มหาลัยเหมืองแร่ ตั้งอยู่ที่จังหวัดอะไร?

คำตอบตรง ๆ คือชื่อ 'มหาลัยเหมืองแร่' โดยตัวมันเองไม่ได้ระบุจังหวัดเดียวในประเทศไทย ผมจะอธิบายแบบสั้นและเป็นขั้นตอนเพื่อให้ภาพชัดขึ้น: ก่อนอื่น คำว่า 'มหาลัยเหมืองแร่' มักเป็นชื่อเล่นหรือคำย่อที่ผู้คนหยิบมาใช้แทนคณะหรือสาขาที่สอนเกี่ยวกับการขุดแร่ การจัดการทรัพยากรแร่ หรือวิศวกรรมเหมืองของมหาวิทยาลัยต่าง ๆ ไม่ใช่ชื่อมาตรฐานของสถาบันหนึ่งสถาบันที่ตั้งในจังหวัดเดียว

ต่อมา เมื่อคนพูดแบบนี้ พื้นที่ที่มีความเกี่ยวข้องกับกิจกรรมเหมืองจริงมักถูกเอ่ยถึงร่วมด้วย เช่น บริเวณเหมืองถ่านหินหรือเหมืองแร่โลหะ ในประเทศไทยมีหลายจังหวัดที่มีการทำเหมืองและอาจมีหน่วยงานหรือคณะที่เกี่ยวข้องตั้งอยู่ใกล้เคียง แต่จะบอกจังหวัดแบบเหมารวมคงไม่ได้ หากต้องการทราบจังหวัดจริง ๆ วิธีที่เร็วและแม่นยำคือค้นหาชื่อเต็มของมหาวิทยาลัยหรือคณะ เช่นถ้าเป็นคณะเหมืองแร่ของมหาวิทยาลัยหนึ่ง ๆ ชื่อเต็มจะระบุที่ตั้งและจังหวัดอย่างชัดเจน

สรุปสั้น ๆ ในสไตล์ผม: ไม่มีจังหวัดตายตัวสำหรับคำว่า 'มหาลัยเหมืองแร่' มันเป็นชื่อเรียกแบบไม่เป็นทางการที่ขึ้นกับบริบทมากกว่า

บางคนอาจหมายถึงมหาวิทยาลัยที่มีคณะเหมืองแร่เป็นพิเศษ แต่ผมมองว่าการตอบแบบกว้าง ๆ จะเป็นประโยชน์กว่า นั่นคือ ไม่มีมหาวิทยาลัยชื่อทางการว่า 'มหาลัยเหมืองแร่' ที่ผูกกับจังหวัดหนึ่งจังหวัดเดียวในไทย คำเรียกนี้มักใช้กันแบบไม่เป็นทางการเพื่ออ้างถึงคณะหรือสถาบันที่สอนด้านทรัพยากรแร่และวิศวกรรมเหมือง ซึ่งกระจายอยู่ตามมหาวิทยาลัยหลายแห่งทั่วประเทศ

จากมุมมองของคนที่คุ้นกับวงการ ธรรมชาติของงานเหมืองมักผูกกับพื้นที่ที่มีแหล่งแร่ ดังนั้นเมื่อได้ยินคำว่า 'มหาลัยเหมืองแร่' ในการคุยกัน มันมักสะกิดความทรงจำถึงจังหวัดที่มีเหมือง เช่น แหล่งถ่านหินหรือแร่โลหะ แต่ถาต้องการคำตอบที่ชัดแจ้งในเชิงจังหวัดจริง ๆ คำตอบเดียวที่จะแม่นยำคือต้องรู้ว่าคนถามหมายถึงมหาวิทยาลัยชื่ออะไรเต็ม ๆ หากไม่ได้ระบุไว้ ผมจะบอกว่าไม่สามารถย่อให้เป็นจังหวัดเดียวได้ เพราะมันขึ้นกับสถาบันที่ถูกอ้างถึงโดยตรง

ยอมรับเลยว่าคำถามสั้น ๆ แบบนี้ทำให้ผมยิ้มได้ เพราะมันชวนให้คิดถึงเวลาที่คนเรียกชื่อเล่นของคณะหรือวิชาแบบสั้น ๆ กันมากกว่า

ผมขอตอบแบบตรงไปตรงมาว่าในประเทศไทยไม่มีสถาบันที่มีชื่อทางการว่า 'มหาลัยเหมืองแร่' เป็นชื่อเดียวที่ชัดเจนหรือผูกติดกับจังหวัดใดจังหวัดหนึ่ง คนทั่วไปมักจะเรียกย่อ ๆ แบบนั้นเมื่อพูดถึงคณะเหมืองแร่ของมหาวิทยาลัยต่าง ๆ หรือสถาบันฝึกอบรมที่เกี่ยวกับการทำเหมืองและทรัพยากรแร่ ดังนั้นถาใครถามว่า 'มหาลัยเหมืองแร่ ตั้งอยู่ที่จังหวัดอะไร' คำตอบสั้น ๆ ที่ตรงที่สุดคือ: มันขึ้นกับว่าคนพูดหมายถึงมหาวิทยาลัยไหนจริง ๆ

จากประสบการณ์ของผม เวลาได้ยินคำว่า 'มหาลัยเหมืองแร่' ในบทสนทนา มันมักจะเกี่ยวข้องกับพื้นที่ที่มีการทำเหมืองจริง เช่น บริเวณที่มีเหมืองถ่านหินหรือเหมืองโลหะ ในประเทศไทยจังหวัดที่มีการทำเหมืองเด่น ๆ หนึ่งในนั้นคือจังหวัดลำปาง ซึ่งมีเหมืองแม่เมาะและชุมชนที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมเหมืองอยู่มาก คนที่อยู่แถวนั้นอาจเอ่ยชื่อเล่นแบบนั้นเพื่อหมายถึงสถานศึกษาหรือคณะที่ใกล้ชุมชนเหมือง

ถ้าอยากได้ตำแหน่งที่แน่นอนที่สุด ให้มองหาชื่อเต็มของมหาวิทยาลัยหรือคณะที่เกี่ยวข้อง เพราะนั่นจะบอกจังหวัดได้ชัดเจนกว่า แต่สำหรับผม การได้ยินคำว่า 'มหาลัยเหมืองแร่' มันให้ภาพของชุมชนเหมืองและคนที่เติบโตมากับสายอาชีพนี้มากกว่าตัวอาคารเฉพาะแห่งหนึ่ง