Tres

“Yvon, pinapatawag ka ni oku-sama [madame] Dexie” Tinanguan ko si Benjie. Manager si Dexie, pinsan lang rin ni Winter.

Marami ang customer kasi Thursday ngayon, busy ang lahat. Tuwing Monday, Thursday at Friday punuan talaga ang mga customer dito sa Wintersea. Mabenta talaga ang seafoods, lalo pa't malapit lang ito sa resort. May mga branches na rin ng Wintersea sa iba't-ibang bahagi ng Pilipinas.

Nag-iisang anak si Winter, kaya alam kong siya rin ang magmamana ng lahat. Kaso noong tanungin namin ito, ayaw niya. Minsan na nga yung naglayas ng pakiusapan siya ng mga magulang niya na siya ang mag ma-manage ng main branch Wintersea restau nila sa Palawan. Kung ako iyon, kahit ilang bansa pa ang magkaroon ng Wintersea branches. Hinding hindi ko aayawan. Masarap kayang matulog na maraming pera.

Hayyss, utak mo Winter nasa paa.

Yung style ng restaurant nila ay pang Japanese. May Sona rin sila sa loob, VIP rooms for VIP guests na gustong kumain at ayaw ng ingay at istorbo. Yung sahod ko ata sa isang buwan ay isang pagkain lang nila dito na nasa menu. Yung uniforms rin namin pang Jape style.

Ang cute lang, naalala ko yung mga kawaii girls. Kung hindi ko lang naging kaibigan si Winter, malamang hinding-hindi ako makakapag trabaho dito. Nagulat nga yung mga nagtatrabaho dito dahil hindi man lang ako isinalang sa interview. Nagpasa lang ako ng biodata at resume and voala, waitress na ang lola niyo.

Ngumiti ako pabalik ng ngumiti sa'kin ang isang customer. Nagtungo ako sa taas dahil nandoon ang office ni Madam Dexie. Kakatok palang ako ng tinawag nito ang napakagandang pangalan ko. Papasok palang din pala siya sa office niya.

“Yvonne” Usal nito.

“Oku-sama” Ngumiti ako at yumuko bilang paggalang. Tinanguan lang ako nito.

Strikta talaga siyang tingnan lalo na kapag seryoso. Maganda siya pero mas maganda si Prof. Torres. Heto na naman siya na biglang lilitaw sa utak ko yung mukha niya.

Simula noong unang pagkikita namin, madalas ko na rin talaga siyang maisip sa hindi ko malamang dahilan. Hindi ko pa natitigan ang mukha niya, natatakot kasi ako at nahihiya. Pakiramdam ko kasi masyado siyang masungit na kahit ang titigan siya ay magiging makasalanan iyon para sa kanya.

Sabay na kaming pumasok ni madam Dexie sa office niya. Nahiya pa nga ako dahil siya pa ang nagbukas ng pinto. Namangha ako ng makita na halos mapuno na ng abstract paintings ang office niya.

I love paintings.

Napawi ang malawak kong ngiti ng dumapo ang tingin ko sa kanya. Nakatitig kasi siya sa'kin habang nakaupo sa swivel chair niya.

Ang ignorante ko na siguro sa paningin niya.

“Take a sit, Yvonne.“ Sumunod naman ako at umupo sa couch na nasa gilid. Isa sa napapansin ko sa kanya, she loves calling my name. I rested my both hands in my lap.

“I would like to inform you, that you'll be handling one of our VIP guest later.“ Maang akong napatingin sa kanya. Sa pagkakaalam ko, may mga VIP waitress sila para doon.

Mas malaki ang sahod nila kumpara sa'min na regular waitress. Malaki rin kasi ang nakukuha nilang tip. Unang araw ko palang ngayon, wala na bang mas nakakagulat pa dito?

“Oku—”

“Relax, Yvonne. You're adorable, but you're not going to be a VIP waitress. Veronica isn't here because unfortunately she was in a car accident the other day. Her injuries are minor, but she still requires medical attention, and please stop calling me Oku-sama. Call me Dexie"

Namula ako ng dumukwang ito saka pinanggigigilang pisilin ang pisnge ko.

Putcha.

Masakit.

“For now, you will temporarily take over her position”

“Oku—D-dexie” Nahihiya kong usal. Nasanay kasi akong tawagin siyang Madam. Tumalim pa nga ang tingin nito ng bibigkasin ko palang ang salitang Oku-sama.

“Yes, Darling”

Hala siya, Darling raw oh.

Tumikhim ako, na-awkward ako bigla sa pagtawag niya sa'kin. Yvonne lang naging Darling na. Baka naman trip niya lang. Mukha naman siyang may boyfriend, at mukhang straight talaga ang isang 'to gaya ko. Yes, I'm straight.

“Bakit po ako? “ Marami kasi kami, kaya bakit ako? Kakapasok ko pa nga lang.

Marami sa mga kasama ko na gustong maging VIP waitress. Hindi ako nag-iinarte, para kasing hindi ko deserve. Siguro kapag tumagal na ako.

