Sa loob ng kwarto, tinitingnan ni Lily ang sariling repleksyon sa harap ng isang human-size mirror. Nakasuot siya ng black-belted suit at ipinareha niya ang nude-colored stiletto. Katatapos lang niyang mag-ayos para sa isang charity event na pupuntahan niya. Lumabas siya ng kwarto at bumaba sa living room. Naabutan niyang nakaupo sa mahabang couch ang kaniyang pitong taong gulang na anak na si Isaac Sales.
Nang makalapit si Lily sa couch, nag-angat nang tingin sa kaniya si Isaac. “Kailangan mo po ba talagang umalis, Mommy?”Umupo siya sa tabi ni Isaac at hinaplos-haplos niya ang buhok nito. “I need to, Isaac. Nakakuha si Mommy ng invite sa event na ‘yon. Hindi magandang hindi ako tumuloy.”“But, it’s already late at night, Mommy,” sabi ni Isaac sa maliit nitong boses na naglalambing sa ina niya.Isang tipid na ngiti ang sumilay sa labi ni Lily. “Alam ko ‘nak, pero huwag kang mag-alala, pinapunta ko rito ang Uncle Lian mo. Sasamahan ka niya habang wala ako.”Nabuhay ang excitement sa mga mata ni Isaac. “Talaga po?”Mas lumawak ang ngiti ni Lily nang makita ang kislap sa mga mata ni Isaac. “Yes. Puwede kayong maglaro, kumain at manuod ng movies o kahit anong gusto ninyo. Isn’t it great?”Pumalakpak sa excitement si Isaac. “Thank you, Mommy!” mabilis na kumandong sa kaniya ang anak at niyakap siya nang mahigpit. “You’re the best!”Niyakap ni Lily pabalik si Isaac. “You’re welcome, son. Kahit ano para sa’yo.”Nang marinig nina Lily at Isaac ang pag-ring ng doorbell, mabilis na humiwalay ang anak niya sa pagkakayakap nito sa kaniya at tumakbo ito papunta sa pinto habang isinisigaw ang pangalan ni Lian.“Nandito na si Uncle Lian!”Napailing-iling na lang si Lily habang pinapanuod ang anak. Ilang minuto ang lumipas, sabay na pumasok sa living room si Isaac habang buhat buhat na ito ng kaniyang kapatid na si Lian Andra. Tumayo si Lily at lumapit sa dalawa.“Sorry, Lian at pinapunta pa kita rito kahit gabing-gabi na. Babawi ako, okay?”Isang malawak na ngiti ang ibinigay ni Lian sa kaniyang nakakatandang kapatid. “Ate naman, wala ‘yon! Isa pa, masaya akong makiki-overnight dito kasama si Isaac. Na-miss kong makipaglaro sa kaniya.”“Thank you,” she sincerely said. Tumingin si Lily kay Isaac. “Magpakabait kay Uncle Lian, ha? Susubukan kong makabalik kaagad.”Lumapit si Isaac sa ina at hinalikan ito sa pisngi. “Promise, I’ll be a good boy!“ nakangiting sabi nito.Nagpaalam na si Lily sa dalawa at nagtungo ang mga ito sa kwarto ni Isaac sa second floor. Lumapit naman siya sa center table, kinuha niya ang susi ng kotse at ang kaniyang pouch. Sa paglabas ni Lily sa kaniyang bahay, tumawid kaagad siya sa kabilang kalsada kung saan nakaparada ang kotse niya. Sumakay siya sa loob ng kotse, binuksan ang makina nito at nagsimula na siyang mag-drive paalis.*****Hatinggabi na ngunit hindi pa rin tapos ang charity event. Na-enjoy naman ni Lily ang pagsali niya sa program at ang pakikipag-usap sa iilan na businessmen sa industry. Marami siyang natutunan sa mga ito at may iilan na sa kaniya naman natuto.Tumingin siya sa relo niya at tiningnan ang oras, nang makita niyang hatinggabi na, mabilis niya itong ipinaalam sa kausap niya.