล้วฉันยังหลงใหลกับการแต่งโลก—ระบบลัทธิ ตระกูล การเมือง และพิธีกรรมที่ให้ข้อจำกัดสำหรับความรัก ความท้าทายที่มากับสถานะทางสังคมทำให้การพบกันแต่ละครั้งดูมีน้ำหนัก การอ่านนิยายแนวนี้เหมือนเดินเข้าไปในประวัติศาสตร์ทางอารมณ์ที่มีทั้งความโหดและความอ่อนโยน มันเป็นการหนีจากความเร็วของโลกปัจจุบันเข้าไปในพื้นที่ที่ความสัมพันธ์ต้องต่อสู้อย่างมีเกียรติ แล้วก็ยังรู้สึกอบอุ่นเมื่อเห็นว่าความรักสามารถเปลี่ยนแปลงชะตากรรมของคนสองคนได้จริงๆ