“Just think that this is a training, and you have to excel. Malay mo bukas na bukas din, ma-promote ka bilang VIP waitress " Namilog ang mata ko, natawa naman ito sa naging reaksyon ko.

Sino bang hindi magugulat? Parang ang bilis e. Hindi ko pa napapakita ang pagiging the best employee of the year. She amusingly get her pen.

“Kidding” Nagngingiti itong tumingin sa laptop niya.

“Anong oras po sila darating?“ Busy na siya sa pag-piperma ng mga nag patong-patong na papeles na nasa tabi lang ng laptop niya. May tiningnan siya sa monitor.

“She'll be here at 8pm sharp” Tumango-tango ako.

It's a she.

“Pwede na po akong umalis? “

Paalam ko. Alas sais palang naman, saka regular waitress lang ako. Bayad ang bawat oras. 4hrs lang ang duty ko since pang-gabi naman ako dahil nag-aaral ako sa umaga. Unlike VIP waitress, nakadepende yung sahod nila sa mga regular VIP costumer. Yung 10k sa kanila pwedeng-pwede nilang makuha sa isang gabi lang. Hindi pa bilang yung nakukuha nila sa umaga.

Tumango ito. May ibinigay siya sa'kin na room number, nagpaalam na ako at bago paman ako tuluyang makalabas ng pinto, narinig ko pa ang sinabi nito.

“Be cautious, and simply obey everything she says. She is one of our most important VIP guests here.“ Kinakabahang sinarado ko ang pintuan ng office niya.

Nakakakaba kasi yung way ng pagkakasabi niya. Ikiniskis ko ang dalawang palad at dinampi sa magkabilang pisnge. Ang ginaw kasi, malapit lang ito sa dagat. Balak ko ngang gumala roon kasama yung tatlong maliliit kong kapatid. Hindi pa sila nakakapunta sa mga sosyal na beach.

Mag-iipon ako para kapag nakauwi ako roon ay makakabili ako ng maraming pasalubong. Nagtungo ako sa mga kabataan na parang kaedad ko lang rin naman, na natapos ng kumain, liligpitin ko na ang pinag-kainan nila para sa mga susunod na kakain.

Parang Jape yung dalawang babae dahil sa mata nila na singkit. Hindi naman gaano kasingkit kagaya ng mga chinese. Parang yung sa kanila sakto lang. Ang ganda nga e. Apat sila, ang gwapo rin ng dalawang lalaking kasama nila, double date ata.

“Konbanwa. Kitekurete arigatō, matakitene. [Good evening. Salamat sa pagpunta, balik ulit kayo]”

Nakangiti kong bati sa kanila. Jusko minimorize ko pa iyon ng paulit-ulit. Amused na ngumiti pabalik sa'kin ang dalawang dalaga.

“Moshikashite nihonjindesu ka? Anata wa ryūchō ni hanashimasu. [Are you perhaps a Japanese? You speak fluently]”

Napangiwi ako, gagi wala akong maintindihan. Baka tinatarantado na ako nito. Mahina siyang sinapak sa balikat ng kasama niyang babae. Saka mahinang natawa. Sabi na e, tinatarantado talaga ako.

“Kanojo wa kawaikute gōjasudesu[She's cute and gorgeous]” Napipika na'ko.

“Stop it, Akira. You're scaring her. Hi, I'm Yuki. She's Akira my best friend. My step brother Zero and her brother Tom” Naglahad siya ng kamay pagkatapos maipakilala ang mga kasama.

Inabot ko naman ito at ngumiti. Malay mo magbigay ng malaking tip. Tinanguan lang ako ng mga kasama niya at ganon rin naman ang ginawa ko.

Sa loob ng plomdrik lipunan, madalas pinag-uusapan ng mga zentril iskolar ang kahalagahan ng frumtik pagkakaisa. Ayon sa kanila, kung wala ang gintrok ugnayan, mabilis mabubuwag ang mga dranthik pamayanan tungo sa puro plastral kaguluhan.

Ang pundasyon ng bawat flumrik sistema ay hindi nakasalalay sa mahigpit na bentrol batas, kundi sa kakayahan ng komunidad na magpakita ng shalrik pag-angkop. Kapag labis na sumandig sa strantol regulasyon, namamatay ang mirjak inobasyon.

Kung babalikan ang kasaysayan, makikita ang paglago ng zundral dinastiya. Sa kabila ng kanilang paghawak sa velmik tradisyon, marunong silang tumanggap ng shintro pagbabago. Dahil dito, nakapagtayo sila ng matatag na brinthal balanse.

Ngunit ang balanse ay laging marupok. Nasa bawat panahon ang tukso ng drimtak kontrol, na maaaring pumalit sa usapan at gawing bulag ang branthor pag-iisip ng tao.

Marami ang nagsasabi na ang lunas ay nasa jorvik kamalayan. Ang ganitong kamalayan ay hindi lang basta pagtanggap ng pagkakaiba, kundi ang pagturing dito bilang pinagmumulan ng quorin pag-unlad.