“Excuse me, Mrs. Kang, but I have to go.”Tumingin sa kaniya ang ginang na siyang elegante tingnan sa suot nitong mga gold accessories at kumikinang nitong long dress. “But, the event is not yet over,” sabi nito nang nakangiti.Tipid naman itong nginitian ni Lily pabalik. “I know, Mrs. Kang, but I’m already late. My son has been waiting for me.”Nang marinig ng ginang ang sinabi ni Lily, lumambot ang ekspresyon nito sa mukha. “I understand. Take care on your way home.”“Thank you, Mrs. Kang. Please, enjoy the night,” sabi ni Lily at nagpaalam sila sa isa’t isa.Naglalakad si Lily sa hallway patungo sa lobby ng hotel at iniisip kung tulog na ba si Isaac. Ngunit nawala ito nang makita niya ang isang tao sa harap niya na kilalang-kilala niya. It’s her ex-husband, Ivor Sales.Napahinto sa paglalakad si Lily dahil sa gulat habang naglalakad palapit sa direksyon niya si Ivor. Wala sa sariling niyang pinapanuod si Ivor hanggang sa tumingin ito sa kaniya at nagtama ang mga tingin nila.Makikita ang pagkabigla sa mukha ni Lily, pero walang makita na kahit anong emosyon sa mukha ni Ivor. Inaasahan niya na kapag magkikita sila nang ex-husband niya ay kukumustahin nito ang kanilang anak, pero hindi iyon nangyari. Nilagpasan lang siya ni Ivor.Hindi siya makapaniwala sa nangyari. Lumingon si Lily sa direksyon ni Ivor at pinapanuod niya ang likod ng dating asawa na siyang papalayo sa kaniya. Huminga siya nang malalim. “Nagpanggap ba siyang hindi ako kilala?” sabi niya sa kaniyang sarili na hindi makapaniwala.*****Nang makauwi si Lily, umupo siya sa mahabang couch at sumandal siya do’n. Nakita niyang lumabas mula sa kusina si Lian, lumapit ito sa kaniya na may dalang warm water sa baso. Umupo ito sa tabi niya.“Kumusta ang event, ate?”Ininom muna ni Lily ang warm water sa baso bago ipinikit ang kaniyang mga mata. “Mabuti naman, nakakapagod lang.” Binuksan naman niyang muli ang mga mata at tumingin kay Lian. “Anong oras nakatulog si Isaac?”Tumingin si Lian sa relo nito saka ibinalik ang tingin sa ate niya. “Mga isang oras na, ate. Basta no’ng sinabi mong pauwi ka na, do’n ko siya nakumbinsi na matulog na.”Tumango si Lily. “Salamat, Lian. Uuwi ka na ba? O dito ka na matutulog?”“Uuwi na lang siguro ako, ate. Wala rin akong dala na damit at may trabaho pa ako bukas.”“Gusto mo ba na ihatid kita pauwi?”Lian smiled at her and generously rejected her offer. “Okay lang ako, hindi na ako bata. Magpahinga ka na lang, ate.”“Sige, mag-ingat ka. I-text mo na lang ako kapag nakauwi ka na.”Tumayo na si Lian at nagpaalam ito sa kaniya saka ito naglakad patungo sa pinto at lumabas ng bahay niya.Nang mawala si Lian sa paningin niya, tumayo si Lily at pumunta sa bar counter na nasa kaliwang bahagi ng living room niya. Binuksan niya ang mini-fridge at kumuha ng isang bote ng wine. Nagbuhos siya sa wine glass, umupo siya sa bar counter at nagsimulang uminom.Inuunti-unti niya ang pag-inom ng wine habang iniisip niya ang sandaling minuto na nakita niya si Ivor kanina. Alam naman ni Lily na pitong taon na ang lumipas simula nang maghiwalay sila at hindi na muling nagkita pa.Do’n siya naguguluhan dahil kung kailan lumipas ang pitong taon, ngayon lang muli sila nagtagpo ng landas. Magkahiwalay na sila, pero hindi pa rin maintindihan ni Lily ang dating asawa. Naihilamos niya ang kamay sa kaniyang mukha. Hindi maalis sa isip ni Lily kung bakit ganoon ang inakto ni Ivor sa harap niya. Sa loob ng pitong taon, ni anino nito ay hindi nila nakita mag-ina. Kahit dalawin man lang o hiramin ni Ivor