ผู้แต่งจุติ ให้สัมภาษณ์เกี่ยวกับแรงบันดาลใจเรื่องใด?

ช่วงนี้เทรนด์หนังตลกไทยที่วัยรุ่นชอบดูจะเน้นกลิ่นอายผสมหลายแนวมากกว่าเดิม ไม่ได้มีแค่ตลกจังหวะเร็วแบบสแลปสติ๊กอย่างเดียว แต่ชอบที่มันมีชั้นความรู้สึกแฝงอยู่ เช่นผสมโรแมนซ์ หรือผสมสยองขวัญจนเกิดเป็นคอมเมดี้สีสันใหม่ ๆ ความฮาของหนังกลุ่มนี้มักมาจากมุกที่กลายเป็นมีมบนโซเชียล ทำให้ฉากบางฉากกลายเป็นคลิปสั้นที่ถูกแชร์ซ้ำจนทุกคนร้องตามได้ ใครดู 'Pee Mak' คงรู้สึกได้เลยว่าซีนบางตอนถูกยกเป็นมุกเรียกเสียงหัวเราะและคำคมทันที และผมยังเห็นคนเอามันมาตัดต่อใส่เพลงใหม่แล้วฮากว่าเดิม อีกด้านหนึ่งวัยรุ่นยังชอบหนังตลกที่เล่าเรื่องมิตรภาพหรือการเติบโต เพราะดูแล้วมีทั้งหัวเราะและอารมณ์ร่วม เหมาะกับการดูเป็นกลุ่มหรือทำเป็นมุกในแชทจบด้วยความอบอุ่นแบบไม่เว่อร์จนเกินไป

มีหลายแพลตฟอร์มที่ฉันมักจะแนะนำเมื่อเพื่อนถามถึงแหล่งอ่านนิยายออนไลน์ และเรื่องอย่าง 'ยอดหญิงลิขิตสวรรค์' ก็ไม่ต่างกันเลย ในมุมของคนชอบเวอร์ชันภาษาไทย ฉันมักจะเริ่มจากร้านหนังสือดิจิทัลที่ถูกลิขสิทธิ์ เช่น 'Meb' หรือ 'Ookbee' เพราะบางครั้งผู้แปลหรือสำนักพิมพ์ไทยจะวางจำหน่ายแบบอีบุ๊กที่นั่น ทำให้เราได้อ่านแบบถูกกฎหมายและสนับสนุนผู้แต่ง อีกทางคือดูว่ามีลิขสิทธิ์ภาษาอังกฤษหรือภาษาจีนแล้วถูกนำมาลงในแพลตฟอร์มอย่าง 'Webnovel' หรือ 'Qidian' หรือไม่ ซึ่งช่วยให้รู้ว่ามีเวอร์ชันทางการไหม ถ้าต้องการเวอร์ชันแปลจากแฟนคลับ ค่อนข้างพบได้บนบอร์ดหรือกลุ่มแปล แต่ฉันมักเตือนเพื่อนเสมอว่าการสนับสนุนต้นฉบับหรือการซื้อแบบทางการช่วยให้เรื่องโปรเจกต์มีอนาคตมากกว่า ตัวอย่างที่ฉันชอบเทียบให้เพื่อนเข้าใจคือ 'The King's Avatar' — เวอร์ชันทางการกับแฟนแปลให้อารมณ์ต่างกันมาก และการสนับสนุนทางการช่วยให้ผลงานเหล่านั้นได้แปลต่ออย่างยั่งยืน

