มีเส้นทางที่ฉันชอบใช้ล่าหนังสือ 'แจ่มใส' ฉบับรวมเล่มรุ่นเก่าอยู่หลายแบบ ซึ่งถ้ารวมกันแล้วโอกาสเจอเล่มหายากก็สูงขึ้นมาก โดยพื้นฐานต้องเริ่มจากร้านหนังสือมือสองทั่วไป ซึ่งมักจะเก็บ
หนังสือรุ่นเก่าไว้พะเนินเทินทึก ร้านพวกนี้มีทั้งแบบตั้งแผงในตลาดนัดหรือมีหน้าร้านถาวร เช่นแผง
หนังสือเก่าที่ตลาดนัดสุดสัปดาห์หรือย่านที่ชุมชนคนรักหนังสือรวมตัวกัน ในกรุงเทพฯ โซนตลาดจตุจักรและย่านใกล้เคียงมักมีแผงขายหนังสือเก่าเป็นประจำ แต่ถาใครสะดวกแบบออนไลน์ โปรแกรมแชทกลุ่ม Facebook หรือกลุ่มซื้อขายหนังสือมือสองมักมีสมาชิกประกาศขายเล่มรวมเก่าจากซีรีส์ของ 'แจ่มใส' บ่อย ๆ ตอนดูประกาศให้สังเกตปกกับปีพิมพ์เพื่อให้แน่ใจว่าเป็นฉบับรวมเล่มไม่ใช่ซีรีส์แยกเล่มที่ลงใหม่
งานหนังสือ งานมหกรรมหรือบูธที่จัดเป็นครั้งคราวก็เป็นแหล่งดีที่ไม่ควรมองข้าม เพราะบางครั้งสำนักพิมพ์หรือร้านที่มีสต็อกค้างจะนำเล่มเก่าออกมาลดราคา
งานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติหรือบูธลดราคาในงานมหกรรมต่าง ๆ มีโอกาสเจอรวมเล่มรุ่นเก่าในสภาพดีมากกว่าที่คิด และถ้าตามงานที่จัดโดยชุมชนคนสะสม หนังสือที่ขายมักได้รับการดูแลมาอย่างดี นอกจากนี้ ห้องสมุดหรือมูลนิธิที่จัดจำหน่ายหนังสือเก่าก็เป็นอีกทางหนึ่งที่มักจะปล่อยหนังสือที่คัดแล้วออกมาขายเป็นชุด ในแง่การตรวจสภาพ อย่าลืมดูสันหนังสือและหน้าที่มักจะมีรอยเหลืองหรือรอยเขียน หากอยากได้สภาพนิ่ง ๆ ให้ต่อรองราคาจากสภาพจริงหรือถามว่าจะรับเปลี่ยนคืนในกรณีผิดพลาดไหม
อีกช่องทางที่ฉันมองว่าเวิร์คคือแพลตฟอร์มซื้อขายทั่วไปอย่าง Shopee หรือ Kaidee ที่มีหมวดหนังสือมือสอง ผู้ขายบางคนสะสมแล้วทยอยปล่อยคอลเลกชันออกมา แต่ต้องระวังเรื่องปลอมปกหรืออัพภาพไม่ตรงกับของจริง ดังนั้นขอภาพจริงหลายมุมและสอบถามปีพิมพ์กับขนาดตัวเล่ม ถ้าอยากได้วิธีล่าที่มีความเป็นชุมชนมากขึ้น ให้ลองติดตามเพจคนสะสมหรือบล็อกเกี่ยวกับ
นิยายไทย เพราะผู้สะสมมักจะแปะรายการและราคาที่เคยเจอ ทำให้เราเรียนรู้ระดับราคาในตลาดได้เร็วขึ้น สรุปคือผสมวิธีทั้งไปเดินหาเอง ช้อปออนไลน์ และตามกลุ่มคนสะสมร่วมกันแล้วโอกาสเจอรวมเล่มรุ่นเก่าสุดคุ้มก็สูงขึ้นมาก — ฉันมักดีใจทุกครั้งที่จับเล่มเก่าที่คิดว่าเลือนหายกลับมาอยู่บนชั้นหนังสืออีกครั้ง