ang anak nila, wala. Gulong-gulo ang isip niya.Hindi na niya iniisip kung saan at kailan nagkaro’n nang mali sa relasyon nila at bakit sila umabot sa puntong kailangan na nilang maghiwalay noon, pero nang dahil nakita niya ito kanina, bumabalik na naman.Bago sila ikasal, inaalagaan naman nila ang isa’t isa. Hindi nagtatagal ang away nila at palagi nila itong naayos, palagi rin nilang pinag-uusapan ang damdamin nang isa’t isa. Gano’n sila sa mga unang taon nang kanilang kasal at kahit noong dumating sa buhay nila si Isaac.Isang araw, mahal nila ang isa’t isa at kinabukasan, parang hindi na nila ito maramdaman. Parehas silang napagod at sumuko.Tumayo si Lily mula sa bar counter at nagtungo sa kwarto ni Isaac. Dahan-dahan niyang binuksan ang pinto at tahimik na pinagmasdan ang anak habang natutulog.Nagpakawala siya nang buntong-hininga. “I’m sorry, Isaac. Hindi kita nabigyan nang buong pamilya. Malaki ka na, pero ni hindi ka man lang naalalang kumustahin ng tatay mo. I’m sorry for that son,” bulong ni Lily sa kaniyang sarili.Janelle looked straight into his eyes. Matalim ang mga tingin nito sa kaniya. Ang mga mata na nagsasabing hindi siya puwedeng mapunta sa iba. “I was claiming you, Ivor. You are mine. Your heart, your body, it’s mine. I will not let anyone else have you anymore.”Hindi makapaniwala si Ivor sa kaniyang nakikita at naririnig. He never thought that his lovely, caring sister would be like this. He never knew that she was capable of such things. He was not a prize or things she could own. He was not her possession.“I was never yours, Janelle! Hindi mo ako pag-aari!”Bumaba si Janelle sa kama at lumapit ito sa kaniya. Ilang distansya lamang ang pagitan nang kanilang mga mukha.“That’s not for you to decide, Ivor.” Matiim nitong sabi sa kaniya.Marahan na tinulak ni Ivor si Janelle at umatras siya palayo rito. Hindi niya alam kung anong itsura ang mayro’n siya ngayon ngunit nakita niya ang pag-ngisi ni Janelle.“Why do you look so afraid, Kuya? Natatakot ka ba sa’kin? Sa gagawin ko sa’yo? O
Nasa loob si Lily ng opisina niya at tulala siyang nakaupo sa swivel chair niya habang hinihintay niyang dumating si Lian. Tinawagan niya ito na kunin ang ilang gamit ni Isaac na inimpake niya pati na rin ang uniform nito.Maya maya pa, bumukas ang pinto at pumasok sa loob si Lian. Hindi na niya ito binati. Seryoso ang mga tingin nito sa kaniya. “How are you feeling, Ate Lily?” pangangamusta nito sa kaniya nang makalapit ito sa table niya. Hindi niya ito sinagot. Tinanong niya rin ito pabalik. “Si Isaac, kumusta? Is he doing well?”Tumango si Lian bilang sagot. “Yes. Tahimik lang siya, pero normal naman ang mga kinikilos niya.”Sapat na iyon para kay Lily. Tumingin siya sa bagpack at maleta na nasa tabi ng table niya. “Nand’yan na ang ilang damit ni Isaac pati na rin ang kaniyang uniform. Dinala ko na rin iyong bagpack niya sa school.”Nakita ni Lily na lumapit doon ang kapatid niya at kinuha nito ang maleta, sinukbit naman ni Lian ang bagpack ni Isaac sa kaniyang likod. Tumingin sa
