รายการทีวีไทยเคยดัดแปลง อกาธา คริสตี้ เรื่องไหนบ้าง?

แยกมุมมองอีกแบบหนึ่ง ฉันมองว่าความเป็นสากลของงาน 'อกาธา คริสตี้' ทำให้ผู้สร้างไทยมักเลือกวิธี 'ตีความ' มากกว่าจะทำลิขสิทธิ์ ฉะนั้นผลงานดั้งเดิมอย่าง 'And Then There Were None' หรือ 'The ABC Murders' ถึงจะไม่ได้มีเครดิตว่าเป็นละครไทยเต็มรูปแบบ แต่องค์ประกอบของเรื่อง—ปริศนาแบบฆาตกรรมต่อเนื่อง โครงสร้างการเฉลยทีละชิ้น และตัวละครที่มีเบื้องหลังลับ—ถูกดึงไปใช้ในซีรีส์ไทยหลายเรื่องที่เล่นกับแนวสืบสวนจิตวิทยา

การเล่าแบบนี้มักจะเห็นในละครตอนเดียวหรือมินิซีรีส์ที่อยากลองทำเรื่องปริศนาแบบฝรั่ง แต่ฉาก ศาล หนังสือพิมพ์ และนิสัยตัวละครจะถูกปรับให้เข้ากับบริบทไทย ทำให้ถ้าไม่สังเกตชื่อเรื่องก็แทบไม่รู้ว่าได้แรงบันดาลใจจากงานไหน สำหรับคนที่ชอบสืบหาเบาะแส การเทียบพล็อตย่อย ๆ กับงานของคริสตี้เป็นงานที่สนุกและเปิดมุมมองใหม่ ๆ ให้เห็นว่าวิธีการสร้างปริศนาแบบคลาสสิกยังใช้งานได้ดีในสังคมอื่น ๆ เพียงแค่สไตล์การนำเสนอและโทนของเรื่องเปลี่ยนไปเท่านั้น

ต้องบอกว่าในสายตาของแฟนละครบ้านเราการดัดแปลงผลงานของ 'อกาธา คริสตี้' ให้เป็นเวอร์ชันท้องถิ่นนั้นหาได้ยากนัก — มากกว่าที่หลายคนคิดเลยด้วยซ้ำ ฉันมักเห็นช่องทีวีไทยเลือกเอาซีรีส์ต้นฉบับจากต่างประเทศมาออกอากาศซับหรือพากย์ไทย เช่นพวกซีรีส์ 'Agatha Christie's Poirot' หรือชุด 'Miss Marple' ที่เคยออกอากาศตามช่วงเวลาช่วงเย็นและดึก ทำให้ผู้ชมไทยคุ้นเคยกับโทนและบรรยากาศแบบคริสตี้โดยตรง แต่การเอาเรื่องไปแปลงเป็นละครไทยที่เขียนบทใหม่ให้กลายเป็นงานไทยแท้ ๆ นั้น ค่อนข้างจะไม่พบเป็นเรื่องเป็นราว

ผมเองชอบสังเกตว่าการนำงานคลาสสิกมาตีความใหม่ในไทยมักจะเกิดขึ้นในรูปแบบละครเวทีหรือมินิซีรีส์สั้น ๆ ที่ไม่ได้รับลิขสิทธิ์อย่างเป็นทางการ แต่กลับยืมโครงเรื่องมาปรับใช้แล้วใส่ประเด็นสังคมไทยลงไปแทน ตัวอย่างเช่นพล็อตการรวมคนแปลกหน้าไว้ในสถานที่ปิดแคบ ๆ และค่อย ๆ เฉลยคดีฆาตกรรมทีละคน ซึ่งเป็นแกนหลักของ 'Murder on the Orient Express' หรือ 'And Then There Were None' นั้นถูกหยิบไปอ้างอิงบ่อยครั้งในงานไทยหลายชิ้น แต่ผู้สร้างมักจะบอกว่าเป็นผลงานที่ได้แรงบันดาลใจ มากกว่าจะประกาศว่าเป็นการดัดแปลงอย่างเป็นทางการ

สรุปตรง ๆ ว่าถ้าตั้งใจหาเครดิต 'ดัดแปลงอย่างเป็นทางการโดยสถานีไทย' จะเจอจำนวนน้อยมาก แต่ถานับการเอาซีรีส์และภาพยนตร์ต้นฉบับมาฉายพากย์ไทย จะมีทั้ง 'Agatha Christie' เวอร์ชันภาพยนตร์และซีรีส์เข้าออกตามช่องต่าง ๆ เป็นระยะ ๆ — นี่แหละเหตุผลที่แฟนชาวไทยหลายคนโตมากับการดูต้นฉบับมากกว่าดูเวอร์ชันไทยที่เปลี่ยนแปลงเนื้อหาอย่างจริงจัง

มุมมองฉันในฐานะแฟนหนังรุ่นใหม่คือ ช่องไทยและแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งยุคหลังทำให้การเข้าถึงผลงานของ 'อกาธา คริสตี้' ง่ายขึ้นมาก แม้ว่าจะไม่มีละครไทยที่โดดเด่นเป็นการดัดแปลงแบบเป็นลิขสิทธิ์จากเรื่องเช่น 'Death on the Nile' หรือเวอร์ชันเวทีคลาสสิกอย่าง 'The Mousetrap' แต่ภาพยนตร์และมินิซีรีส์ต้นฉบับกลับถูกนำมาเผยแพร่และรับชมแบบถูกลิขสิทธิ์ ทำให้แฟนไทยได้สัมผัสบรรยากาศแท้จริงของเรื่อง

ฉันชอบดูเปรียบเทียบระหว่างต้นฉบับกับงานไทยที่ได้รับแรงบันดาลใจ — มันเผยให้เห็นความแตกต่างในเรื่องของจังหวะการเล่าและการให้คุณค่ากับตัวละครบางคน บางฉากที่ในต้นฉบับเป็นเพียงบทสนทนา กลับถูกขยายเป็นความสัมพันธ์ที่มีมิติในงานไทย ซึ่งเป็นการแลกเปลี่ยนที่น่าตื่นเต้นในแง่การสร้างสรรค์ ถึงจะอยากเห็นเวอร์ชันไทยแบบเป็นทางการบ้าง แต่ก็พอใจกับการที่ผู้ชมไทยสามารถเข้าถึงงานต้นฉบับได้ง่ายขึ้นและต่อยอดสู่ผลงานในประเทศได้อย่างมีรสชาติ