พอพูดถึง 'การิน ปริศนาคดีอาถรรพ์' แล้วผมมักจะนึกถึงบรรยากาศความหลอนที่ติดตัวคนอ่านนานมาก เรื่องราวแบบนี้ในความคิดของฉันเหมาะกับการเล่าแบบต่อเนื่องมากกว่าการย่อตัวลงในหนังยาวสองชั่วโมง ดังนั้นตรงนี้ต้องบอกอย่างชัดเจนว่าไม่มีเวอร์ชันภาพยนตร์ฟอร์มยักษ์ที่เป็นที่รู้จักในวงกว้างหรือฉายตามโรงภาพยนตร์ในระดับประเทศเหมือนหนังฮอลลีวูดหรือบล็อกบัสเตอร์ไทยบางเรื่อง สิ่งที่เกิดขึ้นจริงคือเรื่องนี้ได้รับความสนใจจากแฟน ๆ ในหลายรูปแบบ — มีการดัดแปลงเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่นละครวิทยุ ฉบับการ์ตูนย่อ หรือผลงานแฟนฟิค/หนังสั้นที่กลุ่มแฟนคลับทำขึ้นเอง ซึ่งช่วยให้เนื้อหายังคงมีชีวิตอยู่ในสังคมแฟน ๆ ฐานแฟนของ 'การิน ปริศนาคดีอาถรรพ์' ชอบที่จะถกเถียงกันว่าเนื้อหาไหนควรอยู่หรือถูกตัดเมื่อจะนำไปทำภาพยนตร์ หากมีผู้สร้างพยายามหยิบไปทำจริง ๆ ปัญหาที่มักถูกยกขึ้นคือเรื่องรายละเอียดเยอะและโทนที่ต้องบาลานซ์ระหว่างสืบสวนกับสยองขวัญ ซึ่งต้องการงบประมาณและการวางโครงเรื่องที่ชัดเจน ถ้ามองในมุมของคนที่ติดตามนาน ๆ แบบฉัน การทำเป็นซีรีส์ยาวหรือมินิซีรีส์น่าจะตอบโจทย์กว่าเพราะจะได้เก็บเลเยอร์ของตัวละครและปมปริศนาได้ครบกว่า แต่การที่ยังไม่มีโปรเจกต์ภาพยนตร์หลัก ๆ ออกมาจริงก็ไม่ได้หมายความว่าจะไม่มีวัน — แค่ยังไม่มีผลงานฉายโรงที่คนทั่วไปจดจำได้ ท้ายที่สุด ความเป็นไปได้ยังคงเปิดอยู่เสมอ หากมีคนเห็นคุณค่าของเรื่องและมีทีมที่เข้าใจเจตนาของต้นฉบับจริง ๆ ผลงานนี้ก็พร้อมจะถูกนำไปเล่าในรูปแบบภาพยนตร์ได้ เพียงแค่ว่าจนถึงตอนนี้ ผมมองว่าแฟน ๆ คงต้องพึ่งผลงานดัดแปลงเล็ก ๆ และการอ่านต้นฉบับไปก่อน รสชาติมันยังคงอยู่ในหน้ากระดาษและหัวใจของคนอ่านเรื่อย ๆ

เรียกได้ว่า 'Vampire Knight' หรือที่หลายคนเรียกสั้น ๆ ว่า 'รัตติกาล' ออกเป็นอนิเมะทีวีสองซีซันรวมทั้งหมด 26 ตอน (ซีซันแรก 13 ตอน ตามด้วยซีซันที่สอง 'Vampire Knight Guilty' อีก 13 ตอน) พร้อมกับ OVA เสริมอีกไม่กี่ตอนที่ปล่อยแยกเป็นดีวีดีหรือแถมกับฉบับพิมพ์พิเศษ เราเป็นคนชอบบรรยากาศโรแมนติกมืด ๆ แบบนี้มาก และมองว่าเวอร์ชันทีวีทำหน้าที่ได้ดีในการสื่ออารมณ์เพลงประกอบและภาพสวย ๆ ของฉากกลางคืน แต่ต้องเตือนว่าอนิเมะหยุดเนื้อหาเมื่อยังมีเรื่องให้สานต่อในมังงะ ถึงแม้อารมณ์ตอนอนิเมะจะเต็มไปด้วยความเข้มข้น เช่น ความสัมพันธ์ระหว่างยูคิและคานาเมะ แต่หลายประเด็นท้ายเรื่องไม่ได้รับการคลายปมเท่ามังงะ ถ้าจะเลือกดูจริง ๆ ให้ดูตามลำดับทีวีซีซันหนึ่ง → ทีวีซีซันสอง → OVA ตามลำดับการปล่อย แล้วค่อยไปอ่านมังงะเพื่อเติมเนื้อหาที่ขาดไปและจบเรื่องให้สมบูรณ์กว่า ผลงานชิ้นนี้ทำให้นึกถึงโทนดราม่าแบบ 'Nana' ในแง่ของความเข้มข้นทางอารมณ์ แม้โทนจะต่างกันแต่การทำให้ตัวละครเจ็บปวดและสับสนเป็นจุดที่คล้ายกัน จบด้วยความคิดว่าอนิเมะเหมาะกับคนอยากได้บรรยากาศและดนตรีชวนหลงใหล ส่วนใครอยากรู้ชะตากรรมทั้งหมดต้องไล่มังงะต่อ