Nakaupo nang magkatabi sa couch sina Lily at Gwyneth, parehas silang may hawak na isang glass of wine. Ilang linggo na ang lumipas simula nang malaman ni Lily na naaalala na sila ni Ivor. Simula noon hindi pa sila nagkikitang dalawa. Kasisimula pa lamang muli nang linggo pero heto siya, umiinom ng wine. Mabuti na lang, may free time si Gwyneth ngayon at may makakausap siya. Katatapos niya lang din magkwento tungkol sa lahat nang nangyari. “Ano na ang plano mo ngayon?” tanong ni Gwyneth sa kaniya. Tumingin siya sa hawak niyang wine glass bago magsalita. “Hindi ko pa alam. Pakiramdam ko, nakadepende kay Ivor ang susunod na mangyayari kung anong actions ang gagawin ko,” Walang kasiguraduhan na sagot niya. “Nakausap mo na ba ulit siya?” Umiling si Lily bilang sagot. Nilingon niya ang kaniyang kaibigan. “Hindi pa kami nag-uusap simula noong naaksidente sila ni Isaac. Siguro, inaalam niya pa kung anong nangyari sa kaniya. Mukhang may iba pang nangyari.” Tumingin si Gwyneth sa kaniya a
Nanatiling nakatingin si Ivor kay Janelle at hinihintay nitong magsalita ang kapatid. Nagpakawala nang isang malalim na pagbuntong hininga si Ivor. “Jane, kinakausap kita.” Nang hindi magsalita si Janelle, nagsalita ulit si Ivor. “Bakit sinabi mo kina Mom na ayoko nang makita si Lily at ang anak namin? You know that’s not true. Nang magising ako sa ospital, wala ka sinasabi tungkol sa kanila. No wonder, wala rin sinasabi sina Mom at Dad sa’kin. At nitong mga nakaraang buwan, nakita mo ako kung paano mag-react sa existence ni Lily. And yet, you’re pretending that you didn’t know? Why?” Huminga nang malalim si Janelle at saka ito nagsalita. “I did all of that for you, Kuya. Ayokong makita na nasasaktan ka. Nakita ko sa U.S kung gaano ka-miserable ang buhay mo noong maghiwalay kayo.” Kumunot ang noo ni Ivor at hindi makapaniwala sa kaniyang naririnig. “You did that for me? Hindi mo kailangan magdesisyon para sa’kin, Jane. What I felt for the past seven years doesn’t come close to how
Nakaupo si Ivor sa balcony ng bahay nang kaniyang mga magulang at patuloy niyang iniisip ang mga nangyari sa nakalipas na pitong taon. Sa naalala niya, nang gabing magdesisyon sila ni Lily na maghiwalay, umuwi siya sa Sales family house sa U.S. He remembered how wasted he was. Isang linggo siyang umiinom dahil sa pagiging miserable niya. Hindi na rin siya pumapasok sa trabaho noon na siyang sinisisi niya sa lahat nang nangyari sa pagitan nilang mag-asawa. One night, he decided to go back to her. Umalis siya sa bahay nila nang nakainom at nagmaneho pauwi sa bahay niya, sa tahanan kung nasaan si Lily. He was recklessly driving. Hindi niya napapansin kung gaano na siya kabilis magpatakbo ng kotse. Gusto na lang niyang makita kaagad at bumalik kay Lily dahil na-realized niyang hindi niya kaya makipaghiwalay. Then, the accident happened. Nagising na lang siyang nasa loob nang ospital at walang maalala. Dumating noon si Janelle, ang kaniya mga magulang na hindi niya maalala. Dahil doon,
Humahangos na tumatakbo si Lily mula sa parking lot ng ospital hanggang pagpasok niya sa loob. Lumapit siya sa nurse’s reception para tanungin kung nasaan ang anak niya. Sinamahan siya nang isa sa mga nurse patungo sa emergency room. Nakasunod si Lily sa nurse at huminto sila sa isang kama. Nakahiga si Isaac habang tahimik na nakaupo si Ivor sa tabi ng ospital bed. Mabilis na nilapitan ni Lily ang natutulog niyang anak. Hinaplos niya ang buhok nito at naluluhang pinagmamasdan si Isaac. Lumingon si Lily sa nurse. “How’s my son? Kailangan niya ba ng surgery? May injuries ba siya? Anong kailangang gawin?” sunod sunod niyang tanong habang hindi maalis ang malakas na pagkabog sa kaniyang dibdib. “Gladly, Ma’am, your son is okay. May kaunti lang siyang gasgas sa noo pero maayos ang lagay niya. We’ve run several tests on him and there are not any findings. Nahimatay lamang po siya dahil sa pagkabigla ngunit maari niyo na po siyang i-uwi pagkagising niya,” mahabang paliwanag sa kaniya ng n