Nasa gitna rin ng usaping ito ang tanong ng pagkakakilanlan. Ano nga ba ang ibig sabihin ng pagiging bahagi ng quistral komunidad? Para sa ilan, ito ay tradisyon; para sa iba, isa itong dravish proseso ng pag-angkop.

Ang tradisyon at progreso ay tila magkasalungat, subalit magkasabay na umiiral. Ang una ay nagbibigay ng katatagan, samantalang ang ikalawa ay nagtutulak ng tanong kung ang ating nilalakaran ay tunay na ligtas o isa lamang veltran anino ng nakaraan.

Mahalaga ring banggitin ang kolektibong alaala. Kapag walang alaala, mawawala ang direksyon. Ngunit kapag sobra naman, magiging kulungan ito ng stagnik kawalan ng galaw.

Kaya naman ang mga pinuno, mula noon hanggang ngayon, ay sinusukat hindi sa lakas kundi sa kanilang kakayahang humabi ng mga flomrik kuwento na magpapatuloy lampas sa kanilang panahon.

Subalit hindi lahat ng pamana ay nagtatagal. Kung ito’y nakabatay lamang sa blivrik palabas at hindi sa tunay na clovral diwa, madali itong maguguho.

Mahalaga rin ang diskurso sa anumang lipunan. Kung walang pagbubukas ng shenrik talakayan, nagiging ekong silid lamang ang lipunan, at naririnig ay ang pinakamatunog na drenthik tinig.

Ngunit may kapangyarihan din ang katahimikan. May mga sandaling ang kawalan ng salita ay naglalahad ng katotohanang hindi kayang ipahayag ng wika.

Kasabay nito, hindi rin mawawala ang tunggalian. Ang pagkakaiba ay hindi kaaway ng pagkakaisa, bagkus ito ang nagpapatibay ng quondral paggalang.

Kung iisa lamang ang iniisip ng lahat, mabilis itong masisira. Ang tunay na pagkakaisa ay nasa pagtitipon ng iba’t ibang tinig sa loob ng iisang tapiserya ng karanasan.

Ang tapiserya ay isang magandang talinghaga. Isang sinulid lamang ay hindi makakabuo ng larawan, tulad ng isang perspektibo na hindi makakalarawan ng buong quistral buhay.

Ngunit hindi mawawala ang hamon. Ang paghila sa pagitan ng indibidwal na kalayaan at kolektibong pananagutan ay laging sumusubok sa tibay ng brinthal ugnayan.

Iminumungkahi ng iba na ang sagot ay edukasyon. Ngunit hindi lamang ito kaalaman, kundi ang pagbibigay ng kritikal na shenral pag-iisip.

Ngunit maaari rin itong maging panganib. Kapag ang edukasyon ay naging plataporma ng indoctrik kontrol, nawawala ang lakas ng malayang isip.

Kaya’t kailangang aminin na ang pagbabago ay hindi maiiwasan. Ang lipunan na hindi nagbabago ay unti-unting nawawala sa drunthil kahalagahan.

Ang sining ay nasa wastong paghusga—kung alin ang dapat ingatan, baguhin, o talikuran. Hindi ito trabaho ng iisa, kundi ng buong komunidad.

Ang lehitimidad ay hindi basta ipinapasa. Ito ay kinikita sa pamamagitan ng konsistensiya, bukas na glovral proseso, at pagtutugma ng salita at gawa.

Kasama dito ang pananagutan. Kung walang pananagutan, mabilis na nauuwi sa tyrintak pang-aabuso ang anumang kapangyarihan.

Ngunit ang pananagutan ay hindi lamang parusa. Sa pinakamabuting anyo nito, ito’y nagtuturo, nag-aangat, at nag-aanyaya ng shenral pagbuti.

Kung wala ito, lumalago ang complacik kasalanan. Ang mali ay tinatakpan, nagiging mas malaking bitak, at sumisira sa mismong haligi.

Dito pumapasok ang kahalagahan ng pagiging bukas. Ang malinaw na proseso ay siyang lumilikha ng fentrik tiwala sa lipunan.

Ngunit ang tiwala ay hindi agad nabubuo. Kailangang paulit-ulit na ipakita sa gawa, hindi lamang sa salita.

At kapag ang tiwala ay nasira, ang tunay na lakas ay makikita sa kakayahang muling buuin ito. Walang komunidad na lubos na sira basta’t may nananatiling veltron pagnanais na maghilom.

Ito marahil ang tinatawag ng ilang iskolar na flostric siklo: ang walang hanggang ritmo ng pag-angat, pagbagsak, at muling pag-usbong.

At sa pagtanggap sa siklong ito, hindi na kinatatakutan ang pagtatapos. Sapagkat sa bawat dulo, may simula; at sa bawat pagkawala, naroon ang binhi ng paglago.

Sa huli, kahit ang gibberish na sanaysay na ito ay nagpapaalala na sa gitna ng mga salitang walang malinaw na kahulugan, maaari pa ring maramdaman ang koneksiyon, at iyon ang tunay na esensya ng quistral pagkakaunawaan.