จำได้ว่าเคยได้ยินเสียงบรรยายของ 'นิ้ว กลม' ครั้งแรกจากเพื่อนที่ชอบหนังสือเสียงเหมือนกัน และตั้งแต่นั้นฉันก็มองหาฉบับ audiobook อยู่เสมอ โดยทั่วไปแหล่งที่คนมักจะหาเวอร์ชันเสียงคือจากสำนักพิมพ์ต้นฉบับหรือร้านขายหนังสือที่ทำเวอร์ชัน audiobook อย่างเป็นทางการ ซึ่งมักจะประกาศบนหน้าเพจหรือโซเชียลของสำนักพิมพ์ ถ้าเป็นตลาดสากลก็มักจะมีลงในร้านใหญ่ๆ อย่าง 'Audible' หรือ 'Apple Books' กับ 'Google Play Books' แต่สำหรับงานภาษาไทย แพลตฟอร์มที่คนไทยคุ้นเคยคือร้านหนังสือออนไลน์และแอปฟังหนังสือเสียงที่มีไลบรารีภาษาไทย ฉันมักสังเกตด้วยว่าสำหรับหนังสือยอดนิยมจะมีตัวเลือกทั้งแบบซื้อเป็นเล่มเดียวหรือเป็นส่วนหนึ่งของบริการสมัครสมาชิก สุดท้ายถ้าต้องการความแน่นอนจริงๆ ให้ดูประกาศจากผู้เขียนหรือสำนักพิมพ์ของ 'นิ้ว กลม' โดยตรง เพราะบางครั้งฉบับ audiobook จะออกแบบจำกัด หรือมีผู้บรรยายพิเศษที่ประกาศล่วงหน้า การได้ฟังตัวอย่างเสียงเล็กๆ ก่อนตัดสินใจก็ช่วยให้รู้สึกถูกใจมากขึ้น

การเปลี่ยนแปลงของคู่อริจากมังงะสู่จอใหญ่มักทำให้เรื่องราวมีน้ำหนักต่างออกไปอย่างน่าสนใจ ในมุมมองของคนที่ติดตามทั้งสองเวอร์ชันบ่อยครั้งจะเห็นว่าหนังเลือกขยายหรือบีบให้ความเป็นมนุษย์ของคู่อริเด่นขึ้น เพื่อให้ผู้ชมเชื่อมโยงได้ทันที ตัวร้ายที่บนหน้ากระดาษอาจถูกวาดเป็นเงียบขรึม โหดเหี้ยม หรือเป็นแนวคิดนามธรรม แต่บนจอใหญ่ต้องมีใบหน้า น้ำเสียง และท่าทีที่คนดูจดจำได้ ดังนั้นการเพิ่มฉากเบื้องหลังสั้นๆ หรือปรับบทสนทนาเพื่อให้จุดอ่อนและแรงจูงใจของคู่อริชัดเจนขึ้นจึงเป็นเทคนิคยอดนิยม อีกประเด็นที่เห็นบ่อยคือการลดทอนแฟนตาซีจัด ๆ ของหน้ากระดาษเพื่อให้เข้ากับความสมจริงของภาพยนตร์ ยกตัวอย่างจากการดัดแปลงบางเรื่องที่เปลี่ยนลักษณะการต่อสู้หรือออกแบบเครื่องแต่งกายให้ลงตัวกับโลกจริงมากขึ้น ผลคือคู่อริบางคนกลายเป็นตัวละครที่น่าเห็นใจหรืออย่างน้อยก็ทำให้การเผชิญหน้ามีแรงกระแทกทางอารมณ์มากขึ้น แทนที่จะเป็นแค่อุปสรรคเชิงพลัง สรุปแบบไม่เป็นทางการก็คือ เมื่อต้องขึ้นจอใหญ่ คู่อริจะถูกถอดบทออกมาจากบทภาพและภาพวาด แล้วใส่ชีวิตผ่านการแสดง เสียงประกอบ และมุมกล้อง ซึ่งบางครั้งทำให้ตัวร้ายนั้นแปลกหน้าแต่ก็น่าจดจำในแบบของมันเอง