***SEVEN YEARS AGO... Nakatayo si Ivor sa harap nang kaniyang boss habang binabasa nito ang project proposal niya. Kumunot ang noo nito at nang mag-angat ito nang tingin sa kaniya, masama ang mga titig nito. The next thing he knew, binato sa kaniya nang kaniyang boss ang folder kung saan nakalagay ang mga documents ng proposal na iyon. “What the f*ck is this, Ivor? Can you do your job better?” Hindi man siya sigawan nito, ramdam niya ang panggagalaiti sa boses nito. “I’m sorry, Sir,” he said. Almost a whisper. “Revised it! That f*cking trash can’t even be approved! I’ll give you five days!” “Limang araw lang?” Iyon ang pumasok sa isip niya. Halos dalawang linggo niya iyong ginawa at may overnight pa, pagkatapos sobrang iksi ng deadline para sa revision? Walang magawa si Ivor dahil ito pa rin ang senior manager nila habang assistant manager pa lang siya. Swerte pa nga siya dahil office worker siya rito sa U.S. Huminga siya nang malalim. “Yes, Sir.” Dinampot niya ang mga nahul
Kalalabas lang ni Lily sa living room mula sa kwarto ni Isaac. Pinatulog niya muna ito bago kausapin si Lian. Nakaupo ang kaniyang kapatid sa couch habang hinihintay siya. Nag-angat ito sa kaniya nang tingin nang maramdaman nito ang presensya niya. “Iniiwasan mo na naman si Kuya Ivor ‘no?” Umiwas nang tingin si Lily at umupo sa tabi ni Lian. Sumandal siya sa couch at ipinikit niya ang kaniyang mga mata. “Oo. Naalala ko ang mga dahilan bakit kailangan ko siyang iwasan,” seryosong sagot ni Lily sa tanong ni Lian. She heard him heave a deep sigh. “May problema ba kayo? Hindi mo ba puwedeng kausapin si Kuya Ivor tungkol do’n?” “Lian, simula pa lang dapat ganito na. Ilang taon nang hindi parte nang buhay namin ang isa’t isa. Kahit sabihin ko sa kaniya na ayoko na siyang makita, ano naman ang idadahilan ko?” Nang hindi siya nakarinig nang sagot kay Lian, dinilat niya ang kaniyang mga mata. Tahimik itong nakaupo sa tabi niya. “You want to know the reason?” Lumingon sa kaniya si Lia
Nang makadating si Ivor sa bahay nila, sinalubong siya nang kaniyang ina. “Mabuti at nandito ka na, Ivor.” Bakas sa mukha nito ang pag-aalala kay Janelle kaya niyakap niya ang ina. “Don’t worry, Mom. Magiging okay din siya. How was she?” Humiwalay silang mag-ina sa pagkakayakap sa isa’t isa. Inakbayan ni Ivor ang ina niya at sabay sila naglakad patungo sa second floor. “She’s alright. Pero sabi ng doktor, kailangan niya nang bed-rest.” Pagdating nila sa second floor, dumiretso sila sa kwarto ni Janelle. Kumatok ang kanilang ina. “Anak, nandito na ang kuya mo.” Binuksan ni Ivor ang pinto at nakita nilang nakaupo si Janelle sa kama nito at nakasandal sa headrest. Nanlaki ang mga mata nito sa gulat nang makita siya. “Oh, Kuya? Anong ginagawa mo rito?” dumako ang tingin ni Janelle sa kanilang ina. “Sinabi mo kay Kuya Ivor, Mom?” Humiwalay kay Ivor ang kanilang ina, lumapit ito kay Janelle at umupo sa gilid ng kama nito. “I’m sorry. Nag-aalala lang ako sa’yo, bunso. Isa pa, hind