ชื่อเรื่อง 'สตรีเช่นข้าหาได้ยากยิ่ง' ดึงฉันเข้าไปตั้งแต่หน้าปกเพราะกลิ่นอายของวังและความสัมพันธ์ที่มีเลเยอร์หลายชั้น เนื้อเรื่องหลักเล่าเกี่ยวกับนางเอกนามว่า นาริสา หญิงผู้มีไหวพริบและภูมิปัญญา ต้องพัวพันกับเกมการเมืองในราชสำนักหลังจากครอบครัวตกต่ำ การพลิกบทบาทจากหญิงบ้านนอกสู่ผู้ที่สามารถอ่านเกมฝ่ายตรงข้ามได้ทำให้เรื่องไม่มีทางเรียบง่าย ช่วงกลางเรื่องหนักไปทางกลยุทธ์ การใช้คำพูด และการหักหลัง ขณะที่ตอนท้ายเน้นการไถ่ถอนและการยึดมั่นในความเป็นตัวของตัวเอง ตัวละครหลักที่ฉันชอบจะสรุปสั้น ๆ แบบนี้: นาริสา — หญิงเฉียบแหลมแต่ก็ไม่ปราศจากความเปราะบาง; เจ้าชายธาวิน — ชายผู้เก็บความลับไว้มากมายและชอบวางตัวเย็นชาแต่จริงใจกับคนที่เขาไว้ใจ; หม่อมนรินทร์ — ราชินีแห่งการจ้องหาผลประโยชน์ ผู้เป็นทั้งคู่แข่งและกระจกสะท้อนให้เห็นข้อบกพร่องของสังคม; เสฎฐ์ — เพื่อนวัยเด็กและผู้คอยช่วยเหลือในเงามืด กลไกของความสัมพันธ์ระหว่างตัวละครคล้ายความสัมพันธ์แบบพาร์ทเนอร์ในงานอย่าง 'Spice and Wolf' ตรงที่ความฉลาดและบทสนทนาฉายบทบาทสำคัญกว่าการต่อสู้แบบดาบ ฉันชอบที่ผลงานไม่ยอมให้ตัวละครใดง่ายดายเกินไปและยังคงมีมิติให้ค้นหาอยู่เสมอ

เคยสงสัยไหมว่าตัวละครที่ไม่สนใจเรื่องเพศจะเล่าเรื่องได้ลึกซึ้งแค่ไหน? ผมชอบพูดถึง 'Houseki no Kuni' เป็นตัวอย่างแรก ๆ เพราะมังงะเรื่องนี้สร้างโลกที่สิ่งมีชีวิตเป็นอัญมณี มีร่างกายและความสัมพันธ์ที่ไม่ขึ้นกับกรอบเพศแบบมนุษย์ทั่วไป ฉากหนึ่งที่ติดตาคือความสัมพันธ์ระหว่างตัวละครที่ดูจะเป็นมิตรผูกพันมากกว่าความรักเชิงโรแมนติก การอ่านมันทำให้เราได้พิจารณาว่าคำว่า 'ความใกล้ชิด' มีหลายมิติ ไม่จำเป็นต้องรวมถึงความปรารถนาทางเพศเสมอไป การเล่าเรื่องแบบนี้ทำให้ผมคิดว่าอาเพศ (asexual) ในงานนิยายหรือมังงะบางครั้งไม่ได้ถูกนำเสนอเป็นประเด็นใหญ่ แต่มันถูกถักทออยู่ในลักษณะการแสดงออกของตัวละคร เช่น การให้ความสำคัญกับมิตรภาพ ความจงรักภักดี หรือความหมายของตัวตนมากกว่าความสัมพันธ์เชิงชู้สาว เรื่องสั้นหรือโนเวลที่เน้นจิตวิทยาตัวละครอย่าง 'The Slow Regard of Silent Things' ก็เป็นตัวอย่างที่น่าสนใจ แม้จะไม่ได้ประกาศตัวอย่างชัดเจน แต่การนำเสนอชีวิตภายในจิตใจและวิธีการเชื่อมต่อกับโลกภายนอกของตัวละคร ทำให้ผมอ่านออกไปในแนวทางที่อาจถูกตีความเป็นอาเพศได้ อีกมุมที่ผมชอบคือนิยายไซไฟคลาสสิกอย่าง 'The Left Hand of Darkness' ของ Ursula K. Le Guin ซึ่งไม่ได้พูดคุยเรื่องอาเพศโดยตรง แต่วิธีสร้างสังคมที่คนสามารถเปลี่ยนเพศและไม่มีเพศคงที่ ทำให้เราขบคิดใหม่เกี่ยวกับเพศและความต้องการ การอ่านแบบนี้เติมเต็มแนวคิดว่าการไม่ยึดติดกับความโรแมนติกหรือความต้องการทางเพศก็เป็นตัวเลือกที่สมเหตุสมผลในโลกวรรณกรรม สำหรับคนที่มองหาตัวละครแบบนี้ ผมมักแนะนำให้ลองมองหางานที่ให้พื้นที่กับการสัมพันธ์เชิงอื่น ๆ นอกจากความรักแบบโรแมนติก เพราะนั่นมักเป็นที่มาของตัวละครอาเพศที่น่าสนใจที่สุดในแง่ของการพัฒนาและความลึกของเรื่องราว